tag:blogger.com,1999:blog-68921309221836692252024-02-21T00:38:43.284-08:00Viet Ecology FoundationHarmonizing the web of lifeUnknownnoreply@blogger.comBlogger142125tag:blogger.com,1999:blog-6892130922183669225.post-2922361113472236752016-11-11T20:36:00.001-08:002016-11-11T20:36:30.047-08:00Thực vật và con người <a class="no-underline" href="http://vietecology.org/Article.aspx/Author/13">GS Thái Công Tụng</a> <br />
(Bài nói chuyện ở SAIM 20 tháng 5 năm 2016)<br />
<br />
Thực vật bao trùm mọi khía cạnh của đời sống loài người: ta ăn là nhờ cây lúa, ta uống nhờ cây trà, ta mặc là nhờ cây bông vải, ta ở là nhờ cây rừng cho ta cột kèo, giường tủ, ta hút nhờ cây thuốc lá, v.v. . Như vậy, cũng không lạ gì khi trong văn học thì chủ đề cây, hoa luôn luôn bàng bạc trong những vần thơ .<br />
<br />
<b>1.Thực vật trong đời sống</b><br />
<br />
Ta ăn. Cây lương thực bao gồm các cây ngủ cốc, cây cho củ, cây đậu ăn hạt<br />
Trong văn hoá Á Đông, ăn cơm là chính mà cơm từ cây lúa. Lúa có thể là lúa ruộng hay lúa rẫy :<br />
<br />
<i>Vụ chiêm em cấy lúa di,</i><br />
<i>Vụ mùa lúa dé, sớm thì ba giăng</i><br />
<i>Thú quê rau cá đã từng</i><br />
<i>Gạo thơm cơm trắng chi bằng tám xoan</i><br />
<br />
Các giống lúa trồng có hai loại chính: đó là lúa tẻ sản xuất ra gạo nấu cơm, hay là lúa nếp nấu xôi. <br />
Trong văn hoá Tây phưong, họ ăn bánh mì mà bánh mì làm từ bột hạt cây lúa mì<br />
<br />
Lúa mì hay tiểu mạch, (Triticum) là cây lương thực quan trọng cho loài người. <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Qu%E1%BA%A3_th%C3%B3c" title="Quả thóc">Hạt</a> lúa mì là một loại lương thực chung được sử dụng để làm <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/B%E1%BB%99t_m%C3%AC" title="Bột mì">bột mì</a> trong sản xuất các loại <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/B%C3%A1nh_m%C3%AC" title="Bánh mì">bánh mì</a><br />
<br />
<a name='more'></a><br />
Đại mạch (orge), tên khoa học Hordeum vulgare, là một loài thực vật thân cỏ một năm.<br />
<br />
Yến mạch (avoine, oat), tên khoa học Avena sativa, là một loại ngủ cốc lấy hạt. Nhiều nhà sản xuất thực phẩm làm các sản phẩm ăn sáng như cháo yên mạch ( soupe avoine) nhưng cách sử dụng thông thường của yến mạch là cho gia súc ăn.<br />
<br />
Lúa mạch đen hay hắc mạch (seigle, rye), tên khoa học Secale cereale, là một loài <a href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=H%E1%BB%8D_h%C3%B2a_th%E1%BA%A3o&action=edit&redlink=1" title="Họ hòa thảo (trang chưa được viết)">cỏ</a> phát triển rộng khắp, có vai trò là một loại lương thực, một loại cây trồng phủ đất và thức ăn gia súc.. Hạt của hắc mạch được dùng làm bột, bánh mì, bia, bánh mì giòn, một số loại rượu whisky hay vodka và rơm cho gia súc ăn.<br />
<br />
Bắp (còn gọi là ngô) cũng được người Tây phương dùng ăn sáng như corn flake <br />
Ngoài các loài lúa kể trên, phải kể :<br />
<br />
-cây cho củ như : khoai lang (Ipomea batatas), khoai mì (Manihot esculenta), khoai sọ (Colocasia antiquorum) có tên khác là khoai môn, củ dùng làm thức ăn, cuống (dọc) có thể muối dưa, khoai nưa (Amorphophallus rivieri) cũng cùng họ Ráy (Araceae) như khoai sọ, có củ ăn hơi ngứa, khoai nước (Colocasia esculenta), còn gọi là môn nước, củ và cuống đều ăn được, khoai từ (Dioscorea esculenta) trồng phổ biến nhiều làng mạc.<br />
<br />
-cây họ Đậu như : đậu nành tức đậu tương Glycine max ( họ Fabaceae), chứa nhiều protein, có thể biến chế ra đậu hủ, chao, xì dầu; đậu cowpea Vigna unguiculata họ Fabaceae; đậu đen (Vigna cylindrica), thường sử dụng nấu chè, dễ tiêu, giải nhiệt; đậu Hà lan (Pisum sativum) quả non và hạt dùng để ăn, đậu ngự ( Phaseolus lunatus), đậu ván (Dolichos lablab), đậu xanh green gram còn gọi là Mung bean ( Phaseolus aureus), dùng làm giá trong chopsuey, đậu lùn haricot nain (Phaseolus vulgaris).. Vài vùng có đậu triều (Cajanus indicus ).<br />
<br />
Ngoài các cây lương thực, còn có rau .Nói về rau, câu ca dao sau đây kể ra :<br />
<br />
<i>Ai đâu mà chẳng biết ta<br />
Ta ở Xóm Láng, vốn nhà trồng rau<br />
Rau thơm, rau húng, rau mùi<br />
Thì là, cải cúc, đủ loài hành hoa<br />
Mồng tơi, mướp đắng, ớt cà<br />
Bí đao đậu ván vốn nhà trồng nên </i><br />
<br />
Về phương diện phân loại thực vật, rau có thể là rau ăn lá ( leaf vegetable crops), rau ản quả (fruit vegetable crops), rau ăn củ (root vegetable crops)<br />
<br />
-rau ăn lá như rau muống (Ipomea aquatica), rau dền, rau mồng tơi (Basella alba), rau đay, rau diếp (tên khác : rau xà lách)<br />
<br />
Nhà nàng ở cạnh nhà tôi,<br />
Cách nhau cái dậu mùng tơi xanh rờn (Cô hàng xóm, thơ <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Nguy%E1%BB%85n_B%C3%ADnh" title="Nguyễn Bính">Nguyễn Bính</a>)<br />
<br />
-rau ăn qủa (ăn trái) : Trong suy nghĩ thông thường thì trái thường ngọt, ăn tráng miệng còn rau dùng trong bữa ăn nhưng về phương diện thực vật, trái là kết quả sự thụ phấn và trong trái có hột: quả (trái) cà chua Lycopersicon esculentum, quả (trái) ớt Capsicum annuum, quả (trái) dưa leo Cucumis sativus; quả (trái) dưa tây melon Cucumis melo (melon-concombre); Courgette Zucchini squash Cucurbita pepo; quả (trái) dưa hấu Citrullus lanatus; quả (trái) đậu bắp Abelmoschus esculentus; quả (trái) bí đỏ Courge poivrée Cucurbita pepo hoặc bí rợ Cucurbita maxima trồng ăn quả, ăn ngọn non, lấy hạt rang ăn.<br />
<br />
<i>Râu tôm nấu với ruột bầu</i><br />
<i>Chồng chan vợ húp gật đầu khen ngon</i><br />
<i>Cà Solanum melongena, cũng là một loại rau ăn quả : </i><br />
<i>Bồng em đi dạo vườn cà</i><br />
<i>Trái non bỏ mắm, trái già làm dưa</i><br />
<i>Làm dưa ba bữa dưa chua</i><br />
<i>Để dành ăn cấy, khỏi mua tốn tiền</i><br />
<br />
Mướp có nhiều loại như mướp huơng (Luffa acutangula), mướp đắng (Momordica charantia), mướp ta (Luffa cylindrica) khi non để ăn, khi già cho xơ rửa bát. Bầu (Lagenaria vulgaris) trồng quanh vườn nhà, thả trên dàn leo ăn quả lúc còn non. Bí có thể là bí đao (Benincasa cerifera), trồng lấy quả ăn và làm mứt.<br />
<br />
Trong bài thơ 'Bạn đến chơi nhà' của Nguyễn Khuyến có mô tả sơ qua về quang cảnh một khu vườn nhà miền Bắc như sau :<br />
<br />
<i>Ao sâu nước cả, khôn chài cá</i><br />
<i>Vườn rộng rào thưa khó đuổi gà</i><br />
<i>Cải chửa ra hoa, cà chửa nụ</i><br />
<i>Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa</i><br />
<i> </i><br />
Cà và rau muống thông dụng nhất là tại miền Bắc và đã gặp trong ca dao: <br />
<br />
<i>Anh đi, anh nhớ quê nhà,</i><br />
<i>Nhớ canh rau muống, nhớ cà dầm tương</i><br />
<br />
-rau ản củ ( root vegetable crops) như củ cà rốt, củ cải, củ ra đi, su hào, khoai tây,v.v.<br />
<br />
Nấu ăn thì phải có dầu ăn, cũng lấy ra từ cây đậu nành (dầu đậu nành) hoặc từ cây dừa dầu (palmier à huile).Cây dừa dầu ( Elaeis guineensis) trồng rất nhiều bên Phi Châu, cho dầu ăn<br />
<br />
Cây gia vị như gừng (Zingiber officinale), ớt (Capsicum annuum), tiêu (Piper nigrum), hành, tỏi, sả, ngò, húng quế, rau răm ( Polygonum odoratum), rau diếp cá, rau thơm tức húng Láng (Mentha aquatica), ngò om ( Limnophila aromatic)<br />
<br />
<i>-Ai ơi chua ngọt đã từng</i><br />
<i>Gừng cay muối mặn xin đừng quên nhau</i><br />
<br />
<i>-Ăn tiêu nhớ tỏi bùi ngùi</i><br />
<i>Ngồi bên đám hẹ nhớ mùi rau răm</i><br />
<i>Hỡi người quân tử trăm năm</i><br />
<i>Quay tơ có nhớ mối tằm hay không ?</i><br />
<br />
Ta uống. <br />
<br />
Cà phê là một loại thức uống màu đen có chứa chất <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Caffein" title="Caffein">caffein</a> và được sử dụng rộng rãi, được sản xuất từ những <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/H%E1%BA%A1t_c%C3%A0_ph%C3%AA" title="Hạt cà phê">hạt cà phê</a> được rang lên, từ cây cà phê. Hiện nay, <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Chi_C%C3%A0_ph%C3%AA" title="Chi Cà phê">cây cà phê</a> được trồng tại hơn 50 quốc gia trên thế giới. Hạt cà phê được lấy từ hạt của các loài cây thuộc <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/H%E1%BB%8D_Thi%E1%BA%BFn_th%E1%BA%A3o" title="Họ Thiến thảo">họ cà phê</a> (Rubiaceae). Ba dòng cây cà phê chính là<br />
<br />
Coffea arabica (Cà phê Arabica) – <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/C%C3%A0_ph%C3%AA_ch%C3%A8" title="Cà phê chè">cà phê chè</a><br />
<br />
Coffea canephora (Cà phê Robusta) – <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/C%C3%A0_ph%C3%AA_v%E1%BB%91i" title="Cà phê vối">cà phê vối</a>;<br />
<br />
Coffea excelsa (Cà phê Liberia) - <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/C%C3%A0_ph%C3%AA_m%C3%ADt" title="Cà phê mít">cà phê mít</a>.<br />
<br />
Cây trà (Thea sinensis) làm trà xanh hay trà đen. Cây trà tại Việt Nam đến giữa thể kỷ 20 được trồng khắp miền quê ngoài <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Mi%E1%BB%81n_B%E1%BA%AFc_(Vi%E1%BB%87t_Nam)" title="Miền Bắc (Việt Nam)">Bắc</a> và <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Mi%E1%BB%81n_Trung_(Vi%E1%BB%87t_Nam)" title="Miền Trung (Việt Nam)">Trung</a>, diện tích lớn nhất ở hai tỉnh <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ph%C3%BA_Th%E1%BB%8D" title="Phú Thọ">Phú Thọ</a> và cao nguyên L âm Đồng Blao và Di Linh<br />
<br />
Cây ca cao (Theobroma cacao) cho quả chế biến thành bột chocolat có nguồn gốc từ Trung Mỹ, nhưng ngày nay trồng nhiều xứ nhiệt đới.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhFGQYhoiZtXrPtvhsAxhCcn1KpOrV-NDlLVzH5diU3xKl-C8w4hIUP9yLLUxeR_xmZVjcGmdWPquvpU86Uj0SWc_HpIeUhninOUsp8TY1thYy1QNJ165MMbZ4D8DagyCUv68YjiVOuKiQ/s1600/189-1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhFGQYhoiZtXrPtvhsAxhCcn1KpOrV-NDlLVzH5diU3xKl-C8w4hIUP9yLLUxeR_xmZVjcGmdWPquvpU86Uj0SWc_HpIeUhninOUsp8TY1thYy1QNJ165MMbZ4D8DagyCUv68YjiVOuKiQ/s320/189-1.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
Hình 1. Trái ca cao</div>
<br />
Uống cà phê phải có đường mà đường cũng từ thực vật như cây mía (Saccharum officinarum) sử dụng làm nguyên liệu để tạo ra đường.<br />
<br />
Ta nhậu. Tiêu khiển thì có rượu<br />
<br />
<i>Với nhà thơ Tản Đà: </i><br />
<i>Cảnh đời gió gió, mưa mưa,<br />
Buồn trông ta phải say sưa đỡ buồn!<br />
Rượu say, thơ lại khơi nguồn,<br />
Nên thơ, rượu cũng thêm ngon giọng tình.<br />
Rượu thơ, mình lại với mình,<br />
Khi say quên cả cái hình phù du.<br />
Trăm năm thơ túi, rượu vò.<br />
Nghìn năm thi sĩ, tửu đồ là ai?</i><br />
<br />
hoặc:<br />
<br />
<i>Trời đất sinh ta rượu với thơ <br />
Không thơ không rượu sống như thừa <br />
Công danh hai chữ mùi men nhạt <br />
Sự nghiệp trăm năm nét mực mờ. </i><br />
<i>Rượu ngon không có bạn hiền</i><br />
<i>Không mua không phải không tiền không mua (Nguyễn Khuyến)</i><br />
<br />
<i>Rượu đến gốc cây, ta sẽ nhắm</i><br />
<i>Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao (Nguyễn Bỉnh Khiêm)</i><br />
<br />
mà rượu cũng làm từ thực vật. Uống rượu để giải sầu và cũng để liên hoan với nhau như trong bài hát Ly rượu mừng:<br />
<br />
<i>Ngày xuân nâng chén ta chúc nơi nơi </i><br />
<i>Mừng anh nông phu vui lúa thơm hơi </i><br />
<i>Người thương gia lợi tức Người công nhân ấm no </i><br />
<i>Thoát ly đời gian lao nghèo khó á a a a</i><br />
<i> Nhấp chén đầy vơi Chúc người người vui á a a a </i><br />
<i>Muôn lòng xao xuyến duyên đời Rót thêm tràn đầy chén quan san </i><br />
<br />
Dù là rượu đế hay rượu cần của người Thượng thì nguyên liệu có thể từ các loại ngũ cốc có hàm lượng tinh bột cao thông dụng như <a href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=G%E1%BA%A1o_t%E1%BA%BB&action=edit&redlink=1" title="Gạo tẻ (trang chưa được viết)">gạo tẻ</a>, <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/G%E1%BA%A1o_n%E1%BA%BFp" title="Gạo nếp">gạo nếp</a>, hoặc <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/S%E1%BA%AFn" title="Sắn">sắn</a>, hạt <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/M%C3%ADt" title="Mít">mít</a>, <a href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=H%E1%BA%A1t_d%E1%BA%BB&action=edit&redlink=1" title="Hạt dẻ (trang chưa được viết)">hạt dẻ</a>, hạt <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Bo_bo" title="Bo bo">bo bo</a> v.v. , nhưng nói chung các loại gạo nếp cho thành phẩm rượu được ưa chuộng nhất trong cộng đồng tại khắp các vùng miền do gạo rất thơm và rượu có độ ngọt nhất định. <a href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Men_r%C6%B0%E1%BB%A3u&action=edit&redlink=1" title="Men rượu (trang chưa được viết)">Men rượu</a> được chế từ nhiều loại thảo dược (<a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Thu%E1%BB%91c_Nam" title="Thuốc Nam">thuốc Nam</a>, <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Thu%E1%BB%91c_B%E1%BA%AFc" title="Thuốc Bắc">thuốc Bắc</a>) như <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Cam_th%E1%BA%A3o" title="Cam thảo">cam thảo</a>, <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Qu%E1%BA%BF_chi" title="Quế chi">quế chi</a>, <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/G%E1%BB%ABng" title="Gừng">gừng</a>, <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/H%E1%BB%93i" title="Hồi">hồi</a>, <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Th%E1%BA%A1ch_x%C6%B0%C6%A1ng_b%E1%BB%93" title="Thạch xương bồ">thạch xương bồ</a>, <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/B%E1%BA%A1ch_ch%E1%BB%89" title="Bạch chỉ">bạch chỉ</a>, <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Xuy%C3%AAn_khung" title="Xuyên khung">xuyên khung</a>, rễ <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/%E1%BB%9At" title="Ớt">ớt</a> v.v. theo những bí quyết, công thức riêng của từng gia đình. Nhào trộn hỗn hợp với bột gạo, và ủ cho bột hơi nở ra sau đó vo, nắm từng viên quả nhỏ để lên khay trấu cho khỏi dính. Đem phơi thật khô và cất dùng dần.<br />
<br />
Tại Tây Nguyên, rượu cần thường được các dân tộc thiểu số làm bằng bắp, củ <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/S%E1%BA%AFn" title="Sắn">sắn</a> hoặc <a href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=G%E1%BA%A1o_t%E1%BA%BB&action=edit&redlink=1" title="Gạo tẻ (trang chưa được viết)">gạo tẻ</a>, khi có lễ đặc biệt quan trọng thì dùng <a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/G%E1%BA%A1o_n%E1%BA%BFp" title="Gạo nếp">gạo nếp</a>. chuối khô ủ kín. Sau một tháng đem ra dùng, khi uống lót lá chuối tươi ở trên, đổ nước lã đầy ché, dùng cần cắm xuyên qua các tầng lá xuống đáy ché, uống cạn đến đâu lại chế thêm nước lã đến đấy.<br />
<br />
Ta hút. Với bài thơ của Hồ Dzếnh<br />
<br />
<i>Ngỡ hồn mình là mây<br />
Nhớ nhà châm điếu thuốc</i><br />
<i>Khói huyền bay lên cây…</i><br />
<br />
ta cũng thấy thuốc lá để giải sầu. Cây thuốc lá (Nicotiana tabaccum) trồng tại nhiều nơi trên thế giới và có chất nicotine<br />
<br />
Ta đội .Chiếc nón lá là người bạn thủy chung, gần gũi của người phụ nữ Việt Nam . Chiếc nón đã được chạm khắc trên những cổ vật như trống đồng Ngọc Lũ, trên thạp đồng Đào Thịnh vào 2500-3000 năm về trước. Trong một xứ nắng lắm, mưa nhiều thì chiếc nón lá rất tiện ích để che nắng, che mưa .Người ta dùng tre làm vành nón còn lá lợp nón là từ lá cọ, thân cây như cây cau. Cây cọ mọc nhiều ở Phú Thọ miền Bắc . Ở Huế, có nón bài thơ , nghĩa là giữa hai lớp lá, có một bài thơ trong đó. Lá cọ, lá buông ỏ Huế thường lấy từ rừng A Lưới, rừng Nam Ðông. Chiếc nón cùng tà áo dài là những nét đặc thù của phụ nữ Việt, từ nón quai thao với hát quan họ Bắc Ninh cho đến nón bài thơ xứ Huế.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgDh0z9IkFI_V4iN5ZajnD5Ey3eDyUysjIkHVuCGyQtbyPcM5D1BjUZIE1JpP4Uv9sSrrp0pOUFOaMdaBGwpJEsf8V8v_JaxI71_TPLmFxwJy7j3I893TxhyphenhyphenlY2DTNDvqdlrmGt6QAcDE8/s1600/189-2.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgDh0z9IkFI_V4iN5ZajnD5Ey3eDyUysjIkHVuCGyQtbyPcM5D1BjUZIE1JpP4Uv9sSrrp0pOUFOaMdaBGwpJEsf8V8v_JaxI71_TPLmFxwJy7j3I893TxhyphenhyphenlY2DTNDvqdlrmGt6QAcDE8/s320/189-2.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
Ta đi<br />
<br />
Ngày nay, ta đi giày nhưng trước kia, người Việt đi guốc cũng làm từ thân cây, đúng như bài hát:<br />
<br />
<i>Về đây nghe em, về đây nghe em. </i><br />
<i>Về đây mặc áo the, đi guốc mộc. </i><br />
<i>Kể chuyện tình bằng lời ca dao.</i><br />
<i>Kể chuyện tình bằng nồi ngô khoai</i><br />
<i>Kể chuyện tình bằng hạt lúa mới.</i><br />
<i>Và về đây nghe gọi tiếng xưa đêm nhớ trăng tiếng bơ vờ </i><br />
<br />
Ta mặc<br />
<br />
Nhờ cây bông vải (Gossypium hirsutum) cho sợi mọc quấn quanh hạt. Loại sợi này chủ yếu được dùng để xe chỉ hay sợi và dệt thành áo quần. Sợi bông vải là loại sợi mềm , Ở Mỹ, trồng nhiều ở South Carolina . Ở Phi Châu, nhiều chỗ trồng bông vải ở Ai Cập, ở Mali v.v.<br />
<br />
Ta ở<br />
<br />
Từ tường, cửa lớn, cửa sổ, sàn nhà cho đến bàn ghế đều có thành phần gỗ trong đó. Bên Việt Nam, có gỗ mít, gỗ lim v.v. còn ở Quebec, có gỗ cây phong, sang hơn thì gỗ chêne<br />
<br />
Ta viết<br />
<br />
Bột giấy cũng làm từ thực vật: cây épinette (spruce) Picea glauca mọc rất nhiều ở miền Bắc Canada và có mặt liên tục từ Đông (British Vancouver) sang Tây (Quebec, Newfoundland) cũng như nhiều loài cây khác như cây khuynh diệp, còn gọi là cây bạch đàn (Eucalyptus), cây thông, cây bouleau, rơm lúa, cây tre v.v. đều là nguyên liệu làm giấy vì có cellulose<br />
<br />
Ta đau<br />
<br />
Trong thiên nhiên có vô vàn dược thảo. Xưa kia, ngành Đông Y chỉ dùng toàn thuốc nguồn gốc thực vật . Gừng, tỏi, artichaut, lá dâm bụt, rau thơm v.v. đều sử dụng trị các chứng đau. Nhiều hợp chất trị bệnh được trích ra từ thực vật, trong đó phải kể chất artemisinin, trị được sốt rét, nhờ cây Artemisia annua . Và chính Bà Tu Youyou nhờ thế được giải thưởng Nobel về Y khoa .<br />
<br />
Ngày nay, vào trong tiệm thuốc Tây, cũng có thể bắt gặp nhiều thuốc chế biến, pha chế từ lá cây, rễ cây, vỏ cây, hoa của nhiều loại thực vật trị cảm cúm, đau xương, tiểu đường v.v . Trước kia, con người sử dụng nhiều các sản phẩm hoá học nhưng ngày nay, mới thấy hoá học đưa đến những phản ứng phụ gây nguy hại cho sức khoẻ nên càng ngày nhân loại chú trọng nhiều về sinh học (Bio): nào là biocosmetics với nhiều công ty mỹ phẩm ngày nay sử dụng các tinh dầu thực vật để làm phấn, son, nước hoa v.v, nào là bioremediation, sử dụng thực vật hoặc vi sinh vật để cải tạo môi trường bị ô nhiễm<br />
<br />
Ta chết. Bài hát Kỷ Vật Cho Em:<br />
<br />
... Anh trở về , anh trở về trên đôi nạng gỗ , có khi là hòm gỗ cài hoa ...<br />
<br />
<b>2. Đời sống tình dục của thực vật</b><br />
<br />
Nếu trong giới động vật, tình dục xem như rất đơn giản như giữa trai, gái hay con đực, con cái v.v. thì ở giới thực vật, vì bất động nên tạo hoá giúp cho loài ong hoặc gió để cho phấn hoa bay đến gặp nhụy hoa cái. Thực ra, hoa có thể là:<br />
<br />
-hoa đơn tính : hoa đực có nhị chứa đầy phấn, hoa cái có nhụy chứa trứng .Nhị (étamine) là bộ phận sinh sản đực của hoa, có bao phấn (anthère). Bao phấn chứa các túi phấn có hạt phấn (pollen). (xem hình 2)<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiDVl3ow7SPG2rq3AN0dW0PyDOR8qV3zT48sS0aaGifNFihsMFYTByCUmsSWChWjZZbO95XkNINaBfxEv_9j9OBzniEoXeoip7ogZNOHtbLHtIDjErbqqkfv7VivmAX-tlqMWzzwezzyzQ/s1600/189-3.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiDVl3ow7SPG2rq3AN0dW0PyDOR8qV3zT48sS0aaGifNFihsMFYTByCUmsSWChWjZZbO95XkNINaBfxEv_9j9OBzniEoXeoip7ogZNOHtbLHtIDjErbqqkfv7VivmAX-tlqMWzzwezzyzQ/s1600/189-3.jpg" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
Hình 2 . Nhị và bao phấn</div>
<br />
Nhụy (pistil) là bộ phận sinh sản cái của hoa, có bầu noãn (ovary) ở đáy, kế đến là phần cuống mảnh được gọi là vòi (style) mọc ra từ bầu noãn và phần tận cùng rộng ra được gọi là nướm (stigma). <br />
<br />
-hoa lưỡng tính (xem hình 3) có cả nhị và nhụy (cây pommier, cây cerisier, cây hoa hồng, cây hướng dương)<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjHH8lMVkIxLc8UW8AUdlAD3d6qQ_ORqZ-R-4jSDy2OUYxD8-Cy2eFMS1CRURUpGFzThPoXF8qHX3dRMxFi6vVUZwgtfikaVZEGR_5ojknaRnR-moC7rekEkIcMMYBhd5V2PqAs2gmdiv8/s1600/189-4.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjHH8lMVkIxLc8UW8AUdlAD3d6qQ_ORqZ-R-4jSDy2OUYxD8-Cy2eFMS1CRURUpGFzThPoXF8qHX3dRMxFi6vVUZwgtfikaVZEGR_5ojknaRnR-moC7rekEkIcMMYBhd5V2PqAs2gmdiv8/s1600/189-4.jpg" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
Hình 3. Cấu trúc một hoa</div>
<br />
Ngoài ra, có cây hoa đực và hoa cái riêng nhưng cùng trên một thân cây (monoique). Ví dụ: cây bắp, cây lúa mì. Các loài cây hạt trần như loài thông thì nón đực (cône male), nón cái (cone femelle) cũng trên cùng một thân cây .<br />
<br />
Và cũng có cây có hoa đực, hoa cái riêng trên hai thân cây khác nhau (dioique ) .Ví dụ: cây bạch quả (Ginkgo ), cây kiwi, cây chà là, cây đu đủ<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg1Jz4_TxjWjO3sKAoQPSRZRM_6nWJWMlbyPlEa59DobjYVmr66ttDGOS5Nq_sRy8KwNOw0HTTCkkicB_H21_DMHSNZ3kEW9MbTYGl79nPrCuT2V7nBaMzt-8_KMH4AXpsvmMD092Hvhuw/s1600/189-5.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg1Jz4_TxjWjO3sKAoQPSRZRM_6nWJWMlbyPlEa59DobjYVmr66ttDGOS5Nq_sRy8KwNOw0HTTCkkicB_H21_DMHSNZ3kEW9MbTYGl79nPrCuT2V7nBaMzt-8_KMH4AXpsvmMD092Hvhuw/s1600/189-5.jpg" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
Hình 4. Ong hút mật hoa, nhưng cũng là một tác nhân thụ phấn</div>
<br />
Nhờ loài ong (hình 4) bay di hút mật hoa nên cùng lúc vô tình mang phấn hoa đi rắc lên các đầu nhụy hoa có chất dính; gió cũng là một tác nhân thụ phấn như trong truyện ngắn Phấn thông vàng của Xuân Diệu:<br />
<br />
Phấn thông vàng không đi có chỗ có nơi, mà khởi hành một cuộc viễn du vô hạn. Gió chở đi qua trời rộng, nhị của thông đầu rừng lại đến gặp thông cuối rừng, và tất cả nhị của thông rừng này đi đến một rừng thông nào khác. Nhị vàng mênh mông tràn đầy, dư dật cùng nhau viễn hành, rắc vàng khắp nơi. Phấn thông vàng đi đến sự vu vơ. Có lẽ ở đằng chân trời, một rừng thông chưa chín hoa , đang đứng chờ nhị của rừng thông này đến.<br />
<br />
Cũng có thể là hoa cái và hoa đực không cùng chin một lần do đó hoa cái phải cần hoa đực từ các cây khác để thụ phấn.Ví dụ: cây hồ đào (walnut, noyer). Hiện tượng này trong thực vật học gọi là biệt giao (dichogamie)<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg0WaUyiAW8-Q5VzNcqkCxMVTG_6ET1jB8IVCsScXoujYTDRwRyQJFNIGa4V0P1Si4ixk_RXZOqCNXcZGKTar35Eh_GG70KKfvgsMCzgdPfsgppGRMiLFGnp8V_vuitHxaolt6j4I0LIfA/s1600/189-6.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg0WaUyiAW8-Q5VzNcqkCxMVTG_6ET1jB8IVCsScXoujYTDRwRyQJFNIGa4V0P1Si4ixk_RXZOqCNXcZGKTar35Eh_GG70KKfvgsMCzgdPfsgppGRMiLFGnp8V_vuitHxaolt6j4I0LIfA/s1600/189-6.jpg" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
Hình 5. Thụ phấn </div>
<br />
Thụ phấn (xem hình 5) là một bước rất quan trọng trong quá trình sinh sản ở thực vật: hạt phấn gặp núm nhụy, nẩy mầm thành ống phấn và bò tới buồng trứng; hạt phấn sẽ chạm phải quả trứng để từ đó tạo ra hạt. Kiểu sinh sản vừa đề cập là sinh sản hữu tính, theo đó có sự hợp nhất của giao tử đực và giao tử cái để tạo thành hợp tử.<br />
<br />
Ngoài sinh sản hữu tính, còn có sinh sản vô tính như tháp cây: con sinh ra từ một phần của cơ thể mẹ, do đó có những đặc tính di truyền giống cá thể mẹ. Tháp chanh, tháp cam, tháp mãng cầu là vài ví dụ .<br />
<br />
<b>3. Nguồn gốc các loài thực vật thông dụng</b><br />
<br />
Nhiều loài cây ta thường gặp thực ra không phải nguồn gốc từ xứ đó . Khoai tây, bắp, đậu, cà chua là những ví dụ . Các loài cây quan trọng này có gốc từ Nam Mỹ .Ngay cả cây cao su trồng nhiều ở Viet Nam, có gốc từ Bresil nên có tên là Hevea brasiliensis. Cây xoài cũng có nguồn từ Ấn Độ :<br />
Mangifera indica . Xưa kia, nghĩa là hàng trăm ngàn năm về trước, thực vật ở trạng thái hoang dã, nhưng loài người đã dần dà thuần dưỡng tạo ra các thực vật có ích cho loài người . Nhà thực vật học người Nga Vavilov đã đi nhiều nơi trên thế giới để sưu tập hàng trăm ngàn mẫu thảo mộc và từ đó phân định ra nhiều trung tâm địa lí về cội nguồn<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgrvDvxUrYEPgqrBj6YzGrdS3n26JaYQMF3MUH24kAaMnlI4h21VGjEEPRJFV45XfYlgCbIohEvSIJ3u3E73pvY0Wo5fQ-8MF9__LHfX36yuUBtWAdjjE9zQJm3s8AqQvfqfSmLN__S2DI/s1600/189-7.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgrvDvxUrYEPgqrBj6YzGrdS3n26JaYQMF3MUH24kAaMnlI4h21VGjEEPRJFV45XfYlgCbIohEvSIJ3u3E73pvY0Wo5fQ-8MF9__LHfX36yuUBtWAdjjE9zQJm3s8AqQvfqfSmLN__S2DI/s1600/189-7.jpg" /></a></div>
<br />
(1) Mexico-Guatemala, (2) Peru-Ecuador-Bolivia, (2A) Southern Chile, (2B) Southern Brazil, (3) Mediterranean, (4) Middle East, (5) Ethiopia, (6) Central Asia, (7) Indo-Burma, (7A)<br />
Siam-Malaya-Java, (8) China và Korea.<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Center_of_origin#cite_note-2">[2]</a><br />
<br />
Trung tâm Mexico-Guatemala: Bắp, đậu, khoai lang, đu đủ, ổi, điều<br />
<br />
Trung tâm Peru-Ecuador-Bolivia: khoai tây, thuốc lá, cà chua<br />
<br />
(2A) khoai tây (48 nhiễm thể), dâu tây Chili<br />
(2B) khoai mì, đậu phụng, caosu, thơm<br />
<br />
Trung tâm Địa Trung Hải: cỏ ba lá, cây oliu, lúa mì, măng tây, rau cần<br />
<br />
Trung Đông: lúa mì, lúa mạch, lentil, táo tây, lê, cỏ linh lăng (luzerne), lựu<br />
<br />
Ethiopia: kê, bobo, cà phê, mè, kê Phi châu<br />
<br />
Trung Á: lúa mì, bông vải, hành, tỏi, cà rốt, nho, táo, hạnh nhân<br />
<br />
Trung tâm Ấn Độ:<br />
<br />
Ấn-Miến: cà, dưa leo, khoai sọ, khoai mở, xoài, cam, quit, mía, kinap, cây quế, cây tre<br />
<br />
7A: chuối, măng cụt, dừa, tiêu<br />
<br />
Trung tâm Trung Quốc: đậu nành, dưa leo, hành, cây mơ, cây vải, các loài kê (millet), mía, thuốc phiện<br />
<br />
Theo Vavilov, chính những trung tâm địa lí của các thảo mộc này không những là nơi chứa nhiều loài thực vật hoang dại mà còn là nơi sản sinh ra những nền văn minh cổ của nhân loại: Trung tâm Nam Á có liên quan đến các nền văn hoá cổ của Ấn Độ; trung tâm Địa Trung Hải liên hệ đến các nền văn minh Ai Cập, Hi Lạp trãi dài trên 6000 năm. Con người đã thuần dưỡng các loài thực vật hoang dã để tạo cho mình lương thực vì như tổ tiên ta có câu: có thực mới vực được đạo; dĩ thực vi tiên. Nhờ sự đa dạng thực vật, nông nghiệp mới phát triển, cư dân đông đúc. Căn bản của sự cải thiện hoa màu là nằm ở các gen và chính vì muốn có nguồn gen đa dạng để có thể từ đó tạo ra những giống cây kháng sâu, kháng bệnh nên nhiều trung tâm khảo cứu đã phải thu thập các giống hoang dại tại nhiều vùng địa lí khác nhau: trung tâm cải thiện bắp và lúa mì như CIMMYT (Centro Internacional<br />
Mejoramiento Maiz y Trigo) ở Mexico, trung tâm CIP (Centro Internacional de la Papa) chuyên nghiên cứu và sưu tập các loài khoai tây ở Perou, trung tâm CIAT (Centro Internacional Agricultura Tropicale) ở Colombia. Ở Trung Đông, tại Syrie, có trung tâm ICARDA (International Crops for Arid Development Areas), ở Ấn Độ, có trung tâm ICRISAT (International Crops Research Institute Semi Arid Tropics), ở Philippin, có IRRI chuyên nghiên cứu và sưu tập lúa ruộng, lúa rẫy cũng đều nằm trong mục đích giữ nguồn gen qúy của nhiều loài thực vật .<br />
<br />
<b>4. Kết luận.</b><br />
<br />
Thực vật đã cưu mang con người, từ lúc loài người xuất hiện trên hành tinh này . Thực vật từ rong biển dưới nước cho đến rừng già đã cung cấp oxy cho ta thở, thanh lọc không khí qua sự hút khí cacbonic, chưa kể đến tài nguyên nuôi dưỡng loài người từ ăn, mặc, đau, uống v.v. Thực vật giúp chống xói mòn đất, giúp tăng phì nhiêu của đất và như vậy tạo ra lương thực để nuôi loài người (food), còn cung cấp nhiên liệu sinh học (fuel), thức ăn cho gia súc (feed) .Tuy nhiên con người đã khai thác quá mức các loài thực vật và động vật, làm giảm đa dạng sinh học, khiến nguồn gen để cải tạo hoa màu càng ngày càng bị thu hẹp do phá rừng trên núi, phá san hô dưói biển, như vậy vô hình chung đã phá luôn tài nguyên cha ông để lại, quên rằng mà con người thế hệ hôm nay phải nuôi dưỡng cho các thế hệ về sau và về sau nữa./.<br />
<br />
<b>Thái Công Tụng </b><br />
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6892130922183669225.post-76538104305583666282016-10-28T19:25:00.000-07:002016-10-28T19:25:11.197-07:00An toàn của con người và toàn vẹn môi trườngĐặng Đình Cung<br />
<i>Kỹ sư tư vấn</i><br />
<br />
Tai nạn cá chết hàng loạt ở Vũng Áng là một thảm họa vượt hẳn những gì có thể tưởng tượng được1. Nhưng đây chỉ là phần nổi của tảng băng môi trường bị xúc phạm ở nước ta. Bất cứ lúc nào, một tai nạn môi trường trầm trọng tương tự có thể xẩy ra ở một nơi như là Núi Pháo, Dak Nông – Tân Rai, Việt Trì, Dung Quất, Chu Lai, TP Hồ Chí Minh, Hà Nội hay Hải Phòng,... Đó là chưa kể đến những nơi có những dự án khổng lồ như là khu gang thép và điện nguyên tử ở Ninh Thuận. Nguyên do là bất cứ tác động nào của con người đều xúc phạm môi trường mà mỗi khi môi trường bị xúc phạm là an toàn của con người bị đe dọa.<br />
<br />
Trong bài này chúng tôi xin trình bầy những gì cần làm để giảm thiểu độ nguy kịch của rủi ro xúc phạm an toàn của con người và toàn vẹn môi trường2. Chúng tôi xin dành những vấn đề thời sự như là Formosa hay nhà máy thép Cà Ná cho một bài khác.<br />
<a name='more'></a><br />
<h2>
Phần 1 – Vì sao môi trường bị xúc phạm</h2>
Có nhiều trường hợp xúc phạm môi trường tự nhiên xẩy ra ngoài vòng kiềm chế của con người. Nhưng con người đã và đang xúc phạm môi trường trầm trọng hơn.<br />
<h3>
1. Tác động của thiên nhiên</h3>
Từ khi quả đất sinh ra thì đã có động đất và núi lửa phun ra dung nham (lava) từ lòng đất. Phong cảnh có thể bị thay đổi đáng kể, nhiều khi trên diện rộng, khi động đất làm trượt đất, núi lửa phun dung nham. Đất có dung nham của núi lửa thường là những nơi mầu mỡ thuận tiện cho canh nông. Dân chúng ở đó sống trong sợ hãi một tai nạn môi trường xẩy ra. Núi lửa phun ra sulfua, một khí có hiệu ứng nhà kính và gây ra mưa axít.<br />
<br />
Cách đây một trăm triệu năm, khí hậu biến đổi một cách đáng kể (hình như là do một thiên thạch va chạm quả đất) làm biến đổi môi trường. Những khủng long sống vào thời đó đã bị tiêu diệt vì không thích nghi với môi trường mới.<br />
<br />
Cuốn Exodus của Thánh Kinh có ghi trong số mười tai ương của Ai Cập thì có sông biến thành máu và ếch chết từ trên trời rơi xuống. Chính Moise cũng đã chứng kiến một vụ thủy triều đỏ. Khi có các hiện tượng này thì người dị đoan tưởng rằng mình đã phạm tội gì đó để cho Trời phạt. Dã sử thời Trung Cổ có ghi nhiều lần giáo dân Âu Châu làm lễ rước để xin Đức Chúa dung tha sau khi có hiện tượng sinh vật chết hàng loạt. Cả tới ở thời đại chúng ta thỉnh thoảng cũng có hiện tượng sinh vật từ trên trời rơi xuống mà không nhà khoa học nào có thể giải thích được3.<br />
<br />
Năm nay trên thế giới có nhiều vụ xúc phạm môi trường trầm trọng hơn thường lệ. Các nhà khoa học liên kết sự gia tăng này với sự gia tăng nhiệt độ của nước và không khí do biến đổi khí hậu cộng hưởng của hiện tượng El Nino, môt nguồn nước cứ vào mùa Giáng sinh là nổi lên từ đáy phía Nam Thái Bình Dương. Người ta chưa hiểu rõ tại sao có hiện tượng này nhưng người ta nhận thấy nó làm tăng nhiệt độ mặt nước biển và, do đó, ảnh hưởng mạnh đến thời tiết toàn cầu.<br />
<br />
