GS Thái Công Tụng
1.Tổng quan .
Cũng như châu thổ sông Hồng, cũng như các đồng bằng duyên hải miền
Trung, châu thổ sông Cửu Long đã từng nằm dưới biển cạn. Biển cạn bao
phủ toàn miền, kể cả vùng Nam Vang, Biển Hồ, chỉ trừ một vài hải đảo
ngày nay nằm trong đất liền như Núi Sam, Núi Sập ở vùng Châu Đốc Hà
Tiên. Thực vậy, hết thời kì băng giá lần cuối quãng
19 000 năm trước đây , nước biển dâng lên nhanh chóng, cao hơn mực nước
biển ngày nay chừng 4m.5 vào thời Holocen sớm .. Lúc đó, bờ biển gần
đến Phnom Penh (Nam Vang) ngày nay. Vùng biển cạn bao phủ toàn những
cây tràm (Melaleuca), cây đước (Rhizophora sp.), cây mắm (Avicennia
sp.). Những thực vật chịu mặn này đã tạo thuận lợi cho việc giữ lại
các vật liệu lắng tụ, làm giảm sự xói mòn do nước hoặc gió, và cung cấp
sinh khối cho trầm tích châu thổ. Rồi phù sa mỗi năm tràn về, làm lấp
dần các rừng cây sú vẹt. Nhiều mũi khoan gần Angkor và Biển Hồ Tonle
Sap cho thấy vết tích của các trầm tích biển như sú vẹt đầm lầy . Hình
thái châu thổ sông Cửu Long dần dà được tạo thành trong khoảng 3 000
năm nay . Trong khoảng thời gian này, châu thổ đã tiến 200 km trên thềm
lục địa và mực nước biển hạ dần và mỗi lần hạ thấp xuống lại để lại một bờ biển mới
.. Nhiều bờ biển cổ nay thường gọi là ‘giồng’ như trong dân gian gọi
như Giồng Trôm, Giồng Ông Tố v.v. . Nhiều tỉnh như Bến Tre, Trà Vinh có
nhiều giồng cát là đất của các bờ biển cổ.