Khi nhiệt độ nước gia tăng thì những chất hữu cơ tiêu thụ sinh khí pha trong nước và phân hóa thành khí methan. Các sinh vật trong nước chết vì thiếu sinh khí và các rong phù du tăng sinh bất chợt. Những rong này thường có mầu đỏ hay màu nâu làm cho mặt biển cũng mang mầu đó. Trong số 300 loài rong gây ra thủy triều đỏ thì có chừng ba chục loài độc hại. Nếu năm nay có nhiều đợt cá chết hàng loạt trên toàn cầu là tại vì cường độ hiện tượng này năm nay đặc biệt mạnh4. Từ nay cho tới khi El Nino đổi chiều, rất có thể sẽ có những đợt sinh vật chết hàng loạt khác và, rất có thể trong những các năm tới, các đợt này sẽ tái diễn với chu kỳ và cường độ chưa ai dự báo được.<br />
<h3>
2. Tác động của con người</h3>
Cách mạng công nghiệp khởi đầu từ thế kỷ XVIII và, từ đó, con người xúc phạm môi trường mỗi ngày mỗi trầm trọng hơn.<br />
<br />
Mọi người đều biết năng lượng hạt nhân có thể gây ra những tai nạn môi trường nặng như ở Tchernobyl và Fukushima và có tiềm năng xúc phạm môi trường trong cả vạn cả triệu năm. Nhưng ít người ý thức rằng những ngành kinh tế khác đang xúc phạm môi trường với độ nguy kịch cao hơn nhiều. Không như phế liệu hạt nhân, đây là nguy cơ đang diễn ra trước mắt chúng ta. Chúng tôi xin nêu vài thí dụ ấn tượng. Danh sách còn thiếu xót rất nhiều.<br />
<h4>
(a) Xây đắp hạ tầng và khai thác khoáng sản</h4>
Để cải thiện đời sống của con người và phát triển kinh tế, người ta phải xây hạ tầng và chỉnh trang lãnh thổ. Cánh đồng rừng núi bị thay thế bằng những kiến trúc do con người xây, tính đa dạng sinh thái biến đổi.<br />
<br />
Đập thủy lợi xây một cách vô ý thức xúc phạm môi trường nặng nề. Đập ngăn cản thủy vật lên xuống dòng sông như xưa. Phú sa lắng xuống đáy hồ không chẩy xuống hạ lưu để dùng làm thức ăn cho cá và phân bón cho đồng ruộng ở dưới xuôi. Nếu một đập ở thượng lưu vỡ thì nước trong hồ chứa và vật liệu đã dùng để xây nó sẽ tuột xuống phá vỡ liên hoàn các đập xây ở hạ lưu gây ra lũ lụt ở quy mô gấp bội một tai nạn vỡ đập thường. Chu kỳ trữ và tháo nước các hồ ở thượng lưu không nhất thiết hòa hợp với chu kỳ nhu cầu nước của con người ở hạ lưu.<br />
<h4>
(b) Tăng hiệu suất canh nông</h4>
Để tăng hiệu suất thì nông dân dùng thuốc diệt cỏ, thuốc trừ sâu và phân bón hóa học quá mức cần thiết. Những chất phụ gia dùng thừa đó chẩy ra sông biển. Để tránh cho thủy sản và gia súc lớn nhỏ khỏi mắc bệnh thì nông dân dùng thuốc kháng sinh. Thuốc kháng sinh dùng thừa hòa tan với nước sông nước biển. Với phương pháp chăn nuôi công nghiệp thì gia súc phóng uế tập trung trên một địa bàn hẹp. Nước mưa pha loãng phân của chúng và chẩy ra sông ra biển.<br />
<br />
Để lấy gỗ quý, để có đất làm rẩy, để trồng cây công nghiệp, cây trong rừng bị đốn và rừng bị đốt. Rễ những cây bị đốn hay bị đốt đó không còn nữa để giữ nước mưa điều tiết sông ngòi, tránh cho đất đá ở xườn núi sạt lở. Lá cây bụi rậm không còn không còn là chốn nương náu của động vật nữa. <br />
<h4>
(c) Phát triển công nghiệp</h4>
Các nhà máy, đặc biệt các nhà máy đốt năng lượng hóa thạch, phun ra khói chứa bụi tro và nhiều chất ốcxýt, clôrua và sulfua. Con người hít khí đó và mắc bệnh bộ máy hô hấp.<br />
<br />
Những khí đó gây ra hiệu ứng nhà kính : địa cầu không thể tỏa hơi nóng ra vũ trụ làm cho nhiệt độ khí quyển tăng dần. Do đó, băng đá ở hai địa cực chẩy tan, nước biển tăng nhiệt độ và giãn nở. Hai hiện tượng này làm cho mức nước biển dâng cao. Hậu quả là các hải đảo nhỏ ở Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương và các vùng ven biển chìm dần dưới mặt nước. Trước mắt là châu thổ các sông trong đất liền bị nước mặn tràn vào làm xáo trộn kinh tế nông lâm ngư nghiệp và đa dạng sinh thái. Những chất đó phản ứng với nước mưa để thành axít và làm cho cây cỏ rừng núi úa khô.<br />
<br />
Hậu quả thứ hai của nhiệt độ khí quyển và đại dương gia tăng là thời tiết trở nên bất thường. Từ mười hai chục năm trở lại, mỗi năm lại có rông bão lũ lụt nhiều hơn và mạnh hơn trung bình các năm trước. Có thể nói rằng vì đó mà từ hai thập kỷ nay đời sống kinh tế – xã hội của thế giới không thể dự báo được và lâm vào cảnh khủng hoảng.<br />
<h4>
(d) Đô thị hóa</h4>
(d) Xu hướng là con người sống càng ngày càng đông ở đô thị, thải ra một lượng phế liệu mỗi ngày mỗi lớn mà thiên nhiên không thể hủy hoại hết được.<br />
<br />
Âm thanh inh ỏi tập trung ở một diện hẹp. Rác rưới thì chất đống lên men và tỏa ra những mùi hôi thối. Nước sinh hoạt đã qua sử dụng thì tháo ra sông ra biển mà không được làm sạch trước. Các nhà máy xử lý phế liệu, các cơ sở sản xuất thủ công hay công nghiệp và các phương tiện giao thông đô thị thải ra môi trường nước, khí và bụi chứa những chất sinh học và hóa chất. Nếu không ô nhiễm trực tiếp sông biển thì khói bụi cũng lắng xuống mặt đất và các nơi trũng để khi có mưa thì chẩy ra sông ra biển.<br />
<br />
Sông ngòi được dùng làm cống vệ sinh cho dân cư đô thị. Rác rưới vứt xuống sông để trôi dạt xuống hạ lưu hay đổ ra biển. Nước sinh hoạt đã qua sử dụng thì tháo ra sông ra biển mà không được xử lý làm sạch trước. Các nhà máy xử lý phế liệu, các cơ sở sản xuất thủ công hay kỹ nghệ và các phương tiện giao thông đô thị thải ra môi trường nước, khí và bụi chứa những chất sinh học và hóa chất nguy hiểm. Nếu không ô nhiễm trực tiếp sông ngòi thì khói bụi cũng lắng xuống mặt đất và các nơi trũng để khi có mưa thì chẩy xuống sông trước khi ra biển. Mọi người coi đại dương như là nơi đổ rác tự nhiên.<br />
<h4>
(e) Giao thông – Vận tải</h4>
Đại dương là nơi thuyên chuyển chín mươi phần trăm hàng mậu dịch của thế giới. Khi có bão thì tầu bị đắm mang theo hàng chở trên tầu, còn nếu tầu không đắm thì một phần hàng cũng có thể rơi khỏi tầu. Các hàng hóa đó độc hại ít nhiều. Thường xuyên thủy thủ quẳng ra khỏi tầu phế liệu do sinh hoạt hàng ngày của họ. Sơn vỏ tầu bị tróc, dầu nhớt rò rỉ mà không kiểm soát. Ngoài những hành động vô ý thức đó họ còn nhân tiện rửa khoang thùng chứa nhiên liệu hay hóa phẩm và xả nước bẩn ra biển.<br />
Ngoài những đường sắt đã được điện hóa, xe hơi chạy bằng điện ở đô thị, tầu buồm và vài thí nghiệm tầu biển chạy bằng năng lượng hạt nhân, ngành giao thông – vận tải trông cậy vào năng lượng hóa thạch. Khói từ động cơ của các phương tiện giao thông – vận tải tham gia vào xúc phạm môi trường với hậu quả mô tả ở trên. Với kinh tế toàn cầu hóa, con người đi lại nhiều hơn xưa, hàng hóa cũng được vận chuyển nhiều và xa hơn xưa và tình trạng này càng ngày càng tồi tệ hơn.<br />
<h4>
(f) Chiến tranh</h4>
Dù thời bình hay thời chiến thì hải quân xúc phạm môi trường như ngành hàng hải dân sự. Khi có hải chiến thì các tầu bị trúng đạn thả ra dầu bao phủ mặt nước, vỏ tầu và tất cả thiết bị, đạn dược rơi chìm dưới đáy biển. Trên đất liền thì bom mìn nổ đào xới đất biến mặt đất thành nơi hoang dã.<br />
<br />
Sau chiến tranh thì bom mìn chưa nổ vẫn có thể nổ bất chợt đe dọa sinh mạng con người và các sinh vật khác. Nếu không nổ thì chất nổ rò rỉ ra ngoài làm ô nhiễm nước ngầm, xâm nhập chuỗi thực phẩm, sinh ra đủ thứ bệnh cho sinh vật. Một thế kỷ sau trận Verdun, bên Pháp, thỉnh thoảng vẫn có một vụ đạn nổ khi cầy bừa. Ngoài khơi bờ biển Âu Châu, người ta vần còn phải quét thủy lôi của hai Thế chiến. Tổ chức phi chính phủ Handicap Internationnal ước tính phải ba thế kỷ nữa mới dọn được hết bom mìn chưa nổ ở bên Lào. Quân đội Hoa Kỳ đã thải chất độc Da Cam trên hai phần ba lãnh thổ Miền Nam nước ta. Bốn chục năm sau, vẫn còn có người bị nhiễm và sinh ra trẻ con có khuyết tật nặng.<br />
<h2>
Phần II – Tác động của ô nhiễm</h2>
Nếu xúc phạm môi trường mà không có ô nhiễm thì chuyên gia cũng như người phàm tranh cãi với nhau. Cảnh quan mới đẹp hơn hay xấu hơn cảnh quan cũ ? Một số loài thú ra đi và được thay thế bằng các loài thú khác thì tốt hay không tốt ? Trồng một loại thảo vật thay thế các loại thảo vật cũ thì ảnh hưởng thế nào ? Thường thì các phe không nhất trí trên cơ sở khoa học – kỹ thuật nào và tranh cãi mau chóng chuyển sang đấu tranh chính trị5. Nhưng, nếu môi trường bị xúc phạm bởi ô nhiễm thì hậu quả bao giờ cũng tiêu cực.<br />
<h3>
1. Thí dụ khói thuốc lá</h3>
Hút thuốc lá một hành động xúc phạm môi trường. Mùi thuốc lá dễ chịu. Thuốc lá cũng là một chất kích thích trí tuệ rất tốt. Như vậy khói thuốc lá đem lại cho bạn một thích thú mà không làm hại bạn gì mấy. Nhưng<br />
<br />
(i) nếu trong một thời hạn ngắn, tỷ dụ như trong một buổi họp, bạn đã hít rất quá nhiều khói thuốc lá thì bạn có thể bị say và phải nhập viện để chạy chữa,<br />
<br />
(ii) nếu trong đời bạn mà bạn đã tích tụ quá nhiều khói thuốc lá thì bạn bắt đầu sẽ bị ho, sau đó bị ung thư họng cổ dù bạn nghiện thuốc lá hay chỉ sống gần một người nghiện,<br />
<br />
(iii) nếu ở một nơi kín mà có nhiều người hút thuốc lá cùng một lúc thì bạn sẽ bị ảnh hưởng tiêu cực của tình trạng đó,<br />
<br />
(iv) khi mọi người ngưng hút thuốc lá ở một nơi thì các vật liệu cấu thành khói tự phân rã rồi sau một thời gian lượng khói trong phòng giảm đến độ không đáng kể<br />
<br />
(v) bạn sẽ bị phiền phức nếu nhiều người hút thuốc lá cùng một lúc ở cùng một nơi thay vì thay phiên nhau hút và phân tán trên một diện tích rộng.<br />
<br />
Kết luận thực tiễn của các nhận xét trên là một người không nghiện thuốc lá chắc cũng vẫn ngửi thấy mùi thuốc lá nhưng không phải chịu ảnh hưởng tiêu cực của nó nếu chờ khá lâu sau khi không còn người hút thuốc nữa hay là nếu tránh xa nơi có người hút thuốc.<br />
<h3>
2. Tác động giảm theo thời gian</h3>
Theo định luật của vật lý học, trong một khoảng khắc thời gian nào đó thì có một tỷ lệ cố định chất ô nhiễm sẽ bị hủy hay tự hủy. Suy từ định luật đó thì một nửa chất ô nhiễm biến mất trong một khoảng khắc cố định gọi là nửa đời hay là chu kỳ và lượng chất ô nhiễm giảm theo hàm số mũ của thời gian. Tất cả các chất sinh vật hay hóa học đều theo định luật này. Theo định luật này thì số lượng và hàm lượng một chất ô nhiễm giảm theo một hàm số mũ. Sau mười chu kỳ thì có thể coi chất ô nhiễm đó như là không còn nữa. Đọc giả chuyên về ngành hạt nhân biết rõ định luật này. Nếu người phàm không nhận thấy là tại vì có nhiều chất có chu kỳ rất lâu hay tại vì thông số đó thay đổi tùy nơi và thời tiết. Tỷ dụ đồng vị plutonium Pu—239 có chu kỳ 25.000 năm và không ai biết chu kỳ phân tử dioxin ngắn hơn nhưng không ai biết được là bao lâu vì thời gian phân tử đó bị phân hủy mau hay chóng tùy nó ở nơi nóng hay lạnh, bị mặt trời chiếu xạ nhiều hay ít.<br />
<br />
Nếu biết rõ chu kỳ của chất ô nhiễm thì có thể tuyên bố khi nào một vùng đã trở lại an toàn sau khi xức phạm môi trường. Thổ dân đảo Bikini, nơi Mỹ đã thử bom kinh khí, bây giờ được phép trở lại sinh sống ở đảo với điều kiện chấp nhận kiểm tra sức khỏe định kỳ. Ba chục năm sau tai nạn, có vài người đã trở lại sống ở Pripyat, thành phố kế bên nhà máy Tchernobyl. Nhưng vì không biết chu kỳ của dioxin mà đồng bào bị nhiễm chất độc Da Cam vẫn sống trong sợ hãi sinh con khuyết tật. Không ai dám tuyên bố vùng họ đang ở không còn độc nữa và trong thân thể hạu duệ của họ không còn dioxin nữa.<br />
<h3>
3. Tác động giảm theo khoảng cách với nơi sinh ra ô nhiễm</h3>
Hàm lượng theo thể tích là số lượng chia cho thể tích. Vậy hàm lượng một chất ô nhiễm giảm theo lũy thừa 3 của khoảng cách từ nơi chất đó phát sinh ra. Một cách tương tự số lượng một chất ô nhiễm trên một diện tích giảm theo lũy thừa 2 của khoảng cách từ nơi chất đó phát sinh ra.<br />
<br />
Lý luận này giả tỷ chất ô nhiễm phân tán tức khắc trong không gian hay diện tích bao quanh. Thực ra thì nó phân tán theo một định luật vật lý gọi là định luật Fick. Theo định luật đó thì, ở một thời điểm nào đó, hàm lượng chất ô nhiễm giảm theo hàm số Gauss của khoảng cách từ nơi chất đó phát sinh ra. Thông số của hàm số Gauss này khó có thể xác định vì tùy ở nhiều nhân tố cục bộ.<br />
<br />
Nếu phối hợp hai định luật vật lý này thì có thể nói rằng nguy cơ của ô nhiễm giảm rất mau nếu ở xa nơi ô nhiễm phát sinh.<br />
<br />
Nhưng thực tế suy ra từ nhận xét này tùy nhiều ở thời tiết. Đáng lý ra thì chất độc do Formosa thải ở Hà Tĩnh chỉ xúc phạm môi trường và làm cá chết trong vòng bán kính hai mươi đến ba mươi cây số xung quanh Vũng Áng. Nhưng vì gió và nguồn nước trên mặt biển hướng về phía Nam nên ô nhiễm tràn dọc bờ biển tới gần Đà Nẵng. Đám mây phóng xạ Tchernobyl bay sang Âu Châu vì có gió thổi về hướng Tây. Nhưng đám mây Fukushima bay ra Thái Bình Dương vì gió thổi về hướng đó nên chỉ tác động đến một vùng gần bán kính ba chục năm chục cây số xung quanh nhà máy.<br />
<br />
Mặc dù sống ở một nơi an toàn, con người cũng vẫn có thể bị nhiễm độc qua dây chuyền thực phẩm. Súc vật sống và rau trồng ở những nơi bị ô nhiễm tích tụ các chất hóa học hay vi khuẩn hiện diện trong môi trường. Con người ăn các thứ ấy và bị nhiễm, chết ngay hoặc sức khỏe giảm phải chạy chữa hay không.<br />
<h3>
4. Tác động đến sinh vật</h3>
Tạo hóa và chúng sinh sinh ra rất nhiều chất ô nhiễm và tác động tiêu cực của những chất này rất phức tạp, từ không đáng kể đến chết người. Chúng tôi chịu không thể kể hết được.<br />
<br />
Tác động trên con người và các sinh vật khác của các chất ô nhiễm tùy ở hàm lượng trong nước và không khí và ảnh hưởng của nó tùy ở số lượng tích tụ trong thân thể. Một người sống liên tục ở một nơi ô nhiễm nhẹ sẽ tích tụ nhiều chất ô nhiễm và sẽ mắc bệnh và có thời gian sống thêm (residual living time) bị rút ngắn. Một người chỉ đi qua một nơi nhiễm xạ rất mạnh có thể chết ngay tại chỗ. Ô nhiễm tác động với nhiều bậc trầm trọng :<br />
<br />
(i) trong đại đa số tình huống thì hàm lượng một chất ô nhiễm mặc dù độc hại nhưng không thể hiện tác hại cuả nó và chỉ có máy dò mới có thể phát hiện ra nó,<br />
<br />
(ii) sinh vật bị nhiễm độc mà không biết, tích tụ chất độc trong thân thể và chết trước thời hạn sống trung bình khi hàm lượng chất độc đã vượt ngưỡng chết (lethal level),<br />
<br />
(iii) con người cảm thấy khó chịu, giá trị của đời sống giảm và thời gian sống thêm bị rút ngắn, ; một số loài sinh vật dọn đi trú ngụ ở nơi khác mà không được thay thế bằng những loài sinh vật khác,<br />
<br />
(iv) con người và các sinh vật khác mắc bệnh và phải chạy chữa.<br />
<br />
Ở nhiều nơi bên Tầu, người ta phải mang khẩu trang khi ra phố và trẻ em bị cấm không ra chơi ở ngoài trời. Tình hình này cũng đang lan tràn ở nước ta.<br />
<br />
Theo thống kê thì tử vong trực tiếp của một tai nạn môi trường rất ít so với những người bị thương hay mang bệnh sống sót6. Tai nạn Bhopal gây ra 20 000 nạn nhân, trong đó khoảng 3 500 tử vong trực tiếp. Trong tai nạn Tchernobyl thì các tổ chức chống năng lượng nguyên tử ước tính có hai đến ba triệu nạn nhân tiềm tàng trong khi UNSCEAR (United Nations Scientific Committee on the Effects of Atomic Radiation, Ủy ban Khoa học của Liên hiệp quốc về Hiệu ứng Phóng xạ Nguyên tử) xác nhận 15 tử vong trực tiếp và 6.000 người tử nạn. Theo hồi ký của các nhân chứng thì có những trường hợp khó chịu hô hấp và ngứa ngáy da chứ không có kể về tử vong trong những ngày ngay sau khi máy bay Mỹ thải Chất Độc Da Cam7. Nhưng có tới cả triệu người bị nhiễm và mang đủ loại bệnh nhẹ hay nặng và, nửa thế kỷ sau, tiếp tục sinh ra con cái mang dị tật từ nhẹ đến rất trầm trọng.<br />
<br />
Các chuyên gia về y tế – vệ sinh nghiên cứu để lập ra danh sách các chất ô nhiễm và mức tối đa về hàm lượng trong môi trường và lượng con người có thể hấp thụ, từ nhẹ đến nặng :<br />
<br />
(i) không đặt vấn đề gì cả,<br />
<br />
(ii) giá trị đời sống (quality of living) và đời sống còn lại (residual lifetime) có thể giàm,<br />
<br />
(iii) sức khỏe bị tổn hại và phải được chữa trị,<br />
<br />
(iv) gây tử vong.<br />
<br />
Sau khi nhất trí thì họ kiến nghị những hàm lượng và số lượng tới hạn không nên vượt để giữ an toàn. Vì các chuyên gia liên tục nhiên cứu thêm và họ liên tục khám phá ra những tình huống mới, danh sách các chất ô nhiễm với những sô liệu tới hạn liên tục được cập nhật. Tỷ dụ, ICRP (International Commission on Radiological Protection, Ủy ban Quốc tế Bảo vệ Phóng xạ) đã thay đổi những lượng phóng xạ tới hạn (tính bằng mili Sivert một người được phép hấp thụ mỗi năm) như sau theo thời gian :<br />
<br />
Nhân viên cơ sở hạt nhân<br />
<br />
<table border="1" bordercolor="#00000a" cellpadding="5" cellspacing="0" style="width: 363px;">
<tbody>
<tr>
<td>Năm</td>
<td>1927</td>
<td>1934</td>
<td>1949</td>
<td>1956</td>
<td>1990</td>
</tr>
<tr>
<td>mSv/năm</td>
<td>550</td>
<td>440</td>
<td>150</td>
<td>50</td>
<td>20</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<br />
Quần chúng<br />
<br />
<table border="1" bordercolor="#00000a" cellpadding="5" cellspacing="0" style="width: 193px;">
<tbody>
<tr>
<td>Năm</td>
<td>1959</td>
<td>1990</td>
</tr>
<tr>
<td>mSv/năm</td>
<td>5</td>
<td>1</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<br />
Các tổ chức quốc tế và các tổ chức chuyên ngành khuyến nghị các hàm lượng và khối lượng tới hạn không nên vượt để bảo toàn sức khỏe và môi trường. Dựa trên các khuyến nghị đó thì các xí nghiệp tự nguyện làm theo hay là chính phủ ban hành và áp đặt tuân theo các khuyến nghị đó.<br />
<h2>
Phần III – Các phương pháp khắc phục</h2>
Cả thiên nhiên lẫn con người đều đe dọa an toàn của con người và toàn vẹn môi trường. Chúng ta không thể bảo đảm sẽ an toàn và toàn vẹn tuyệt đối được. Chúng ta chỉ có thể hạn chế xúc phạm môi trường dưới một mức tới hạn do các nhà khoa học khuyến nghị và đối phó khắc phục hậu quả nếu tai nạn xẩy ra. Đây là trách nhiệm của mỗi người, của các xí nghiệp, của Nhà Nước cũng như của các tổ chức quốc tế.<br />
<h3>
1. Khả năng đói phó của chúng ta</h3>
Lãnh thổ chúng ta chỉ là một phần nhỏ của các địa lục và diện tích quả cầu. Do đó mà chúng ta chịu ảnh hưởng những xúc phạm môi trường của các nước khác nhiều hơn là chúng ta xúc phạm.<br />
<h4>
(a) Biến đổi khí hậu</h4>
IPCC (The Intergovernmental Panel on Climate Change, Ban Hội thẩm Liên Chính phủ về Biến đổi Khí hậu) đã cảnh báo nhiều lần tình trạng này sẽ liên tục tồi tệ hơn. . Nhiều hội nghị thượng đỉnh đã đề ra một số giải pháp như là những đề nghị của Thỏa thuận Chung Paris (Paris Agreement) sau hội nghị COP‒21 (2015 United Nations Climate Change Conference, Hội nghị về Biến đổi Khí hậu của Liên Hiệp Quốc 2015). Xin nói ngay rằng những lời hứa chứa trong các thỏa thuận quốc tế sẽ không làm thay đổi gì từ nay cho tới cuối thế kỷ XXI. Thực vậy, cách mạng công nghiệp đã khởi đầu từ ba thế kỷ nay. Nễu có tác động hữu hiệu nào thì cũng phải cần đến ba thế kỷ mới có thể trở lại tình trạng tiền cách mạng. Vậy chúng ta nên coi nước biển dâng cao đe dọa lãnh thổ nước ta là một thiên tai và phải có biện pháp ứng phó thích nghi.<br />
<br />
Tuy nhiên để thể hiện liên đới với 175 nước đã ký Thỏa thuận Chung Paris, Quốc hội cũng nên mau chóng thông qua thỏa thuận này và chính phủ cũng nên loại các công nghiệp phát sinh quá nhiều khí có hiệu ứng nhà kính.<br />
<h4>
(c) Ô nhiễm Biển Đông</h4>
Nước ta vừa dài vừa hẹp lại có tới 3 400 km bờ biển. Bụi nước có thể mang những chất sinh ra mưa acít rất sâu vào đất liền. Bờ biển của ta thường xuyên phải hứng chịu những chất ô nhiễm trôi dạt vào bờ.<br />
<br />
Theo Công ước Biển UNCLOS (United Nations Convention on Law of the Sea, Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển) thì chúng ta chỉ có thể bảo vệ quyền lợi kinh tế ở vùng kinh tế đặc quyền của chúng ta nhưng chỉ có thể áp đặt luật lệ của ta trong vùng tiếp giáp lãnh hải mà thôi (24 hải lý tính từ bờ đất liền). Nói một cách khác, chúng ta không thể làm được gì để ngăn cản ô nhiễm ngoài khơi ập vào bờ biển nước ta.<br />
<br />
Ngoài ra thì chỉ có thể<br />
<br />
(i) áp đặt thực thi điều 194 và chương 5 của UNCLOS và công ước MARPOL (Marine Pollution, Ô nhiễm Biển) mà chúng ta đã ký cho các phương tiện hàng hải Việt Nam và ngoại quốc khi có mặt trên vũng tiếp giáp lãnh hải của ta,<br />
<br />
(ii) và bố trí những phương tiện dọn sạch bờ biển và phao chắn rác rưới và dầu mỡ (thủy triều đen) chôi dạt vào bờ.<br />
<h4>
(d) Các nước láng giềng xúc phạm môi trường</h4>
Nước ta rộng 331 000 km2 với 4 600 km biên giới đất liền. Vậy cứ 71 km2 lãnh thổ của chúng ta là có một kilô mét giáp giới với một nước láng giềng Trung Quốc, Lào hay Kampuchea.<br />
<br />
Các nhà máy và công trình thủy lợi Trung Quốc là những đe dọa ở biên giới phía Bác nước ta. Trung Quốc đang xây và xắp đưa vào hoạt động hai tổ phát điện nguyên tử 1 080 MW ở Phòng Thành Cảng (防城港), tỉnh Quẩng Tây, và hai tổ phát điện nguyên tử 650 MW ở Xương Giang (昌江), đảo Hải Nam. Những nhà máy điện nguyên tử này không phát ra khí có hiệu ứng nhà kính nhưng đe dọa an toàn dân ta nếu xẩy ra một tai nạn hạt nhân ở bực 5 trở lên của thang INES (International Nuclear Event Scale, Thang Quốc tế Đánh giá một Sự cố Hạt Nhân)8.<br />
<br />
Các sông lớn và đa số các sông nhỏ của nước ta lấy nguồn ở các nước lân cận. Chỉ có một phần nhỏ chiều dài và lưu vực là ở nước ta. Thí dụ hai sông Mekong và sông Hồng là như sau :<br />
<br />
<table border="1" bordercolor="#00000a" cellpadding="7" cellspacing="0" rules="cols" style="width: 529px;">
<tbody>
<tr>
<td></td>
<td>Sông Mekong</td>
<td>Sông Hồng</td>
</tr>
<tr>
<td></td>
<td>Tổng cộng</td>
<td>Ở Việt Nam</td>
<td>Tổng cộng</td>
<td>Ở Việt Nam</td>
</tr>
<tr>
<td>Chiều dài (km)</td>
<td>4 350</td>
<td>220/250</td>
<td>1 149</td>
<td>510</td>
</tr>
<tr>
<td>Lưu vực (km2)</td>
<td>795 000</td>
<td>35 000</td>
<td>156 000</td>
<td>80 000</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<br />
Nhận xét tối thiểu là chúng ta chịu hậu quả của tất cả chính sách quản lý môi trường của các nước lân bang. Với các công trình thủy lợi của họ trên hai sông Mekong và sông Hồng, Trung Quốc có thể tùy ý lũng đoạn chế độ thủy văn của ta và gây khủng hoảng kinh tế xã hội ở nước ta.<br />
<br />
Người Indonesia có tập quán đốt rừng để làm rẩy hay trồng cây công nghiệp. Khói và tro bay sang các nước khác9. Thỉnh thoảng nước ta cũng bị ảnh hưởng. Chúng ta cũng chịu ảnh hưởng nông dân Lào và Kampuchea làm ô nhiễm sông Mekong và những đập thủy điện lớn hai nước này xây ở lưu vực sông này.<br />
<br />
Chúng ta có thể giúp các nước láng giềng cải tổ chính sách quản lý môi trường cuả các nước láng giềng và thương lượng với họ quyền của chúng ta được sống an toàn trong một môi trường toàn vẹn. Nhưng cũng phải biết rằng đàm phán để phối hợp làm giảm ô nhiễm với nước khác thì rất phức tạp và tốn nhiều thời gian. Mỗi nước đều có quyền lợi mâu thuẫn với quyền lợi của tất cả các nước khác. Hà Lan đã bỏ ra tới bốn chục năm mới đạt được thỏa thuận về tôn trọng môi trường với các nước ở thượng lưu châu thổ sông Rhin của họ.<br />
<h4>
(e) Xúc phạm môi trường ở chính nước ta</h4>
Ngược lại thì chúng ta có thể chủ động giảm xúc phạm môi trường trên lãnh thổ và lãnh hải của ta.<br />
Chúng ta phải<br />
<br />
(i) thực thi nghiêm chỉnh Luật Bảo vệ Môi trường và Luật an toàn Thực phẩm,<br />
<br />
(ii) tránh không có những tác động xúc phạm môi trường,<br />
<br />
(iii) thành lập, đào tạo và bồi dưỡng lực lượng cứu trợ và bố trí những phương tiện để đối phó với một tai nạn tiềm tàng.<br />
<br />
Như viết ở trên, ảnh hưởng của ô nhiễm giảm mạnh với thời gian và khoảng cách với nơi sinh ra nó. Một tác động chống xúc phạm môi trường ở nước ta đều có ngay kết quả tích cực rõ rệt. Ở bên Tầu chỉ một tuần sau khi chính quyền cấm các nhà máy hoạt động xung quanh một thành phố là không khí ở đó trở nên dễ thở hơn.<br />
<h3>
2. Trách nhiệm của các xí nghiệp</h3>
Ở mỗi giai đoạn sản xuất hay xây dựng một xí nghiệp phải có thể bảo đảm cơ sở sản xuất hay công trường xây dựng của mình sẽ<br />
<br />
– không sinh ra lỗ lã (vấn đề này sẽ là đề tài của một bài khác),<br />
<br />
– không xúc phạm an toàn của con người và toàn vẹn môi trường.<br />
<br />
Để thỏa mãn hai điều kiện ắt có đó thì xí nghiệp liệt kê tất cả các rủi ro đến an toàn của con người và toàn vẹn môi trường có thể bị xúc phạm ở tất cả các công đoạn sản xuất một sản phẩm hay tất cả sáu giai đoạn xây dựng của một dự án10. Vấn đề là làm thế nào để có một danh sách bao gồm tất cả các rủi ro đáng phải nghiên cứu và loại bỏ những rủi ro không đáng kể. Các văn phòng thiết kế dùng nhiều công cụ tin học để làm việc này. Một công cụ giản tiện là FMECA (Failure Modes Effects and Criticality Analysis, Phân Tích Cách Thức Sinh Ra Sai Sót, Hậu Quả và Độ Nguy Kịch)11 :<br />
<br />
(i) lập đồ thị công đoạn sản xuất (flow chart) hay đồ thị xây dựng Gantt (Gantt chart),<br />
<br />
(ii) ở mỗi gút của đồ thị ước tính xác suất và hậu quả của một tai nạn có thể xẩy ra ở gút đó và nhân hai ước tính đó với nhau để có độ nguy kịch,<br />
<br />
(iii) giữ lại trong danh sách những rủi ro có độ nguy kịch lớn hơn một độ nguy kịch tới hạn.<br />
<br />
Để giảm bớt tính chủ quan của công cụ này, văn phòng tư vấn phải định độ nguy kịch tới hạn để chọn những rủi ro phải nghiên cứu và lập một thang định nghĩa một bậc hậu quả của một tai nạn tiềm tàng trước khi tiến hành nghiên cứu FMECA rồi không đổi nữa.<br />
<br />
Cho mỗi rủi ro liệt kê như vậy thì xí nghiệp phải chứng minh thỏa mãn tất cả bảy đòi hỏi sau đây :<br />
<br />
(i) đã có biện pháp ngăn ngừa các rủi ro thành hiện thực,<br />
<br />
(ii) đã có biện pháp đối phó nếu các rủi ro thành hiện thực,<br />
<br />
(iii) có quy trình kiểm tra định kỳ các biện pháp ngăn ngừa liên tục hữu hiệu,<br />
<br />
(iv) có quy trình kiểm tra định kỳ các biện pháp đối phó liên tục sẵn sàng can thiệp nếu tai nạn tiềm tàng xẩy ra,<br />
<br />
(v) nhân viên có trách nhiệm ngăn ngừa, đối phó và kiểm tra được đào tạo thích nghi và có kỹ năng nghiệp vụ được bảo dưỡng bằng thao luyện định kỳ,<br />
<br />
(vi) các thiết bị ngăn ngừa, đối phó và kiểm tra có chức năng thích nghi, được kiểm tra định kỳ hãy còn tốt và liên tục sẵn sàng dùng được khi cần đến,<br />
<br />
(vii) các quy trình ngăn ngừa, đối phó và kiểm tra được xét lại định kỳ và sửa đổi để thích hợp với biến đổi của cơ sở sản xuất hay công trường xây dựng và tiến bộ của công nghệ.<br />
<br />
Những chứng minh đó phải được viết trong một văn bản gọi là "<i>Báo cáo Bảo đảm An toàn của Con Người và Toàn vẹn Môi trường</i>" (Report on Safety for People and Integrity of Environment Assurance) mà sau đây chúng tôi gọi tắt là Báo cáo Bảo đảm An toàn và Toàn vẹn (Report on Safety and Integrity Assurance).<br />
<br />
Văn bản này có tính cách cam đoan, được đính kèm với đơn đăng ký hay đơn xin thực hiện dự án. Sau này nhà cầm quyền sẽ dùng làm cơ sở để kiểm tra các cam kết đã được thực thi hay không.<br />
Thông thường thì các xí nghiệp có một tài liệu gọi là "<i>Sổ Tay Chất lượng, An toàn và Môi trường</i>" (QSE Manual, Quality, Safety and Environment Manual) bao gồm những quy định về bảo đảm chất lượng, an toàn của con người (trong đó có an toàn lao động) và toàn vẹn môi trường. Tài liệu này được công bố rộng rãi để thi hành cho tất cả nhân viên cơ hữu của xí nghiệp cũng như nhân viên các xí nghiệp phụ trợ.<br />
<br />
Về nội dung thì Báo cáo Bảo đảm An toàn và Toàn vẹn phải thích nghi với các tiêu chuẩn đã được chính phủ Việt Nam ban hành hay nếu không có thì lấy tiêu chuẩn ngặt nghèo nhất của chính phủ các cường quốc công nghiệp. Vì trên nguyên tắc không phải là chuyên gia về vệ sinh – y tế nhưng có trách nhiệm về an toàn của con người, các xí nghiệp có bổn phận tuân theo các tiêu chuẩn đó và báo cáo lên các nhà khoa học chuyên môn những gì thấy không chuẩn (report of surprise) để họ hiệu chỉnh. Vì các tiêu chuẩn thay đổi liên tục các xí nghiệp cũng phải thuê bao những bản thông tin kỹ thuật chuyên môn và đăng ký sản phẩm và hoạt động của mình ở Bộ Công nghiệp để liên tục được thông báo những thay đổi mới nhất liên quan đến ngành của mình.<br />
<br />
Chúng tôi xin giới thiệu ở phần phụ lục một số tiêu chuẩn ISO giúp các xí nghiệp thiết lập một chính sách quản lý rủi ro, quản lý chất lượng và quản lý môi trường12.<br />
<h3>
3. Trách nhiệm của Nhà Nước</h3>
Nhà Nước có bốn trách nhiệm : quốc phòng, công lý, an sinh và an ninh13. An toàn của con người và, suy ra, toàn vẹn môi trường là một khía cạnh của an ninh. Như các trách nhiệm khác của Nhà Nước, nó bao gồm ba việc : quy định bằng luật pháp và kiểm tra thi hành, thông tin người dân và giáo dục người dân.<br />
<h4>
(a) Quy định và áp đặt</h4>
Lẽ cố nhiên người ta không thiết lập Báo cáo Bảo đảm An toàn và Toàn vẹn cho tất cả những dự án và tất cả dự án nào cũng phải xin phép trước mới được thực hiện. Người ta cũng không kiểm tra tất cả các cơ sở và công trường sản xuất. Chính phủ thiết lập danh sách các ngành kinh tế và tầm vóc các công trình xây dựng để, tùy trường hợp, được miễn phải có Báo cáo Bảo đảm An toàn và Toàn vẹn hay<br />
<br />
(i)– phải có sẵn để trình kiểm soát viên khi hỏi đến,<br />
<br />
(ii) kèm theo hồ sơ đăng ký dự án,<br />
<br />
(iii) kèm theo hồ sơ xin phép thực hiện dự án.<br />
<br />
Khi xét hồ sơ xin phép thực hiện dự án thì bộ hay sở địa phương làm việc với xí nghiệp xin phép để làm rõ tất cả các chi tiết của báo cáo. Chính phủ cũng phải thiết lập danh sách các ngành kinh tế và tầm vóc các công trình xây dựng để, tùy trường hợp, kiểm tra mỗi năm một lần, hai năm một lần hay không kiểm tra, tần số kiểm tra bất chợt theo rút thăm và danh sách những sự cố phát động kiểm tra ngoài kế hoạch.<br />
<br />
Chúng ta có Luật An toàn Thực phẩm và Luật Bảo vệ Môi trường đầy đủ và chi tiết. Chúng ta là thành viên các tổ chức quốc tế liệt kê ở phần phụ lục. Trước khi thảo những tiêu chuẩn theo ý ta thì chúng ta nên áp dụng nguyên văn tiêu chuẩn của các tổ chức đó mặc dù chúng chỉ có tính cách khuyến nghị. Nếu thiếu thì chúng ta có thể áp dụng tiêu chuẩn của một cường quốc công nghiệp như là Hoa Kỳ, Nhật Bản, Liên hiệp Âu Châu,… Khi cần thì có thể hỏi tham tán thương mại hay tham tán công nghiệp các tòa đại sứ ở Hà Nội. Thông thường thì họ hãnh diện được dịp giúp đỡ ta và giới thiệu công nghệ của quốc gia họ. Việc làm này không phải là chỉ có các nước chậm tiến mới làm. Các cường quốc họ cũng làm như vậy. Tỷ dụ, ngoài các tiêu chuẩn ISO mà họ áp dụng triệt để, đa số tiêu chuẩn của Nhật Bản là tiêu chuẩn Hoa Kỳ, ban đầu là nguyên văn, sau đó thì họ thay đôi chút ít để cho thích hợp với công nghệ Nhật.<br />
<h4>
(b) Thông tin</h4>
Những điều trên phải được công bố minh bạch để người dân không có cảm tưởng bị công chức tham nhũng sách nhiễu hay muốn tống tiền.<br />
<br />
Vì chúng ta không thể ngăn cản ô nhiễm từ Biển Đông và các nước láng giêng và chúng ta cũng không thể bảo đảm tuyệt đối an toàn cho người dân và toàn vẹn môi trường, chúng ta phải<br />
<br />
(i) có một hệ thống liên tục quan trắc không khí, nước sông và nước biển,<br />
<br />
(ii) và kiểm tra vệ sinh thực phẩm trên tất cả chuỗi cung cấp tứ nơi sản xuất đánh bắt cho tới chợ xuất khẩu và chợ bán lẻ.<br />
<br />
Những số liệu quan trắc môi trường và kết quả kiểm tra các xí nghiệp nhậy cảm cần được đăng trực tuyến trên mạng Internet để trấn an người dân14.<br />
<br />
Chính phủ cũng thiết lập và công bố minh bạch những ngưỡng về tỷ số hay hàm lượng một số chất ô nhiễm tiêu biểu để tuyên bố tình trạng<br />
<br />
(i) cần phải cảnh giác, đồng bào được biết để cầm chừng,<br />
<br />
(ii) báo động, lực lượng cấp cứu sẵn sàng can thiệp nếu có sự cố,<br />
<br />
(iii) hiểm nghèo, lực lượng cấp cứu địa phương di tản cư dân và cấp cứu nạn nhân,<br />
<br />
(iv) khủng hoảng, quân đội tăng cường lực lượng cấp cứu địa phương, chính phủ có thể tuyên bố tình trạng khẩn cấp.<br />
<br />
Một điều rất quan trọng là chúng ta phải bỏ tư duy "<i>kiểm tra để phát hiện sai phạm</i>" để thay thế bằng "<i>kiểm tra để chứng minh rằng mọi việc đều xuôi xẻ</i>". Báo cáo kiểm tra được công bố là để trấn an người dân rằng môi trường toàn vẹn. Tuy nhiên, nếu sau khi thanh tra mà thấy rằng xí nghiệp này sai phạm thì<br />
<br />
(i) bắt ngưng hoạt động ngay nếu có đe dọa đến an toàn của con người hay toàn vẹn môi trường, cơ sở hay công trường phải sửa sai cho tới khi không còn đe dọa nữa thì mới cho phép hoạt động lại,<br />
<br />
(ii) phải trừng trị theo pháp luật,<br />
<br />
(iii) nếu cơ sở hay công trường đã trực tiếp gây hại thì xí nghiệp phải đòi bồi thường đầy đủ. <br />
<h4>
(c) Khai trí quốc dân</h4>
Như ở bên Nhật, chính phủ phải phổ biến rộng rãi giữa công chúng và đưa vào chương trình tiểu học những tập quán không xúc phạm môi trường, những tín hiệu cơ bản các chất ô nhiễm và tính trạng môi trường bị xúc phạm và những việc phải làm khi xẩy ra tai nạn công nghiệp.<br />
<br />
Các sở canh nông địa phương cũng phải phổ biến những phương pháp nuôi trồng săn bắt tôn trọng môi trường, những chỉ tiêu dùng tối ưu phân bón, thuốc trừ sâu và thuốc kháng sinh.<br />
<h2>
Phần IV – Lợi ích của một môi trường toàn vẹn</h2>
Có người nói rằng loài người có thể biến mất trên quả cầu. Đây là một lo ngại quá đáng. quả thật tình hình nguy kịch, có thể nói là rất nguy kịch, nhưng vẫn còn có thể cứu vãn được. Nếu mỗi công dân chúng ta, mỗi xí nghiệp ở nước ta tránh không xúc phạm môi trường thì đất nước ta sẽ an toàn. Mấy chuyện ở các nước khác và trên toàn cầu thì chúng ta khó có thể tránh được mà cũng chẳng làm được gì để thay đổi.<br />
<br />
Người ta không thể bảo đảm an toàn của con người và toàn vẹn môi trường một cách tuyệt đối được15. Nếu ngăn ngừa và phòng ngừa chặt chẽ thì tai nạn "<i>khó có thể xẩy ra</i>" chứ không thể nói rằng tai nạn "<i>không thể xẩy ra</i>". Vấn đề là rủi ro đó có thể chấp nhận được hay không. Do đó mà Báo cáo Bảo đảm An toàn và Toàn vẹn cần có phần đối phó một tai nạn tiềm tàng.<br />
<br />
Những thủ tục và quy định kể ở các phần trên có vẻ rườm rà. Thực ra thì chúng chỉ rườm rà đối với một số nhỏ khu công nghiệp hay công trường đặc biệt nhậy cảm. Còn không thì đại đa số chỉ cần tự nguyện thực thi nghiêm chỉnh các tiêu chuẩn tôn trọng môi trường là đủ.<br />
<br />
Kiềm chế ô nhiễm ở nơi phát sinh thì đỡ tốn công tốn của hơn là xử lý hậu quả khi ô nhiễm đã tràn lan ra ngoài. Sai đâu sửa đó là một chính sách vô hiệu. Khi có tai nạn thì đã tổn hại rồi mà lại phải bỏ thêm công của để khắc phục hậu quả. Không cần phải tính toán nhiều, thiệt hại kinh tế của đợt cá chết hàng loạt ở Miền Trung đã vượt xa tất cả các chi phí kiểm tra toàn vẹn môi trường mà đáng lý ra chính phủ đã phải tiến hành từ khi chúng ta bắt đầu công nghiệp hóa cách đây ba chục năm.<br />
<br />
Có quan điểm nước ta nghèo, chịu khổ một chút thì có sao đâu. Nhưng, an toàn thực phẩm và môi trường không phải là một xa xỉ dành cho các nước giầu. Thực phẩm an toàn và môi trường trong sạch là những thành phầm của hạnh phúc quý hơn là gia tăng Tổng Sản lượng quốc nội (GNP, Gross National Product). Chúng cũng là nhân tố phát triển kinh tế. Thực phẩm xuất khẩu có chứng chỉ bảo đảm an toàn thì sẽ qua hải quan nhưng người tiêu dùng ngoại quốc sẽ không mua nếu có tin ở nước ta có thực phẩm không an toàn. Du khách sẵn sàng trả giá cao để đến thăm và ưu tiên trở lại thăm một nước có thực phẩm và môi trường sạch. Họ sẽ không đến nếu họ có cơ sở hay không để nghĩ rằng ở nước ta có nguy cơ bị trộm cướp, tai nạn, ngộ độc hay cảm thấy khó chịu vì môi trường không trong sạch. Chi phí để liên tục kiểm tra an toàn thực phâm và môi trường không đáng kể so với doanh số của ngành du lịch và các ngành xuất khẩu. Chính phủ cũng phải quảng bá thường xuyên trên quy mô quốc tế rằng an toàn thực phẩm và môi trường được quản lý khắt khe ở nước ta.<br />
<br />
Cũng như bảo đảm chất lượng, bảo đảm an toàn của con người và bảo đảm toàn vẹn môi trường là những động cơ tiến bộ công nghệ của một quốc gia. Thực vậy nếu muốn bảo đảm hai việc này cùng với mục tiêu giảm giá thành thì các xí nghiệp phải nghiên cứu lại thiết kế phương cách sản xuất hay cấu trúc sản phẩm hay công trình. Kinh nghiệm cho thấy sau khi thiết kế lại cho thích ứng hơn với luật lệ và đòi hỏi của người tiêu dùng thì giá thành giảm một cách đột phá. Vì luật lệ mỗi ngày mỗi khắt khe, cạnh tranh trên thị trường mỗi ngày mỗi khó khăn mà các xí nghiệp phải liên tục nghiên cứu lại thiết kế, thay đổi công nghệ và sáng chế những sản phẩm hay phương thức sản xuất và xây dựng mới, tốt hơn rẻ hơn. Các cụ thường nói "<i>từ cái khó ló ra cái khôn</i>".<br />
<h2>
Phụ lục</h2>
<h4>
(a) Một số tổ chức quốc tế khuyến nghị tiêu chuẩn về an toàn của con người và toàn vẹn môi trường</h4>
ISO : International Standardization Organization (Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế)<br />
ILO : International Labour Organization (Tổ chức Lao động Quốc tế)<br />
UNEP : United Nations Environment Programme (Chương trình Môi trường Liên Hiệp Quốc)<br />
FAO : Food and Agriculture Organization of the United Nations (Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hiệp Quốc)<br />
WHO : World Health Organization (Tổ chức Y tế Thế giới)<br />
<h4>
(b) Một số tiêu chuẩn và hướng dẫn thực thi tiêu chuẩn</h4>
<h4>
Quản lý rủi ro</h4>
ISO 31000 – Risk management – Principles and guidelines on Implementation<br />
ISO/IEC 31010 – Risk Management – Risk Assessment Techniques<br />
ISO Guide 73 – Risk Management – Vocabulary<br />
ISO 21500 – Guidance on Project Management standard to align with ISO 31000:2009<br />
<h4>
Quản lý môi trường</h4>
ISO 14001 – Environmental management systems – Requirements with guidance for use<br />
ISO 14006 – Environmental management systems – Guidelines for incorporating ecodesign<br />
ISO/TS 14072 – Environmental management – Life cycle assessment – Requirements and guidelines for organizational life cycle assessment<br />
ISO 14004 – Environmental management systems – General guidelines on implementation<br />
<h4>
Quản lý an toàn thực phẩm</h4>
Xin chú ý HACCP là một quy trình nghiên cứu an toàn thực phẩm chứ không phải là một tiêu chuẩn.<br />
ISO 22000 – Food safety management systems – Requirements for any organization in the food chain<br />
ISO 22005 – Traceability in the feed and food chain – General principles and basic requirements for system design and implementation<br />
ISO/TS 22002 1 – Prerequisite programmes on food safety – Part 1: Food manufacturing<br />
ISO/TS 22002 2 – Prerequisite programmes on food safety – Part 2: Catering<br />
ISO/TS 22002 3 – Prerequisite programmes on food safety – Part 3: Farming<br />
ISO/TS 22002 4 – Prerequisite programmes on food safety – Part 4: Food packaging manufacturing<br />
ISO/TS 22003 – Food safety management systems – Requirements for bodies providing audit and certification of food safety management systems<br />
<br />
Risk based food inspection manual<br />
ftp://ftp.fao.org/docrep/fao/010/i0096e/i0096e00.pdf<br />
Risk Based Imported Food Control<br />
http://www.fao.org/3/a-i5381e.pdf<br />
<br />
CODEX ALIMENTARIUS<br />
Food Import and Export Inspection and Certification Systems<br />
http://www.fao.org/docrep/009/y6396e/Y6396E00.htm#TOC<br />
Codex Standards<br />
http://www.fao.org/fao-who-codexalimentarius/standards/en/<br />
DS 3027 – Management of Food Safety based on HACCP (tiêu-chuẩn Dan-Mạch)<br />
NM 08.0.002 – Système de management HACCP – exigences (tiêu-chuẩn Maroc)<br />
FD V01-006 – Système HACCP: principes, notions de base et commentaires (tài-liệu hướng-dẫn của cơ-quan tiêu-chuẩn Pháp)<br />
<h4>
Quản lý an toàn lao động</h4>
ILO Encyclopaedia of Occupational Health and Safety<br />
http://www.ilocis.org/en/contilo.html <br />
<br />
<br />
<h3>
Chú thích :</h3>
1 Trong bài này, chúng tôi dùng từ "<i>tai nạn</i>" để tránh dùng từ "<i>thảm họa</i>", quá nặng, hay "<i>sự cố</i>", quá nhẹ. Chúng tôi cũng tránh không dùng từ "<i>tội ác</i>" vì đại đa số là sơ sót do thiếu hiểu biết, thiếu kinh nghiệm, chứ không phải do cố ý. Chất Độc Da cam là là một tội ác của quân đội Mỹ và cũng là một thảm họa. Formosa cũng là một thảm họa nhưng phải điều tra thêm thì mới có thể kết luận xí-nghiệp này cố tình hay sơ ý thải chất độc ra ngoài khơi Hà Tĩnh.<br />
<br />
Trừ khi cần phân biệt rõ, chúng tôi cũng dùng từ "<i>sinh vật</i>" để chỉ cả động vật lẫn thảo vật và từ "<i>thủy sản</i>" để chỉ các sinh vật sống ở đất liền cũng như ngoài khơi.<br />
<br />
Chúng tôi dùng từ "<i>ô nhiễm</i>" đẻ nói về tác dộng sinh ra những vật liệu làm suy thoái các hệ sinh thái và gọi những vật liệu đó là "<i>chất ô nhiễm</i>".<br />
<br />
2 Độ nguy kịch của một rủi ro là tích số hậu quả của tai nạn tiềm tàng nhân với xác suất tai nạn có thể xẩy ra.<br />
<br />
3 Xin nêu một số thí-dụ từ năm 2000 :<br />
– Tháng chạp 2002 : mưa cá ở làng Korona, bên Hy-Lạp,<br />
– Tháng sáu 2009 : mưa nòng nọc ở nhiều nơi của hạt Ishikawa, bên Nhật,<br />
– Đêm giao-thừa 2010–2011 : khoảng 5000 con chim rơi ở tỉnh Beebe, tiểu-bang Arkansas, bên Mỹ,<br />
– Đầu tháng giêng 2011 : hàng trăm chim các loài rơi ở tiểu-bang Louisiana, bên Mỹ, ở tỉnh Falköping, bên Thụy-Điển, ở tỉnh Saint-Augustin-de-Desmaures, ở tiểu-bang Québec, bên Canada và ở gần tỉnh Ravenne, bên Ý.<br />
– Tháng tám 2012 : mưa cá ở tỉnh Lorrain, trên đảo La Martinique của Pháp.<br />
<br />
4 Xin nêu một số thí-dụ từ năm ngoái và trước khi phát-hiện thảm-họa Formosa-Vũng-Áng<br />
<br />
(i)<u> Ở Việt-Nam</u><br />
<br />
<i>Cá đồng loạt chết sạch, không chỉ thiếu ôxy</i><br />
http://tuoitre.vn/tin/kinh-te/20160302/ca-dong-loat-chet-sach-khong-chi-thieu-oxy/1060150.html<br />
<i>Cá chết trắng bè, dân khóc điếng</i><br />
http://tuoitre.vn/tin/kinh-te/20160105/ca-chet-trang-be-dan-khoc-dieng/1032616.html<br />
<i>Cả tấn cá chết phủ kín mặt sông sau cơn mưa</i><br />
http://vnexpress.net/tin-tuc/thoi-su/ca-tan-ca-chet-phu-kin-mat-song-sau-con-mua-3239294.html<br />
<i>Đồng Bằng Sông Cửu Long : Nghêu chết trắng bãi</i><br />
http://danviet.vn/nha-nong/dong-bang-song-cuu-long-ngheu-chet-trang-bai-63871.html<br />
<br />
<u>(ii) Ở nước khác</u><br />
<br />
<i>Chili : Après des centaines de baleines échouées, c’est au tour des calmars de mourir en masse !</i><br />
http://www.actulatino.com/2016/01/20/chili-apres-des-centaines-de-baleines-echouees-c-est-au-tour-des-calmars-de-mourir-en-masse/<br />
<i>Les baleines d'Alaska décimées par un mal inconnu</i><br />
http://www.lefigaro.fr/sciences/2015/08/24/01008-20150824ARTFIG00142-les-baleines-d-alaska-decimees-par-un-mal-inconnu.php<br />
<i>Explosion à Tianjin : des milliers de poissons morts à la surface du fleuve qui traverse la ville</i><br />
http://www.huffingtonpost.fr/2015/08/20/explosion-tianjin-pollution-milliers-poissons-morts_n_8013602.html<br />
<br />
5 Điển hình là một nhà cao ốc xây quá cao ở đằng sau Lăng Hồ Chí Minh thì bị bắt dỡ còn nhà trọc trời ở đằng sau tòa thị chính Sài Gòn thì để nguyên (bưu thiệp ban scho du khách dùng hình chụp trước 1975).<br />
<br />
6 Người ta định nghĩa tử vong trực tiếp của một tai nạn khi nạn nhân chết trong vòng hai hay ba ngày (tùy định nghĩa của mỗi nước) sau khi lâm nạn. Nếu chết sau thời hạn đó thì gọi là tử nạn. Định nghĩa như vậy thì thiếu tình người nhưng rất cần thiết để có thể thiết kế một chính sách ngăng ngừa và đối phó.<br />
<br />
7 Thí dụ :<br />
Đồng Sĩ Nguyên : "<i>Đường Xuyên Trường Sơn</i>" (Nhà Xuất bản Quân Đội Nhân Dân)<br />
Trần Tố Nga : "<i>Ma Terre Empoisonnee – Vietnam, France, mes combats</i>" (Seuil)<br />
<br />
8 Về mô tả thang INES và định nghĩa của mỗi bậc thang thì bạn đọc có thể tham khảo trạm thông tin của IAEA (International Atomic Energy Agency, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế)<br />
http://www-ns.iaea.org/tech-areas/emergency/ines.asp<br />
Tô Lệ-Hằng : "<i>Sự cố hay thảm hoạ hạt nhân : Thang INES</i>"<br />
http://www.diendan.org/khoa-hoc-ky-thuat/su-co-hay-tham-hoa-hat-nhan-thang-ines<br />
<br />
9 Nhiều nước Đông Nam Á khốn khổ vì khói mù<br />
http://nld.com.vn/thoi-su-quoc-te/nhieu-nuoc-dong-nam-a-khon-kho-vi-khoi-mu-20160826221226737.htm<br />
<br />
10 Một dự án gồm sáu giai đoạn : động thổ, xây dựng, vận hành thử, vận hành hàng ngày, tháo dỡ và hoàn thổ.<br />
<br />
11 Đặng Đình Cung : <i>FMEA, Phân Tích Cách Thức Sinh Ra Sai Sót, Hậu Quả và Độ Nguy Kịch</i><br />
http://vietsciences.free.fr/timhieu/khoahoc/kinhte/fmea.htm<br />
<br />
12 Bạn đọc hiểu Pháp-ngữ thì có thể tham-khảo thêm trạm của Bộ Môi-trường, Năng-lượng và Biển của chính-phủ Pháp ở địa-chỉ<br />
<br />
http://www.developpement-durable.gouv.fr/L-etude-d-impact-projets.html<br />
13 Người Pháp gọi là uy quyền của nhà vua (pouvoir souverain) là đủ biết họ coi đó là trọng đại đến đâu.<br />
<br />
14 Từ khi một bộ quan trắc gửi trực tuyến lên mạng Internet kết quả đo lường ở đầu ống nước thải thì không còn tin đồn và kiếu nại nhà máy xử lý vật liệu hạt nhân La Hague, bên Pháp, đổ nước độc ra biển nữa.<br />
<br />
15 Một vị trách nhiệm nọ nói ngông khi tuyên bố rằng chỉ cho xây nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận nếu an toàn tuyệt đối.<br />
<br />
<i>Nguồn: http://www.diendan.org/phe-binh-nghien-cuu/an-toan-cua-con-nguoi-va-toan-ven-moi-truong</i><br />
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6892130922183669225.post-57900835442583678272016-10-08T21:11:00.002-07:002016-10-09T01:15:42.677-07:00Sông Mekong, sự trường tồn dân tộc và ICCGS TS Luật Nguyễn Vân Nam<br />
<br />
<b>Ý kiến nói rằng đưa vụ sông Mê Kông ra Tòa án Hình sự quốc tế (ICC) là cơ hội duy nhất để dân tộc Việt vẫn còn mảnh đất hình chữ S có thể sống được và để chúng ta có quyền tự quyết định vận mệnh của mình, chứ không phải Trung Quốc.</b><br />
<br />
Một dân tộc chỉ có thể nghĩ đến trường tồn, khi tối thiểu có được hai điều kiện căn bản: (1) một lãnh thổ có thể ở và sinh sống được; (2) một quốc gia không bị lệ thuộc. Trong thời đại Toàn cầu hóa, chủ quyền quốc gia đã trở thành một khái niệm có tính tương đối do sự đan quyện chặt chẽ của các Nhà nước quốc gia. Nhưng trong sự đan quyện ấy, mỗi quốc gia phải bảo đảm được quyền bình đằng, nhất định không thể trở thành lệ thuộc.<br />
<br />
<a name='more'></a><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwDMWUuYso7urKEqbza9t3oiDJoxGm7_7jW-R9gQZg7Ela-ne-Aj9h9Yr_3i-eLt7V8_rAs4borM3GaC4ZAz4vlPjki2qoAfC5PKKlz_WvJMidRjvmxBNPlmMkdnnGWA2zRYVrT3qvwQA/s1600/178-1.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwDMWUuYso7urKEqbza9t3oiDJoxGm7_7jW-R9gQZg7Ela-ne-Aj9h9Yr_3i-eLt7V8_rAs4borM3GaC4ZAz4vlPjki2qoAfC5PKKlz_WvJMidRjvmxBNPlmMkdnnGWA2zRYVrT3qvwQA/s1600/178-1.JPG" /></a></div>
<br />
Con người không thể sống tại một môi trường, trong đó các điều kiện cơ bản tối thiểu cho cuộc sống sinh học bị hủy hoại. Việt Nam đang nhanh chóng trở thành một môi trường như vậy. Hàng loạt dự án đầu tư công nghệ bẩn với khả năng hủy hoại môi trường cao nhất, đã, đang và sẽ dồn dập đổ vào Việt Nam. Không thể ngăn chặn, kiểm soát được chúng.<br />
<br />
Với tư cách một hệ thống kinh tế-chính trị-luật pháp trong cuộc cạnh tranh toàn cầu thu hút đầu tư, Việt nam có những lợi thế nào so với các hệ thống khác (quốc gia khác) để hấp dẫn họ? Một nền kinh tế về cơ bản vẫn là kinh tế kế hoạch chỉ huy, chỉ mang màu sắc thị trường ở nơi và khi nhà cầm quyền muốn; một hệ thống pháp luật chồng chéo, không ổn định, hay thay đổi, không có tính dự đoán; một hệ thống chính trị tuy ổn định, nhưng rất dễ thay đổi chính sách do bị các nhóm lợi ích tác động, không thể thu hút nhà đầu tư đàng hoàng, không sử dụng công nghệ hủy hoại môi trường, mà chỉ lôi kéo nhà đầu cơ công nghệ bẩn.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhIpfSb-yOTOHh52iBhmngiMIexg7Uiel7ups6oGxT9W5ZFSC2Ezo1Z5Rtr3Qq8VjTWsoDts2RTTbdrhmUFWWh0rRZhIVluUdvt0qoC_ENLfJkM57LZXK5KCb4fcTZ16wG2zDVud98NLPU/s1600/178-2.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhIpfSb-yOTOHh52iBhmngiMIexg7Uiel7ups6oGxT9W5ZFSC2Ezo1Z5Rtr3Qq8VjTWsoDts2RTTbdrhmUFWWh0rRZhIVluUdvt0qoC_ENLfJkM57LZXK5KCb4fcTZ16wG2zDVud98NLPU/s1600/178-2.JPG" /></a></div>
<br />
<div style="text-align: center;">
<i>Tìm cá tại tỉnh Sóc Trăng </i></div>
<br />
Nhà đầu cơ, kiếm lời từ đâu? Từ sản phẩm được sản xuất bởi công nghệ cũ (khả năng gây ô nhiễm môi trường rất cao) chăng? Không thể, vì hiện nay xu thế chung của người tiêu dùng có ý thức trên thế giới là không sử dụng sản phẩm được sản xuất bởi các công nghệ gây ô nhiễm môi trường. Ngoài giá mua công nghệ cũ rất rẻ, gần như cho không, hai cái lợi lớn nhất khiến nhà đầu cơ công nghệ cũ thích vào Việt Nam là: (1) Tiền lời do nâng giá thiết bị; (2) Chuyển giá: với một nhà máy có thiết bị lạc hậu ở Việt Nam, cùng với các chính sách ưu đãi cho riêng mình mà họ có thể dễ dàng mua được, các nhà đầu cơ này có thêm một mắt xích rất dễ thao túng trong chuỗi chuyển giá quốc tế (có thể là cả rửa tiền) của mình, bảo đảm lợi nhuận của cả tập đoàn là tối đa.<br />
<br />
Trong thời đại Toàn cầu hóa, đào thải công nghệ xuống các nước có trình độ và nhu cầu thấp hơn, là một điều tự nhiên. Công nghệ không còn phù hợp ở các nước công nghiệp phát triển, được đẩy xuống các nước công nghiệp mới. Để có tiền nhận được công nghệ đó, nước công nghiệp mới phải đẩy công nghệ lạc hậu của mình xuống nước đang phát triển. Các nước đang phát triển, đến lượt mình, lại tìm cách đẩy công nghệ lạc hậu xuống các nước kém phát triển. Nước kém phát triển có trình độ nhỉnh hơn, sẽ tìm mọi cách đẩy công nghệ bỏ đi của mình xuống các nước có trình độ thấp hơn.<br />
<br />
<b>'Không thể tránh khỏi'</b><br />
<br />
Nhưng điểm đặc biệt nhất của quá đào thải công nghệ này, lại là tiêu chí xác định công nghệ cần tống khứ. Ngày nay, tiêu chí quan trọng nhất xác định thế nào là một công nghệ lạc hậu, không còn chỉ là tiêu chí về hiệu suất, tính năng hay trình độ kĩ thuật, mà là tác động của nó đến môi trường. Một công nghệ sẽ được đánh giá xem có thể gây ra những tác động tiêu cực gì và như thế nào đến môi trường; chi phí để loại bỏ chúng là bao nhiêu? Nếu hiện tại không phát hiện tác động gây ô nhiễm, thì phải xác định được liệu có thể loại trừ hoàn toàn khả năng đó trong tương lai trung, dài hạn không?<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiY_EdKr4OeLpOEhea3l6BKZD6neUtL3GBc5X2fZPIeNxUZfek8NaNSviyTfZZ2bhjm-iJXAAdh2IbmOjzEafotPIjsvz-Iz5QLkZHAFzuiWRi12nC3ZWXZ_mEtqe48TZeUSxeEK2NOUHc/s1600/178-3.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiY_EdKr4OeLpOEhea3l6BKZD6neUtL3GBc5X2fZPIeNxUZfek8NaNSviyTfZZ2bhjm-iJXAAdh2IbmOjzEafotPIjsvz-Iz5QLkZHAFzuiWRi12nC3ZWXZ_mEtqe48TZeUSxeEK2NOUHc/s1600/178-3.JPG" /></a></div>
<br />
Một mặt, Việt Nam không đủ trình độ cả về con người, lẫn thiết bị, để có khả năng đánh giá công nghệ nào là công nghệ lạc hậu theo tiêu chí mới như vậy. Mặt khác, đã gần 30 năm mở cửa, Việt Nam vẫn còn loay hoay chưa xác định được con đường và chiến lược phát triển phù hợp với quá trình Toàn cầu hóa. Cán bộ, công chức có thẩm quyền không muốn loại bỏ những dự án đầu tư có công nghệ lạc hậu, vì chỉ nhà đầu cơ mới sẵn sàng chi nhiều tiền cho quan tham.<br />
<br />
Về khách quan, công nghệ lạc hậu đổ vào Việt Nam là không thể tránh khỏi; về chủ quan, cũng không thể ngăn nổi, nên thật vô nghĩa, khi cố gắng tìm cách kiểm soát nhập khẩu công nghệ lạc hậu. Cần dứt khoát đoạt tuyệt với chiến lược phát triển các ngành công nghiệp truyền thống như hóa chất, sắp thép, chế biến dầu khí,… chấm dứt các chính sách khuyến khích đầu tư trong các lĩnh vực này. Phải tập trung phát triển nông nghiệp và du lịch.<br />
<br />
Nhưng, trong đa số trường hợp, mức độ nguy hại và hậu quả làm ô nhiễm môi trường do sử dụng công nghệ bẩn, không thể so sánh được với sự nguy hiểm và hậu quả nghiêm trọng trong phạm vi rộng lớn, do môi trường bị hủy hoại bởi bàn tay con người thao túng thiên nhiên. Sông Mê Kông là một điển hình.<br />
<br />
Sông Mê Kông là huyết mạch nuôi sống gần 20 triệu người dân đồng bằng sông Cửu long, nhưng quan trọng hơn cả, nó là nền tảng, yếu tố quyết định tạo nên và bảo vệ môi trường sống của Nam bộ; là yếu tố cực kỳ quan trọng chống lại tình trạng nước mặn xâm thực nghiêm trọng hiện nay. Không có lũ sông Mê kông, thì vùng Đồng Tháp Mười và Tứ giác Long Xuyên cũng không thể đóng vai trò điều hòa nước mùa lũ và đẩy nước mặn trong mùa khô cho Đồng bằng Sông Cửu Long. Là vựa lúa lớn nhất Việt Nam, Đồng bằng Sông Cửu Long còn là “nồi cơm” của cả nước.<br />
<br />
Xây dựng đập ở thượng nguồn, thay đổi dòng chảy tự nhiên sông Mê Kông là làm thay đổi cơ bản điều kiện tự nhiên, thay đổi hệ sinh thái dẫn đến hủy diệt môi trường sống ở các vùng đất quanh sông, đặc biệt là vùng Đồng bằng Sông Cửu Long. Điều đặc biệt nguy hiểm là việc đóng mở đập, thay đổi dòng chảy, hoàn toàn phụ thuộc vào sự thao túng, vào ý đồ chủ quan của Trung quốc.<br />
<br />
Dù trong thực tế là chủ trò, là người duy nhất có thực quyền quyết định trong việc sử dụng sông Mê Kông, nhưng Trung quốc không chịu sự ràng buộc quốc tế nào cả. Họ không tham gia Hiệp định Mekong 1995, cũng không có tên trong Công ước Liên Hiệp Quốc 1997 về sử dụng các nguồn nước liên quốc gia. Cho đến trước khi Tòa hình sự quốc tế ICC tuyên bố sẽ coi hủy hoại môi trường là tội ác chống lại loài người, chúng ta không thể làm gì để ngăn chặn Trung quốc.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh-Fk75RZTywq8xoSvXIJZY2Vh_S2NgjvOPzgFj0XSsKaCutUAmIu00zKDlt77oJs6uCgmZrT9IFYWGSCiD4zmPSm0WZr9B21_9IncsQ2XAlRmlNxonknO0TisYraimmli4anPJUrUZBbc/s1600/178-4.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh-Fk75RZTywq8xoSvXIJZY2Vh_S2NgjvOPzgFj0XSsKaCutUAmIu00zKDlt77oJs6uCgmZrT9IFYWGSCiD4zmPSm0WZr9B21_9IncsQ2XAlRmlNxonknO0TisYraimmli4anPJUrUZBbc/s1600/178-4.JPG" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<i>Người dân Vĩnh Long </i></div>
<br />
Được thành lập theo Qui chế Rome 1998 (QCR), ICC là một tòa án chính thức trong hệ thống cơ quan tài phán quốc tế xây dựng trên cơ sở Hiến chương Liên hiệp quốc. Khác với Tòa trọng tài thường trực PCA (xử vụ Philippines kiện Trung quốc), ICC có trọn vẹn thẩm quyền và quyền lực cưỡng bức thi hành án như một tòa án tối cao (Điều 4,khoản 1, QCR) tại bất kỳ một quốc gia nào ký kết QCR, hoặc là thành viên Liên Hiệp Quốc (Điều 4, khoản 2, QCR).<br />
<br />
Để phục vụ điều tra, ICC có quyền ra lệnh bắt giữ bất cứ người nào để đưa về giam tại Hà Lan. Tất cả các nước thành viên LHQ có nghĩa vụ thực thi bản án của ICC, bắt giữ tội phạm đã bị tuyên án và tịch thu tài sản của họ trên phạm vi toàn thế giới.<br />
<br />
Là sự kết hợp hệ thống luật hình sự Đức-La mã với hệ thống hình sự Anh-Mỹ và tôn trọng chủ quyền quốc gia, ICC chỉ được phép thụ lý khi: a) thủ phạm có quốc tịch của một quốc gia ký kết QCR; hoặc b) hành vi hủy hoại môi trường xảy ra ở một quốc gia là thành viên QCR; c) được quốc gia không thuộc các trường hợp a và b tuyên bố chấp nhận quyền tài phán; d) Liên Hiệp quốc cho phép ICC xét xử nếu không thuộc các trường hợp a,b,c.<br />
<br />
Thêm vào đó, ICC chỉ thụ lý, khi tòa án quốc gia không muốn, hoặc không thể điều tra, xét xử hành vi phạm tội đó một cách thật sự (Điều 17, khoản 1, điểm a, QCR). Tiêu chí xác định điều này được qui định tại Điều 17, khoản 2, QCR. Theo đó, việc Tòa án quốc gia hoặc quyết định của chính phủ, đưa ra xét xử với mục đích bảo vệ tội phạm trước khả năng bị ICC xét xử, hay tính chất không độc lập của Tòa án, là hai tiêu chí quan trọng chứng tỏ cơ quan tài phán quốc gia không muốn, không thể xét xử thật sự.<br />
<br />
Dù tuân thủ nguyên tắc tôn trọng chủ quyền và quyền tài phán quốc gia, nhưng các qui định của Qui chế Rome 1998 vẫn bảo đảm cho ICC thẩm quyền xét xử, bảo đảm không một tội ác chống lại loài người nào mà không bị trừng phạt đích đáng.<br />
<br />
ICC thụ lý hồ sơ mà không cần phải được sự đồng ý, chấp thuận của chính phủ các nước liên quan. Người nộp hồ sơ yêu cầu điều tra có thể là cá nhân, tổ chức phi chính phủ; đối tượng bị truy tố và trừng phạt có thể là cá nhân (bất kể người đó có địa vị hay giữ chức vụ gì), các pháp nhân khác, doanh nghiệp… nghĩa là chủ đầu tư, nhà thầu chính, phụ và hầu hết tất cả những người có liên quan đến tội ác.<br />
<br />
Hồ sơ yêu cầu ICC điều tra chỉ cần có vừa đủ thông tin và lập luận cần thiết để ICC thấy có các dấu hiệu của một tội ác chống lại loài người, khi đó ICC sẽ ra quyết định điều tra (Điều 15 QCR).<br />
<br />
Căn cứ Điều 7, khoản 1, điểm b và k của QCR, không còn nghi ngờ gì nữa, xây dựng đập trên thượng nguồn và thao túng dòng chảy tự nhiên sông Mê Kông là tội ác chống loài người. Mê Kông chảy qua nhiều quốc gia, nên mức độ nghiêm trọng, phạm vi ảnh hưởng, mức độ tác động đến con người và số lượng người bị ảnh hưởng do xây dựng đập thủy điện, là vượt qua mọi giới hạn của một hành vi hủy hoại môi trường bình thường. Chắc chắn ICC sẽ quyết định điều tra, nếu nhận được hồ sơ sông Mê Kông. Khi những kẻ liên quan đến xây đập bị ICC kết án, ngoài việc đi tù và bồi thường thiệt hại, họ còn có nghĩa vụ cùng với chính phủ các nước liên đới chấm dứt xây đập mới, đồng thời phá bỏ các đập cũ.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhJD06X4suiN-zdYrrXFtGJVX_5lI2rg4ga7iDVd7BVDZCAbJmLF8KyOt87SAnl3qYuKhgA1-WC1_95ogBDvR8Hsy29AMptxX3sOjFTFI9ef4PfoRW1T6tDXECcKvXf_LjQF8AWOpDH-50/s1600/178-5.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhJD06X4suiN-zdYrrXFtGJVX_5lI2rg4ga7iDVd7BVDZCAbJmLF8KyOt87SAnl3qYuKhgA1-WC1_95ogBDvR8Hsy29AMptxX3sOjFTFI9ef4PfoRW1T6tDXECcKvXf_LjQF8AWOpDH-50/s1600/178-5.JPG" /></a></div>
<br />
Để bảo vệ môi trường, phải chấm dứt nhập khẩu công nghệ bẩn, ngừng phát triển các ngành công nghiệp truyền thống. Để phát triển, cần tập trung vào nông nghiệp, du lịch là những ngành chịu tác động trực tiếp của môi trường. Bảo vệ môi trường trên dải đất hình chữ S không chỉ là điều kiện cho phát triển nông nghiệp, phát triển du lịch, mà còn là cho sự sống còn của dân tộc. Không thể nói đến môi trường sống của dân tộc mà không có Đồng bằng Sông Cửu Long. Bảo vệ sự sống môi trường Đồng bằng Sông Cửu Long thực ra chính là bảo vệ môi trường sống cho cả dân tộc.<br />
<br />
Đồng bằng Sông Cửu Long đang lâm nguy. Sự hủy diệt môi trường sống ở đây không còn là nguy cơ, mà đang trở thành hiện thực. Khác với Biển Đông, vấn đề sông Mê Kông là hết sức cấp bách. Vì nó tác động trực tiếp và tức thời đến cuộc sống của gần 20 triệu người; cho thấy tức khắc „kết quả“ thao túng của nước ngoài và sự lệ thuộc của Việt Nam vào nó. Nói đến sông Mê Kông là đụng chạm đến vấn đề cốt tử, nghiêm trọng nhất: sự trường tồn của dân tộc Việt.<br />
<br />
Đưa những kẻ đang xây đập trên sông Mê Kông ra ICC vừa bảo vệ được môi trường sống cho dân tộc, vừa tạo được một tiền lệ buộc Trung quốc phải thỏa thuận với chúng ta như một quốc gia bình đẳng.<br />
<br />
Đến nay, đưa vụ sông Mê Kông ra ICC là cơ hội duy nhất để dân tộc Việt vẫn còn mảnh đất hình chữ S có thể sống được và để chúng ta có quyền tự quyết định vận mệnh của mình, chứ không phải Trung Quốc. Con đường này đầy chông gai, nhưng chính lúc này đây, nó rất cấp bách và cần thiết cho dân tộc. Một trong những nguyên nhân chính của nhiều vấn nạn xã hội Việt Nam hiện nay là mất phương hướng, không thấy tương lai, không có một mục tiêu chung nào cả. Nếu đã thấy hướng đi, mục tiêu cụ thể, thì mọi người sẽ có niềm tin trở lại, xã hội bắt đầu đồng lòng. Bảo vệ sự trường tồn của dân tộc Việt, bắt đầu bằng bảo vệ Đồng bằng Sông Cửu Long với sự hỗ trợ của ICC, phải là một mục tiêu chung như vậy.<br />
<br />
<i>Nguồn: http://www.bbc.com/vietnamese/vietnam/2016/10/161007_mekong_icc_comment</i>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6892130922183669225.post-85215565510060400102016-10-08T20:52:00.004-07:002016-10-08T20:54:48.541-07:00VỀ NGUYÊN NHÂN CÁ HỒ TÂY CHẾT<b>TS Nguyễn Đức Thắng</b><br />
<br />
6-10-2016<br />
<br />
Hồ Tây là hồ rộng lớn nhất ở Hà Nội, có tác dụng điều hòa khí hậu cho cả một vùng phía Tây của Thủ đô. Khi thấy cá chết cấp tính hàng loạt, rất nhiều, chỉ sau một đêm, để truy tìm nguyên nhân thì cần ưu tiên hàng đầu cho nguyên nhân cá chết vì thiếu oxy hòa tan trong nước (DO, disolved oxygen). Đó là hướng đi nhanh nhất, tiết kiệm nhất và phổ biến nhất mà thế giới thường làm. Nếu yếu tố này bị loại trừ, tiếp đến mới xem xét đến cá chết cấp tính vì độc tố (chết hàng loạt) hay là chết vì dịch bệnh (rải rác, kéo dài). Vì những qui luật, nguyên lý và định nghĩa cơ bản dưới đây:<br />
<br />
<b>1) Oxy hòa tan trong nước (DO)</b> là yếu tố sinh thái, giới hạn sự sống và phát triển (<b>ecological limiting factor), </b>của tất cả các loài tôm cá, là “khắc tinh” đối với chúng, nhất là về ban đêm. Trong không khí, oxy có dư thừa cho mọi loài sinh vật trên cạn, khoảng 21% (tức 210.000 ppm). Nhưng oxy khí quyển hòa tan trong nước lại vô cùng ít, vô cùng nhỏ.<br />
<a name='more'></a><b>Vào ban ngày</b> thường nồng độ oxy trong nước khoảng 0,0003% – 0,0007% từ nước tầng đáy lên bề mặt (tương đương với 3 – 7mg/L). Để đạt được nồng độ này còn do có sự trợ giúp của các loài thực vật thủy sinh sống trong nước (ví dụ các loài tảo, cây cỏ thủy sinh khác) ban ngày quang hợp đã nhả thêm oxy nhiều hơn lượng oxy mà chính thực vật cần tiêu thụ cho quá trình hô hấp của chúng. Ngược lại vào ban đêm, thực vật chỉ có tiêu thụ oxy cho hô hấp. Nồng độ oxy hòa tan do vậy luôn thấp hơn rất nhiều so với ban ngày (chu kỳ ngày đêm – diurnal cycle của DO).<br />
<br />
Từ tối cho đến sáng, tất tật các loài động vật và thực vật, vi sinh, vi khuẩn đều hô hấp và <b>cạnh tranh “khốc liệt”</b> <b>với nhau </b>về oxy vốn đã cực kỳ khan hiếm trong nước để sinh tồn. DO về mùa hè lại thấp hơn mùa đông, do nước ấm hơn nên oxy tan trong nước cũng có xu hướng thoát hơi, giải phóng ngược lại vào không khí. Ở những vùng nước sâu còn có hiện tượng phân tầng cột nước (stratification), có các tính chất lý, hóa khác nhau. Nhiệt độ và DO ở tầng mặt là cao nhất và nồng độ các chất ô nhiễm khác (pollutants) là thấp nhất; tiếp đến tầng giữa có các giá trị là trung bình. Ở tầng đáy thì nhiệt độ và DO thấp nhất, nhưng nồng độ các muối, kim loại nặng và các chất ô nhiễm khác là cao nhất. Do vậy, <b>sự thiếu hụt oxy luôn là yếu tô đe dọa sống còn đối với tôm cá hơn là các độc tố khác như phenol, xianua hay amoni</b>. Oxy nước Hồ Tây chắc chắn đã cạn kiệt xuống dưới mức 2mg/L, thậm chí cả ở tầng nước mặt và cá đã chết hàng loạt chỉ sau một đêm.<br />
<br />
<b>2) Đối với các vùng nước rộng lớn</b>, ngoài biển mênh mông thì không nên nói đến nồng độ các độc tố làm chết tôm cá. Nếu đặt vấn đề do các độc tố <b>phenol, xianua hay amoni</b> làm tôm cá chết, bắt buộc ta phải xác định, chứng minh được nồng độ của độc tố đó trong nước phải lớn hơn hoặc bằng giá trị LC50 (Lethal Concentration). LC50 là khái niệm trụ cột của độc tố học trong sự cố môi trường, là nồng độ của độc tố trong nước mà 50% quần thể cá tiếp xúc sau một thời gian nhất định, sẽ chết. Ví dụ trung bình 48h-LC50 của amoni (NH4+) là 200mg/L, của xianua là 100mg/L và phenol là 50mg/L.<br />
<br />
Chỉ khi phân tích thấy nồng độ của amoni trong Hồ Tây cao hơn hoặc bằng 200mg/L mới có thể kết luận là cá chết vì độc tố amoni. Đây là một qui định, định nghĩa khoa học, không thể làm khác được. Vì nồng độ là một đại lượng bằng khối lượng chia cho thể tích. Thể tích càng lớn thì nồng độ càng nhỏ. Đối với vùng nước rộng lớn, biển mênh mông thì nồng độ của cả tấn các độc tố đổ vào sẽ là vô cùng nhỏ, hàng ngàn, hàng vạn lần dưới giá trị LC50. Do vậy, không nên đặt vấn đề nguyên nhân cá chết là do độc tố.<br />
<br />
Cụ thể, từ tháng 12/2015 đến đầu tháng 4/2016 Formosa Hà Tĩnh đã đi vào sản xuất than cốc và đã liên tục 4 tháng liền, hàng ngày xả nước thải có chứa cả tấn các hợp chất phenol, xianua, amoni v.v.. nhưng không một con cá nào chết (xem bài viết “<b><a href="https://anhbasam.wordpress.com/2016/07/20/9231-can-tra-lai-chan-ly-khoa-hoc-cho-ket-luan-ve-nguyen-nhan-ca-chet/" target="_blank">cần trả lại chân lý khoa học cho kết luận về nguyên nhân cá chết</a></b>”). Hàng trăm mẫu nước lấy phân tích ở cả 4 tỉnh miền Trung đều cho các nồng độ của các độc tố này là vô cùng nhỏ, dưới 0,005mg/L đối với phenol và xianua; và khoảng 0,2mg/L đối với amoni. Các nồng độ này nhỏ hơn LC50 là 10.000 lần đối với phenol, 20.000 lần đối với xianua và 1.000 lần đối với amoni.<br />
<br />
<b>3) Không một QCVN nào và của thế giới</b>, ban hành mới mục đích là căn cứ để xác định nguyên nhân cá chết. Tất cả các mức nồng độ ban hành trong các qui chuẩn này đều có giá trị nhỏ hàng ngàn, hàng vạn lần dưới giá trị LC50. Do vậy, không được sử dụng các QCVN để thay thế LC50. QCVN 08:2008/BTNMT về chất lượng nước mặt, nồng độ đối với amoni <b>NH4+</b> là<b> 0,1mg/L</b>, (có thể áp dụng đối với nước Hồ Tây). Nếu lấy mẫu nước Hồ Tây đem phân tích cho nồng độ amoni, ví dụ 2mg/L, 20 lần cao hơn QCVN, nhưng 100 lần nhỏ hơn LC50, do vậy vẫn không được phép kết luận cá chết vì amoni. Thêm vào đó <b>NH4+</b> hầu như không độc đối với cá, với nồng độ ấy cá vẫn sống khỏe, vẫn ăn và tích tụ nhiều độc tố khác nữa, cả kim loại nặng nữa vào cơ thể chúng theo qui luật của tự nhiên là <b>tích tụ sinh học và khuyếch đại các chất ô nhiễm trong chuỗi thức ăn</b> (biological accumulation and magnification of pollutants in food chain). Việc kết luận cá chết ở miền Trung do các độc tố không những sai về khoa học, đối kháng với thực tiễn mà còn tạo nên bầu không khí căng thẳng, làm cho cả nước cũng hiểu sai theo.<br />
<br />
<b> 4) Cá ở 4 tỉnh miền Trung đã chết vì nước tầng đáy biển bị cạn kiệt oxy</b> do sự cố Formosa Hà Tĩnh đã xả 2500m3 nước thải của khâu xúc, rửa, tẩy gỉ các hệ thống đường ống kim loại, có chứa khoảng 5 tấn kation sắt hai (Fe(II) hay Fe2+) “tham ăn” oxy làm cạn kiệt oxy vốn đã rất khan hiếm ở tầng đáy về ban đêm. Kết quả là đã tạo ra 9,6 tấn hydroxit sắt Fe(OH)3 không độc, mầu vàng nâu, còn tươi mới lắng đọng dưới đáy biển, thành màng rất mỏng, rải đều từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên – Huế.<br />
<br />
<b> 5) Vậy oxy trong nước Hồ Tây bị cạn kiệt vì đâu? Nguyên nhân và cơ chế nào làm cho oxy cạn kiệt?</b><br />
<br />
Xung quanh Hồ Tây có 24 cửa xả thải đã thu gom nước thải của toàn bộ khu dân cư sinh sống, nhà hàng, khách sạn kinh doanh ven hồ, không xử lý mà đổ thẳng vào Hồ Tây. Nước thải này có tên gọi là nước thải sinh hoạt (domestic wastewater) có <b>Đặc trưng cơ bản là chứa rất cao các hợp chât hữu cơ Nitơ (N) và Phôtpho (P), là những dinh dưỡng cơ bản cho loài thực vật tảo trong nước</b>. Khoảng 10 ngày trước ngày cá chết hàng loạt, Hà Nội có đến cả tuần nắng suốt ngày, từ 6 giờ sáng đến 6 giờ tối, bầu trời trong xanh rất đẹp, không mưa. Yếu tố <b>dinh dưỡng</b> và <b>ánh sáng</b> là hai <b>yếu tố lý tưởng</b> để các loài thực vật tảo trong hồ bùng nổ, phát triển (algal bloom) và lan rộng. Rất tiếc là ở Hồ Tây không có loại tảo đỏ nên chúng ta không nhìn thấy nước màu đỏ (thủy triều đỏ red tide). Qua giai đoạn cực đại của bùng nổ phát triển là giai đoạn chết (thoái trào), chúng tạo nên lượng sinh khối khổng lồ (biomass, cũng là các hợp chất hữu cơ). Lượng sinh khối khổng lồ các chất hưu cơ này (xác chết của tảo) lại là nguồn dinh dưỡng <b>“ngon” lý tưởng</b> đối với <b>các quần thể vi sinh hiếu khí</b> (aerobic microorganisms/bacteria) trong hồ, lao vào ăn, phân hủy. Trong đêm tối, oxy hòa tan dù còn rất ít, các vi khuẩn hiếu khí này sử dụng hết sạch, làm cạn kiệt hết oxy, thậm chí đối với cả chiều cao cột nước và cá đã chết.<br />
<br />
<b>6) Tại sao các hồ khác ở Hà Nội lại không xuất hiện cá chết vào dịp này?</b><br />
<b> </b>
<br />
Các hồ còn lại ở Hà Nội (như Trúc Bạch, Bẩy Mẫu – công viên Thống Nhất, Thiền Quang v.v…) không xẩy ra cá chết do xung quanh ít có nhà hàng khách sạn, và nước thải chủ yếu được thu gom và chuyển vào cống thải chung của thành phố, lượng xả thải trực tiếp vào hồ là ít. Ngoài ra, độ đục (turbidity) của các hồ khác là cao hơn Hồ Tây nên đã phần nào ngăn cản ánh sáng mặt trời xuyên sâu xuống nước, do vậy các loài tảo thiếu ánh sáng, ít quang hợp (photosynthesis) không phát triển bùng nổ được ở như Hồ Tây.<br />
<br />
Hiện tượng cá chết ở Hồ Tây sẽ được lặp lại trong tương lai nếu như việc xả thải như vậy tiếp tục gia tăng, gặp thời tiết thuận lợi cho thực vật tảo phát triển bùng nổ. Để ngăn ngừa, không cho hiện tượng cá chết lặp lại, cách tốt nhất là Hà Nội nên đầu tư kinh phí xây dựng hệ thống cống thu gom dẫn về 1 trạm xử lý nước thải của toàn bộ khu này trước khi xả thải vào Hồ Tây. Không nên thu gom nước thải này rồi không xử lý và đổ thẳng vào sông Hồng liền kề. Vi theo tư duy cùa các nước phát triển, nước thải cần được xử lý tại nguồn thải, không nên đẩy ô nhiễm đến nơi khác, cho người khác, hệ sinh thái khác gánh chịu.<br />
<br />
<br />
<i>Nguồn: http://basamnews.info/2016/10/06/10-338-ve-nguyen-nhan-ca-ho-tay-chet/#more-153068</i>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6892130922183669225.post-91306669279856875592016-07-23T18:40:00.002-07:002016-07-23T18:42:03.612-07:00PAK BENG CON DOMINO THỨ BA TRONG CHUỖI ĐẬP DÒNG CHÍNH MEKONG CỦA LÀO<div class="content">
<i>Gửi Nhóm Bạn Cửu Long <br />
và Uỷ Ban Quốc gia Mekong Việt Nam</i><br />
<br />
<i>Viraphonp Viravong, Thứ Trưởng Bộ Năng Lượng và Hầm Mỏ Lào,
khuôn mặt “trí tuệ” đứng sau mọi dự án phát triển thủy điện của quốc
gia Lào. Ngày 15-10-2012 khi tới Viện Kỹ Thuật Á châu / AIT, Bangkok để
duyệt xét mô hình dự án thủy điện Xayaburi, Viravong khẳng định: “Phát
triển tiềm năng thủy điện của Lào là chuyện đương nhiên. Chỉ có vấn đề
làm sao để thực hiện bền vững.”</i><i> (5)</i><br />
<br />
<br />
<b>LẠI TIN CHẤN ĐỘNG</b><br />
<br />
<b>Theo Lao News Agency 14/07//2016, đập thuỷ điện Pak Beng dự trù được khởi công vào năm 2017. </b><br />
<br />
Theo Viraphon Viravong, Thứ trưởng Bộ Năng Lượng và Hầm Mỏ Lào thì
Pak Beng là một trong năm dự án thuỷ điện dòng chính trong vùng Bắc
Lào, thuộc huyện Pak Beng, tỉnh Oudomsay. <br />
Theo Daovong Phonekeo, Tổng Giám đốc Bộ Năng lượng và Kế hoạch Lào,
Pak Beng là con đập dòng chảy / run-of-river, cách trung tâm huyện Pak
Beng 14 km hướng thượng nguồn, với công xuất khoảng 912 MW<i>, </i>sản xuất điện trung bình/ năm là 4,775 GWh.<br />
<br />
Trong cuộc họp báo từ đài truyền hình Paxason thủ đô Vạn Tượng, với
giới truyền thông, với báo Vientiane Times, Thông tấn xã Lào và các cơ
quan liên hệ, Daovong đã phát biểu: "Mục đích của dự án này là dùng
nguồn thuỷ điện để sản xuất điện cho nhu cầu trong nước và xuất cảng,"<br />
<br />
<a name='more'></a><br />
Công trình xây cất dự trù hoàn tất vào năm 2023 và bắt đầu hoạt động thương mại vào đầu năm 2024. <br />
Lợi nhuận từ dự án này sẽ tăng cường cho ngân sách và góp phần thăng
tiến quốc gia Lào còn trong tình trạng kém phát triển. Hơn thế nữa dự
án này sẽ là một động lực mạnh mẽ thúc đẩy tức thời và dài hạn tiến
trình kỹ nghệ hoá và hiện đại hoá nước Lào.<br />
<br />
Cũng vẫn theo Theo Thứ trưởng Bộ Năng Lượng và Hầm Mỏ Lào Viraphon
Viravong, Dự án thuỷ điện Pak Beng trên sông Mekong sẽ tuân thủ với
những nguyên tắc của Hiệp Định Mekong 1995, đặc biệt là bước tham vấn
trước/ prior consultation sẽ đòi hỏi ít nhất 6 tháng trước khi có quyết
định chung cuộc. (1) [Hết trích dẫn]<br />
<br />
<img src="http://vietecology.org/images/Articles/154-1.JPG" /><br />
<i>Hình 1_ Khúc sông Mekong, nơi sẽ xây cất đập thuỷ điện Pak Beng </i><br />
<i>[nguồn: photo by International Rivers]</i><br />
<br />
<b>VIRAVONG ĐỨA CON TRÍ TUỆ KIÊN ĐỊNH CỦA LÀO </b><br />
<br />
Những ai có theo dõi các bước khai thác năng lượng thủy điện của
Lào sẽ nhận ra ngay rằng không phải Tổng Thống, Thủ Tướng hay Ngoại
trưởng Lào, nhưng là một tên tuổi khác: Viraphonh Viravong nổi bật và
trí tuệ của đất nước Lào. Viraphonh Viravong trong suốt hơn ba thập niên
qua đã có những nỗ lực bền bỉ và kiên định với giấc mơ canh tân, biến
đất nước Lào trở thành một xứ “Kuwait về thủy điện ” của Đông Nam Á.<br />
<br />
Theo World Economic Forum, Viraphonh Viravong có một tiểu sử rất dày trong lãnh vực năng lượng. <i>Tốt
nghiệp Kỹ sư Cơ khí / Mechanical Engineering, Viện Khoa học Kỹ thuật
Footscray, Đại học Victoria, Úc (1976); Văn bằng Cao học Chánh trị, Học
viện Quốc gia Chánh trị Hành chánh Lào (2009); chuyên gia Bộ Điện lực
Lào / Electricité du Laos (1978-1995); Giám đốc Quản trị Bộ Điện lực
Lào (1995-2006); Thành viên Hội đồng Quốc gia Năng lượng Lào
(1995-2006); Thành viên Ban Giám Đốc đập Thủy điện Theun Hinboun
(1995-2012); Thành viên Ban Giám Đốc đập Thủy điện Nam Theun-2
(2001-2005); Thành viên Phòng Thương mại và Kỹ nghệ Quốc gia Lào
(2002-2005); Tổng Giám Đốc Bộ Năng lượng và Hầm Mỏ Lào (2006-2011); Thứ
Trưởng Bộ Năng lượng và Hầm Mỏ Lào từ 11/ 2011 tới nay</i>.<br />
<br />
Viraphonp Viravong thường xuyên thăm viếng con sông Mekong tìm tới
những nơi có thể xây thêm đập thủy điện, với hy vọng đem lại sự giàu có
mau chóng cho đất nước Lào, với thuyết phục người dân Lào nơi các khu
xây đập về những lợi lộc do các con đập đem lại: họ sẽ có điện quanh
năm, có thêm đường xá, nhà thương, trường học do lợi tức từ nguồn điện
đem về. <br />
<br />
Viraphonp Viravong qua kinh nghiệm với các con đập phụ lưu lớn của
Lào như Theun Hinboun, Nam Theun-2 và nay tới những con đập dòng chính:
từ con đập Xayaburi đầu tiên, tới con đập thứ hai Don Sahong và nay là
con đập dòng chính thứ ba Pak Beng, và cho dù gặp sự chống đối mạnh mẽ
từ mọi phía nhưng khi nhu khi cương, một Viraphonp Viravong kiên định
và đầy bản lãnh đã lần lượt hóa giải những mũi dùi chống đối ấy và không
ngừng bước tiến hành triển khai những con đập.<br />
<br />
Viraponh Viravong không những có trình độ kỹ thuật, còn có khả năng
ngoại ngữ và có niềm xác tín, và cả yêu đất nước Lào nên đã có cả những
vận động thuyết phục đối với giới truyền thông Tây phương.<br />
<br />
<img src="http://vietecology.org/images/Articles/154-2.JPG" /><br />
<i>Hình 2_ Viraphonp Viravong, Thứ Trưởng Bộ Năng Lượng và Hầm Mỏ Lào,
khuôn mặt “trí tuệ” đứng sau mọi dự án phát triển thủy điện của Lào.</i><br />
<br />
Rồi nhìn lại Việt Nam, từ Bộ Tài Nguyên Môi trường tới Uỷ Ban Mekong
Hà Nội, cho dù không thiếu những khoa bảng với rất nhiều học vị tiến
sĩ nhưng xem ra nguồn "chất xám" từ những cơ quan đầu não ấy chưa đủ
bản lãnh chưa có một đường lối nhất quán và kiên định để có thể coi là
có những tiếng nói trí tuệ thuyết phục và đối trọng được với một
Viraponh Viravong của đất nước Lào.<br />
<br />
<b> PAK BENG LẠI THÊM MỘT CON ĐẬP MADE IN CHINA</b><br />
<br />
Pak Beng được thiết kế bởi công ty Trung Quốc Datang Overseas
Investment Co., Ltd. qua một thỏa thuận ký kết giữa Lào và TQ tháng 8
năm 2007, với trị giá ban đầu 1.88 tỉ MK. Đến tháng 3 năm 2014, công ty
Datang nhận được <i>giấy phép môi trường / environmental permits</i>
từ chính phủ Lào trước khi trải qua các bước PNPCA: thủ tục thông báo,
tham vấn trước và chuẩn thuận. Và từ 2015, Mạng Lưới Sông Quốc tế /
IRN đã thấy nhộn nhịp
các công trình xây cất cầu đường dẫn tới khu xây đập Pak Beng.<br />
<br />
Không có gì gây ngạc nhiên cho giới quan sát khi nghe tin dự án Pak
Beng sẽ được khởi công trong đầu năm 2017, sau hai con đập Xayaburi và
Don Sahong thì đang xây. Khi mà Xayaburi, con Domino đầu tiên đã đổ
xuống mà không gặp trở ngại gì, lại được sự hậu thuẫn mạnh mẽ của Bắc
Kinh thì không có lý do gì Lào không mạnh dạn tiếp tục triển khai toàn
bộ 9 dự án đập thuỷ điện dòng chính trong vòng những năm tới. <br />
<br />
<img src="http://vietecology.org/images/Articles/154-3.JPG" /><br />
<i>Hình 3_ Các con đập dòng chính Sông Mekong:</i><br />
<i>vòng đen/ hoàn tất, vòng trắng/ dự án, vòng đỏ/ khởi công</i><br />
<i>[nguồn: Stimson 2010, cập nhật 2016]</i><br />
<br />
Tưởng cũng nên nhắc lại ở đây, về lịch sử các dự án đập thủy điện
chắn ngang sông Mekong vùng Hạ lưu thực sự đã có từ thời Ủy Ban Sông
Mekong 1958 thời Đệ Nhất Việt Nam Cộng Hoà, nhưng rồi tất cả phải hoãn
lại vì cuộc Chiến tranh Việt Nam lan rộng ra 3 nước Đông Dương.<br />
<br />
Sau chiến tranh Việt Nam, các dự án thuỷ điện Hạ lưu Sông Mekong lại
được nhắc tới. Rồi cũng từ vị trí những dự án đập ấy, đã được các cơ
quan tham vấn Canada và Pháp tái đề xuất và Ban Thư Ký Sông Mekong ấn
hành năm 1994. Nhưng rồi một lần nữa các dự án ấy lại bị tạm gác lại vì
quá tốn kém và cả do mối e ngại về tác hại rộng rãi trên môi sinh.<br />
<br />
Nhưng kể từ đầu năm 2006, các công ty Thái Lan, Mã Lai và Trung
Quốc, lại được phép tiếp tục thực hiện những cuộc khảo sát về tính khả
thi của 6 con đập sau đó tăng lên tới 11 rồi 12 con “đập dòng chảy /
run-of-river” thuộc Lưu Vực Dưới Sông Mekong / Lower Mekong; thứ tự 11
dự án đập từ bắc xuống nam:<br />
<br />
1/ Đập Pak Beng, Lào 912 MW [dự trù ban đầu là 1,320 MW]; bảo trợ dự
án: công ty “Trung Quốc” Datang International Power Generation Co. và
chánh phủ Lào.<br />
<br />
2/ Đập Luang Prabang, Lào 1,410 MW; bảo trợ bởi Petrovietnam Power Co. và chánh phủ Lào.<br />
<br />
3/ Đập Xayabouri, Lào, 1.260 MW, tỉnh Xayabouri, Lào; bảo trợ bởi công ty Thái Lan Karnchang và chánh phủ Lào.<br />
<br />
4/ Đập Pak Lay, Lào, 1,320 MW tỉnh Xayaburi; bảo trợ bởi công ty “Trung Quốc” SinoHydro Co.<br />
<br />
5/ Đập Xanakham, Lào, 1,000MW; bảo trợ bởi công ty “Trung Quốc” Datang International Power Generation Co.<br />
<br />
6/ Đập Pak Chom, biên giới Lào Thái, 1,079 MW; bảo trợ bởi công ty MoE Thái Lan.<br />
<br />
7/ Đập Ban Koum, biên giới Lào Thái, 2,230 MW, tỉnh Ubon
Ratchathani; bảo trợ bởi Italian-Thai Development Co., Ltd và Asia Corp
Holdings Ltd. và chánh phủ Lào.<br />
<br />
8/ Đập Lat Sua, Lào, 800 MW; bảo trợ bởi Charoen Energy and Water Asia Co. Ltd. /Thái Lan và chánh phủ Lào.<br />
<br />
9/ Đập Don Sahong 360 MW, tỉnh Champasak, Lào: được bảo trợ bởi công
ty Mã Lai Mega First Berhad Co. [nhưng thực sự là của SinoHydro, TQ]<br />
<br />
10/ Đập Stung Treng, Cam Bốt, 980 MW; bảo trợ bởi chánh phủ Nga.<br />
<br />
11/ Đập Sambor, Cam Bốt; bảo trợ bởi công ty “Trung Quốc”/ China Southern Power Grid Co./ CSGP.<br />
<br />
<i>[Thakho, con đập thứ 12: bảo trợ bởi CNR Pháp và Electricité du
Laos, trên lãnh thổ Lào, 60 MW quá nhỏ nên ít được nhắc tới, ghi chú của
người viết] </i><br />
<br />
Bắc Kinh đã sở hữu 14 con đập bậc thềm Vân Nam thuộc Lưu Vực Trên,
nay lại có mặt thêm nơi trong 4 dự án thuộc khu vực Hạ Lưu. Riêng Việt
Nam do chỉ thấy lợi lộc ngắn hạn, cũng bảo trợ cho dự án đập Luang
Prabang 1,410 MW. Với chọn lựa theo “tiêu chuẩn nước đôi ấy / double
standard”, Hà Nội sẽ chẳng thể còn kêu ca được gì trước Liên Hiệp Quốc
khi nói về tác hại của chuỗi đập Mekong đối với Việt Nam.<br />
<br />
<b>NHỮNG ẢNH HƯỞNG TÍCH LUỸ CHUỖI ĐẬP HẠ LƯU:</b><br />
<br />
Với 14 con đập Bậc Thềm Vân Nam và 12 con đập Hạ lưu, tổng số 26
con đập dòng chính trên suốt chiều dài hơn 4,800 km sông Mekong, với
thời gian là những huỷ hoại tích lũy không thể đảo nghịch. Vừa qua một
Đồng Bằng Sông Cửu Long không còn Mùa Nước Nổi và bị hạn hán khốc liệt
là hậu quả nhãn tiền.<br />
<br />
Theo lượng giá 2010 của Toán Đặc Nhiệm Lượng Giá Môi Sinh Chiến Lược /
Strategic Environmental Assessment / SEA thuộc International
Center for Environmental Management / ICEM [Úc] thì những con đập
dòng chính Hạ lưu sẽ gây ra những tác hại dây chuyền nghiêm trọng:<br />
<br />
1/ Biến đổi Dòng Chảy và Bản chất của dòng Sông: con sông sẽ không
còn giữ được “nhịp đập / flood pulse” theo mùa, là yếu tố sinh tồn của
con sông Tonlé Sap và Biển Hồ.<br />
<br />
2/ Ảnh hưởng tới Nguồn Cá và An toàn Thực phẩm:<br />
Những con đập sẽ ngăn chặn các đoàn di ngư / migratory fishes, thu
hẹp diện tích các vùng đất ngập / wetland areas, làm biến đổi và hủy
hoại sinh cảnh thiết yếu của các loài cá sông Mekong.<br />
<br />
3/ Đe dọa tính Đa dạng của hệ Thủy sinh:<br />
Do những thay đổi làm biến dạng con sông, gây rối loạn dòng chảy và
cả môi trường nước, tính phong phú và đa dạng của hệ thủy sinh sông
Mekong bị đe dọa, với hơn 100 loài cá bị lâm nguy.<br />
<br />
4/ Thay đổi hệ Sinh thái:<br />
Với gần nửa diện tích đất đai trồng trọt và các khu rừng hạ lưu được
công nhận là Vùng Đa dạng Sinh thái Chủ yếu / Key Biodiversity Zones;
trong đó 5% là Khu Bảo tồn Quốc gia và các Vùng Đất Ngập được bảo vệ
theo Quy ước Ramsar. Những con đập sẽ gây lũ lụt nhận chìm những vùng
đất ngập gây ảnh hưởng trên hệ sinh thái động vật và thực vật.<br />
<br />
5/ Tổn thất Nông nghiệp:<br />
Sản xuất nông nghiệp bị tổn thất do ngập lụt từ các con đập, do mất
phù sa vì bị giữ lại trong các hồ chứa làm tăng nhu cầu xử dụng phân
bón hóa học; mất nguồn canh tác vườn tược ven sông gây thất thoát về
kinh tế.<br />
<br />
6/ Giảm Trữ lượng Phù sa:<br />
Nồng độ phù sa giảm sẽ gây hậu quả nghiêm trọng trong tiến trình
chuyển tải các dưỡng chất thiết yếu như phốt phát và đạm chất /
nitrogen cho các dẻo đất ven sông và cho hai vùng châu thổ Tonlé Sap,
ĐBSCL, ảnh hưởng sút giảm trong sản xuất nông nghiệp. Giảm lượng phù sa
cũng làm mất cân bằng dòng chảy, gây sạt lở bờ sông, các vùng ven biển.<br />
<br />
7/ Đe dọa cuộc sống văn hoá ổn định của 70 triệu dân cư ven sông: do
phải di rời ra khỏi vùng xây đập, phải tái định cư, và cuộc sống bất
ổn do đe dọa nguồn thực phẩm nguồn cá nguồn lúa gạo vốn phong phú của
con sông Mekong; những con đập có thể làm thay đổi vĩnh viễn nếp sống
văn hóa cổ truyền dân cư trong vòng mấy thập niên tới.<br />
<br />
Do những bất trắc chưa lường được của các dự án thuỷ điện dòng chính
hạ lưu, Toán Đặc Nhiệm Lượng Giá Môi Sinh Chiến Lược / SEA đã đề xuất:
tạm hoãn xây đập 10 Năm [2010 - 2020] để có thời gian nghiên cứu thêm,
bổ xung những khiếm khuyết và tìm cách triển khai một cách tối ưu các
dự án thuỷ điện trong phát triển kinh tế, công bằng xã hội và bảo vệ môi
trường trong lưu vực.<br />
<br />
Một đề nghị thận trọng với những lợi ích hiển nhiên như vậy, cho hệ
sinh thái sông Mekong và cho ngay cả chính người dân Lào, một thứ <i>win-win situation</i> nhưng đã không được chính phủ Lào lắng nghe và tôn trọng.<br />
<br />
<img src="http://vietecology.org/images/Articles/154-4.JPG" /> <br />
<i>Hình 4_ Nguyễn Hữu Thiện, </i><i>Trưởng nhóm tư vấn Quốc gia về Đánh giá môi trường chiến lược 12 đập thủy điện dòng chính Mekong </i><i>[nguồn: internet]</i><br />
<br />
Chỉ riêng sự kiện mất nguồn phù sa do bị các đập thuỷ điện giữ lại,
ThS Nguyễn Hữu Thiện tốt nghiệp MS ngành Sinh học Bảo tồn và Phát
triển bền vững, Viện môi trường Nelson, Đại học Wisconsin, Hoa
Kỳ với nhiều năm kinh nghiệm về quản lý tài nguyên thiên
nhiên, đa dạng sinh học, biến đổi khí hậu đã đưa ra nhận định:<br />
<br />
<i>“Đồng Bằng Sông Cửu Long được kiến tạo bởi phù sa sông
Mekong và hãy còn rất trẻ. Vì thế, khi bị các con đập thủy điện giữ lại
lượng phù sa bồi đắp, khiến quá trình kiến tạo này bị đảo ngược và
ĐBSCL sẽ tan rã”.</i><br />
<br />
<b>QUY TRÌNH PNPCA 3 GIAI ĐOẠN THAM VẤN </b><br />
<br />
Cho dù theo Hiệp Định Sông Mekong 1995, không một quốc gia nào có
quyền phủ quyết / veto power nhưng các dự án sông Mekong vẫn phải trải
qua thủ tục tham vấn viết tắt là PNPCA bao gồm:<br />
<ul>
<li>Giai đoạn I Thủ Tục Thông Báo <i>[PN / Procedures for Notification]</i>: Ủy Hội Sông Mekong sẽ được chánh phủ liên hệ thông báo chính thức về dự án. </li>
<br />
<li>Giai đoạn II Tham Vấn Trước <i>[PC / Prior Consultation]</i>: với
khoảng thời gian 6 tháng, nhưng nếu các nước thành viên chưa đạt được
sự đồng thuận thì khung thời gian này có thể được gia hạn.</li>
<br />
<li>Giai đoạn III Chuẩn Thuận <i>[A / Agreement],</i> dự án sẽ khởi công khi đạt được sự chuẩn thuận của các nước thành viên. </li>
</ul>
Xayaburi là con đập dòng chính đầu tiên của Lào. Trên nguyên tắc dự
án Xayaburi phải trải qua cả 3 giai đoạn của tiến trình PNPCA, nhưng
Lào thì đã đơn phương tự thẩm định rằng tác động xuyên biên giới của
đập Xayaburi đối với các quốc gia hạ lưu là “<i>không chắc sẽ xảy ra</i>” nên không cần thiết phải kéo dài thời gian Tham Vấn Trước. Và Lào đã bỏ qua Giai Đoạn III <i>Chuẩn Thuận</i> và cứ cho tiến hành làm Lễ Động Thổ xây con đập Xayaburi trước sự ngỡ ngàng của các quốc gia Mekong.<br />
Rõ ràng, tinh thần Hiệp Định Sông Mekong 1995 ngay từ bước đầu đã bị Lào phá vỡ.<br />
<br />
Để rồi, sau Xayaburi, Don Sahong là quân cờ Domino thứ hai đổ xuống.
Cách đây hơn ba năm (3/10/2013), Lào thông báo cho MRC về quyết định
xây con đập dòng chính thứ hai: Don Sahong, là một con đập rất nhỏ
nhưng có tác hại vô cùng lớn lao, gây lo ngại cho các tổ chức bảo vệ môi
sinh.<br />
Và vẫn cứ theo một <i>"mẫu ứng xử thiếu nhất quán"</i> của nhà nước Lào: <i>không nghe, không hồi đáp, vẫn tiến hành với tất cả sự thiếu minh bạch</i>.
Con đập Don Sahong, tuy với danh nghĩa MegaFirst công ty Mã Lai đứng
thầu nhưng rồi đứng sau lại là một công ty xây đập Trung Quốc
SinoHydro, Don Sahong thuần tuý là một con đập <i>Made in China</i>.<br />
<br />
Chánh phủ Lào chứng tỏ là đã không tôn trọng tinh thần của Điều 7
trong Hiệp Ước Hợp Tác Phát Triển Bền Vững Lưu Vực Sông Mekong 1995: <i>"Các
quốc gia thành viên ký kết cùng đồng ý là bằng mọi cố gắng phòng
tránh, làm nhẹ hay giảm thiểu những hậu quả tác hại trên môi trường do
phát triển và xử dụng Lưu vực Sông Mekong.”</i><br />
<br />
Lào đã và đang đơn phương chọn quyền lợi riêng tư ngắn hạn muốn biến
xứ sở họ mau chóng thành xứ Kuwait Thuỷ Điện Đông Nam Á nhưng với cái
giá rất đắt phải trả của chính đất nước Lào và cả các quốc gia lân
bang. <br />
<img src="http://vietecology.org/images/Articles/154-5.JPG" /><br />
<i>Hình 5_ Một địa chỉ rất nghịch lý của Uỷ Ban Quốc gia Mekong Việt
Nam, từ bao năm nay vẫn toạ lạc tại 12 phố Hàng Tre Hà Nội, cách xa
ĐBSCL hơn 1,600 km [nguồn: photo by Lưu Ngọc Hà]</i><br />
<br />
Cho đến nay những khuyến cáo của Uỷ Hội Sông Mekong / MRC đã tỏ ra
là vô hiệu. Và điều đáng nói hơn nữa, Uỷ Ban Sông Mekong Việt Nam vẫn
cứ an nhiên toạ lạc tại 12 phố Hàng Tre Hà Nội, chưa hề có một đường
lối nhất quán ngăn chặn, chống lại chuỗi những con đập thuỷ điện dòng
chính của Lào, và vì ở xa họ đã không nghe hoặc không muốn nghe những
"hồi chuông báo tử", những tiếng "đóng đinh trên nắp ván thiên" vẫn
vang dội lên từ một ĐBSCL đang tan rã và chết dần.<br />
<br />
<b>SÔNG MEKONG: MỘT TRỌN GÓI CỦA TRUNG QUỐC </b><br />
<br />
Sự phong phú của hệ sinh thái sông Mekong chỉ đứng thứ hai sau con
sông Amazon, Nam Mỹ. Tiềm năng thuỷ điện của sông Mekong lên tới
60,000 MW.<br />
<br />
Về phía Trung Quốc, nơi thượng nguồn Bắc Kinh đã hoàn tất 6 con đập
dòng chính, trong đó có hai con đập lớn nhất: con khủng long Nọa Trác
Độ/ Nuozhadu 5,850 MW và con Đập Mẹ Tiểu Loan/ Xiaowan 4,200 MW, về
tổng thể Bắc Kinh hầu như đã hoàn thành kế hoạch thuỷ điện của họ trên
sông Lancang, tên TQ của con Sông Mekong và theo Fred Pearce, Đại học
Yale thì con sông Mekong đã trở thành<i> tháp nước</i> và là <i>nhà máy điện</i> của Trung Quốc.<br />
<br />
Nhưng không dừng lại ở đó, ai cũng thấy Trung Quốc có tham vọng
chiếm đoạt nguồn năng lượng điện và cả những tài nguyên hầm mỏ phong
phú chưa khai thác của toàn Lưu vực Sông Mekong. <br />
Nhắc tới sự kiện Trung Quốc mới đây cho thành lập <i>Khối Hợp tác Lancang - Mekong</i>, một cơ chế bao gồm 6 nước cùng sử dụng sông Mekong, nhưng đó chỉ là một bước chiến lược trong đại kế hoạch <i>One Belt One Road</i> <i>(OBOR)</i>
của Trung Quốc, vừa tạo cho mình một hình ảnh hữu nghị nhưng thực tế
là nhằm tăng thêm ảnh hưởng đưa tới khống chế toàn bộ lưu vực sông
Mekong. (4) Trung Quốc sẵn có khả năng kỹ thuật, có nguồn tài chính hầu
như vô hạn, Bắc Kinh thừa sức để gạt ảnh hưởng của Hoa Kỳ và Nhật Bản
ra khỏi lưu vực sông Mekong.<br />
<br />
Phải thấy rằng Trung Quốc có cả một chiến lược "nắm trọn gói" không
phải chỉ riêng con sông Mekong, mà cả khối tài nguyên của toàn lưu vực.
Với nguồn thuỷ điện dồi dào, họ sẽ tận khai thác tất cả những vùng hầm
mỏ khoáng sản để phục vụ cho cơn khát năng lượng và nguyên liệu của
họ.
Thay lời kết cho bài viết ngắn này, là trả lời cho câu hỏi của ký giả Lê Quỳnh, Báo Người Đô Thị: <i>"</i><i>Việt Nam, cụ thể là Chính phủ, Ủy ban Mekong cần có hành động cụ thể gì khác hơn để không lặp lại thất bại cũ?" </i><br />
<br />
Người viết muốn nhắc lại một đề nghị, cần cấp thiết di chuyển Ủy ban
Quốc gia Mekong Việt Nam từ Hà Nội về ĐBSCL để cùng bắt tay hình thành
một phân khoa Mekong nơi Đại học Cần Thơ, giúp phái đoàn Việt Nam có
một Hồ sơ Mekong mang tính chiến lược nhất quán, có cơ sở pháp lý để
từng bước đương đầu với những vấn nạn trong <i>"phát triển không bền vững"</i> trong lưu vực Sông Mekong, trong đó có Lào và đứng sau là TQ. <br />
<br />
Phải thấy rằng Sông Mekong không chỉ là vấn đề song phương giữa hai
nước Lào và Việt Nam, nhưng cốt lõi là một sách lược Việt Nam đối với
Trung Quốc ra sao trong một toàn cảnh địa dư chính trị như hiện nay: từ
Biển Đông tới Lưu vực Sông Mekong, và còn phải kể tới: "Đạo quân thứ
Năm" là tràn ngập những công nhân Trung Quốc trên những vùng "nhượng
địa" ngay trên lãnh thổ Việt Nam. <br />
Sự "sống còn" của Việt Nam, trong đó có ĐBSCL phải là ưu tiên số một
trong mọi nghị trình của Bộ Chính trị, của Quốc hội và của cả hội đồng
Chính phủ.<br />
<br />
Đại hạn nơi ĐBSCL, rồi thảm hoạ huỷ diệt môi trường sống từ những
bướu ung thư như Formosa Vũng Áng, Bauxite Tây Nguyên là những vấn đề
"sinh tồn" của cả một dân tộc.<br />
<br />
Trước mắt thấy được là một trận chiến môi sinh không tuyên chiến của Trung Quốc nhưng thâm hiểm hơn là có tiềm ẩn một cuộc <i>"chiến tranh sinh học"</i>
với sự đầu độc tích luỹ, từ chén cơm tới tô cá, có thể đưa tới hậu quả
biến thể Gene DNA / Gene mutation, với khả năng làm triệt tiêu sức đề
kháng của giống nòi Việt Nam theo cái nghĩa "sinh học". <br />
<br />
<i>NGÔ THẾ VINH <br />
California 24-07-2016 </i><br />
<br />
<b><i>Tham Khảo: </i></b><br />
<br />
<ol>
<li>Pak Beng Hydropower Project construction to begin next year. Lao News Agency 14/07/2016 <a href="http://kpl.gov.la/En/Detail.aspx?id=14942"><i>http://kpl.gov.la/En/Detail.aspx?id=14942</i></a></li>
<br />
<li>Laos PDR Breaks Ground for Xayaburi Dam, A Tragic Day for The Mekong and Mekong Delta, Ngô Thế Vinh, 12/02/2012 <a href="http://vietecology.org/Article.aspx/Article/94">http://vietecology.org/Article.aspx/Article/94</a></li>
<br />
<li>The Don Sahong Dam Unmistakable Fingerprints from China. Ngô Thế Vinh, 10/25/2015, VEF <a href="http://vietecology.org/Article.aspx/Article/119">http://vietecology.org/Article.aspx/Article/119</a></li>
<br />
<li>Phân tích Chiến lược Trung Quốc về Hợp tác Lancang-Mekong<br />
Thực thi phát triển bền vững hay chiếm lĩnh ảnh hưởng chính trị và kinh tế lưu vực<br />
Phạm Phan Long P.E, 04/ 2016
<a href="http://vietecology.org/Article.aspx/Author/12">http://vietecology.org/Article.aspx/Article/139</a></li>
<br />
<li>Lao Deputy Minister reviews AIT testing of Xayaburi Hydroelectric Power Project; AIT Oct 25, 2012
<a href="http://203.159.12.32:8082/AIT/news-and-events/2012/news/lao-deputy-minister-reviews-ait-testing-of-xayaburi-hydroelectric-power-project/">http://203.159.12.32:8082/AIT/news-and-events/2012/news/lao-deputy-minister-reviews-ait-testing-of-xayaburi-hydroelectric-power-project</a></li>
<br />
<li>Laos Turns to HydroPower to be Asia’s Battery; Jared Ferrie, The Christian Science Monitor, July 2, 2010</li>
</ol>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6892130922183669225.post-88979195468585629362016-07-10T07:39:00.003-07:002016-07-10T07:40:18.015-07:00CƠ SỞ KHOA HỌC TÍNH TOÁN THIỆT HẠI THẢM HỌA SINH THÁI TẠI VÙNG BIỂN MIỀN TRUNG VIỆT NAM TỪ THẢM HỌA FORMOSA VŨNG ÁNG: 1000 TỶ USD VÀ KHÔNG FORMOSATS. Nguyễn Thị Hải Yến, CHLBĐ, 5 July, 2016<br />
<br />
<i>Viet Ecology Foundation trân trọng giới thiệu một khảo cứu của TS
Nguyễn thị Hải Yến thẩm định trên cơ sở khoa học thiệt hại kinh tế và
môi sinh từ nhà máy xả thải Formosa ra biển Vũng Áng lên đến 1.000 tỉ
USD. Trong khi chính quyền Việt Nam tuyên bố chấp nhận Formosa bồi
thường 500 triệu USD mà thôi và không cho công chúng biết con số ai
cung cấp và dựa vào cơ sở nào. Việc bạch hoá con tính này cho dân cư
biết rõ đang trở thành nghiêm trọng vì chần chờ mỗi ngày qua đi mối
nghi ngờ lại tăng lên. </i><br />
<br />
Cấu trúc bài viết này gồm 5 phần: <b>Phần 1</b> cung cấp
thông tin về lượng và chất các hệ sinh thái biển Việt Nam, đặc biệt là ở
dọc bờ biển 4 tỉnh miền Trung nơi bị ảnh hưởng trực tiếp từ thảm họa
Formosa Vũng Áng. Mục đích cung cấp cho cơ sở tính toán thiệt hại; <b>Phần 2</b> cung cấp phương pháp tính toán các giá trị của các hệ sinh thái biển làm cơ sở chuyển đổi sang các giá trị thiệt hại; <b>Phần 3</b>
cung cấp chi tiết tính toán thiệt hại về mặt sinh thái của các hệ sinh
thái dọc bờ biển 4 tỉnh miền Trung làm cơ sở để Việt Nam yêu cầu Formosa
bồi thường thiệt hại. Đồng thời cũng cung cấp thông tin để thấy rằng sự
thiệt hại khủng khiếp môi trường và tài nguyên từ những chính sách đầu
tư ngu xuẩn. Cũng là thông điệp để các nhà đầu tư đã, đang và muốn có
đầu tư vào Việt Nam cần phải cẩn trọng cam kết bảo vệ môi trường thay vì
lợi dụng chính quyền qua mặt người dân; <b>Phần 4</b>: cung
cấp thông tin về việc sử dụng tiền cho việc đền bù, đặc biệt là công
việc đảm bảo an sinh của ngườì dân và nghiên cứu khoa học nhằm phục hồi
lại chức năng sinh thái của các hệ sinh thái biển; <b>Phần 5</b> là kết luận và yêu cầu.<br />
<br />
<a name='more'></a><br /><br />
<b>1. PHÂN BỐ VÀ NHỮNG GIÁ TRỊ CỦA CÁC HỆ SINH THÁI BIỂN (RỪNG NGẬP MẶN, CỎ BIỂN VÀ SAN HÔ) CỦA VIỆT NAM</b><br />
<br />
<b>1.1. Đa dạng sinh học biển Việt Nam</b><br />
<br />
Vùng biển Đông Nam Á được đánh giá là vùng biển bậc nhất của của hệ
sinh thái biển trên thế giới về mức độ đa dạng thành phần loài sình
vật. Hình 1 bản đồ hệ số đa dạng sinh học dựa trên chỉ số Shannon's
Index (SI) (hệ số đo lường mức đa dạng về thành phần giống loài các sinh
vật biển) được tổ chức môi trường thế giới UNEP đánh giá và xếp loại
năm 2014. Nằm giáp ngay với Philippine và gần với Indonesia, tuy nhiên,
mức độ đa dạng sinh học của hệ sinh thái biển của Việt Nam lại kém hơn
rất nhiều so với mức độ đa dạng sinh học của Philippine và Indonesia.
Điều này là do yếu tố kiến tạo địa tầng tự nhiêni. Vùng biển từ Quảng
Ngãi ra tới Quảng Ninh và vùng biển Kiên Giang chỉ số SI được đánh giá
từ 5,4 đến 6,5 với vùng mở rộng ra cả vùng bên ngoài quần đảo Hoàng Sa
hoặc sang tới vùng biển của Campuchia. Tuy nhiên, vùng từ Quảng ngãi trở
vào Vũng Tàu, chỉ số SI không thay đổi nhưng chỉ một dải hẹp sát bờ,
còn lùi ra vài chục km mức độ đa dạng sinh học đã giảm xuống chỉ ở mức
4,3 đến 5.4. Đặc biệt vùng biển của vùng ĐBSCL (Đồng bằng sông Cửu
Long), chỉ số SI chỉ còn đạt 3,2 đến 4.3[1] .<br />
<br />
<img src="http://vietecology.org/images/Articles/a153-1.jpg" /> <br />
Hình 1: Bản đồ biểu diễn chỉ số Shannon's Index of Biodiversity năm 2014 (Nguồn UNEP<br />
<br />
<b>1.2. Hệ sinh thái rừng ngập mặn</b><br />
<br />
Việt Nam là quốc gia có đường bờ biển kéo dài dọc đất nước lên đến
3290 km. Tuy nhiên, sự phân bố và độ phủ (diện tích) cũng như năng suất
sinh học của hệ sinh thái rừng ngập mặn (RNM) của Việt Nam lại rất hẹp
và thấp. Hình 2. Phân bố và năng suất sinh học (NSSH) RNM chủ yếu phân
bố ở vùng ĐBSCL. NSSH của RNM ở vùng ĐBSCL và vùng miên trung từ Nghệ An
đến Đà Nẵng tuy chỉ ở mức trung bình của thế giới nhưng lại là những
vùng có NSSH cao của RNM Việt Nam. Vùng RNM của các tỉnh ven biển phía
bắc NSSH tương đối thấp. Ở Việt Nam đã ghi nhận 35 loài chủ yếu và 40
loài tham gia rừng ngập mặn [2]. Vùng ven biển Bắc Trung Bộ (BTB), gồm 6
tỉnh (Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên
–Huế) có 30.974 ha đất ngập mặn, trong đó có 1.885 ha có RNM, 2.505 ha
đất nuôi trồng thủy sản (NTTS), và 26.584 ha đất tiềm năng trồng RNM
hoặc NTTS [3].<br />
<br />
<img src="http://vietecology.org/images/Articles/a153-2.jpg" /> <br />
Hình 2: Bản đồ phân bố và năng suất sinh học rừng ngập mặn Việt Nam năm 2014 (Nguồn: UNEP) [4]<br />
<br />
<b>1.3. Hệ sinh thái cỏ biển</b><br />
<br />
Khác với các loài rong biển là thực vật bậc thấp. Cỏ biển là những
thực vật bậc cao, tổ chức cơ thể phân chia thành thân rễ lá. Hệ sinh
thái cỏ biển thường phân bố rất rải rác nơi nền đáy cát, hoặc cát với
rất ít bùn, nhiều ánh sáng. Cỏ biển phân bố ở vùng nước sâu thường không
quá 6 m. Tthành phần loài cỏ biền rất ít. Hình 3 cho thấy ở vùng biển
đa dạng nhất Phillipine chỉ đạt 12 – 15 loài. Ở vùng biển Bắc Trung Bộ
của Việt Nam số loài chỉ đạt ở mức 3-6, vùng từ Phú Yên đến Ninh Thuận
thành phần loài có thể tăng lên đến 7- 9. Trong khi đó vùng bờ biển của
ĐBSCL nơi biển đục do phù xa nhiều không là môi trường thích hợp cho
những loài cỏ biển sống đáy cần nhiều ánh sáng để quang hợp phát triển. Ở
Việt Nam đã tìm được 16 loài cỏ biển. Diện tích cỏ biển tại 4 tỉnh miền
Trung nơi bị ảnh hưởng trực tiếp từ thảm họa Formosa Vũng Áng là 2.170
ha (Bảng 1)<br />
<br />
Bảng 1: Diện tích cỏ biển phân bố ở vùng biển 4 tỉnh miền Trung Hà Tĩnh, Quảng Bình, Thừa Thiên Huế và Đà Nẵng [5].<br />
<br />
<img src="http://vietecology.org/images/Articles/a153-3.jpg" /> <br />
Hình 3: phân bố (năm 2015) và mức độ đa dạng thành phần loài (năm 2003) của hệ sinh thái cỏ biển ở Việt Nam (Nguồn: UNEP) [6].<br />
<br />
<b>1.4. Hệ sinh thái san hô</b><br />
<br />
Hệ sinh thái san hô, đó là một hệ sinh thái đặc thù, ở đó san hô là
những loài động vật phát triển nên một nền đáy đá, đá vôi, là động vật
nhưng các loài san hô đều phải sống cộng sinh với các loài tảo (ngoại
trừ các loài san hô sừng phát triển ở các vùng biển sâu). Chính vì thế,
hệ sinh thái san hô thường phân bố ở những vùng biển có độ sâu không quá
30 m, nơi cường độ ánh sáng trong nước có thể đáp ứng như cầu quang hợp
của các loài tảo sống cộng sinh. Hình 4 biểu diễn sự phân bố của san hô
ở biển Việt Nam và ở 4 tỉnh miền Trung từ Nghệ An đến Đà Nẵng [7].<br />
<br />
<img src="http://vietecology.org/images/Articles/a153-4.jpg" /><br />
Hình 4: Phân bố của hệ sinh thái san hô ở vùng biển Việt Nam và 4 tỉnh miền Trung năm 2015 (Nguồn: UNEP)<br />
<br />
Theo số liệu của UNEP thì tổng diện tích phân bố của san hô toàn cầu
là 284.300 km2. Indonesia và Phillipine là hai quốc gia có diện tích san
hô lớn nhất khoảng hơn 20.000 km2. Trong đó Việt Nam đứng ở vị trí 35
về diện tích san hô trên thế giới, với tổng diện tích là 1270 km2 so với
Indonesia và phillipine. Trung Quốc đứng thứ 31 với diện tích là 1510
km2 [8].<br />
<br />
V ng iển Việt Nam tập trung hoảng 340 oài san hô trong tổng số 800
loài của thế giới, phân bố rộng rãi từ Bắc tới Nam. R n san hô iển tập
trung với mật độ cao v ng iển Nha Trang, Tr ng Sa, Hoàng Sa, iển Hòn Mun
- Khánh Hòa. Sống c ng với hệ sinh th i này à tr n 2000 oài sinh vật đ y
và c trong đó hoảng 400 oài c san hô c ng nhiều hải sản có gi trị kinh
tế cao nh tôm h m, ào ng , trai ngọc, hải sâm... Ở vịnh H Long, phát
hiện đ ợc 205 loài san hô cứng, 27 loài san hô mềm. Ở Côn Đảo, có 219
loài san hô, tập trung thành khu vực lớn kèm theo 160 loài cá san hô
[9].<br />
<br />
Cùng với hai hệ sinh thái RNM và cỏ biển, hệ sinh thái san hô đóng
góp giá trị kinh tế cao nhất hành tinh về giá trị sinh thái. Nếu quản lý
tốt 1 km2 hệ sinh thái san hô hàng năm có thể cung cấp 15 tấn cá và các
loại đặc hải sản. Giá trị sinh thái và giá trị về đa dạng sinh học của
hệ sinh thái san hô (TEEB = the Economisc of Ecosystems and
Biodieversity) là khoảng 1.25 USD/ha/năm từ dịch vụ du lịch, bảo vệ đới
bờ, bảo vệ sinh học và nguồn lợi thủy sản [10].<br />
<br />
<b>2. PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ CÁC GIÁ TRỊ KINH TẾ CỦA CÁC HỆ SINH THÁI BIỂN</b><br />
<br />
Một nghiên cứu tổng kết đánh giá những giá trị sinh thái của 9 hệ
sinh thái đặc biệt toàn cầu dưới sự kết hợp giữa các trường đại học đến
từ Mỹ, Anh, Châu Âu và các tổ chức liên hiệp quốc như UNEP và Viện
nghiên cứu tài nguyên môi trường của Châu Âu năm 2012 đăng trên tạp chí
Ecosystem Service, Elsevier [11]. Dựa vào kết quả của 320 nghiên cứu cho
300 điểm nghiên cứu cứu trên toàn cầu, với bốn nhóm thông số của 22
thông số (Bảng 2) và chi tiết hóa thành 90 thông số cụ thể để đo lường
giá trị sinh thái của 10 loại hình sinh thái.<br />
<br />
<img src="http://vietecology.org/images/Articles/a153-5.jpg" /><br />
<br />
10 loại hình sinh thái đặc trưng đượcd9u7oto63ng kết từ 300 điểm
nghiên cứu bao gồm: 1) Vùng biển xa bờ = open sea (14); 2) hệ sinh thái
san hô = coral reefs (94); 3) Hệ sinh thái ven bờ = coastal systems
(28); 4) Hệ sinh thái đất ngập nước ven biển = coastal wetlands (139);
5) Hệ sinh thái đất ngập nước ngọt = inland wetlands (168); 6) Hệ sinh
thái sông hồ = Rivers and lakes (15); 7) Hệ sinh thái rừng nhiệt đới =
tropical forest (96); 8) Hệ sinh thái rừng ôn đới = temperate forest
(58); 9) Hệ sinh thái rừng gỗ = woodlands (21); 10) Hệ sinh thái đồng cỏ
= grass lands (32). Các giá trị trung bình, lớn nhât và nhỏ nhất của
mỗi loại hình sinh thái biểu diễn ở Bảng 3. Bốn hệ sinh thái trong khung
màu đỏ là các hệ sinh thái biển. Sẽ được sử dụng để thảo luận và tính
toán cho Phần 3 áp dụng cho đánh giá thiệt hại của thảm họa Formosa Vũng
Áng.<br />
<br />
<img src="http://vietecology.org/images/Articles/a153-6.jpg" /><br />
<b>Bảng 3: Giá trị sinh thái của 10 loại hình sinh thái</b> (USD/ha/năm tính vào thời điểm giá USD năm 2007)<br />
<br />
Việc tính toán này được tính theo các tỷ số để cần bằng tôi đa giữa
các vùng miền, giữa các hệ sinh thái, và được qui đổi từ tiền địa phương
ra đồng Đô la tại thời điểm năm 2007.<br />
<br />
Như vậy,<br />
<br />
<b> Hệ sinh thái vùng biển xa bờ</b> có tổng số giá trị
kinh tế là 491 USD/ha/năm thấp nhất trong 4 hệ sinh thái biển và ven bờ.
Trong đó có giá trị tổng và các giá trị cho các nhóm thông số từ 1 đến 4
là: <b>491 USD = 102 + 65 + 5 + 315 USD.</b><br />
<br />
<b>Hệ sinh thái san hô</b> có giá trị vượt lên rất nhiều so
với các hệ sinh thái khác. Trong đó tổng giá trị và lần lượt các giá
trị đóng góp cho các nhóm thông số từ 1 đến 4 là: <b>352.249 USD = 55.724 + 171.478 + 16.210 + 108.837 USD.</b><br />
<br />
<b>Hệ sinh thái ven bờ</b> có giá trị tổng và các giá trị cho các nhóm thông số là: <b>28.917 USD = 2.396 + 25.847 + 375 + 300 USD</b>.<br />
<br />
<b> Hệ sinh thái đất ngập nước ven bờ</b> có giá trị tổng và các giá trị cho các nhóm thông số là: <b>193.845 USD = 2.998 + 175.515 + 17.138 + 2.193 USD</b><br />
<br />
Kết qủa chi tiết giá trị đóng góp của mỗi loại hình sinh thái ứng
với mỗi thông số của 4 nhóm thông số và 22 thông số chi tiết với giá trị
trung bình. Đây là bảng dữ liệu thuyết phục để sử dụng tính toán cho
thảm họa Formosa Vũng Áng thiệt hại lên các hệ sinh thái ven biển 4 tỉnh
miền Trung, và cũng là cơ sở tính toán phân phối tiền đền bù cho người
dân cũng như tiền lưu trữ cho an sinh xã hội liên quan đến sự mất mát
cho đến khi phục hồi của các hệ sinh thái này. Đa dạng sinh học và mức
độ phân bố của các hệ sinh thái biển Việt Nam hầu hết đều nằm ở ngưỡng
trung bình so với thế giới. Vì thế giá trị trung bình ở Bảng 4 là thuyết
phục áp dụng cho thực tế ở Việt Nam.<br />
<br />
Bảng 4: Tính toán chi tiết giá trị sinh thái cho mỗi 22 thông số của mười loại hình sinh thái (USD/ha/năm)<br />
<img src="http://vietecology.org/images/Articles/a153-7.jpg" />
<br />
<br />
<b>3. TÍNH TOÁN THIỆT HẠI SINH THÁI DO THẢM HỌA FORMOSA VŨNG ÁNG</b><br />
<br />
Theo thông báo của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên Môi trường Trần Hồng Hà,
ngày 30 tháng 6 về thảm họa Formosa Vũng Áng thì tổng thiệt hại diện
tích san là 400 ha, chiếm 50% diện tích san hô phân bố ở 4 tỉnh miền
Trung bị ảnh hưởng. Mặc dù ông Trần Hồng Hà cùng quan chức chính phủ cho
rằng hệ sinh thái RNM không bị ảnh hưởng và không tính hệ sinh thái cỏ
biển trong khu vực. Nhưng kết quả người dân cho biết nhiều nơi RNM bị
chết. Vì thế trong bài này việc tính toán được dựa trên diện tích thống
kê của các báo cáo khoa học trong nước.<br />
<br />
Vùng biển xa bờ, tại thời điểm này chưa có đánh giá về ảnh hưởng của chất thải Formosa đến vùng biển xa bờ.<br />
<br />
Hệ sinh thái san hô: 400 ha san hô đã bị chết, tại thời điểm chính
quyền Hà Nội điều tra, tháng 5 và tháng 6 năm 2016. Tuy nhiên, việc đánh
giá ảnh hưởng lên hệ sinh thái san hô sẽ còn phải tiếp tục. Những chỗ
san hô chết hiện nay là do nồng độ quá cao của độc tố, chết do sốc.
Nhưng dư lượng của chất độc vẫn còn tồn dư nhiều trong trầm tích đáy và
rất nhiều hấp thụ vào những khoang cơ thể của san hô. Chì cần một lượng
rất nhỏ san hô sẽ âm thầm chết. Việc đánh giá ảnh hưởng của độc tố từ xả
thải của Fomosa xảy ra hồi đầu tháng 4 năm 2016 cần phải tiến hành lên
hàng chục năm. Việc tính toán thiệt hại ở bài viết này đối với hệ sinh
thái san hô mới chỉ dừng lại ở mức thiệt hại trước mắt. Dựa vào thông
tin Phần 2, 1 ha san hô một năm cung cấp 352.249 USD = 55.724 + 171.478 +
16.210 + 108.837 theo 4 nhóm thông số đánh giá ở trên ta sẽ có kết quả
áp dụng cho 400 ha, san hô bị phá hủy do thảm họa Formosa Vũng Áng và áp
dụng cho 50 năm với hy vọng sự phục hồi của hệ sinh thái san hô, kết
quả thu được như ở Bảng 5.<br />
<br />
Hệ sinh thái ven bờ, chỉ môi trường ven bờ nói chung. Với 20 hải lý
(= 37,04 km) chiều ngang tính từ bờ biển ra. Vùng ảnh hưởng mà độc tố
đã quét dọc theo bờ biển 4 tỉnh miền Trung là 250 km. Như vậy tổng diện
tích vùng ven bờ cũng là hệ sinh thái ven bờ là 30,04 km (rộng) x 250 km
(dài) = 9.260 km2 (=926.000 ha). Tính toán cho mặt nước, thì tổng diện
tích mặt nước sẽ là 926.000 ha. Và với Hệ sinh thái ven bờ có giá trị
tổng và các giá trị cho các nhóm thông số là: 28.917 USD = 2.396 +
25.847 + 375 + 300 USD, Vì dòng hải lưu và biển mở, nên trường hợp này
tính toán áp dụng cho 1 năm. Kết quả ở mục 3.1 Bảng 5. Tuy nhiên, ảnh
hưởng vùng này đối với hệ sinh thái nền đáy sẽ được trù đi diện tích cỏ
biển là 2.170 ha, và 800 ha san hô, và cũng áp dụng cho ít nhất là 30
năm (cơ sở từ thảm họa Minamita). Ta có kết quả thiệt hại đối với hệ
sinh thái ven biển từ thảm họa Formosa Vũng Áng như mục 3.2 Bảng 5.<br />
<br />
Ở Bảng 1, ta có 2.170 ha hệ sinh thái cỏ biển nằm trong vùng bị tàn
phá bởi thảm họa Formosa Vũng Áng. Với kết quả từ Phần 2: Hệ sinh thái
đất ngập nước ven bờ có giá trị tổng và các giá trị cho các nhóm thông
số là: 193.845 USD = 2.998 + 175.515 + 17.138 + 2.193 USD. Và cũng áp
dụng cho 30 năm (cơ sở từ thảm họa Minamita). Ta có kết quả như ở Bảng
5.<br />
<br />
Ở mục 1.2, ta có có 30.974 ha đất ngập mặn nằm trong vủng Bắc Trung
Bộ, trong đó có 1.885 ha có RNM, 2.505 ha đất nuôi trồng thủy sản
(NTTS), và 26.584 ha đất ch a sử dụng. Và cũng p dụng với hệ sinh th i
đất ngập n ớc ven , và 30 năm nh tình to n cho cỏ iển. Ta sẽ có ết quả
ần ợt cho gi trị thiệt h i n RNM, đất NTTS và đất ch a sử dụng nh mục
4.2, 4.3 và 4.4 Bảng 5 nh sau.<br />
<br />
Bảng 5. Thiệt hại sinh thái của thảm họa Formosa Vũng Áng lên hệ sinh thái biển đọc 4 tỉnh miền Trung (đơn vị: USD)<br />
<br />
<img src="http://vietecology.org/images/Articles/a153-8.jpg" />
<br />
<br />
<b>4. SỬ DỤNG VÀ QUẢN LÝ TIỀN ĐỀN BÙ</b><br />
<br />
Theo phương pháp tính toán như ở Phần 2 và kết quả ở Bảng 5, thì:<br />
<br />
<b>4.1 Sử dụng</b><br />
<br />
<b> + Số tiền thiệt hại hơn 70 tỷ USD ở cột (1) Bảng 5</b>,
là những giá trị được tính bằng những giá trị hàng hóa, có giá cả trực
tiếp ở thị trường (direct market values). Phần này chính là nguồn tài
nguyên phục vụ trực tiếp <u>cho những người dân có những hoạt động liên
quan đếnh đánh bắt và tiêu thụ các sản phẩm do đánh bắt từ biển ít nhất
50 năm, nghĩa là 3 thế hệ người Việt phải tối thiểu đam bảo cuộc sống
cũng gia đình như việc học hành của con cái. Phần này bổ xung cho phần
tính toán của luật sư Lê Văn Luân và Trịnh Mộc Thường [12, 13]</u>. Một phần sẽ được dùng chi trả cho việc <u>nghiên cứu phục hồi nguồn dược liệu và phục hồi nguồn gene</u> từ môi trường biển.<br />
<br />
Trong khi đó số thiệt hại ở các cột (2) (3) (4) là những giá trị
không trực tiếp từ thị trường (indirect maker values), nó măng nặng giá
trị chức năng phục vụ của các hệ sinh thái.<br />
<br />
<b>+ Số tiền thiệt hại hơn 889 tỷ USD ở cột (2) Bảng 5</b>,
chính là sự thiệt hại vì mất đi qui luật tự nhiên về chức năng cân bằng
sinh thái. Nghĩa là sau khi bị thảm họa, các hệ sinh thái biển này
không còn chức năng tự nhiên của nó. Khoản thiệt hại này chiến gần hết
số tiển thiệt hại. <u>Số tiền thiệt ại này sẽ được dùng trong các hoạt
động nghiên cứu và xây dựng cho mục đích phục hồi các chức năng tự nhiên
của các hệ sinh thái</u>.<br />
<br />
<b>+ Số tiền thiệt hại hơn 27 tỷ USD ở cột (3) Bảng 5</b>,
chính là số sự thiệt hại do các sinh vật mất đi vùng sinh sản, và sâu xa
hơn là mất đi nguồn gene khi quá trình sinh sản đã bị ảnh hưởng. <u>Số tiền này sẽ được sử dụng trong các nghiên cứu phục hồi các bãi sinh sản và vườn ươm sinh thái dưới đáy biển</u>.<br />
<br />
<b>+ Số tiền thiệt hại hơn 12 tỷ USD ở cột (4) Bảng 5</b>,
chính là số tiền thiệt hại đối với các dịch vụ du lịch và liên quan du
lịch biển, và các nhu cầu về giải trí nghệ thuật liên quan biển. <u>Một
phần số tiền này sẽ được sử dụng để chi trả cho các hoạt động du lịch
biển, và các dịch vụ phục phụ du lịch kèm theo. Một phần số tiền này sẽ
được sử dụng cho các hoạt động nhằm duy trì và phát triển các loại hình
nghệ thuật liên quan đến biển</u>.<br />
<br />
<b>4.2. Quản lý</b><br />
<br />
- Số tiền này sẽ được quản lý bằng một ủy ban độc lập do dân bàu
ra, thành phần là những người đại diện của những nhóm bị tổn thương bao
gồm cả các ngư dân, nhà khoa học, nhà nghệ thuật....<br />
<br />
- Nhóm đại diện quản lý đại diện này phải xây dựng lộ trình và kế
hoạch sữ dụng số tiền này và các hoạt động đảm bảo an sinh và phục hồi
sinh thái cho chặng đường 30 và 50 năm.<br />
<br />
- Tất cả mọi hoạt động của ủy ban này cùng việc sử dụng số tiền này phải được trưng cầu và giám sát của người dân.<br />
<br />
<b>5. KẾT LUẬN VÀ YÊU CẦU</b><br />
<br />
- Áp dụng 50 năm phục hồi của san hô và 30 năm phục hồi của các hệ sinh thái cỏ biển, RNM (chủ yếu là nền đáy) thì <b>tổng thiệt hại qui ra USD sẽ là 1.000.553.486.297 (1000 tỷ USD) không bao gồm tiền nạo hút cải tạo môi trường</b>. <u>Yêu cầu chính quyền Hà Nội cung cấp báo cáo điều tra chi tiết để các nhà khoa học đánh giá độ tin cậy về thông báo kết quả</u> của chính quyền. Nếu không người dân có quyền đòi Formosa bồi thường như tình toán trong bài viết này. <u>Và quan trọng là KHÔNG FORMOSA</u>.<br />
<br />
- Việc áp dụng 30 năm cho sự phục hồi đối với các hệ sinh thái cỏ
biển, RNM, vùng ven biển và đất ngập nước khác, là dựa trên cơ sở dữ
liệu từ thảm họa thủy ngân ơ Vinh Minamita. Mức thiệt hại này sẽ giảm đi
theo số năm, tùy thuộc vào mức độ hút nạo đáy biển rửa tấy chất độc mà
Formosa thực hiện.<br />
<br />
- Yêu cầu chính quyền Hà Nội cung cấp tên theo danh thức hóa học
của gần 300 loại hóa chất mà Formosa nhập và sử dụng. Từ đó sẽ giúp
người dân và các nhà khoa học giám sát việc tẩy rửa chất độc mà Formosa
sẽ thực hiện.<br />
<br />
- Bản tính toán này được dựa trên mức tái tạo của hệ sinh thái san
hô là 50 năm, và với diện tích 400 ha. Tuy nhiên, thực tế việc chính
quyền Hà Nội kết luận chỉ 400 ha san hô bị ảnh hưởng là không thỏa đáng.
Những mảng san hô chưa bị chết trắng đang đứng đó đã không còn chức
năng sinh thái nữa, chúng có thể sẽ chết dần mòn trong tương lai.<br />
<br />
- Việc bỏ qua thiệt hại về RNM và hệ sinh thái cỏ biển cũng như các
hệ sinh thái khác, càng chứng tỏ chính quyền Hà Nội không thực tâm
trong việc kiềm soát xả thải của Formosa cũng như việc bảo về tài nguyên
thiên nhiên của VN.<br />
<ol>
<li><a href="http://data.unep-wcmc.org/">http://data.unep-wcmc.org/</a></li>
<br />
<li><a href="http://de.slideshare.net/NinhHuong/rng-ngp-mn">http://de.slideshare.net/NinhHuong/rng-ngp-mn</a></li>
<br />
<li><a href="http://xttm.agroviet.gov.vn/Site/vi-vn/76/tapchi/141/145/824/Default.aspx">http://xttm.agroviet.gov.vn/Site/vi-vn/76/tapchi/141/145/824/Default.aspx</a></li>
<br />
<li><a href="http://data.unep-wcmc.org/datasets/39">http://data.unep-wcmc.org/datasets/39</a></li>
<br />
<li><a href="http://lrc.tnu.edu.vn/upload/collection/brief/46439_842015103129hesinhthaicobien.pdf">http://lrc.tnu.edu.vn/upload/collection/brief/46439_842015103129hesinhthaicobien.pdf</a></li>
<br />
<li><a href="http://data.unep-wcmc.org/datasets/9">http://data.unep-wcmc.org/datasets/9</a></li>
<br />
<li><a href="http://data.unep-wcmc.org/datasets/1">http://data.unep-wcmc.org/datasets/1</a></li>
<br />
<li><a href="http://coral.unep.ch/Coral_Reefs_files/reef%20area%20by%20country%20.jpg">http://coral.unep.ch/Coral_Reefs_files/reef%20area%20by%20country%20.jpg</a></li>
<br />
<li><a href="http://www.biendong.net/the-gioi-dai-duong/tai-nguyen-bien/1366-tim-hiu-h-sinh-thai-rn-san-ho.html">http://www.biendong.net/the-gioi-dai-duong/tai-nguyen-bien/1366-tim-hiu-h-sinh-thai-rn-san-ho.html</a></li>
<br />
<li><a href="http://coral.unep.ch/Coral_Reefs.html">http://coral.unep.ch/Coral_Reefs.html</a></li>
<br />
<li><a href="http://ac.els-cdn.com/S2212041612000101/1-s2.0-S2212041612000101-main.pdf?_tid=8e95a3cc-41b5-11e6-9be1-00000aab0f02&acdnat=1467616051_aac27473c311f348bf70cf7bb9040a6b">http://ac.els-cdn.com/S2212041612000101/1-s2.0-S2212041612000101-main.pdf?_tid=8e95a3cc-41b5-11e6-9be1-00000aab0f02&acdnat=1467616051_aac27473c311f348bf70cf7bb9040a6b</a></li>
<br />
<li><a href="https://anhbasam.wordpress.com/2016/07/03/8999-uoc-tinh-mot-phan-thiet-hai-kinh-te-do-formosa-gay-ra/">https://anhbasam.wordpress.com/2016/07/03/8999-uoc-tinh-mot-phan-thiet-hai-kinh-te-do-formosa-gay-ra/</a></li>
<br />
<li><a href="https://anhbasam.wordpress.com/2016/07/03/8999-uoc-tinh-mot-phan-thiet-hai-kinh-te-do-formosa-gay-ra/">https://anhbasam.wordpress.com/2016/07/03/8999-uoc-tinh-mot-phan-thiet-hai-kinh-te-do-formosa-gay-ra/</a></li>
</ol>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6892130922183669225.post-21636035953258976472016-07-03T06:23:00.000-07:002016-07-03T06:29:10.059-07:00Có còn con sông nước lớn, nước ròng?<i>LGT: Viet Ecology Foundation trân trọng giới thiệu bài báo sau đây của
nhà báo Lê Quỳnh trên tạp chí Người Đô Thị, Lê Quynh đã giúp mang thông
tin từ các nhà khoa học trong nước đến cho dân cư hiểu biết rõ vấn nạn
bi đát đang xảy ra cho môi sinh đồng bằng sông Cửu Long. Bài tường trình
này đặt vấn trách nhiệm cho giới chức chính quyền trước các tai hại các
công trình thủy lợi và chính sách phát triển hạ tầng của hai thập niên
qua mà dân cư nay phải hứng chịu. Bài tường trình này đang dược đón nhận
rất trân trọng cả trong và ngòai nước sẽ góp phần thúc đẩy chính quyền
tham vấn với trí thức, lắng nghe dân cư, đối phó với tác hại và tránh
các công trình quy mô tốn kém không bền vững lại tiếp diễn trong tương
lai.</i><br />
<br />
<a name='more'></a><div class="clear font17 b" style="color: black; margin-bottom: 10px; text-align: justify;">
<b>Nằm
ở phía cuối cùng của lưu vực sông Mekong, tiếp giáp với biển, đồng bằng
Sông Cửu Long (ĐBSCL) được chính dòng sông này mang phù sa miệt mài bồi
đắp trong 6.000 năm nay. Là một trong những vùng đất màu mỡ nhất thế
giới, nét văn hóa và sinh kế của cư dân nơi đây chịu ảnh hưởng của sông
nước và biển. Nhưng trong tương lai, đồng bằng có nguy cơ không còn thấy
cảnh “con nước lớn, con nước ròng” do sự liên thông với biển đang dần
bị cắt đứt. Đồng bằng có khi trở thành một vùng nước hồ tù đọng.</b></div>
Rồi liệu gần 20 triệu dân sinh sống ở đây, cùng nền văn hóa sông nước có bị lụi dần?<br />
<br />
Câu hỏi này cứ đau đáu chúng tôi trong suốt một hành trình điền dã
một vòng từ Đồng Tháp Mười, qua Bạc Liêu dài theo Kênh Xáng Quản Lộ -
Phụng Hiệp, vòng về Bến Tre theo đường ven biển qua phà Đại Ngãi, băng
ngang Cù Lao Dung giữa dòng Hậu Giang.<br />
<br />
Miền đất này đang đứng trước những “mất mát” lớn, không chỉ nguy cơ
sạt lở dẫn đến tan rã dần do thiếu phù sa từ hệ lụy các đập thủy điện
trên dòng Mekong, mà còn do tư duy xem nước mặn là kẻ thù, dẫn đến những
công trình to lớn cắt đứt sự liên thông giữa sông và biển.<br />
<img alt="công trình thủy lợi ĐBSCL " src="http://nguoidothi.vn/Image/Y-2016-06/img_2216.jpg" height="440" width="660" /><br />
<div style="text-align: center;">
<i><i>ĐBSCL có nguy cơ không còn thấy cảnh “con nước lớn, con nước ròng” do sự liên thông với biển đang dần bị cắt đứt</i> - Ảnh: L.Quỳnh</i></div>
<b>Mâu thuẫn nguồn nước</b><br />
<br />
Ở ấp 4 xã Bình Thới, huyện Bình Đại, Bến Tre, ông Tư Thiệt (Nguyễn
Hoàng Thiệt) là người có nhiều ao nuôi tôm nhất quanh vùng: 6 ao trên
khoảng 3 ha. Xưa ông nương theo con nước tự nhiên, mặn vô thì nuôi tôm,
ngọt vào thì trồng lúa. Nuôi tôm từ năm 1989, ông bảo gia đình mình sống
nhờ tôm, đến khi có kĩ thuật nuôi tốt hơn, gia đình ông lại được giàu
từ tôm. Năm 2000, tỉnh xây cống đập Ba Lai, ngăn mặn từ cửa Ba Lai vào,
trữ ngọt cho toàn khu vực bắc Bến Tre. Vậy là như mọi hộ nuôi tôm khác
nằm bên trong cống đập, ông Tư Thiệt phải đào giếng lấy nước mặn ngầm.
Ngặt nỗi, ngay nước giếng cũng bị nhiễm kim loại, phải khử độc trước khi
vô ao. Toàn bộ hệ thống ao nuôi khép kín, tránh ô nhiễm từ bên ngoài
vào. Hết vụ, 60% nước mặn được giữ lại trong ao, làm sạch dùng tiếp cho
vụ sau, còn lại thải ra kênh mương bên ngoài. Vùng nước mặn mà hiếm mặn,
năm nào mưa nhiều còn phải mua hàng tấn tấn muối đổ vào. <br />
<br />
Khó vậy, nhưng ông Tư Thiệt bảo, nuôi tôm vẫn hơn trồng lúa. Như gia
đình ông, một vụ lúa với 4 ha ruộng (cũng nhiều nhất vùng) mỗi năm thu
được chừng 500 giạ lúa, khoảng 45 triệu đồng, còn thua cả một ao tôm nhỏ
cỡ chừng 400mét vuông! Không vậy mà ở cả vùng này, dù nhà nước đã cấm
đào giếng đào ao nuôi tôm, nhưng rất nhiều hộ gia đình vẫn đành lén đào
ao mới nuôi tôm rồi xây tường cao lên để giấu, đào giếng trong tận phòng
ngủ, dưới gầm giường... Tính ra, trong vùng ngọt hóa bắc Bến Tre có đến
hàng ngàn cây khoan nước mặn nuôi tôm như vậy. <br />
<br />
Là tỉnh cuối nguồn sông MeKong, Bến Tre giáp biển Đông nên những
tháng mùa khô (từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau), nước mặn xâm thực vào
đất liền hơn 3/4 diện tích toàn tỉnh. Làm sao để trồng được lúa, cây
trái? Một hệ thống cống đập Ba Lai hoành tráng với chín hạng mục ra đời.
Khi dự án hoàn thành, sông Ba Lai hứa hẹn sẽ trở thành hồ nước ngọt
khổng lồ với trữ lượng 90 tỉ m<sup>3</sup>, phục vụ tiêu úng, thau chua,
rửa phèn 115.000ha đất tự nhiên, 88.500 ha đất sản xuất nông
nghiệp, thuỷ sản và phục vụ sinh hoạt cho hơn 2/3 dân số của Bến Tre!<br />
<br />
Cống đập Ba Lai nằm gần cuối dòng Ba Lai - một trong chín nhánh của
sông MeKong đổ ra biển. Thế nhưng từ ngày “con rồng” Ba Lai bị con người
chuyển hóa thành... con đập Ba Lai, toàn vùng bỗng chốc biến thành một
vùng “xôi đậu”.<br />
<br />
Dẫn chúng tôi tới ngay điểm chữ thập của dòng Ba Lai (có thượng nguồn
rất bé, nơi lấy nước từ hai sông Hàm Luông và Mỹ Tho vào), ThS Nguyễn
Hữu Thiện, chuyên gia sinh thái ĐBSCL nói rằng, bên trong cống đập Ba
Lai hiện nay vẫn bị mặn “tập hậu” từ sông Mỹ Tho và Hàm Luông. Con lộ
chạy dọc cù lao An Hóa dài ngoài 20 km nhưng có hàng trăm con kênh lớn
nhỏ dẫn nước mặn vào trung tâm vùng ngọt. Ông Trần Hữu Hiệp, tổ trưởng
tổ Quản lý cống đập Ba Lai phân trần, đó là vì hai hạng mục âu thuyền An
Hóa và Bến Tre đến nay vẫn chưa triển khai được, thì chưa thể tạo thành
một hệ thống cống đập Ba Lai khép kín (!). Vậy nên mới sanh chuyện khóc
cười. Bên trong cống đập, mặn khiến người dân trồng lúa, mía, dừa không
mấy ăn, bèn đua nhau mặn hóa trong vùng quy hoạch ngọt hóa. Còn bên
ngoài đập, vùng nước mặn nuôi tôm, sò, làm muối của người dân thì lại
lao đao theo dòng ngọt từ trong Ba Lai xả ra mỗi tháng hai lần.<br />
<br />
Hóa ra, mâu thuẫn nguồn nước không còn là câu chuyện nóng bỏng giữa
các quốc gia trên cùng một dòng Mekong kéo dài từ Tây Tạng đến ĐBSCL, mà
đã xảy ra ngay trong cùng một mảnh đất bởi đôi dòng mặn ngọt...<br />
<img alt="nuôi tôm vùng ngọt hóa" src="http://nguoidothi.vn/Image/Y-2016-06/img_2366.jpg" height="440" width="660" /><br />
<img alt="nuôi tôm vùng ngọt hóa" src="http://nguoidothi.vn/Image/Y-2016-06/img_2370.jpg" height="440" width="660" /><br />
<div style="text-align: center;">
<i>Nuôi tôm trong vùng quy hoạch ngọt hóa là một giải pháp đặng chẳng đừng, vì miếng ăn mưu sinh - ảnh: Chí Nhân</i></div>
<img alt="công trình thủy lợi ĐBSCL" src="http://nguoidothi.vn/Image/Y-2016-06/img_2405.jpg" height="440" width="660" /><br />
<div style="text-align: center;">
<i>Dù trồng trong vùng ngọt hóa nhưng dừa vẫn bị chết vì mặn "tập hậu" từ sông Mỹ Tho và Hàm Luông vào - Ảnh: Chí Nhân</i></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<b>Chặn mặn trữ ngọt, Ba Lai ngừng chảy</b><br />
<br />
Hoạt động đã được 10 năm, hệ thống công đập Ba Lai từng và vẫn còn
gây nhiều tranh cãi giữa các nhà khoa học và nhà quản lý. Một loạt câu
hỏi đang được đặt ra. Giá trị của mặn là gì? Giá trị của ngọt là gì?<br />
<br />
Có nhất thiết phải trồng lúa khắp nơi không, khi chúng ta đang là
nước xuất khẩu lớn thứ hai thế giới, ở phân khúc thị trường giá trị thấp
và người nông dân trồng lúa không thể thoát nghèo?<br />
<br />
Có nhất thiết phải chuyển đổi hệ thống canh tác ở nơi vốn là mặn, hay
mặn ngọt luân phiên sang ngọt bằng mọi giá với những khoản đầu tư lớn,
trong khi canh tác nước mặn có thể mang lại giá trị cao hơn?<br />
<br />
Suy cho cùng, ngọt hóa là nhằm hai mục đích: nước ngọt cho sinh hoạt
của người dân và nước ngọt để chuyển sang hệ canh tác ngọt. Nhưng thực
tế lại cho thấy cả hai mục đích đều khó đạt, thậm chí khi tất cả chín
công trình của cụm công trình Ba Lai sẽ hoàn tất. Khi đó, vùng bên trong
sẽ là vùng tù đọng, ô nhiễm, nước ngọt khó có thể sử dụng cho sinh
hoạt. Còn mục tiêu thứ hai, chuyển sang canh tác ngọt, xem ra đắt đỏ,
kém kinh tế, mà người dân cũng không muốn.<br />
<br />
ThS Thiện tâm tư bảo, ngọt hóa bằng cách biến những dòng chảy liên
thông với biển bằng các công trình khép kín, theo thời gian sẽ dần biến
bên trong thành một vùng tù đọng, ô nhiễm, dù có xả nước định kì. (Chưa
kể, toàn vùng Bến Tre hiện nay vẫn chưa có hệ thống xử lý chất và nước
thải, tất cả đều bị đổ thẳng xuống sông, kênh rạch). Môi trường nước mặn
bị ngọt hóa hay ngược lại môi trường nước ngọt bị xâm nhập mặn có thể
dẫn đến thay đổi thảm thực vật, thành phần các loài sinh vật, và hoạt
động sống của con người. Bên bờ phía mặn của cống Ba Lai, người dân vẫn
có nơi vung chài đánh bắt, nhưng phía bên kia, tiệt nhiên không còn cảnh
ấy nữa. Ông Tư Thiệt thì bảo với chúng tôi rằng, từ lâu ông không còn
xài nước sông, vì nó “nhớt nhớt, tanh tanh”. Ông và đa số người dân ở
đây quay về dùng nước mưa trữ lại trong lu, y như cái thời xưa ông bà
mình vẫn vậy cho hai mùa mặn ngọt.<br />
<br />
Dòng Ba Lai đã dần chết. Khảo sát của nhóm chuyên gia Liên minh Bảo
tồn thiên nhiên quốc tế (IUCN) tại VN gần đây cho thấy, hai bên bờ Ba
Lai đang khép lại dần. Phân tích như Ths Thiện, khi Ba Lai nhận được một
lượng nước vào mùa lũ vào, thì toàn bộ phù sa trong lượng nước đó sẽ
lắng xuống đáy sông, qua nhiều mùa như thế sông Ba Lai sẽ chết hẳn. Rồi
khi khép một dòng như Ba Lai, sẽ làm hai dòng hai bên (Hàm Luông và Cửa
Đại) mạnh lên và tái phân phối dòng chảy, gây đảo lộn dòng chảy ven bờ
biển, dẫn đến đảo lộn về sạt lở, bồi lắng ven bờ biển, chỗ thì sạt lở,
chỗ thì bồi lắng cho đến khi nó đạt trạng thái cân bằng mới. Nghiên cứu
của Viện Địa chất, và của nhóm tác giả Nguyễn Thọ Sáo (ĐH Quốc gia HN)
cũng chỉ ra rằng, hệ thống thủy lợi Ba Lai đã khiến dòng sông này ngừng
chảy. Vậy là, cùng với cửa sông Ba Thắc (Bassac, Bách Sác) ở Sóc Trăng
đã ngưng chảy do bồi tụ từ đầu thế kỷ 20, Cửu Long nay đã thành “Thất
Long”! <br />
<br />
<img alt="cống đập Ba Lai" src="http://nguoidothi.vn/Image/Y-2016-06/img_2401.jpg" height="440" width="660" /><br />
<div style="text-align: center;">
<i>Nước trong mương ít, chỉ tới đầu gối,
mặn không ra mặn, ngọt không ra ngọt, lại ô nhiễm nên không thể vào ao
vào ruộng được - Ảnh: Chí Nhân</i> </div>
<img alt="cống đập Ba Lai" src="http://nguoidothi.vn/Image/Y-2016-06/img_2343.jpg" height="440" width="660" /><br />
<div style="text-align: center;">
<i>Từ ngày có cống đập Ba Lai, dòng Ba
Lai dần trở thành dòng sông chết. Bên trong cống đập giờ vắng bóng người
vung chài - ảnh: Chí Nhân</i></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<b>Vũng hồ đồng bằng?</b><br />
<br />
ĐBSCL vừa phơi mình trong cơn hạn mặn lịch sử khốc liệt, khi theo
NASA (Mỹ) năm 2016 là năm khô nóng cao nhất trong lịch sử 136 năm. Nên
những ngày này, đi suốt nhiều tỉnh miền Tây lại càng dễ nghe người ta
bàn, nói về chuyện phòng chống hạn mặn, bão lũ, đặc biệt là bằng nhiều
công trình thủy lợi phục vụ sản xuất lúa, nuôi thủy sản. Mới đây, Bộ
trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát đã tuyên bố rằng sẽ tập trung đầu tư
xây dựng các công trình lớn đến 2020, từ hoàn thiện hệ thống cống đập Ba
Lai bắc Bến Tre, xây dựng hệ thống cống đập khu vực cống An Minh, An
Biên, Măng An Thít đến Sông Cái Lớn, sông Cái Bé,... <br />
<br />
Nhưng cứ nhìn từ bài học Ba Lai, nhiều nhà khoa học nhiều năm nay đã
buộc phải lên tiếng trong tuyệt vọng rằng: nếu như vội vã xem tình hình
hạn mặn năm 2016 là tình hình chung, làm cơ sở quy hoạch để từ đó xây
dựng công trình kiểm soát mặn ở các cửa sông lớn như Sông Cái Lớn, Sông
Cái Bé (sông lớn nhất biển Tây, cửa như nắm rễ đước từ Rạch Giá xuôi vô,
tỏa chằng chịt nhiều nhánh khắp mấy tỉnh),... thì sẽ dẫn đến những hệ
lụy khôn lường.<br />
<br />
Các dòng sông ở ĐBSCL nhờ ăn thông với biển mà có nước lớn, nước
ròng, nhờ đó dòng sông được làm sạch, có cá tôm và hình thành nền văn
hóa sông nước. Khi có công trình thì sẽ không còn nước lớn, nước ròng mà
bên trong sẽ tù đọng, ô nhiễm, không còn cá tôm, ảnh hưởng văn hóa sông
nước. Ngoài ra, sinh thái biển cũng sẽ bị ảnh hưởng. Biển sẽ nghèo đi
khi không còn giao lưu sinh thái được với đất liền qua các cửa sông,
rạch này.<br />
<br />
ThS Thiện nói những công trình, chương trình lớn như thế này, trên
thế giới thường được Đánh giá môi trường chiến lược trước khi Đánh giá
tác động môi trường cụ thể cho từng công trình. Đánh giá môi trường
chiến lược được tiến hành sớm và song song với quá trình ra quyết định
là để giúp đưa ra những quyết định ở tầm chiến lược một cách đúng đắn và
minh bạch.<br />
<br />
Cũng hóa ra, thật thấm thía, nói như TS Dương Văn Ni, ĐH Cần Thơ, ở
vùng đồng bằng này, chung qui là vì chúng ta đã quên mất cái vai trò
“liên kết” của nước. Bởi vì nước không chỉ liên kết về mặt môi trường
sinh thái mà còn là liên kết giữa các thành viên trong cộng đồng với
nhau nhờ vào phong tục tập quán, liên kết giữa các cộng đồng sống rất xa
nhau nhờ vào giao thương kinh tế, và nói rộng hơn là liên kết giữa các
quốc gia nhờ vào việc sử dụng cùng một dòng sông. Vì vậy, nếu cái văn
hóa chia sẻ bị mai một, thì “tình làng, nghĩa xóm” giữa các cá nhân
trong một cộng đồng ắt sẽ phai nhạt; xung đột lợi ích giữa các cộng đồng
sẽ trở nên gay gắt, và bất ổn trong toàn khu vực do mâu thuẫn giữa các
quốc gia là điều khó tránh khỏi!...<br />
<br />
<b>Lê Quỳnh</b><br />
<br />
<i>Nguồn: http://nguoidothi.vn/vn/news/chuyen-hom-nay/phong-su/4042/co-con-con-song-nuoc-lon-nuoc-rong-.ndt</i><br />
<b> </b><br />
<br />Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6892130922183669225.post-29034633922728141322016-05-21T18:38:00.003-07:002016-05-22T20:37:24.671-07:00Mekong Mekong<div class="MsoNormal">
<span style="color: #134f5c; font-size: medium;"><b>Mekong</b></span><i><span style="color: #134f5c; font-size: medium;"><b> </b> </span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: #134f5c; font-size: medium;">tặng Ngô Thế Vinh</span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #134f5c; font-size: medium;">Mekong Mekong</span></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: #134f5c; font-size: medium;">Dòng sông nghẽn mạch
(1)</span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #134f5c; font-size: medium;">Mekong Mekong</span></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: #134f5c; font-size: medium;">Biển Đông dậy sóng (2)</span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #134f5c; font-size: medium;">Mekong Mekong</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #134f5c; font-size: medium;">Phù sa cạn kiệt</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #134f5c; font-size: medium;">Mekong Mekong</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #134f5c; font-size: medium;">Cá tôm nghẹn uất</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #134f5c; font-size: medium;">Mekong Mekong</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #134f5c; font-size: medium;">Có người thầy thuốc</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #134f5c; font-size: medium;"><span style="color: #134f5c; font-size: medium;">Mekong</span> Mekong</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #134f5c; font-size: medium;">Lệ tràn khóe mắt… </span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #134f5c; font-size: medium;">Đỗ Nghê </span></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: #134f5c; font-size: medium;">(2014)</span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #134f5c; font-size: medium;">……………………….</span></div>
<i><span style="color: #134f5c; font-size: medium;">(1), (2): tác phẩm Ngô Thế Vinh</span></i>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6892130922183669225.post-41159147289774722842016-05-03T06:30:00.000-07:002016-05-03T06:32:23.088-07:00An interview with Ngô Thế Vinh Author of “The Nine Dragons Drained Dry – The East Sea in Turmoil”<br />
<br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<span style="color: maroon; font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 16.0pt; line-height: 115%;">By reporter Lê Quỳnh, “Báo
Người Đô Thị”</span><span style="color: #0070c0; font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 16.0pt; line-height: 115%;"> </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<span style="color: #1a1a1a; font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">
</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj1DuKBwEcjEvg_X4iN8Q8QpAjKBzx0UCUE1s5eQGW9z_haGDGzCNOBx_G60_c03M21c9n55VTRpjoQ0CPvIwWP_zAmHtadLwHSIg3Hkj1exu4UbwaehFOhqkmfVXTUM6YesgvOjaNdqxs/s1600/TonleSap.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj1DuKBwEcjEvg_X4iN8Q8QpAjKBzx0UCUE1s5eQGW9z_haGDGzCNOBx_G60_c03M21c9n55VTRpjoQ0CPvIwWP_zAmHtadLwHSIg3Hkj1exu4UbwaehFOhqkmfVXTUM6YesgvOjaNdqxs/s1600/TonleSap.jpg" /></a></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: center; text-autospace: none;">
<span style="color: #1a1a1a; font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"> </span><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="color: #1a1a1a; font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Crossing the Tonle
Sap Lake on the way to the Tonle Sap Biosphere Reserve [source: Ngô Thế Vinh’s private
collection]</span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<span style="color: #660066; font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">[1] Lê Quỳnh<i style="mso-bidi-font-style: normal;"> – Doctor Vinh, 17 years have gone by, with
the countless experience you have personally gone through, you painted a real
and harrowing picture concerning the ongoing catastrophic impacts caused by the
hydrolelectric dams on the livelihood of the inhabitants of the Mekong River
Basin.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>To this day, this is still the
case. We can say that, very early on, you have entertained extremely perceptive
and foreboding observations<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>on those
impacts from the dams on the Mekong’s current in general and Mekong River Delta
in particular. What are your thoughts on the present situation? </i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<br />
<a name='more'></a><br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">[1] Ngô Thế Vinh – Up
to the year 2000, at the mention of “The Mekong Drained Dry” many people
considered it an oxymoron especially when a flood was mercilessly ravaging the Western
Region / Mekong Delta at that time.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Upon
hearing the title of the book being mentioned, a religious who was busily doing
relief works exclaimed: “How can anybody say the Mekong is being drained dry
while we are watching houses being carried away by the current, people drowned
right before our eyes?” However, if one realizes that floods and droughts come
with the Rainy and Dry Seasons – a natural order of things with the Mekong’s
current and her basins over past millenniums - then the only difference is that
they have become more severe and destructive in our days. We just can’t bury
our head in the sand, like an ostrich, and blame everything on “natural
disasters” but must have enough courage and call things by their correct names.
We must take into account the “man made” factor that has contributed to the
destabilization of the entire complex yet fragile eco-system of the Mekong over
past decades of unsustainaible and self destructive development. I can cite a
long list of “man made” disasters: (1) suicidal deforestation in the entire
basin; these rainforests acted as giant sponges that retained rain water during
the Rainy Season and discharged it in the Dry One. They served as nature’s
regulators of the rivers’ flow but have now disappeared from the face of the
earth. (2) the building of hydroelectric dams not only on the main current but
also on all the Mekong’s tributaries from upstream to downstream – most notably
the series of dams of the Mekong Cascades in Yunnan Province, China. The dam
reservoirs besides retaining the water also prevent alluvia i. e. natural
fertilizer from reaching the Mekong Delta; with hydropower come
industrialization and urbanization resulting in waste being discharged into the
rivers creating pollution of the Mekong’s current; (3) we must not omit China’s
plan to use explosives to destroy rapids and waterfalls to open the Mekong for
navigation from Yunnan all the way to Vientiane.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Consequently, China has transformed the
current flow and created soil erosion along the banks; (4) then, we have to
consider the errors, mistakes in the hydrological programs being commited in
the Mekong Delta like</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">:
unplanned irrigation, local dykes construction, and sand removal from rivers</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">...
with immediate consequences: floods will be more pronounced even during the
Rainy Seasons, droughts more severe in the Dry one, seawater intrusion deeper
inland. The main culprits are us, humans, on top of that we have climate
change, El Nino... nature’s own contribution. Not owning up to the truth and
blaming everything on nature is tantamount to dangerous denial of the facts on
the parts of the present Vietnamese leaders. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<span style="color: #660066; font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>[2] LQ<i style="mso-bidi-font-style: normal;"> –
On the Mekong’s main current, upstream, China has been building and<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>continues to build hydroelectric dams,
waterways… downstream,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Laos is doing the
same,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Thailand is diverting the Mekong’s
water even during the Dry Season… in the face of such situation,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>what do you fear the most?</i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<span style="color: #1a1a1a; font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">[2] NTV – In the first two
decades of the 21<sup>st</sup> century, with the two largest dams </span><span style="color: #262626; font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Nuozhadu 5,850 MW and Xiaowan 4,200 MW built, as a whole,
Beijing has achieved its goal for electrification on half of the Lancang’s current
of the Lancang, the Chinese name of the Mekong. According to Fred Pearce of
Yale University, the Mekong has been transformed into China’s <i>water tower</i>
and <i>electrical powerhouse</i>. On his part, Philip Hirsch, Director of the
Mekong Research Group at the University of Sydney observed: “The two giant dam</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">s
Nuozhadu and Xiaowan will affect the flow of the Mekong in its entire<span style="color: #262626;">ty, all the way to the Mekong Delta in Vietnam.” </span><span style="color: #1a1a1a;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>With only </span><span style="color: #262626;">6 dams built on the main stream, China has already
reached a total output of 15,150 MW – that is the equivalent of more than h</span>alf
of the hydropower <span style="color: #262626;">potentials of the Lancang. In the
first decades of the 21<sup>st</sup> century, it is expected that China can
easily finish building the remaining 8 dams in its overall plan as well as any
new ones it wishes to build. We cannot simply conclude that the impacts from
the series of dams in the Mekong Cascades in Yunnan are negligible because only
16% of the Mekong’s water comes from China. The building of those dams actually
started the destruction of the long-term balance in the ecosystem of the Mekong
basins. The dams’ reservoirs in Yunnan have the capacity to retain over 30 billion
cubic meters of water but, at the same time, they also prevent a huge amount of
alluvia from flowing down to the Mekong Delta. Threatened with water penury,
lack of alluvia in addition to salinization, the once fertile Mekong River
Delta, the cradle of the Civilization of Orchard, may face the bleak future of
being transformed one day into barren lands because of desertification. </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<span style="color: #262626; font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">To answe</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">r
your question: in the face of such situation, what do I fear the most? Clearly
Vietnam is caught off guard and finds herself ill prepared to fight the
“undeclared environmental war” with China.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">The call for China to release the water
from the dams in Yunnan to save the Mekong Delta speaks vo<span style="color: #262626;">lume about Vietnam’s "vulnerability ". Its
leaders could have foreseen the danger years ago. Nowadays, we have to contend
with the addition of 9 dam projects on the mainstream in Laos and 2 more in
Cambodia. The proposition to save the Mekong Delta is getting more challenging
and complex while Vietnam is still groping for a coherent strategy to deal with
it.</span></span></div>
<div class="lh-17" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="lh-17" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<span style="color: purple;"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">[3] </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">LQ<i style="mso-bidi-font-style: normal;"> – the
Mekong Agreement of 1995 is seen as a monitoring agency tasked with the
protection of the Mekong. However, China refused to join. Similarly, The <span style="mso-bidi-font-weight: bold;">Convention</span> on the Protection and <span style="mso-bidi-font-weight: bold;">Use</span> of Transboundary Watercourses and
International Lakes (<span style="mso-bidi-font-weight: bold;">Water</span> <span style="mso-bidi-font-weight: bold;">Convention</span>) in 1997 was signed by
Vietnam in 2014. It was expressedly designed to correct and limit the
deficiencies in the existing ageements pertaining to the basins like the Mekong
Agreement of 1995. In the process, China has promoted a new venue:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>The Lancang-Mekong Cooperation of November
2015. What is your view of this institution? What are the opportunities opened
to Vietnam and the other participating countries in the basin? In your opinìon,
does China have any hidden agenda behind all this?</i></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">[3] NTV<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>-- The Mekong River Committee was established by the United Nations
since 1957. However, all its development projects were put on hold on account
of the Vietnam War. After 1975, during peace time, the countries in the Mekong
Basin again turned their attention to the exploitation of its resources. Again
the need to reestablish a transnational regulatory agency similar to the Mekong
River Committee reemerged.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>On April 5<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><sup>th </sup></b>,1995,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>the four member countries of the Lower Mekong
Basin met at Chiang Rai, North Thailand to sign the <i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Agreement on the Cooperation for the Sustainable Development of the
Mekong River Basin”</i> creating the Mekong River Commission. Representing his
country, the Vietnamese Foreign Minister Nguyễn Mạnh Cầm signed the Agreement
accepting a crucial change in its bylaw: the removal of the veto power of the
member countries. This is a complete departure from the Mekong River Committee
(1957) that gave its member countries the right to veto any projects deemed
detrimental to the Mekong’s main stream. (It is not without reason that the
founders of the Mekong River Committee had the “vision” to empower the member
countries with such an extremely important right). In a statement made before
the Conference on the Mekong of 1999 in Southern California, I observed that
this is a miscalculation of strategic importance on the part of Vietnam since
this country lies at the southernmost location of the river.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<span style="color: #660066; font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">[4] LQ<i style="mso-bidi-font-style: normal;"> – The fact is the 6 countries in the Mekong Basin: China, Myanmar,
Laos, Thailand, Cambodia, and Vietnam are faced with urgent and serious
problems like economic, social as well as conservation of the environment –
ecosystem. Nevertheless, geopolitical differences present considerable
obstacles preventing those countries from cooperating with each other. The need
arises therefore of finding a way to harmonize the national interests of the
concerned parties. In your view, how do present political events impact
regional cooperation as well as development in the Mekong Region? What are the
prospects for the development of the Mekong within the context of climate
change?</i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<span style="color: #1a1a1a; font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>[4] NTV – Referring to</span><span style="color: #2c2b2b; font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"> the Chinese initiative to form the<i style="mso-bidi-font-style: normal;"> Lancang-Mekong Cooperation</i>, an institution of 6 nations that
border the Mekong, a number of people are quick to offer the optimistic
assessment that this is a good opportunity to force China to give more
consideration to the interests of the countries in the Lower Mekong. This optimistic
view may, in the end, prove well founded or it may not. However, we must never
forget that since 1995, China has chosen to stay away from joining the Mekong
River Commission comprising of only the four nations of Thailand, Laos,
Cambodia, and Vietnam. To this day, this country has built 6 hydroelectric dams
and can therefore rest reassured that its hydro electrification program on the
2,200 km long section of the Mekong that runs within its borders is for the
most part completed.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<span style="color: #2c2b2b; font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">China’s intiative to
establish the Lancang-Mekong Cooperation can therefore be looked upon as a
strategic move to give this country an opportunity to burnish its friendly
public image and extend its influence to allow it to eventually establish total
dominance over the Mekong River Basin. With its technological capability and
unlimited financial resources, China has all the assets at its disposal to
eliminate American and Japanese influence from the Mekong River Basin. By the
same token, it has neutralized the predominance of the US Seventh Fleet in the
East Sea after it occupied the islands that belonged to Vietnam and built
military installations on them.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<span style="color: #2c2b2b; font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">The future of the
Lancang-Mekong Cooperation totally depends on the questionable good will of big
brother China. Those China old hands who have been keeping a watchful eye on
this country’s behaviors over the years, are however of the same mind: Beijing
has failed to show "<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Good track
records"</i> on this issue. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<span style="color: #2c2b2b; font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Another factor we must
also consider is whether the small member countries in the Lancang-Mekong
Cooperation possess the n</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">eeded “gray matter” and most importantly
the shared interests to help them come together and form a common front or not.
We are presently facing this s<span style="color: #2c2b2b;">tark reality: while
China maintains its unwavering policy of divide and rule; the countries in the
lower basin continue to display a disregard for the <i style="mso-bidi-font-style: normal;">"Spirit of the Mekong"</i>, play “odd bedfellows" with
each other, and harbor animosity among themselves. If nothing is done to change
the situation, then, the Lancang - Mekong Cooperation would only be another
venue for China to exert more influence on the countries downstream.</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<span style="color: #2c2b2b; font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">In case China genuinely
shows its good faith, this nation can be persuaded to join a Lancang-Mekong
Treaty in which indivual countries are respected and treated as equals. This
Treaty could be viewed as an expanded Mekong River Commission that also
includes China and Myanmar.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<span style="color: #2c2b2b; font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">A summary overview of the
region offers this picture: PM Hunsen shows unconditional support for China’s
policy. In spite of all warnings, Laos forges ahead with its plan to construct
the 9 dams on the Mekong’s main current [it is currently building the Xayaburi
and Don Sahong dams]. Thailand never stops its water diversion from the Mekong
to irrigate its arid lands. Myanmar is not a serious player since only a small
section of the Mekong in the Golden Triangle runs through its territory. As for
Vietnam, this country appears to be at a loss to act and unprepared especially
in the formation of "gray matter".<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>It can be said that this country lacks a “winning strategy on the Mekong
chess board” as it decides to participate in the Lancang – Mekong Cooperation. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">The urgent thing to do: we need, right
away, to move the Mekong River National Committee located at 23 Phố Hàng Tre,
Hanoi to the Mekong Delta and establish a Department of the Mekong at the
University of<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Cần Thơ.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>This <i>"think tank"</i> will set
up a strategic roadmap, a Mekong File for the use of the Vietnamese delegations
attending Summits on the Mekong.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><i>Mekong
Delta SOS</i> must be ranked top priority in the agenda of each meeting of the
Council of State, the National Assembly and also the Politburo. A catastrophic
drought in the Mekong Delta, if warranted, must be referred to the United
Nations forum for discussion.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<span style="color: #660066; font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">[5] LQ<i style="mso-bidi-font-style: normal;"> – How do you view the role played by the communities, social<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>organizations, NGOs<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>in the countries of the Mekong Basin<span style="mso-bidi-font-weight: bold;"> that are still divided by conflicting </span>outlooks.
In your opinion, how effective are they inside of Vietnam? What more do they
need to do?</i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<span style="color: #1a1a1a; font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">[5] NTV – Taking an
overall view of the 5 countries in the Lower Mekong countries [with Myanmar
being the</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"> <span style="color: #1a1a1a;">6<sup>th</sup> and new
member], a foreign reporter observed: it is quite rare to see any community
organizations, social websites in Vietnam raise their voice about the issues
facing the Mekong. On the other hand, it is common occurrence to hear from the
inhabitants of Northern Thailand, of Laos and even from the Cambodians who are
living under Hun Sen’s ironclad control on these issues. What is more troubling
is the deafening silence coming from the 20 million inhabitants of the Mekong
Delta. This is quite understandable when we consider that the majority of the
peasants are not well educated by an education system whose quality is rated
lower than that in the Central Highlands. Besides, they are kept uninformed by
a state system that practiced mind-control. That explains why we see them
display a resigned attitude. Talking about the NGOs – the present authorities
have yet to promulgate an offìcial status for the NGOs to operate </span>lawfully
<span style="color: #1a1a1a;">even though their staff are well trained and
educated. Their pronouncements are constantly being controlled and directed by
a government’s policy known for its nearsightedness that stifles any
intellectual initiatives. But in spite of all this, loo</span>king from outside
the country, a light can be seen at the end of the tunnel.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Active efforts are underway to establish
authentic civil social groups whose voices do carry weight. Naturally there is
a price to be paid for those trailblazing achievements. This is an irreversible
process and the time has arrived for the government to realize that the use of
force will pr<span style="color: #1a1a1a;">ove powerless in their attempt to
block the march forward of the trend of our time.</span><span style="color: #0070c0;"> </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<span style="color: #1a1a1a; font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">
</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgKnyJIGFegIvTbN87NX9WXSNl2-pqKuXX_HydEOT_TWAu6MIBUBuOF3A1mhtoiP5tHTBsK3Ek_YftPGmPty_UZxw-xA3htKYmy0nDH-IVGUEu4DOQykQhn4X8tJyhYjXM1X-rmcuPXNOI/s1600/MuaNuocNoi5.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgKnyJIGFegIvTbN87NX9WXSNl2-pqKuXX_HydEOT_TWAu6MIBUBuOF3A1mhtoiP5tHTBsK3Ek_YftPGmPty_UZxw-xA3htKYmy0nDH-IVGUEu4DOQykQhn4X8tJyhYjXM1X-rmcuPXNOI/s1600/MuaNuocNoi5.jpg" /></a></div>
<br />
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: center; text-autospace: none;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="color: #1a1a1a; font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">The Tonle Sap Lake:
Dry Season 2,500 km<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><sup>2</sup></b>
[left], Rainy Season</span></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: center; text-autospace: none;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">12,500<span style="color: red;"> </span>km<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><sup>2</sup></b> [right], <span style="color: #262626; mso-bidi-font-style: italic;">The Tonle Sap Lake gasping for
air can no longer contract or expand with the Dry or Rainy Season and is being
drained dry [source: Tom Fawthrop]</span></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<span style="color: #660066; font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">[6] LQ<i style="mso-bidi-font-style: normal;"> -- Likewise, what is your impression on the role of Vietnamese
scientists at the present time in regard to the Mekong “dossier” in general and
the Mekong River Delta in particular? What new “institutions”or “mechanism” do
they need to help them become more effective in their work?</i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">[6] NTV – I do not have the chance to
meet or be in contact through the Internet with all of them. However, I do keep
abreast of their activities over the years.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>They did and are doing their works under the extremely difficult
circumstances that exist inside the country today.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Their effforts to voice the need to conserve
a healthy eco-system for Vietnam though muted have not gone unnoticed or
unappreciated. Overseas, we always believe that the Mekong “dossier” and the
preservation of the Mekong Delta must be won by scientists, young people and
college students inside the country. Vietnam does not lack “gray matter”. What
she lacks is the means, freedom of action, and “autonomy” enjoyed by academic
institutions. We can come to this conclusion: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">"Democracy and the Environment” must form an "Inseparable
Duo." </i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<span style="color: #660066; font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">[7] LQ<i style="mso-bidi-font-style: normal;"> – We can say that you have conducted observations and maintained<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>precious materials that could be regarded as
a treasure trove about the culture, history, environment…pertaining to the
4.800 km-long<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Mekong - from Tibet to the
South Sea - and its 65 million inhabitants. In addition to factual notes you
also recorded your personal comments and analysis supported by technical
information or materials not at all related to medicine, your profession. If
given the opportunity to describe yourself, which one of the following will you
choose:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>doctor, author, journalist, or
scientist?</i></span><span style="color: #1a1a1a; font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"> </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<span style="color: #1a1a1a; font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">[7] NTV – I graduated from
the Saigon Medical School in 1968 then practiced in Vietnam and overseas for
over 40 years. Medicine practically has been an integral part of my life. During
my student years I wrote, worked as a reporter, got involved in social works
like so many of my contemporaries. Our generation<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>did not only devote ourselves to our studies
but was very much interested in the issues confronting the country like war and
peace, freedom and democracy, social justice especially in regard to the
minorities. In later years, I personally paid special attention to
environmental issues including those of the Mekong River and the Mekong Delta.
Since 1995, I worked with the Friends of the Mekong Group and continue to do so
for 21 years already. I have been given many hats to wear. But generally
speaking, to borrow journalist Long Ân’s words, I feel most comfortable with
the name “the green man” of the ecology. I would like to avail myself of this
occasion to offer the readers of Người Đô Thị the Website address of the Friends
of the Mekong Group / Viet Ecology Foundation which is </span><a href="http://www.vietecology.org/"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">www.vietecology.org</span></a><span style="color: #1a1a1a; font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">. It contains a good number of up-to-date information. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="color: maroon; font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Conclusion:</span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<span style="color: #1a1a1a; font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">As a conclusion to this
interview with reporter Lê Quỳnh, </span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">I would like to share
this thought with the scientists and environmentalists in Vietnam:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>if we succeeded in saving the heartbeats of
the Tonle Sap Lake, we would at the same time arrive at a workable solution to
the threats the Tonle Sap Basin in Cambodia and the Mekong Delta in our country
are facing. Naturally we will be presented with a hefty price tag and Vietnam
just cannot afford to let Cambodia pay it alone. It has to settle its fair
share too. A dialogue in such a spirit among the experts both inside and
outside Vietnam is already taking place in the VEF forum. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-autospace: none;">
<span style="color: maroon; font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">NGÔ THẾ VINH<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div>
<span style="color: maroon; font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt;">California,
04.12.2016</span><br />
<br />Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6892130922183669225.post-26295405810482838002016-04-30T19:50:00.004-07:002016-04-30T19:58:29.117-07:00Letter to President Barack Obama Phạm Phan Long P.E<br />
<br />
<div style="text-align: right;">
<a href="http://vietecology.org/">Viet Ecology Foundation</a><br />
45272 Omak St. <br />
Fremont, CA 94539</div>
<div style="text-align: right;">
<br /></div>
<div align="right">
April 27, 2016<br />
President Barack Obama<br />
The White House<br />
1600 Pennsylvania Ave.<br />
Washington DC 20500</div>
<div align="right">
<br /></div>
<i>Subject:</i> <b>Message to Vietnam</b><br />
<br />
Dear Mr. President,<br />
<br />
I am writing you this letter on behalf of the Viet Ecology
Foundation, an NGO based in the US. We focus on the well-being of the
environment, as well as water and food security for Vietnam, Cambodia,
Thailand, Laos, and Myanmar. These five countries are downstream of the
Lancang-Mekong River, which puts them at the mercy of China’s behavior
upstream.<br />
<br />
<a name='more'></a><br />
Visiting Vietnam, you will witness the calamity of the combined
impacts of climate change and reckless development in display. The
Mekong River is home to sixty-five million people. The Tonle Sap Lake, a
UN designated World Biosphere Reserve, is the heart of the Mekong and
there the magical seasonal flood pulse is critical to the function of
the river ecosystem. The flood pulse helps mitigate the flood in monsoon
season and supplement the Mekong in dry season. Both the Cambodia
Tonle Sap Lake and Vietnam Mekong Delta will die if the flood pulse
diminishes. <br />
<br />
Unfortunately, the Tonle Sap Lake of Cambodia has been severely
damaged by climate change, over-fishing and over-cutting, but the
biggest impact of all is the operation of the giant hydropower
reservoirs in China, Laos, Thailand, and Vietnam. They take away 30
billion cubic meters of fresh water annually. In 2015, when El Niño was
the worst in history, the reservoirs accumulated water in the monsoon
season and continued well for several months into the dry season. Their
irresponsible action wrought havoc and death to the Lake and the Delta
that El Niño could not do on its own. Last November, the annual
Cambodian Water Festival, that attracts millions of people, was
cancelled because the water level was too low. The General Nature Fund
has designated Tonle Sap the Threatened Lake of 2016. <br />
<br />
The Mekong Delta of Vietnam, too, totally depends on the Mekong
and Tonle Sap Lake for survival. Any threat to the Tonle Sap in
Cambodia will be more devastating in the Mekong Delta of Vietnam
because it needs the water to fight not only drought, but also acid
soil and salt water intrusion. Last year, the high water did not come
and the entire fishing season was lost. Furthermore, the Mekong Delta
has been denied sediments supply trapped at the hydro reservoirs and
cannot keep her ground from sinking and coastline receding as sea level
rise is invading at the shore.<br />
<br />
China keeps their reservoir operations on the Lancang secret and
has engaged in a hydro-politics game of “divide and conquer”. China
offered energy-hungry Thailand favorable power purchase contracts and
cash-hungry Laos and Cambodia low-cost financing, engineering know-how
and political shield for Laos to build as many dams as they please.<br />
<br />
The sixty-five million Mekong people are victims of China’s
hydro-madness and geopolitics. They live in one of the most vulnerable
deltas in the world under the threat of climate change, which they did
not create. In November 2015, the Mekong people and 10 NGO’s, founded
the <a href="http://vrn.org.vn/en/h/d/2015/10/1095/THE_MEKONG_UNITED_COMMUNITY_NETWORK_%28MUC%29_/index.html">United Mekong Communities Network</a> submitted an unprecedented petition to their leaders: “<a href="http://wrm.org.uy/all-campaigns/mekong-governments-listen-to-the-people-statement-to-sign-on/">Mekong Governments: Listen to the People</a>!” Unfortunately, it fell on deaf ears.<br />
<br />
<img src="http://vietecology.org/images/Articles/Drought500.jpg" /><br />
<br />
Mr. President,<br />
<br />
You have put forwards the <a href="https://www.whitehouse.gov/sites/default/files/Climate_Fact_Sheet.pdf">Global Climate Change Initiative</a> for the world that “<i>The
US Administration focused adaptation finance on improving the
dissemination of information to help identify the greatest
vulnerabilities to climate change, creating governance systems that are
inclusive, transparent, and responsive to the needs of their
constituents, and implementing climate solutions that are locally
appropriate and increase resiliency of the world’s most vulnerable
populations.”</i><br />
<i> </i> <br />
You have the mandate of US Congress Resolution S.Res.227 to act
for the Mekong. Please tell the Mekong People that their voice is not
ignored, that you will urge the Mekong Governments: Listen to and
Answer their People, protect the Tonle Sap and the Mekong Delta from
the Chinese led reckless hydropower reservoir operation and
unsustainable development. Your trip will be a historic event of global
significance, an opportunity to set the path to save the livelihoods
for millions poor Mekong people. They need a champion for their cause
and I hope you will be that champion.<br />
<br />
Respectfully yours, <br />
<br />
<img alt="sign" src="http://vietecology.org/Images/LongPhamSign.gif" /><br />
Long P. Pham, P.E.<br />
Chairman<br />
Viet Ecology Foundation<br />
Tel: 949 309-7767<br />
Email: <a href="mailto:vefmedia@vietecology.org">vefmedia@vietecology.org</a><br />
<br />Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6892130922183669225.post-27225578601198155852016-04-30T19:47:00.003-07:002016-04-30T19:58:15.220-07:00Thư gởi Tổng thống Barack ObamaPhạm Phan Long P.E<br />
<br />
<div align="right">
<a href="http://vietecology.org/">Viet Ecology Foundation</a><br />
45272 Omak St. <br />
Fremont, CA 94539</div>
<div align="right">
April 27, 2016<br />
Tổng thống Barack Obama<br />
The White House<br />
1600 Pennsylvania Ave.<br />
Washington DC 20500</div>
<div align="right">
<br /></div>
<i>Về việc:</i> <b>Thông điệp cho Việt Nam</b><br />
<br />
Kính thưa Tổng thống,<br />
<br />
Tôi viết lá thư này nhân danh Viet Ecology Foundation, một tổ chức
NGO tại Hoa Kỳ. Chúng tôi quan tâm về sự lành mạnh của môi trường,
cũng như an ninh nguồn nước và lương thực cho Miến Điện, Việt Nam, Cam
Bốt Lào và Thái Lan. Năm quốc gia này nằm ở hạ du sông Lancang-Mekong,
và sự an nguy của họ phải phụ thuộc vào lòng nhân từ của Trung Quốc.<br />
<br />
<a name='more'></a><br />
Khi đến Việt Nam, Tổng thống sẽ chứng kiến một thảm cảnh, hậu quả
tổng hợp của biến đổi khí hậu và các công trình nhân tạo vô trách nhiệm
hiển hiện rõ ràng. Đó là vùng hạ du sông Mekong, chốn dung thân của
sáu mươi lăm triệu dân cư: Ở đó, Biển Hồ Tonle Sap, được UNESCO công
nhận là Kho Sinh quyển Quốc tế, chính là trái tim của lưu vực mà nhịp lũ
về hồ này có chức năng sinh tử cho hệ sinh thái, vì nhờ nó mà giảm
thiểu được lụt lội vào mùa lũ và bù đắp nước ngọt cho hạ du vào mùa
khô.<br />
<br />
Thật là không may, Biển Hồ Tonle Sap đã bị hủy họai nặng vì biến
đổi khí hậu, đánh bắt ngư sản, phá rừng và trích nước quá độ ở thượng
du, nhưng tác động to lớn nhất là họat động của các hồ thủy điện khổng
lồ của Trung Quốc, Lào, Thái và Việt Nam. Hàng năm chúng lấy đi 30 tỉ
mét khối nước. Năm 2015, khi trận bão El Niño tệ hại nhất lịch sử đã
về trên lưu vực và gây nên khô hạn, các hồ ấy vẫn tích lũy nước suốt
mùa lũ và tiếp tục kéo dài thêm hai tháng lấn cả vào mùa khô cùng lúc
với El Nino. Hành động vô trách nhiệm này gây hạn hán thêm thảm khốc,
mất an ninh nước trên toàn lưu vực Tonle Sap và Châu thổ Cửu Long. El
Nino tự nó đã không gây ra tang thương nặng nề đến thế. Biển Hồ Tonle
Sap của Cam Bốt và Châu thổ sông Cửu Long của Việt Nam sẽ cùng chết nếu
nhịp lũ này biến mất.<br />
<br />
Tháng 11 năm ngoái, Lễ hội Nước hàng năm của Cam-bốt với cả triệu
người dân tụ tập về Nam Vang vui mừng tham dự, đã bị hủy bỏ vì mực nước
Tonle Sap bị hạ xuống quá thấp. Quỹ General Nature Fund đã chọn Tonle
Sap là <i>Hồ bị Lâm nguy của năm 2016</i>. <br />
<br />
Châu thổ sông Cửu Long, cũng thế, dựa hoàn toàn vào nước sông
Mekong và Biển Hồ để sinh tồn. Bất cứ mối đe dọa nào giáng xuống Cam
Bốt cũng sẽ gia tăng bội phần khi xuống Châu thổ Cửu Long vì nó cần
nước Tonle Sap để chống hạn hán, chống phèn và nước mặn xâm nhập. Năm
2015, mùa nước nổi đã không về nên cả mùa đánh cá năm ấy đã mất. Ngoài
ra, Châu thổ Cửu Long còn bị hồ thủy điện giam giữ phù sa dinh dưỡng
không cho xuống hạ du nên bờ lở, đất lún và duyên hải bị sóng biển nuốt
dần đi. <br />
<br />
Trong khi đó, Trung Quốc giữ bí mật việc điều hành các hồ thủy điện trên Lancang và thao diễn kịch bản <i>“chia để trị”.</i>
Trung Quốc mua chuộc Thái Lan, một nước khát điện bằng những khế ước
điện thuận lợi cho họ . Lào và Cam Bốt, những nước kém ngân sách, được
Trung Quốc cho vay những món nợ to lớn với rất ít lãi, yểm trợ kỹ thuật
và lá chắn địa chính trị cho họ. Dựa vào đó, Lào bất chấp Hiệp Định
Mekong 1995, phản đối của Cam Bốt và Việt Nam, đơn phương tiến hành xây
chuỗi đập thủy điện trên dòng chính. <br />
<br />
Sáu mươi lăm triệu dân cư Mekong đã trở thành nạn nhân của cơn
điên thủy điện và sự xoay chuyển địa chính trị do Trung Quốc khởi xướng
và chỉ đạo. Không những thế, họ lại đang sống trên một lưu vực phải
hứng chịu tổn thương nhất vì biến đổi khí hậu toàn cầu, một tình trạng
không phải do họ gây ra. Vào tháng 11, 2015 dân cư Mekong và 10 tổ chức
phi chính phủ đã kết hợp thành lập <a href="http://vrn.org.vn/en/h/d/2015/10/1095/THE_MEKONG_UNITED_COMMUNITY_NETWORK_%28MUC%29_/index.html">United Mekong Communities Network</a> và đệ trình các chính phủ Mekong một kiến nghị chưa từng có trong lịch sử: ”<a href="http://wrm.org.uy/all-campaigns/mekong-governments-listen-to-the-people-statement-to-sign-on/">Các Chính phủ Mekong: Hãy lắng nghe tiếng Dân</a>!” Nhưng tiếc thay kiến nghị của họ đã bị bỏ ngoài tai.<br />
<br />
<img src="http://vietecology.org/images/Articles/Drought500.jpg" /><br />
<br />
Thưa Tổng thống,<br />
<br />
Tổng thống đã ban hành <a href="https://www.whitehouse.gov/sites/default/files/Climate_Fact_Sheet.pdf">Sáng kiến Biến đổi Khí hậu Tòan cầu</a> cho tòan thế giới và chỉ thị cho <i>“Chính phủ HK </i><i>tập
trung ngân sách đối phó cải tiến phổ biến thông tin để nhận diện những
vùng phải gánh chịu tổn thương nhất về biến đổi khí hậu, lập ra một cơ
chế quản trị toàn diện, trong suốt, và đáp ứng nhu cầu của dân chúng,
và thực hiện các giải pháp cho khí hậu, thích hợp với địa phương, và
gia tăng khả năng hồi phục cho nơi các dân cư phải gánh chịu tổn thương
nhiều nhất.” </i><br />
<br />
Tổng thống còn có trọng trách và thẩm quyền theo Dự Luật S.Res.227
để hành động như thế về Mekong. Xin hãy nói với dân cư Mekong rằng
tiếng kêu của họ không bị bỏ qua. Xin khuyến cáo: Các Chính phủ Mekong:
Hãy lắng nghe tiếng Dân và hãy trả lời Dân!, hãy bảo vệ Biển Hồ Tonle
Sap và châu thổ Cửu Long trước tác động nguy hại của các đập thủy điện
và các cơ sở phát triển hạ tầng không bền vững. Chuyến đi này của Tổng
thống sẽ đi vào lịch sử ở cấp toàn cầu, một cơ hội để mở ra sinh lộ cứu
lấy kế sinh nhai của hàng chục triệu dân cư Mekong. Họ đang cần một
cứu tinh và tôi mong Tổng thống sẽ là vị cứu tinh đó. <br />
<br />
Kính thư, <br />
<br />
<div>
<img alt="sign" src="http://vietecology.org/Images/LongPhamSign.gif" /></div>
Long P. Pham, P.E.<br />
Chủ tịch<br />
Viet Ecology Foundation<br />
Tel: 949 309-7767<br />
Email: <a href="mailto:vefmedia@vietecology.org">vefmedia@vietecology.org</a>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6892130922183669225.post-29710516868645296212016-04-30T19:45:00.003-07:002016-04-30T19:58:04.390-07:00Letter from the US Embassy in VietnamDear Mr.Pham:<br />
<br />
I would like to extend my sincere thanks for your letter,
dated March 16, in which you detail your concern for the Mekong River
Basin. Your letter is especically timely in light of the severe drought
that is currently impacting Vietnam...<br />
<br />
<a href="http://vietecology.org/Download/Letter4USAmbassador.pdf" target="_blank">Read More...</a>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6892130922183669225.post-26395352136982468942016-04-30T19:42:00.002-07:002016-04-30T19:57:26.583-07:00VEF Letter to US Ambassador to Vietnam Mekong SOS<br />
<b>Phạm Phan Long P.E</b><br />
<br />
<b>Viet Ecology Foundation<br /> </b>45272 Omak Street<br />
Fremont, CA 94539<br />
Email Address<br />
vefmedia@vietecology.org<br />
<b> </b> <br />
<b>March 16, 2016</b><br />
His Excellency Ted Osius<br />
U.S. Ambassador to Vietnam<br />
7 Lang Ha Street<br />
Hanoi, Vietnam<br />
<br />
<div align="center">
<b>Subject: Request for Assistance under S. Resolution 227: Mekong Delta in crisis</b></div>
<div align="center">
<br /></div>
Your Excellency:<br />
<br />
In 2011, the US Senate passed S.Res.227 regarding the Mekong River, with 10 Resolutions as follows:<br />
<ol start="1" type="1">
<li><i>calls
on the United States Government to recognize different national
circumstances of riparian states along the Mekong River, including
their energy and natural resource profiles, and to support the
development of cost-effective base load power that meets
electricity generation needs, promotes economic growth, and
alleviates poverty; </i></li>
<li><i>calls on United States
representatives at multilateral development banks to use the voice
and vote of the United States to oppose financial assistance to
hydropower dam projects on the mainstream of the Mekong River that
have not been adequately coordinated within the region and would
impose significant adverse effects on the environment, population,
and economic growth along the river and its basin;</i></li>
<li><i>encourages
greater United States engagement with the Mekong River countries
through the Lower Mekong Initiative and increased support for
energy and water security in Southeast Asia;</i></li>
<li><i>calls
on the United States Government in leading the Lower Mekong
Initiative to devote greater attention to capacity building
projects on energy and water infrastructure;</i></li>
<li><i>applauds
the decision of the Government of Laos to temporarily suspend
work on the Xayaburi Dam in response to regional concerns;</i></li>
<li><i>supports
delay of the construction of mainstream hydropower dams along the
Mekong River until the comprehensive environmental assessments
have been completed and adequate planning and multilateral
coordination has been achieved;</i></li>
<li><i>calls on all
riparian states along the Mekong River, including China, to
respect the rights of other river basin countries and take into
account any objection or concerns regarding the construction of
hydropower dams;</i></li>
<li><i>encourages members of the
Mekong River Commission to adhere to the prior consultation process for
dam construction under the Commission's Procedures for
Notification, Prior Consultation and Agreement;</i></li>
<li><i>calls
on the Governments of Burma and China to improve cooperation with
the Mekong River Commission and information sharing on water
flows and engage in regional decision-making processes on the
development and use of the Mekong River; and</i></li>
<li><i>supports
assistance to the Lower Mekong River riparian states to gather
data and analyze the impacts of proposed development along the
river.</i></li>
</ol>
<br />
<a name='more'></a><br />
The Mekong Delta is currently
facing a serious drought of historical magnitude. In the spirit of the
S.Res.227, immediate action is needed in view of the following reasons:
<br />
<ol>
<li>Thirty million Vietnamese and Cambodians whose life
and food security depend on the fresh water of the Mekong are now at a
critical situation, and the engine for 20% world rice export production
is at stake.</li>
<br />
<li>Viet Ecology Foundation has analyzed the
water level data Mekong River Commission provided to the public. We
found that water level at Phnom Penh is lower than Prek Kdam only four
of the 52 weeks in 2015. The average water level difference is just
around 10 cm, barely within the river daily level fluctuation at these
stations (+/- 10 cm). This is alarming since it suggests that the
reverse flow rate during these days is not reliable and significant. We
are concerned that the historical and magic seasonal flood pulse and
the associated reverse flow 6 months per year at the Tonle Sap has
practically ceased to occur. Year 2015 thus could very well mark a
tragic and permanent environmental change for the Tonle Sap; such
drastic change must be recognized as an imminent danger. </li>
<br />
<li>In
response to unprecedented drought, fresh water in limited supply for
hospitals and residences in the areas has been imported from other
basin. More emergency wells are being drilled deeper into the aquifer
which in turns allow salt intrusion reach deeper in land and
contaminate other wells already in the basin. Together that reactive
response cannot address the catastrophe, not even in a short term not
to mention this is a long term issue. </li>
<br />
<li>Emergency action
must be taken now by the six governments who need to share the fresh
water among themselves so that the downstream people are not deprived
of the minimum fresh water necessary for their subsistence. China,
Laos, Thailand and Vietnam in that order have built the biggest
reservoirs on the Mekong basin (Table 1) and Thailand is tapping water
at the Loie river denying the Mekong its contribution. The water level
in 2015 to date drops to 20 year low level in Luang Prabang down to
Kratie and 90 year low level from Kampong Cham all the way to the sea.
Obviously, uncoordinated human activities are making it worse for the
river and people living downstream. </li>
<br />
<li>If the
above-mentioned human activities are allowed to continue and exacerbate
the impacts of natural drought in climate change, it is human
activities, not nature, that deals the fatal blow to both Cambodian and
Vietnamese people. We may be witnessing a calamity unfolding in 2016,
since the lack of action now by the Mekong River Commission to restore
the Tonle Sap flood pulse equates to being a crime against humanity.
The lack of cooperation to maintain the minimum for subsistence flow
from the Langcang Mekong to the sea would be a profound
irresponsibility of the six governments. </li>
<br />
<li>Save the
Tonle Sap Lake in flood season means save the Mekong Delta in dry
season. It is obvious that the Mekong Delta is the worst delta impacted
by climate change, drought and sea level rise combined, therefore an
international effort led by the US to help Vietnam is justifiable. </li>
</ol>
The
Mekong River Commission Joint Committee is meeting this week but the
meeting is not open to NGO’s. I am writing this letter in the spirit of
the S.Res.227 to request you and the US Government as a Partner to MRC
to send a representative to the MRC JC meeting to ring the alarm bell
loud and clear on this important issue. MRC should be urged to take
effective measures to conserve and share the scarce fresh water to
preserve the water and food security for all people living in the
basin, particularly the people of Vietnam and Cambodia. <br />
<br />
Sincerely,<br />
<img alt="sign" src="http://vietecology.org/Images/LongPhamSign.gif" /><br />
Long P. Pham, P.E.<br />
Chairman<br />
Viet Ecology Foundation<br />
<br />
<br />
<br />
<b>Viet Ecology Foundation<br />
</b>45272 Omak Street<br />
Fremont, CA 94539<br />
Email Address<br />
vefmedia@vietecology.org<br />
<b> </b> <br />
<b>Ngày 16, tháng 3, 2016</b><br />
His Excellency Ted Osius<br />
U.S. Ambassador to Vietnam<br />
7 Lang Ha Street<br />
Hanoi, Vietnam<br />
<br />
<div align="center">
<b>Subject: Yêu cầu trợ giúp Mekong theo Dự luật Hoa Kỳ S. Resolution 227 </b><br />
<b>Thảm kịch Lưu vực Mekong</b></div>
<div align="center">
<br /></div>
Kính thưa Ông Đại sứ:<br />
<br />
Vào năm 2011, Thượng viện Hoa Kỳ thông qua Dự luật S. Res.227 về lưu vực sông Mekong với 10 nghị quyết sau đây:<br />
<ol start="1" type="1">
<li><i>kêu gọi chánh phủ Mỹ nhận định rõ sự khác biệt hoàn cảnh
giữa các quốc gia ven sông Mekong, bao gồm các khía cạnh năng
lượng, tài nguyên thiên nhiên, và đồng thời hỗ trợ cho nền tảng
phát triển hiệu quả/ cost-effective đáp ứng được nhu cầu sản xuất
điện, tăng trưởng kinh tế và giảm nghèo khó. </i></li>
<li><i>kêu gọi các đại diện của Hoa Kỳ trong các ngân hàng phát
triển đa quốc gia vận dụng tiếng nói và quyền đầu phiếu đề chống
lại việc hỗ trợ tài chính cho các dự án đập thủy điện dòng chính
Mekong nếu chưa được phối hợp đầy đủ trong phạm vi vùng và có thể
gây những tác hại đáng kể về môi trường, đời sông cư dân, và phát triển
kinh tế ven sông và trong lưu vực. </i></li>
<li><i>khuyến khích Hoa Kỳ gia tăng cam kết với các quốc gia
Mekong qua Sáng Kiến Hạ Lưu Mekong/ LMI và gia tăng hỗ trợ “năng
lượng và an ninh nước” thuộc vùng Đông Nam Á. </i></li>
<li><i>kêu gọi chánh phủ Hoa Kỳ lãnh đạo Sáng Kiến Hạ Lưu
Mekong/ LMI quan tâm nhiều hơn tới khả năng xây dựng các dự án về
năng lượng và cơ sở hạ tầng nước. </i></li>
<li><i>hoan nghênh quyết định của chánh phủ Lào tạm hoãn xây
công trình đập Xaburi để đáp lại mối quan tâm của các quốc gia lân
bang.</i></li>
<li><i>hỗ trợ hoãn xây chuỗi các con đập dòng chính Mekong cho
tới khi các cuộc lượng giá môi sinh hoàn chỉnh, đồng thời với kế
hoạch điều hợp đa phương được hoàn tất.</i></li>
<li><i>kêu gọi mọi quốc gia ven sông Mekong, bao gồm cả Trung
Quốc tôn trọng quyền của các quốc gia khác trong lưu vực và cần
quan tâm tới bất cứ sự bất đồng hay mối e ngại nào đối với các dự
án đập sông Mekong.</i></li>
<li><i>khuyến khích các thành viên của MRC tôn trọng thủ tục
“tham vấn trước/ prior consultation” qua tiến trình xây đập trải
với các giai đoạn như: Thủ tục Thông báo / Procedures for
Notification, Tham vấn trước / Prior Consultation, Chuẩn thuận /
Agreement. </i></li>
<li><i>Kêu gọi các chánh phủ Miến Điện và Trung Quốc cải thiện
hợp tác với MRC, chia xẻ thông tin về lưu lượng nước và tham dự
vào các tiến trình quyết định trong vùng/ regional decision-making
processes, trong phát triển và xử dụng sông Mekong. Và:</i></li>
<li><i>hỗ trợ các quốc gia hạ lưu Mekong thu thập dữ kiện và
phân tích ảnh hưởng các dự án phát triển dọc theo sông Mekong. </i></li>
</ol>
<br />
Hiện nay lưu vực sông Mekong đang rơi vào nạn hạn hán trầm trọng
nhất trong lịch sử. Theo tinh thần Đạo luật S.Res.227, hành động
nhanh chóng rất cần thiết vì những lý do sau đây: <br />
<ol>
<li>Nguồn nước vốn là sinh kế và an tòan thực phẩm của ba mươi triệu
dân cư Viet Nam và Cam Bốt phải dựa vào đang cạn kiệt. 20% Số gạo xuất
cảng ra thế giới là do họ sản xuất và cung cấp vì thế sẽ bị ảnh hưởng
rất lớn.</li>
<br />
<li> Viet Ecology Foundation đã phân tích số liệu mực nước do trang
mạng Mekong River Commission công bố. Chúng tôi kết luận rằng sự chênh
lệch mực nước giữa Phnom Penh và Prek Kdam chỉ còn xảy ra trong bốn
tuần trong năm 2015 và trung bình là 10 cm trong vòng biên độ dao động
tự nhiên. Đây là tiếng chuông báo động vì điều này có nghĩa là hiện
tượng đổi chiều dòng chảy vào Biển Hồ của sông Tonle Sap không còn diễn
ra đáng kể và tin cậy nữa. Chúng tôi lo ngại rằng hiện tượng lũ ngập
kỳ diệu, flood pulse 6 tháng hàng năm vẫn có trong lịch sử Biển Hồ nay
đã không còn có nữa. Năm 2015 có thể là bi kịch vì môi sinh Tonle Sap
đã bị biến đổi sang một chế độ thủy vận rất khác, sự biến đổi có tính
quyết liệt này phải xem là mối nguy cấp bách giáng xuống cả lưu vực.
</li>
<br />
<li>Để đối phó với nạn hạn hán chưa từng có này, một số lượng có giới
hạn nước ngọt tù ngòai lưu vực đã phải đem vào cung cấp cho các bệnh
xá và dân cư sinh họat. Nhiều giếng mới phải khoan sâu hơn để tìm nguồn
nước ngọt, dù biết chúng sẽ co nước mặn xâm lấn sâu hơn vào lục địa và
tăng độ mặn cho các giếng đã có sẵn.Tất cả các biện pháp đó không giải
quyết thỏa đáng thảm họa hạ hán này, dù chỉ là tạm thời vì đây là vấn
nạn lâu dài trên lưu vực. </li>
<br />
<li>Sáu chính phủ trong lưu vực phải hành động cấp thời để chia sẻ
nguồn nước giữa các dân tộc sao cho hạ lưu không bị mất đi số lượng cần
thiết để sinh tồn. Trụng Quốc, Lào PDR, Thái Lan và cả Việt Nam theo
thứ tự đó đã xây dựng nhiều hồ chứa thủy điện lớn nhất lưu vực (Table
1), và Thái Lan còn lấy nước sông Loie không cho số nước này vào
Mekong. Mực nước năm 2015 từ Luang Prabang đến Kratie xuống thấp mức kỷ
lục 20 năm, sau đó mực nước từ Kompong Cham xuống thấp dưới mức kỷ lục
90 năm cho đến khi ra biển. </li>
<br />
<li>Nếu các dự án và hành động của con người nói trên cứ tiếp tục và
gây thêm tác hại chồng chất trên hạn hán vì khí hậu biến đổi thiên
nhiên, thì chính con người, không phải thiên nhiên đã giáng cái chết
lên dân cư Cam Bốt và Việt Nam. Năm nay 2016, có lẽ chúng ta đang chứng
kiến một nhân tai diễn ra trên lưu vực Mekong. Việc Mekong River
Commission không hành động bảo vệ và duy trì chu trình ngập, flood pulse
cho Biển Hồ là một tội ác nhân lọai. Việc chính phủ sáu nước thiếu hợp
tác duy trì lưu lượng tôi thiểu cho tòan lưu vực cùng sinh tồn là
thiếu trách nhiệm trước 60 triệu dân cư cả lưu vực. </li>
<br />
<li>Cứu vãn Biển Hồ vào mùa lũ là cứ vãn Châu thổ Cửu Long trong mùa khô. <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/United_Nations_Framework_Convention_on_Climate_Change" title="United Nations Framework Convention on Climate Change">United Nations Framework Convention on Climate Change</a> (UNFCCC)
đã xác nhận Châu thổ Tonle Sap - Mekong là một châu thổ phải chịu tác
động tiêu cực nặng nề nhất tổng hợp vì biến đổi khí hậu, hạn hán và
biển dâng, việc do đó Koa Kỳ lãnh đạo việc giúp đỡ Việt Nam và Cam Bốt
là hợp lý. </li>
</ol>
The Mekong River Commission Joint Committee (MRC JC)sẽ nhóm họp
trong tuần này nhưng không cho các tổ chức NGO tham dự. Chúng tôi viết
lá thư này theo tinh thần Đạo luật S.Res.227 yêu cầu ông và chính phủ
Hoa Kỳ, là nước viên trợ đối tác của Mekong cử đại diện đi tham dự buổi
họp MRC JC này để gíong lên tiếng chuông báo động về vấn đề quan trọng
này và khuyến cáo nước Mekong có biện pháp và hành động hiệu quả chia
sẻ nguồn nước và an tòan thực phẩm cho tòan thể lưu vực hất là sự sống
còn cho dân cư Cam Bốt và Việt Nam. <br />
<br />
Kính thư,<br />
<img alt="sign" src="http://vietecology.org/Images/LongPhamSign.gif" /><br />
Long P. Pham, P.E.<br />
Chairman<br />
Viet Ecology Foundation<br />
<br />
<img src="http://vietecology.org/images/Articles/Letter2US1.jpg" /> <br />
<img src="http://vietecology.org/images/Articles/Letter2US2.jpg" /> <br />
Xiaowan and Nouzhadu Hydropower Dams in China<br />
<img src="http://vietecology.org/images/Articles/Letter2US3.jpg" /><br />
<img src="http://vietecology.org/images/Articles/Letter2US4.jpg" /><br />
<b>Source: VEF</b><br />
<img src="http://vietecology.org/images/Articles/Letter2US5.jpg" /><br />
<b>Source: MRC</b> <img src="http://vietecology.org/images/Articles/Letter2US6.jpg" /><br />
<b>Source: MRC</b> <img src="http://vietecology.org/images/Articles/Letter2US7.jpg" /><br />
<i>[Picture]
_ ASEAN Summit on 11/ 17/ 2011 at Bali, Indonesia, with the motto
"ASEAN Community in a Global Community of Nations": The Chinese Prime
Minister Wen Jiabao standing next to the American President Obama but
each looking his separate way [Source: Photo Reuters] </i> <br />
<div align="center">
<br /></div>
<div align="center">
<br /></div>
<div align="center">
<b>US CONGRESS RESOLUTION S.Res.227</b><br />
<b>IN THE SENATE OF THE UNITED STATES, JULY 7, 2011, </b></div>
<ol>
<li>Mr.
WEBB (for himself, Mr. INHOFE, and Mr. LUGAR) submitted the following
resolution; which was referred to the Committee on Foreign Relations</li>
<br />
<li><b>S.Res.227</b> -<i> A
resolution calling for the protection of the Mekong River Basin and
increased United States support for delaying the construction of
mainstream dams along the Mekong River.</i></li>
</ol>
Whereas
the Mekong River is the world's 12th longest river, originating on the
Tibetan Plateau and flowing nearly 3,000 miles down through China into
Burma, Thailand, Laos, Cambodia, and Vietnam;<br />
<br />
Whereas the
Lower Mekong River in Thailand, Laos, Cambodia, and Vietnam is a
source of freshwater, food, and economic opportunity for more than
60,000,000 people;<br />
<br />
Whereas the Mekong River is second in
biodiversity only to the Amazon River, with an estimated 1,500
different species of fish, of which at least a third migrate up the
river and tributaries in their life cycle, including the majority of
the commercial fish catch;<br />
<br />
Whereas the Mekong River supports the world's two largest rice exporters, Thailand and Vietnam,<i> [Author's note: the rice growing region of Thailand is located in the Chao Phraya Delta not Mekong]</i> as
well as the world's largest inland fishery of 4,000,000 tons of
freshwater fish per year, providing up to $9,000,000,000 annual income
and approximately 80 percent of the animal protein consumed in the
Lower Mekong Basin;<br />
<br />
Whereas China is constructing up to
15 dams along the mainstream of the Upper Mekong River, and Thailand,
Laos, Cambodia, and Vietnam are planning to construct or finance the
construction of up to 11 dams on the lower half of the river's
mainstream.<br />
<br />
Whereas scientific studies have cautioned
that mainstream dam construction on the Mekong River will negatively
affect the river's water flow, fish population, and wildlife;<br />
<br />
Whereas the Mekong River Commission is a river basin management
organization including the Governments of Thailand, Laos, Cambodia, and
Vietnam that have signed the Agreement on the Cooperation for the
Sustainable Development of the Mekong River Basin, done at Chiang Rai,
Thailand, April 5, 1995, and agreed to cooperate on management of the
river and development of the full potential of sustainable benefits to
all riparian States;<br />
<br />
Whereas the members of the
Commission have also agreed to “make every effort to avoid, minimize
and mitigate harmful effects that might occur to the environment,
especially the water quantity and quality, the aquatic (eco-system)
conditions, and ecological balance of the river system, from the
development and use of the Mekong River Basin water resources or
discharge of wastes and return flows” Article 7 of the 1995 Mekong
Agreement, MRC.<br />
<br />
Whereas the Mekong River Commission
sponsored a Strategic Environmental Assessment of the proposed series
of mainstream dams along the Lower Mekong River, concluding that the
mainstream projects are likely to result in serious and irreversible
environmental damage, losses in long-term health and productivity of
natural systems, and losses in biological diversity and ecological
integrity;<br />
<br />
Whereas such changes could threaten the
region's food security, block fish migration routes, increase risks to
aquatic biodiversity, reduce sediment flows, increase saline intrusion,
reduce agricultural production, and destabilize the river channels and
coastline along the Mekong Delta;<br />
<br />
Whereas the United
States has significant economic and strategic interests in the Mekong
River sub-region that may be jeopardized if the construction of
mainstream dams places the region's political stability at risk;<br />
<br />
Whereas the Department of State initiated the Lower Mekong
Initiative in July 2009 to engage Thailand, Laos, Cambodia, and Vietnam
on water security issues, to build regional capacity, and to
facilitate multilateral cooperation on effective water resources
management;<br />
<br />
Whereas funding for the Lower Mekong
Initiative has primarily focused on the environment, health, and
education leaving the fourth pillar--infrastructure--largely unfunded;<br />
<br />
Whereas attention to infrastructure development is a critical
element of promoting the coordinated construction of hydropower dams in
the region;<br />
<br />
Whereas, on September 22, 2010, Laos
submitted for review to the Mekong River Commission the proposal for
the Xayaburi Dam, the first of nine mainstream dams planned by Laos
along the Lower Mekong River; <i>[Author’s note: the two other dams that are not included in the count are Stung Treng and Sambor on the Cambodian territory]</i><br />
<br />
Whereas, on April 19, 2011, the Mekong River Commission's Joint
Committee representatives met to discuss the Xayaburi project without
reaching consensus on whether the project should proceed, but agreed
during the meeting to table the decision and consider it at a later
date at a higher ministerial level; and<br />
<br />
Whereas, on May
8, 2011, the Government of Laos agreed to temporarily suspend work on
the Xayaburi dam and announced plans to conduct further environmental
assessments on the project in response to regional concerns:<br />
<br />
Now, therefore, be it resolved, that the U.S. Senate--<br />
<br />
<ol start="11">
<li><i>calls
on the United States Government to recognize different national
circumstances of riparian states along the Mekong River, including
their energy and natural resource profiles, and to support the
development of cost-effective base load power that meets electricity
generation needs, promotes economic growth, and alleviates poverty;</i></li>
<br />
<li><i>calls
on United States representatives at multilateral development banks to
use the voice and vote of the United States to oppose financial
assistance to hydropower dam projects on the mainstream of the Mekong
River that have not been adequately coordinated within the region and
would impose significant adverse effects on the environment,
population, and economic growth along the river and its basin;</i></li>
<br />
<li><i>encourages
greater United States engagement with the Mekong River countries
through the Lower Mekong Initiative and increased support for energy
and water security in Southeast Asia;</i></li>
<br />
<li><i>calls on
the United States Government in leading the Lower Mekong Initiative to
devote greater attention to capacity building projects on energy and
water infrastructure;</i></li>
<br />
<li><i>applauds the decision
of the Government of Laos to temporarily suspend work on the Xayaburi
Dam in response to regional concerns;</i></li>
<br />
<li><i>supports
delay of the construction of mainstream hydropower dams along the
Mekong River until the comprehensive environmental assessments have
been completed and adequate planning and multilateral coordination has
been achieved;</i></li>
<br />
<li><i>calls on all riparian states
along the Mekong River, including China, to respect the rights of other
river basin countries and take into account any objection or concerns
regarding the construction of hydropower dams;</i></li>
<br />
<li><i>encourages
members of the Mekong River Commission to adhere to the prior
consultation process for dam construction under the Commission's
Procedures for Notification, Prior Consultation and Agreement;</i></li>
<br />
<li><i>calls
on the Governments of Burma and China to improve cooperation with the
Mekong River Commission and information sharing on water flows and
engage in regional decision-making processes on the development and use
of the Mekong River; and</i></li>
<br />
<li><i>supports assistance
to the Lower Mekong River riparian states to gather data and analyze
the impacts of proposed development along the river.</i></li>
</ol>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6892130922183669225.post-38373805907551595712016-04-30T19:35:00.002-07:002016-04-30T19:35:37.696-07:00Đặc tính các vùng sinh thái miền Châu thổ sông Cửu LongGS Thái Công Tụng<br />
<br />
<div class="content">
<strong>1.Tổng quan .</strong><br />
<br />
Cũng như châu thổ sông Hồng, cũng như các đồng bằng duyên hải miền
Trung, châu thổ sông Cửu Long đã từng nằm dưới biển cạn. Biển cạn bao
phủ toàn miền, kể cả vùng Nam Vang, Biển Hồ, chỉ trừ một vài hải đảo
ngày nay nằm trong đất liền như Núi Sam, Núi Sập ở vùng Châu Đốc Hà
Tiên. Thực vậy, hết <strong>thời kì băng giá lần cuối</strong> quãng
19 000 năm trước đây , nước biển dâng lên nhanh chóng, cao hơn mực nước
biển ngày nay chừng 4m.5 vào thời Holocen sớm .. Lúc đó, bờ biển gần
đến Phnom Penh (Nam Vang) ngày nay. Vùng biển cạn bao phủ toàn những
cây tràm (<em>Melaleuca</em>), cây đước (<em>Rhizophora</em> sp.), cây mắm (<em>Avicennia</em>
sp.). Những thực vật chịu mặn này đã tạo thuận lợi cho việc giữ lại
các vật liệu lắng tụ, làm giảm sự xói mòn do nước hoặc gió, và cung cấp
sinh khối cho trầm tích châu thổ. Rồi phù sa mỗi năm tràn về, làm lấp
dần các rừng cây sú vẹt. Nhiều mũi khoan gần Angkor và Biển Hồ Tonle
Sap cho thấy vết tích của các trầm tích biển như sú vẹt đầm lầy . Hình
thái châu thổ sông Cửu Long dần dà được tạo thành trong khoảng 3 000
năm nay . Trong khoảng thời gian này, châu thổ đã tiến 200 km trên thềm
lục địa và mực nước biển hạ dần và <strong>mỗi lần hạ thấp xuống lại để lại một bờ biển mới</strong>
.. Nhiều bờ biển cổ nay thường gọi là ‘giồng’ như trong dân gian gọi
như Giồng Trôm, Giồng Ông Tố v.v. . Nhiều tỉnh như Bến Tre, Trà Vinh có
nhiều giồng cát là đất của các bờ biển cổ.<br />
<br />
<a name='more'></a><br />
<strong>2. Các vùng sinh thái.</strong><br />
<br />
<strong>2.1.nhận xét tổng quát</strong><br />
<br />
Nói đến đồng bằng sông Cửu Long là nói ngay đến nước: thực vậy, kinh rạch ngổn ngang, bàu, ao, bưng, sông sâu, sóng cả.<br />
<br />
Nhiều ca dao phản ánh kinh rạch chằng chịt với ghe thuyền buôn bán :<br />
<br />
-<em>Chèo <strong>ghe</strong> sợ sấu cắn chưn,</em><br />
<em>Xuống bưng sợ đĩa lên rừng sợ ma</em><br />
<em> </em><br />
<em> -<strong>Ghe </strong>anh đỏ mũi xanh lường,</em><br />
<em>Ở trên Gia Định xuống vườn thăm em</em><br />
<em> </em><br />
<em>-Cái Răng, Ba Láng, Vàm Xáng, Xà No</em><br />
<em>Có thương em, anh mua cho một chiếc <strong>đò</strong></em><br />
<em>Để em lên xuống thăm dò ý anh</em><br />
<em> </em><br />
<em>-Bước xuống bắc Mỹ Tho, thấy sóng xô <strong>nước</strong> đẩy</em><br />
<em>Bước lên bờ Rạch Miễu, thấy <strong>nước</strong> chảy vòng quanh</em><br />
<em>Anh biết chắc nơi đây là đất Châu thành</em><br />
<em>Sao tìm hoài không thấy trong đám bộ hành có em</em><br />
<em> </em><br />
<em>-Anh đi <strong>ghe</strong> gạo Gò Công</em><br />
<em> Vô vàm Bao Ngược, gió giông đứt buồm</em><br />
<br />
Những vùng đất thấp, úng nước có nhiều từ ngữ gắn với đặc
điểm địa lý như bưng, bào, đìa, láng, lung, lạch..; đặc biệt các từ ngữ
chỉ các trạng huống của nước (nước rong, nước ròng, nước đứng…) rất
phong phú;<br />
<br />
<em>-Nước rong nước chảy tràn đồng</em><em><br />
</em><em>Tơ duyên sẵn có chỉ hồng chưa se</em><em></em><br />
<em><br />
</em><em>-Nước sông lững đững lờ đờ</em><em><br />
</em><em>Thương người nói vậy biết chờ hay không.</em><br />
<br />
<strong>2.2. Các vùng sinh thái .</strong><br />
<br />
Các vùng sinh thái là những vùng tương đối đồng nhất về nhiều
yếu tố như đất (ví dụ đất mặn, đất phèn ..), như nước (nước mặn, nước
lũ).<br />
<br />
Dưới đây là mô tả 6 vùng sinh thái tại đồng bằng sông Cửu Long<br />
<img src="http://vietecology.org/images/Articles/DacTinh-1.jpg" /> <br />
<strong>Hình 1.1.</strong><em> Phân vùng vùng sinh thái ở ĐBSCL </em><em>(Vo Tong Xuan and Matsui, 1998). </em><br />
<br />
<strong>2.2.1 Vùng ven biển đất mặn</strong><br />
<br />
Bao gồm nhiều vùng đất duyên hải thấp ở Bac Lieu, Soc Trăng, Trà
Vinh, Bến Tre, Gò Công. Đất mặn vì gần biển, chịu tác động của thuỷ
triều lên xuống mỗi ngàỵ... Trong vùng này, cũng găp nhiều giồng cát
duyên hải rộng hẹp, dài ngắn tùy vùng và dưới các đất giồng này có nước
nhạt (nước ngọt) uống được. Các giồng cát có hình vòng cung song song
với bờ biển, nhô cao hơn so với các vùng đất phù sa chung quanh, xuất
hiện ở các huyện vùng Gò Công, Trà Vinh... Đó là những chứng tích còn
lại của thời kỳ biển lùi. <strong>Đất cát giồng (</strong><em>Fluventic</em><strong> </strong><em>Tropopsamments</em><strong>)</strong>
có mức độ phì nhiêu thấp, ít chua trên mặt và trung tính ở tầng sâu;
nhưng có địa hình cao nên được di dân đến ở trong buổi đầu khai khẩn
đất hoang. Hơn nữa đất cát giồng giữ được nước ngọt cho mùa khô, nên
thường là tụ điểm dân cư đông đúc.<br />
<br />
Vào mùa mưa, nhờ lưu lượng nước khá lớn nên có thể đẩy lùi nước
mặn từ dòng sông chính và kênh lớn ra biển còn vào mùa khô nước triều
biển Đông xâm nhập sâu vào nội địa nên nhiều khu vực bị nhiễm mặn, không
trồng lúa được. Phải chờ vài trận mưa đầu mùa để rửa mặn truóc khi
cấy lúa. Thực vật trong rừng ngập mặn thường gặp là cây đước, mắm ,
sú vẹt , chà là …bao phủ và ngập nước triều quanh năm.. Đất phù sa địa
hình thấp nhiều nơi còn chịu ảnh hưởng nước thủy triều và lũ từ nguồn
đổ về nhờ đó ruộng có nước tự chảy quanh năm, lợi ích lớn cho nông
nghiệp.<br />
<br />
<strong>2.2.2. Vùng Đồng Tháp Mười</strong> .<br />
<br />
Nằm trong các tỉnh Kiến Tường, Kiến Phong (trước 1975), ngày nay
trong các tỉnh Tiền Giang, Long An và Đồng Tháp, với địa hình bằng
phẳng, độ cao quãng 2 mét so với mặt biển.<br />
<br />
Thực vật ngoài các đồng cỏ năng, cỏ lác còn có rừng tràm với nhiều
chim cò. Động vật rất đa dạng; riêng về cá thì nông dân địa phương
thường gọi <strong>cá đen</strong> sinh sống trong song rạch hoặc vùng ven sông như cá lóc, cá trê, cá rô và <strong>cá trắng</strong>
có thể di cư rất xa như cá chép, cá tra, cá b ông lau, cá ba sa; ngoài
cá còn có chuột đồng bán đầy ngoài chợ , còn rắn thì nào rắn nước, rắn
hổ, rắn bông súng, rắn mối. Ngoài <strong>đất phù sa ven sông</strong>, trong vùng Đồng Tháp còn có <strong>đất phèn:</strong><br />
<br />
-đ<strong>ất phèn tiềm tàng</strong> ( <em>Sulfaquents</em>) hình
thành trong vùng chịu ảnh hưởng của nước có chứa nhiều sulfat. Trong
các điều kiện yếm khí, cùng với hoạt động của vi sinh vật, sulfat nhôm
và sulfat sắt bị khử để tạo thành lưu huỳnh và chất này sẽ kết hợp với
sắt có trong trầm tích để tạo thành FeS2. pH thường dưới 4. Vì đất có
nhiều H2S nên có mùi hôi .<br />
<br />
-Khi đất phèn ở trong môi trường thoáng khí (thoát nước), ta có <strong>đất</strong> <strong>phèn</strong> <strong>hoạt động (</strong><em>Sulfaquepts</em><strong>)</strong> dưới dạng màu vàng, mà dân gian thường gọi là <strong>đất cứt chuột</strong> (jarosite). Đất phèn hoạt động và đất phèn tiềm tàng <strong>không phải chỉ ở vùng Đồng Tháp mới có mà hiện diện tại nhiều vùng sinh thái khác</strong>
. Ví dụ: đất phèn hoạt động gặp nhiều ở Bán đảo Cà Mau, Tứ Giác Long
Xuyên, còn đất phèn tiềm tàng gặp nhiều ở vùng sinh thái Bán đảo Cà
Mau và Phù sa ven sông.<br />
<br />
<strong>Bảng 1.1: Phân bố diện tích đất phèn hoạt động và tiềm tàng ở các vùng sinh thái ĐBSCL</strong><br />
<img src="http://vietecology.org/images/Articles/DacTinh-2.jpg" /><br />
<br />
Trong vùng Đồng Tháp, còn có hai nhánh sông Sở Hạ và sông Sở Thượng
bắt nguồn từ Campuchia đổ ra sông Tiền ở Hồng Ngự .Đây là vùng ngập
sâu hơn các vùng khác ở ÐBSCL nhưng là vùng chiếm diện tích lớn, có
tiềm năng lớn, một khi chủ động được nước.<br />
<br />
<img src="http://vietecology.org/images/Articles/DacTinh-3.jpg" /> <br />
<strong>Hình 1.2: Bản đồ phân bố các nhóm đất phèn hoạt động và tiềm tàng vùng ĐBSCL</strong><br />
<br />
<strong>2.2.3. Vùng phù sa nước ngọt</strong><br />
<br />
Bao gồm nhiều tỉnh hai bên sông Tiền và sông Hậu như Long An, Mỹ
Tho, Long Xuyên, Châu Đốc, Vĩnh Long; ta liên tưởng ngay đến bài hát:<br />
<br />
<em>Giòng An Giang sông sâu sóng biếc,<br />
Giòng An Giang cây xanh lá thắm,<br />
lả lướt về qua Thất Sơn,<br />
Châu Đốc giòng sông uốn quanh,<br />
soi bóng Tiền Giang Cửu Long.</em><br />
<em> </em> <br />
Vùng này nhiều đất phù sa địa hình cao ở dọc hai bên bờ sông Tiền
và sông Hậu và hình thành trên trầm tích sông, độ phì nhiêu cao, rất
tốt cho sản xuất nông nghiệp từ lúa ruộng đến vườn cây ăn trái dọc
theo ven sông cũng như trên đất các cù lao giữa sông.<br />
<br />
<br />
<br />
<img src="http://vietecology.org/images/Articles/DacTinh-4.jpg" /><br />
<br />
Có thể chia đất phù sa ra vài nhóm:<br />
<br />
-<strong>đất phù sa bồi hàng năm (</strong><em>Aeric Fluvaquents</em><strong>)</strong> ở ven sông và phần lớn trên các cù lao, các cồn giữa sông. Trắc diện đất chưa phân hoá hoặc phân hoá yếu<br />
<br />
-<strong>đất phù sa không được bồi (</strong><em>Typic Ustifluvents</em><strong>)</strong>, nằm chỗ địa hình cao ven sông, màu nâu nhạt hơn đất phù sa được bồi<br />
<br />
-<strong>đất phù sa không được bồi gley (</strong><em>Aquic Tropaquepts</em><strong>)</strong>,
phân bố xa dòng sông, địa hình thấp đọng nước nhiều tháng trong năm
với các đốm gley nghĩa là có những đốm sét màu xám nâu hay xám xanh
trong trắc diện đất<br />
<br />
-<strong>đất phù sa không được bồi có tầng sesquyoxyt loang lổ đỏ vàng (</strong><em>Typic Ustropepts</em><strong>)</strong>, ở địa hình cao, xa sông, thường trồng lúa lâu đời<br />
<br />
Đất phù sa có độ phì nhiêu cao và được dùng trong sản xuất lúa, cây ăn trái, rau đậu ..<br />
<br />
<strong>2.2.4. Vùng Tứ giác Long Xuyên</strong><br />
<br />
Vùng Tứ giác Long Xuyên được giới hạn bởi kênh Vĩnh Tế, Sông Hậu,
Quốc lộ 80 và kênh Rạch Giá - Hà Tiên liên quan đến ba tỉnh thành phố
là: An Giang, Kiên Giang và thành phố Cần Thơ. Vùng Tứ giác Long Xuyên
có tổng diện tích khoảng gần 500.000ha; trong đó, tỉnh An Giang có hơn 230.000ha, chiếm hơn 48%; tỉnh Kiên Giang có hơn 234.000ha, chiếm hơn
47% và thành phố Cần Thơ trên 15.000ha, chiếm hơn 3%. Tuy nhiên, phần
phía Bắc của Tứ Giác này,-<strong>từ khu dinh điền Cai Sắn trở lên sông Hậu-, không úng ngập như phần phía Nam</strong> trong hình. Ngoài ra, trong vùng Tứ Giác Long Xuyên, cũng có<strong> vùng cao Thất Sơn</strong>
(Bảy Núi) gồm huyện Tri Tôn và Tịnh Biên, vì địa hình cao trải dốc
theo triền núi nên không bị úng ngập . Tại đây, thường gặp những loại
đất xám trên sản phẩm phong hoá đá mácma axit (<em>Plinthic Ustorthents</em>) và đất xói mòn trơ sỏi đá (<em>Lithic Ustorthents</em>). Còn những nơi khác giáp biển của Kiên Giang thì bị ảnh hưởng của xâm nhập mặn (<em>Tropaquepts-salic</em>). Xung quanh vùng núi Thất Sơn , hiện nay rừng đà bị tàn phá hết, cần phải tái tạo hoàn toàn lại. <br />
<br />
<strong>2.2.5. Vùng trũng sông Hậu (Phụng Hiệp, Chương Thiện)</strong><br />
<br />
Chương Thiện là tỉnh thành lập thời Việt Nam Cọng Hoà. Phụng Hiệp
được biết vì tại đó có Ngã Bảy Phụng Hiệp có 7 con kinh gặp nhau. Tại
Phụng Hiệp, có con kênh đào nối từ sông Hậu qua thị trấn Phụng Hiệp
theo hướng ĐB-TN thẳng đến thành phố Cà Mau.Vùng trũng sông Hậu nằm
trong tỉnh Hậu Giang ngày nay, cách cửa biển Trần Đề (Sóc Trăng) 65 km
và cách cửa biển Rạch Giá (Kiên Giang) 45km, nên Hậu Giang nằm trọn
trong vùng bị ảnh hưởng của xâm nhập mặn, nhất là lúc triều cường thì
nhiều nơi mặn xâm nhập vào sâu làm độ mặn tăng cao, ảnh hưởng đến năng
xuất lúa.<br />
<br />
Trong vùng trũng sông Hậu, có <strong>đất phèn tiềm tàng nông-mặn (</strong><em>Sulfaquepts-salic</em><strong>)</strong>; nhiều nơi <strong>đất than bùn-phèn (</strong><em>Sulfihemists</em><strong>), đất úng thuỷ</strong>
nên hiện nay, nhiều nơi vẫn còn lúa cấy hai lần để thích nghi: lúa gieo
vào các tháng 6-8, cấy lần đầu vào tháng 8 và sau đó vài tháng, khi
cây lúa khá cao chừng 60-70cm thì phải nhổ và đem đi cấy lần thứ hai,
mục đích chính là để thích nghi với điều kiện thuỷ lợi . Lúa cấy hai
lần năng xuất thường không cao, chu kỳ sinh trưởng dài . Hướng cải tạo
là phải đào kinh mương tiêu bớt nước để cấy một lần .<br />
<br />
<strong>2.2.6. Vùng bán đảo Cà Mau</strong><br />
<br />
Vùng bán đảo Cà Mau có <strong>đất mặn, đất phèn, đất phèn-mặn và đất hữu cơ</strong><strong>. </strong><br />
<br />
<strong>Đất mặn.</strong> Riêng về đất mặn, cũng phải phân biệt <strong>đất mặn dưới rừng ngập mặn</strong> (<em>Salic Hydraquents, Salic Haplaquents</em>), <strong>đất mặn nhiều</strong> (<em>Salic Fluvaquents, Salic Ustifluvents</em>), <strong>đất mặn trung bình</strong> (<em>Tropaquepts-salic</em>), <strong>đất mặn ít</strong> (<em>Ustropepts-salic</em>)<br />
<br />
<strong>Nếu tính theo nồng độ muối</strong> thì nếu đất chứa dưới 3
gram muối mỗi lít, thì đất đó không mặn; đất chứa trên 12g/lit thì đất
mặn nhiều. Từ 3 đến 6 g/lit, thì đất hơi mặn. Có thể đo độ mặn trong
đất bằng suất dẫn điện .<strong>Suất dẫn điện</strong> (Electrical
conductivity) tỷ lệ thuận với nồng độ muối trong đất .Người ta thường
tính ra decisiemens mỗi mét (dS/m) hoặc millimhos mỗi centimét (mS/cm).
Nếu tính theo millimhos/cm thì dưới 4.5 thì đất đó không mặn và trên
4.5 thì đất mặn.<br />
<br />
Đất mặn thì sự hút nước của thực vật bị giảm đi. Thực vật có thể
hấp thụ dễ dàng nước và phân hoá học đến mức nồng độ muối tối đa từ 3
đến 4mS/cm hoặc một nồng độ muối từ 3 đến 4 gram mỗi lít dung dịch đất
(phần nước của đất)<br />
<br />
<strong>Đất phèn</strong> có những tính chất đã mô tả tại vùng Đồng Tháp<br />
<br />
<img src="http://vietecology.org/images/Articles/DacTinh-5.jpg" /><br />
<strong>Hình 1.3</strong>. Rừng tràm U Minh<br />
<br />
Ngoài ra cũng phải kể đất phèn hoạt động nông-mặn (<em>Sulfaquepts-salic</em>), đất phèn hoạt động sâu-mặn (<em>Sulfic Tropaquepts-salic</em>), đất phèn hoạt động nông (<em>Sulfaquepts</em>), đất phèn tiềm tàng nông dưới rừng ngập mặn (<em>Salic Sulfaquents</em><strong>). </strong>Rừng thiên nhiên chủ yếu là rừng ngập mặn với <strong>cây mắm</strong> (<em>Avicennia</em>) là cây tiên phong mọc trên đất bùn lỏng, sau khi đất dần dần được cố định thì mới đến lượt các <strong>cây đước</strong> (<em>Rhizophora</em>), <strong>cây vẹt</strong> (<em>Bruguiera cylindrica </em>)<strong> </strong>với bộ rể xoè ra như chiếc càng giúp chận làn sóng biển và giữ đất phù sa.<br />
<br />
Sau khi đất dần dà ổn định, với thân cây chôn vùi dưới đất lâu năm tạo ra <strong>đất hữu cơ nhiều than bùn (</strong><em>Sulfihemists, Sulfohemists</em><strong>)</strong>, tập trung ở hai khu vực U Minh Thượng và U Minh Hạ với nhiều rừng tràm (<em>Melaleuca</em>)
mọc .Đất hữu cơ khoảng 26 ngàn ha, có địa hình khá thấp, trũng. Đất
được hình thành bởi xác bả thực vật dạng bán phân rã và hình thành lớp
than bùn như vùng U Minh. Rừng tràm U Minh Hạ tỉnh Cà Mau rộng 70.000
ha. Những loại đất hữu cơ rất dễ cháy vì toàn bã thực vật, do đó phải có
thuỷ cấp gần mặt đất, nếu để khô nước, nguy cơ cháy là rất cao. Rừng
tràm cung cấp gỗ dùng trong xây dựng và là nơi trú ẩn của nhiều đàn ong
đến hút nhụy làm mật.<br />
<br />
Trong vùng này, có vài con sông sau đây:<br />
<br />
<strong>-sông Ông Đốc </strong>dài 58km, đổ ra Vịnh Thái Lan. Hai bên sông có nhiều rạch như rạch Cái Tàu, rạch Giếng. Tại sao có tên Sông Ông Đốc ?<strong> </strong>Tương
truyền ngày trước, chúa Nguyễn Ánh bị quân Tây Sơn đuổi đánh đến đây.
Đô đốc thủy binh Nguyễn Văn Vàng đã xin Nguyễn Ánh được mặc hoàng bào
để nghi binh cho Nguyễn Ánh trốn. Vị đô đốc này hy sinh; sau này được
lập miếu thờ tại vùng này vào năm 1802. Từ đó, sông này được dân gian
gọi là sông Ông Đốc.<br />
<br />
<strong></strong><br />
<strong>-</strong><strong>Sông Trẹm</strong> (còn gọi là <strong>sông Tràm Trẹm</strong>)
là một chi lưu dài 36 km của sông Ông Đốc. Sông ch ảy qua huyện An
Minh tỉnh Kiên Giang và huyện Thới Bình tỉnh Cà Mau . Sông Trẹm chia
rừng U Minh thành hai vùng U Minh Thượng (thuộc tỉnh Kiên Giang) và U
Minh Hạ thuộc tỉnh Cà Mau.<br />
<br />
<strong>-</strong><strong>Sông Gành Hào</strong> là tên gọi một con
sông chảy ở vùng ranh giới giữa hai tỉnh Cà Mau và Bạc Liêu và đổ ra
Biển Đông ở cửa cùng tên . Sông bắt đầu từ thành phố Cà Mau với các
dòng nước từ kênh Phụng Hiệp, kênh xáng Cà Mau-Bạc Liêu hợp lưu .Với
những đặc điểm này, sông Gành Hào là một trong những đầu mối giao thông
của Cà Mau và một phần Bạc Liêu, là nơi tập trung đi lại của các
phương tiện đường thủy cùng với các chợ nổi trên sông.<br />
<br />
-<strong>Sông</strong><strong> </strong><strong>Bảy Háp</strong> đổ
ra biển Tây dài hơn 50 km. Sông Bảy Háp xuất phát từ đầu kinh xáng Đội
Cường chảy ra cửa Bảy Háp (còn gọi Rạch Chèo) ở Biển Tây. Sông có độ
sâu trung bình từ 3-5 m, tại cửa sông rộng gần 1,000 m, dài 48 km. Sông
Bảy Háp là con đường giao thông huyết mạch nối liền hai vùng Nam và
Bắc của tỉnh Cà Mau, là ranh giới của 2 huyện Năm Căn và huyện Cái
Nước.<br />
<br />
-<strong>Sông Cửa Lớn</strong> hay Đại Môn Giang vốn là một con
kênh dài 58 km, rộng 600 m và sâu 12 m ở tỉnh Cà Mau, nối biển Đông
(cửa Bồ Đề) với biển Tây (cửa Ông Trang). Cửa Ông Trang rộng hơn 1 km,
sâu từ 4-5 m; cửa Bồ Đề rộng 500 m, sâu 20 m. Dòng chảy có khi đứng, có
khi rất mạnh gây bởi khác biệt thủy triều giữa Biển Đông và Biển Tây.
Đại Môn Giang là ranh giới tự nhiên giữa huyện Năm Căn và huyện Ngọc
Hiển, tách khu vực cuối cực nam của bán đảo Cà Mau thành một đảo, hiện
chưa có cầu bắc qua đây.<br />
<br />
-<strong>Sông Cái Tàu</strong> dài 43 km, xuất phát từ ngã ba Cái
Tàu (U Minh), đi qua rừng tràm U Minh, đổ vào Sông Ông Đốc ra biển Tây.
Công trình Khí - Điện - Đạm tọa lạc tại Vàm Cái Tàu (xã Khánh An,
huyện U Minh). Dọc sông là vườn cây ăn trái trù phú.<br />
<br />
<strong>3. Thủy triều. </strong><br />
<br />
Tại miền châu thổ Cửu Long, mùa cạn hay mùa lũ, mực nước các sông
hằng ngày đều có dao động theo sự chi phối của thủy triều. Sở dĩ có
thuỷ triều là do lực hấp dẫn của Mặt Trăng trên đại dương. Có nhiều
vùng trong một ngày, có một lần triều lên và một lần triều xuống: ta gọi
là <strong>nhật triều</strong>. Cũng có những vùng trong ngày, có 2 lần triều lên và 2 lần triều xuống: ta gọi là <strong>bán nhật triều</strong> . Đôi khi, người ta còn phân biệt chế độ bán nhật triều đều và bán nhật triều không đều.<br />
<br />
Những biến đổi thủy triều trải qua các giai đoạn sau: <br />
<ul type="disc">
<li>Mực nước biển dâng lên trong vài giờ, ngập <strong>vùng gian triều</strong> (intertidal zone), gọi là <strong>ngập triều</strong> (flood tide).</li>
<li>Nước dâng lên đến điểm cao nhất của nó, gọi là <strong>triều cao</strong> (high tide), còn gọi là <strong>nước lớn</strong><strong>.</strong></li>
<li>Mực nước biển hạ thấp trong vài giờ làm lộ ra vùng gian triều, gọi là <strong>triều rút</strong> (ebb tide).</li>
<li>Nước hạ thấp đến điểm thấp nhất của nó, gọi là <strong>triều thấp</strong> (low tide), còn gọi là <strong>nước ròng</strong><strong>.</strong></li>
</ul>
Vùng nước dao động do thuỷ triều lên xuống giữa <strong>mức nước lớn và nước ròng</strong>. Những bãi biển xoải cát, cửa sông hoặc những mỏm đá thấp thường được gom vào khu vực này.<br />
<br />
Nhìn nước lớn, nước ròng, nhìn cuộc đời sớm còn, tối mất, người ta ca rằng:<br />
<br />
<em>Bìm bịp kêu <strong>nước lớn</strong> anh ơi</em><br />
<em>Buôn bán không lời, chèo chống mỏi mê</em><br />
<br />
Thời điểm mà dòng triều dừng chuyển động được gọi là <strong>nước đứng</strong><strong> </strong>(<em>slack water</em>) Thủy triều sau đó đổi hướng thì ta có sự biến đổi ngược lại. <strong>Nước đứng</strong> thường xuất hiện gần lúc mực nước triều cao hoặc triều thấp:.<br />
<br />
<em>Nước không chưn sao kêu bằng <strong>nước đứng</strong></em><br />
<em>Cá không giò sao gọi con cá leo ? </em><br />
<br />
Một chu kỳ biến động của mực nước, từ lúc nước biển rút xuống
mức thấp nhất, đến lúc nước biển lên cao đến mức cao nhất, kéo dài 15
ngày , có tên là một <em>con</em> <em>nước </em>; như vậy mỗi tháng có 2 con nước . Nước lên-nước xuống chi phối đời sống dân ven biển . <br />
<br />
<em>-Trông về </em><strong><em>con nước</em></strong><em> vơi đầy</em><br />
<em> Nỗi sầu xa cách biết ngày nào vơi</em><br />
<br />
<em>-Lênh đênh duyên phận bọt bèo</em><br />
<em>Đành cho </em><strong><em>con nước</em></strong><em> thuỷ triều đầy vơi</em><br />
<br />
<em>-Lòng quê dợn dợn vời <strong>con nước,</strong></em><br />
<em>Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà (Huy Cận)</em><br />
<br />
- <em>Trông vời <strong>con nước</strong> mênh mông</em><br />
<em> Đem mình gieo xuống giữa dòng trường giang ( Truyện Ki</em>ều)<br />
<br />
<em>-</em><em>Trăng lên </em><strong><em>con nước </em></strong><em> rong đầy</em><em><br />
Anh đừng đến nữa, má rầy khổ em</em><br />
<br />
Miền Châu thổ sông Cửu Long có hai chế độ triều khác nhau : nhật triều và bán nhật triều.<br />
<br />
Ta phân biệt:<br />
<br />
- <strong>từ Vũng Tàu đ</strong><strong>ế</strong><strong>n mũi Cà Mau</strong>, dài 400 km chịu ảnh hưởng rõ rệt theo chế độ <strong>bán nhật tri</strong><strong>ề</strong><strong>u không đ</strong><strong>ề</strong><strong>u, biên độ tri</strong><strong>ề</strong><strong>u khá lớn trên 2 m, đạt tối đa 3,5</strong>
m Mỗi ngày có 2 lần triều lên và 2 lần triều xuống nhưng biên độ triều
trong 2 lần khác nhau. Trong mỗi chu kỳ 1/2 tháng, thấy rõ sự chênh
lệnh đáng kể về biên độ kỳ nước cường. Nước lớn thường xảy ra vào
những ngày mồng 2 đến mồng 3 âm lịch, hoặc ngày 18 - 19 âm lịch. Nước
kém xảy ra vào thời gian giữa 2 kỳ nước cường (ngày mồng 7 - 8 âm lịch
hoặc 20 - 21 âm lịch). Trong những ngày triều cường nếu xuất hiện gió
sẽ làm nồng độ mặn tăng cao, không gian xâm nhập mặn sâu hơn vào các
dòng chính và kênh rạch nội đồng.<br />
<br />
-<strong> từ mũi Cà Mau đ</strong><strong>ế</strong><strong>n Hà Tiên</strong> dài 250 km, chịu chi phối bởi <strong>thủy tri</strong><strong>ề</strong><strong>u nhật tri</strong><strong>ề</strong><strong>u không đ</strong><strong>ề</strong><strong>u</strong>
của vùng biển vịnh Thái Lan, đoạn gần mũi Cà mau bị ảnh hưởng của thủy
triều biển Đông. Triều phía Tây tiến vào đất liền qua các sông thiên
nhiên như sông Bảy Háp, sông Ông Đốc, sông Cái Lớn, sông Cái Bé, ... và
một số kênh đào. Biên độ trung bình triều phía Tây nhỏ hơn 1 m, tối đa
không quá 1,1 - 1,2 m., trung bình khoảng 0,7 - 0,8 m, đồng thời cũng
ít chênh lệch giữa các vùng về biên độ, song tính chất thủy triều lại có
một số điểm khác nhau về cơ bản ở một số vùng. Ví dụ như khu vực Rạch
Giá là dạng triều hỗn hợp thiên về bán nhật triều với số ngày trong
tháng có 2 lần triều lên và 2 lần triều xuống là chủ yếu (tức chịu ảnh
hưởng chế độ nhật triều không đều thiên về bán nhật triều), từ Rạch Giá
đi về phía Hà Tiên thì triều hỗn hợp lại thiên về nhật triều,với số ngày
trong tháng có 1 lần dao động triều chiếm ưu thế.<br />
<br />
T<strong>riều cường</strong> làm các vùng thấp duyên hải bị ngập,
làm hư hại các đê bao ngăn mặn, gây ngập úng các đầm nuôi tôm, các vườn
cây ăn trái, các nhà cửa ven kinh rạch. Triều cường cùng với sóng to,
gió lớn thường gây sạt lở, cuốn trôi nhiều cầu đường, đoạn đê biển.
Khi triều cường vào cửa sông thì độ mặn lan truyền, khuyếch tán vào
trong sâu nội địa, nhất là lúc cao điểm đỉnh <strong>triều cường </strong>vào
con nước rằm và ba mươi tháng Giêng âm lịch, thì sẽ gây thiệt hại cho
nhiều diện tích lúa đông xuân đang trong giai đoạn làm đòng, trổ bông .
Triều cường và sóng lớn làm phá vỡ bờ cây xanh chắn sóng dọc theo bờ
biển, lấn sâu vào đất liền;triều cường lên cao làm nước mặn xâm nhập
sâu vào vùng ngọt.Ngay cả nhiều nơi tại thành phố Cần Thơ cũng bị
ngập sâu nhất tới 40 - 50 cm với thời gian ngập khoảng 2 - 3 giờ.<br />
<br />
Khi nưóc mặn xâm nhập vào cửa sông thì đất bị nhiễm mặn và năng suất lúa bị giảm và không trồng lúa được vào mùa khô.<br />
<br />
Mực nước thủy triều có ảnh hưởng lớn đến đồng bằng, từ chuyên chở
trên sông rạch đến nông nghiệp. Nước triều cao sẽ dễ dàng lấn sâu vào
nội địa và làm nhiễm mặn nước sông và đất đai còn nước mặn ảnh hưởng
nhiều vùng duyên hải như Bến Tre, Long An, Trà Vinh, Soc Trăng, Cà Mau
...Tại vùng châu thổ Cửu Long, ảnh hưởng của thủy triều có thể lên đến
Nam Vang. Chẳng thế mà có ca dao sau đây trong đó chàng trai dặn người
yêu :<br />
<br />
<em>Nước ròng chảy đến Nam Vang,</em><br />
<em>Làm thơ để lại, em khoan lấy chồng</em><br />
<br />
Người thiếu nữ không chịu và trả lời :<br />
<br />
<em>Tay bưng chậu cúc trăm bông,</em><br />
<em>Chờ anh chẳng đặng, em trồng xuống đây </em><br />
<br />
<strong>Tốc độ truyền sóng triều trong sông.</strong><br />
<br />
Sóng triều truyền vào sông với tốc độ trung bình trên dưới 30
km/giờ đối với các sông lớn. Còn đối với những sông nhỏ, hoặc màng lưới
kênh rạch, sự truyền triều diễn ra phức tạp hơn. Có nơi còn có hiện
tượng giao thoa sóng triều tại những con sông có sự truyền triều từ hai
phía.<br />
<br />
Sự truyền triều vào trong sông tuy có gây một số khó khăn như đưa
nước mặn vào nội địa, khiến cho vùng cửa sông thiếu nước ngọt nghiêm
trọng vào mùa khô. Những ngày lũ lớn, nếu gặp kỳ triều cường, nước dâng
to sẽ gây ngập lụt v.v... Song với vùng xa cửa sông, mặn không tới được
thì <strong>dao động thủy triều trong ngày có tác dụng không nhỏ cho công việc tưới tiêu, thau chua, rửa mặn.</strong>
Khi triều dâng, mực nước ngọt trong sông được đẩy lên cao, người ta có
thể lợi dụng để lấy nước vào ruộng. Ngược lại, khi triều rút, mực nước
xuống thấp, có thể xả nước, thau chua từ ruộng ra sông. Cũng xin mở
dấu ngoặc ở đây: khi người Pháp qua đây đầu tiên ở miền New
Brunswich, cách nay chừng 400 năm, ở gần các vùng biển, chính các sắc
dân da đỏ vùng này đã hướng dẫn cho đám dân lưu lạc cách làm cửa bọng
để cho nước thuỷ triều vào ra trên đất gần biển để trồng trọt !<br />
<br />
<strong>4.Các dòng sông</strong><br />
<br />
<strong>-</strong><strong>Sông Vàm Cỏ</strong> có 2 nhánh: Vàm Cỏ Đông và Vàm Cỏ Tây<br />
<strong>Vàm Cỏ Đông</strong>: phát nguyên vùng biên giới tỉnh Tây Ninh và Campuchia, chảy qua tỉnh Tây Ninh, Long An rồi đổ ra biển qua cửa Soài Rạp<br />
<strong>Vàm Cỏ Tây</strong>: phát nguyen vùng biên giới tỉnh Long An
với Campuchia, chảy theo hướng TB-ĐN qua tỉnh Long An . Thành phố Mộc
Hoá nằm bên bờ song Vàm Cỏ Tây . Hai sông gặp nhau tại thị trấn Vàm Cỏ
thuộc tỉnh Long An rồi cùng chảy ra Biển Đông ở cửa Soài Rạp<br />
<br />
<strong>-Sông Tiền và sông Hậu</strong><br />
Cũng cần biết là tại Phnom Penh (Campuchia), sông Mê Kông bị tách làm
hai nhánh, sang Việt Nam là sông Tiền và sông Hậu, cả hai đều chảy ra
biển với chiều dài mỗi sông chừng 250km.<br />
<br />
<strong>-Sông Tiền</strong> khi tới tỉnh Vĩnh Long thì tách làm nhiều nhánh sông khác: <br />
-sông <strong>Mỹ Tho</strong> chảy ngang qua Mỹ Tho và đổ ra biển bởi C<strong>ửa Tiểu và Cửa Đại </strong><br />
<strong>-sông Ba Lai, </strong>chảy qua phía bắc tỉnh Bến Tre và ra biển bởi<strong> cửa Ba Lai .</strong>Hiện
nay, cửa sông Ba Lai được thay thế bằng hệ thống cống đập ngăn mặn
chặn vĩnh viễn dòng chảy, chỉ xả lũ ra cửa biển khi cần. <br />
-sông <strong>Hàm Luông</strong>, chảy qua phía Nam tỉnh Bến Tre và ra biển bằng <strong>cửa Hàm Luông</strong><br />
-sông<strong> Cổ Chiên</strong> chảy qua địa phận của tỉnh Bến Tre và đổ ra biển bằng <strong>cửa Cổ Chiên, cửa Cung Hầu. </strong><br />
<br />
<strong>-S</strong><strong>ông Hậu</strong><strong>:</strong> chảy qua các thị trấn như Châu Đốc, Long Xuyên, Cần Thơ, Trà Ôn (Trà Vinh) và đổ ra biển qua 3 cửa sông là <strong>cửa Định An</strong> (về phía tỉnh Trà Vinh), <strong>Bassac (Ba thắc</strong>) và <strong>cửa Trần Đề</strong> (phía tỉnh Soc Trăng) . Thực ra thì nay không còn cửa Bassac nữa vì bị bồi lấp. <br />
Sông Hậu rộng nhất là giữa huyện Cầu Kè (Trà Vinh) và huyện Long Phú (Sóc Trăng) khoảng gần 4 km<br />
<br />
Nối liền sông Tiền với sông Hậu là <strong>sông Mang Thít</strong> là một con sông nhỏ, dài khoảng 47km, chảy trên địa phận tỉnh Vĩnh Long và <strong>sông Vàm Nao</strong> tức ranh giới giữa hai huyện Chợ Mới và Phú Tân của An Giang<br />
<br />
<strong>Các kinh rạch</strong><br />
<br />
Nối liền giữa 2 sông Tiền và sông Hậu có nhiều kênh đào như kinh
Vĩnh An (ở Châu Đốc), sông Vàm Nao (ở An Giang), kênh Lấp Vò (Vĩnh
Long), sông Măng Thít (Trà Vinh)<br />
<br />
Còn riêng trong đồng bằng cũng còn có nhiều kênh đào khác quan trọng
đóng góp vào sự lưu thông hàng hoá cũng như trị thủy . Đó là:<br />
<br />
*kinh Vĩnh Tế (nối Hà Tiên với Châu Đốc)<br />
*kinh Rạch Giá-Long Xuyên<br />
*kinh Phụng Hiệp (Cà Mâu-Cần Thơ)<br />
*kinh Cà Mâu-Bạc Liêu<br />
*kênh Xà No (Vị Thanh-Cần Thơ)<br />
<br />
Ngoài sông Cửu long, trong đồng bằng còn có vài dòng sông khác như :<br />
<br />
*sông Gành Hào, Đầm Dơi, Bồ Đề (thuộc Cà Mau) và sông Mỹ Thanh
chảy ra biển Đông. *sông Cái Bé và Cái Lớn chảy ra vịnh Rạch Giá<br />
*sông Trèm Trèm, sông Ông Đốc chảy ra vịnh Thái Lan<br />
<br />
<strong>5. Tài nguyên do sông ngòi đem lại (cá, tôm) </strong><br />
<strong>Cá . </strong>Cá phải kể nhiều loài: cá lóc, cá rô, cá trê,
cá trạch, cá chài, cá dảnh, cá mè vinh, cá tra, cá vồ, cá chép, cá
cốc, cá hu, cá bông lau, cá bạc bụng và cá linh. Loại cá này từ Biển
Hồ, cứ đầu mùa mưa, theo dòng nước phù sa đỏ nâu, trôi dạt xuống đồng
bằng Cửu long, nhỏ li ti và theo lũ lụt tràn vào các ruộng đồng sinh
sống. Mùa nước lên, không chỉ có cá linh, mà còn nhiều thứ như: cá
sặc, cá rô, mè vinh, cá chài, cá éc, thác lác, cá heo, cá trê, cá lóc…
được người miệt vườn gọi nôm na là “<strong>cá trắng</strong>” và “<strong>cá đen’</strong>.
Đầu mùa và khi nước đạt đỉnh rồi thì chủ yếu là cá trắng, còn cá đen
đợi lúc cạn đồng mới nhiều hơn. Khi mùa mưa chấm dứt, nước lũ rút dần
ra sông, vào tháng 11, tháng 12 âm lịch và loài cá linh cũng dạt theo
lội hàng bầy trên mặt nước, khiến ngư dân có một tài nguyên phong phú
vào mùa nước xuống nàỵ Cá linh nhiều đến nổi phải làm nước mắm. Cứ vào
độ tháng 8 tháng 9, cá chạch ở các lung, bàu bắt đầu di chuyển ra các
sông, rạch, và tháng 10 là mùa thu hoạch <strong>cá chạch.</strong> Loại
cá này được ví là một loại "nhân sâm" dưới nước. Đây cũng là một loại
nguyên liệu thực phẩm quý để chế biến ra nhiều món ngon. Ngoài đánh bắt
cá, nhiều nhà có nuôi cá vồ, cá tra. Ngoài ra, còn có nghề nuôi cá bè
vừa chi phí ít, vừa năng suất cao.<br />
<br />
<strong>Tôm. </strong>Ngoài cá, ĐBCL còn có tôm như câu ca dao sau dây:<br />
<br />
<em>Chiều chiều quạ nói với diều</em><br />
<em>Cù lao ông Chưởng còn nhiều cá tôm</em><br />
<br />
Tôm sứ, tôm hùm, tôm thẻ, tép bạc là các nguyên liệu để chế biến
thành nhiều mặt hàng xuất cảng. Nuôi trồng dọc theo bờ biển như
tôm-đước, tôm-lúa, tôm-dừa.<br />
<br />
Tôm cạnh tranh với thực vật: muốn có năng xuất cao, cần thâm canh mà
muốn thâm canh, phải phá hết thảm thực vật mà khi không có thảm thực
vật thì vuông tôm bị ô nhiễm mặn và nhiệt vì nóng. Hiện nay có phong
trào nuôi tôm với lúa.<br />
<br />
<strong>Ruốc</strong> cũng là một loại hải sản dùng chế biến nước mắm . <br />
<strong>Ba ba</strong> tức là rùa nước ngọt; phổ biến ở Việt Nam là <em>Trionyx sinensis</em>.
Chuyên ăn động vật (cá, động vật không xương sống ..) và đẻ trứng ở mé
nước. Ba ba dễ xuất cảng vì chế biến với gia vị là món ăn ngon. <br />
<strong>Cua và ghẹ, nghêu sò .</strong>Cua đồng cũng là nguồn thức
ăn giàu đạm ở Việt Nam. Trữ lượng nhiều nhưng việc sử dụng thuốc trừ
sâu trên diện tích rộng đã làm hư hao tài nguyên cua đồng tại nhiều
nơi . Ngoài cua đồng còn có cua biển, nghêu, sò huyết .Ở Bến Tre, nghêu
tập trung thành từng bãi rộng ven bờ biển; ruột nghêu dùng làm thực
phẩm, vỏ nghêu dùng nung vôi bón ruộng. Rươi cũng là một loại hải sản
dùng làm nước mắm, có trong các rừng cây mắm ở Thạnh Phú, Bình Đại<br />
<strong>Ếch</strong> thì có ếch đồng (<em>Rana tigrina</em>) phổ biến
ở đồng ruộng rất có ích vì thịt ăn thơm ngon và đùi ếch đông lạnh dễ
xuất cảng; hơn nữa bắt được các côn trùng trong
ruộng <br />
<br />
<strong>6. Vài lo</strong><strong>ại c</strong><strong>ây æn trái </strong><br />
<br />
Các loại cây ăn trái thường tập trung trên các vùng phù sa nước
ngọt ít bị lụt, dọc sông Tiền, sông Hậu như Mỹ Tho, Vĩnh Long, Cần Thơ.
Cây ăn trái thuộc miệt vườn như trên có dọc theo các sông, các bờ kinh
rạch, các cù lao còn gọi là cồn như cồn Phụng, cồn Tân Long v.v.. Có
thể kể :<br />
<br />
<strong>xoài</strong> (<em>Mangifera)</em>, họ Điều (Anacardiaceae), với nhiều giống như xoài cát, xoài mật, xoài tượng..<br />
<strong>chôm chôm</strong> (<em>Nephelium lappaceum</em>), họ Bồ hòn (Sapindaceae)<br />
<strong>nhãn</strong> (<em>Euphoria longana</em>), họ Bồ hòn (Sapindaceae)<br />
<strong>sơ ri</strong> (<em>Malpighia glabra</em><em>)<strong>, </strong></em>họ<strong></strong> Malpighiaceae <br />
<strong>bòn bon</strong> (<em>Lansium domesticum</em>, họ Xoan (Meliaceae), <br />
<strong>sầu riêng</strong> (<em>Durio zibethinus</em>, họ Gạo (Bombacaceae),<br />
<br />
ngoài ra còn chuối , thơm (khóm) tại Long An, Kiên Giang, cam quít (tại Sadec, Bến Tre ), nhãn (Bạc Liêu), đó là chưa kể <strong>vú sữa, bưởi, sapochê, chùm ruột, ổi</strong> v.v..<br />
<br />
<em>Hai ta như sen mùa Hạ, cúc mùa thu</em><br />
<em>Như tháng mười hồng, tháng năm nhãn</em><br />
<em>Em theo chim, em đi về tháng tám</em><br />
<em>Anh theo chim cùng với tháng ba qua</em><br />
<br />
Tại vùng đất phèn, trước kia nông dân thường trồng <strong>khóm</strong> (thơm) hoặc mía nhưng hiệu quả kinh tế thấp; ngày nay, nông dân còn trồng <strong>bưởi da xanh</strong>:
trồng loại bưởi chiết để rễ ăn ngang, tránh gặp tầng sinh phèn, mau ra
trái và có đặc tính tốt như cây mẹ; bưởi da xanh cho trái quanh năm.<br />
<br />
<strong>7. Vài vấn đề phát triển tại miền châu thổ Cửu Long: mặn, hạn hán, sụp lở bờ biển</strong><br />
<br />
<strong>7.1</strong>. Với các nước thượng lưu của sông Mekong cũng lấy nước vào ruộng mùa nắng để trồng lúa nên l<strong>ưu lượng sông Mekong ở miền ĐBSCL giảm đi</strong>, kéo theo nước mặn xâm nhập <strong>sâu hơn</strong> và <strong>sớm hơn</strong>
vì nước thượng nguồn về không đủ để đẩy mặn ra xa vào mùa khô. Phù sa
đất thượng nguồn, song song với việc phá rừng trong các lưu vực, đã
tích tụ trong các hồ chứa nước nên không còn để bồi đắp cho hạ nguồn.
Các tỉnh Sóc Trăng, Cà Mau, Bạc Liêu, Kiên Giang đ ều bị mặn xâm nhập.
Một số địa phương xâm nhập mặn lấn sâu tới 70 km. Đặc biêt, có những
vùng ngọt hóa của Tiền Giang, Vĩnh Long, Bến Tre, Bạc Liêu đã bị xâm
nhập mặn vì trong một thời gian dài, nông dân dẫn nước mặn vào các
tuyến kinh nội đồng để nuôi tôm làm mặn xâm nhập sâu vào đất liền, gây
xung đột với trồng lúa là cây cần nước ngọt: n<strong>gười làm lúa</strong> thì canh cánh nỗi lo bị nước mặn xâm nhập, còn <strong>người nuôi tôm</strong>
thì mỏi mòn chờ nước mặn để cứu tôm!. Còn ở An Giang, vùng thượng
nguồn thường đóng cống ngăn dòng chảy để trồng lúa làm mực nước ở hạ
nguồn bị xuống thấp nên kéo mặn vào. <strong>Mạnh ai nấy làm, không có chiến lược chung để quản lý nước (water management) </strong>.Do
đó cần phải nâng cấp, bổ sung để nối liền hệ thống kiểm soát triều,
mặn với hệ thống ngăn, thoát lũ, từ đê bao ngăn lụt kết hợp giao thông
cho đến trạm bơm điện với chính sách sử dụng nước đồng bộ, hài hoà với
thiên nhiên và con người ..<strong>thành một hệ thống thống nhất.</strong><br />
<strong> </strong> <br />
<img src="http://vietecology.org/images/Articles/DacTinh-6.jpg" /><br />
Hinh Một cánh đồng lúa ở Bac Liêu hư hại vì mặn<br />
<br />
Ngoài ra, cần thêm các biện pháp:<br />
<br />
<strong> </strong><br />
<strong>-tiết kiệm nước</strong> như dùng nilon khổ lớn để trãi
xuống ao, hồ để giữ nước ngọt vào mùa mưa, , tưới nhỏ giọt (drip
irrigation) đúng vào hệ thống rễ, thông qua các ống đặt sát mặt đất
hoặc chôn ngầm <br />
-thay vì làm 3 vụ lúa, thì <strong>chỉ cần làm 2 vụ lúa vào mùa mưa</strong>,
còn ngay đầu mùa nắng, tháng hai, lợi dụng còn ẩm độ trong đất, nên
làm một vụ đậu như đậu đen, đậu đỏ, đậu nành có chu kỳ sinh trưởng ngắn
.<br />
-<strong>tái chế biến nước thải đô thị</strong> để giúp cho nông nghiệp <br />
- xây dựng <strong>nhà máy khử mặn nước biển</strong>.<br />
<br />
<strong>7.2. Xói mòn và sụp lún</strong><br />
<br />
Tình trạng khai thác cát quá đà, với cảnh ngày đêm sà lan và ghe
thuyền hút cát trên hai dòng sông Tiền và sông Hậu đã đẩy nhanh nạn
xói mòn sụp lở bờ sông làm hàng ngàn cư dân ven bờ đã nghèo nay lại
mất cả nhà cửa do sạt lở .<br />
<br />
Sự khai thác nước ngầm quá sức luân lưu của dòng chảy gây ra nạn sụp
lún, trong khi biến đổi khí hậu làm mực nước biển cứ tăng khoảng 5
mm/năm .Do đó, vùng bán đảo Cà Mau, vốn đã thấp, nay bị sụp lún có
thể sẽ đối diện với tình trạng mất đất, bờ biển sẽ bị sạt lở mạnh, mất
rừng; mặn sẽ xâm nhập sâu vào các sông và tấn công tầng nước ngầm.<br />
<br />
<strong>7.3</strong>. Chúng ta đã đề cập đến 6 vùng sinh thái . Tuy nhiên trong hoạch định thì trong mỗi vùng sinh thái rộng lớn, có những <strong>tiểu vùng sinh thái</strong> có những đặc tính đồng chất hơn nhưng nguyên tắc chung thì vẫn <strong>phải </strong><strong> thích nghi với điều kiện tự nhiên của từng vùng:</strong><br />
<strong> </strong><strong> </strong><br />
<strong>-Vùng ven biển</strong>: Đây là vùng duyên hải phía Biển Đông
như Bến Tre, Trà Vinh . Cần có đê ngăn nước mặn dọc bờ biển và sông,
xây cống điều tiết nước mặn lên xuống theo thuỷ triều<br />
<br />
<strong>-Vùng Đồng Tháp Mười</strong>: Dùng biện pháp thuỷ lợi như
đào kinh xả phèn; cần hoàn thiện các công trình đê, đảm bảo kiểm soát
lũ từng phần; lên líp trồng khóm, chỉ vài năm sau, phèn sẽ trôi đi
nên có thể trồng nhiều hoa màu hay cây ăn trái rễ cạn. Trồng bưởi ghép
để rễ không ăn sâu xuống vùng đất sâu còn phèn; tăng cường các công
trình điểu khiển nhằm rút lũ qua hạ lưu sông Tiền và sông Vàm Cỏ.<br />
<br />
<strong>-Vùng Tứ Giác Long Xuyên</strong>. Sau biện pháp thuỷ lợi,
trồng 2 vụ lúa vào mùa mưa và tận dụng đất còn ẩm vào đầu mùa nắng để
trồng vụ màu như đậu chu kỳ sinh trưởng ngắn .Riêng về cấp nước ngọt
cho sản xuất nông nghiệp, cần xây dựng hệ thống cống ngăn mặn ven biển
Tây, đồng thời nạo vét và đào thêm các kênh thuộc tứ giác Long Xuyên hút
ngọt từ sông Hậu ra sát biển Tây và phải tăng cường các công trình
thoát lũ ra biển Tây trong lũ chính vụ.<br />
<br />
<strong>-Bán đảo Cà Mau:</strong><br />
vùng gần biển: cần bảo vệ rừng U Minh, tăng cường rừng ngập mặn với
cây đước vừa bảo vệ đất, giữ phù sa và có nhiên liệu,vừa để xử lý môi
trường, lọc nước. <br />
vùng nước lợ: nuôi tôm hoặc quảng canh, hoặc thâm canh tùy vốn liếng .<br />
vùng xa biển: lợi dụng thế triều cao đưa nước vào vùng bán đảo Cà
Mau và từ kênh rạch vào các ô ruộng để làm lúa luân canh với nuôi tôm.<br />
<br />
<strong>-Vùng Trũng sông Hậu:</strong> đây là vùng trũng không tiêu
thoát được mặn (huyện Phụng Hiệp, thị xã Long Mỹ ), chỉ cách cửa biển
Trần Đề (Sóc Trăng) 65km và cách cửa biển Rạch Giá 45km nên nằm trọn
trong vùng bị ảnh hưởng của xâm nhập mặn; với triều cường thì độ mặn
trên nhiều sông rạch ở vùng này sẽ còn lên cao, làm thiệt hại lúa. Do
đó nên tận dụng hệ thống cống có sẵn đóng mở theo triều cường để ngăn
mặn không cho nước vào đồng; đồng thời đầu tư xây dựng mới một số đập
thời vụ để ngăn mặn từ xa và nạo vét kênh mương nội đồng để trữ nước
ngọt.<br />
<br />
<strong>-Vùng phù sa nước ngọt</strong>. Trồng 2 vụ lúa ngắn ngày từ tháng 5 đến tháng 1.<br />
<br />
<strong>8. K</strong><strong>ết luận.</strong><br />
<strong> </strong> <br />
Với nhiều đập thuỷ điện đã xây, đang xây và sẽ xây ở Thượng nguồn
sông Mekong như Sayabouri, đập Pak Beng, đập Sipangdon ở phía Nam Ai
Lao, các đập trên lưu vực hai sông Sesan và Srepok ở Cao nguyên Trung
Phần Việt Nam, đập ở Stung Treng (Cao Miên) và nhiều đập khác trong
vòng nghiên cứu thì dĩ nhiên sẽ tác động đến miền hạ lưu của dòng
sông: lượng phù sa ít đi, làm bồi đắp giảm bớt, lượng nước sông không
còn đủ mạnh để đẩy chất mặn ra biển, do đó mặn vào <strong>sâu hơn</strong> và <strong>sớm hơn </strong>.
Môi trường thiên nhiên bị biến đổi đi thì ta phải thích nghi với môi
trường thiên nhiên, sử dụng hoa màu, hệ canh tác, nông lịch ..cũng phải
dựa vào thiên nhiên, phát triển bền vững là vậy . <br />
Mà muốn vậy thì thực hiện <strong>Hai giảm, Hai tăng</strong> sau đây .<br />
<br />
<strong>Giảm lúa</strong> . Trong khi tình trạng xâm nhập mặn càng ngày càng trầm trọng với biến đổi khí hậu làm nước biển dâng, thì các <strong>hoạt động</strong> <strong>phi nông nghiệp</strong>
(off-the-land activities), huấn nghệ cho thanh niên để họ có nghề
ngoài nông nghiệp như xây cất, sửa chữa điện nước, truyền thông, thương
mại, điện tử, chăm sóc sức khoẻ, khoa học, biến chế nông sản, sản
xuất và sửa chữa nông cơ, nông cụ, kỹ nghệ xây dựng và các dịch vụ tại
nông thôn (tín dụng, ngân hàng, bảo hiểm, chuyên chở), buôn bán các
phương tiện sản xuất (phân bón, thuốc chủng, giống cây trồng..) cũng
như thương mãi <strong>giúp giảm áp lực dân số trên đất</strong><strong> trồng trọt</strong>
đồng thời giúp họ dễ dàng di cư đến các nước có nhu cầu công nhân trẻ
và năng động và như vậy để lại đủ diện tích nông nghiệp cho người làm
nông có thể sinh sống phong lưu hơn vì với diện tích đất trồng càng
ngày càng hẹp thì vẫn không thoát nghèo. Bớt diện tích lúa để thich
nghi với lượng nước ngọt giảm, vì lúa là cây cần nhiều nước.<br />
<br />
<strong>Giảm đẻ</strong>. Chú trọng vào phẩm lượng, thay vì số
lượng. Nhiều gia đình đã nghèo lại đông con phải gả con gái cho đi lấy
chồng ở Đài Loan hay Hàn Quốc và hiện nay có hàng trăm ngàn phụ nữ
Việt ở hai nước đó, làm chênh lệch cán cân giới tính, khiến đàn ông
Việt ở miền đồng bằng này sẽ khó lập gia đình; nói khác đi, phải <strong>sinh đẻ có kế hoạch để giảm sức ép dân số.</strong><br />
<br />
<strong>Tăng đường</strong>. Cần có nhiều xa lộ cao tốc từ Saigon
xuống tận Cà Mau cũng như xa lộ nối liền miền biển đến phía Tây giáp
ranh với Campuchia, mục đích vận tải buôn bán hàng hoá, giúp phát triển
thương mại.<br />
<br />
<strong>Tăng điện</strong> . Toàn vùng thôn quê cần được điện khí
hoá để giúp cải thiện mọi sinh hoạt từ nấu ăn, giặt dũ, đến truyền
hình, khiến đời sống bớt khó nhọc và đời sống văn hoá được nâng cao.<br />
<br />
Dù sao cũng cần có một <strong>kế hoạch tổng thể</strong> (master
plan) cho toàn đồng bằng sông Cửu Long để các địa phương thực hiện hầu
tránh phát triển không đồng bộ, trùng lập, hoang phí tài nguyên thiên
nhiên trong khung cảnh biến đổi khí hậu của toàn thế giới<br />
<br />
<strong>Thái Công Tụng</strong><br />
<strong>(Tháng 3/2016)</strong><br />
<br />
</div>
<div class="content">
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6892130922183669225.post-72201131516045189732016-04-30T19:24:00.001-07:002016-04-30T19:24:32.902-07:00Thuỷ triều và con người<div class="content">
<br />
GS Thái Công Tụng<br />
<br />
Tại miền châu thổ Cửu Long, mùa cạn hay mùa
lũ, mực nước các sông hằng ngày đều có dao động theo sự chi phối của
thủy triều. Sở dĩ có thuỷ triều là do lực hấp dẫn của Mặt Trăng trên
đại Dương. Do đó, trước hết, ta hãy tìm hiểu vài ý niệm về mặt trăng và
tác động của Mặt Trăng trên nước đại dương<b>.</b><br />
<br />
<a name='more'></a><br /><br />
<b>1.Tổng quan </b><br />
<br />
<b>Mặt Trăng nằm giữa Trái Đất và Mặt Trời</b>. Nếu Trái Đất quay xung quanh Mặt Trời hoàn tất chu kỳ trong 365 ngày thì <b>Mặt Trăng quay xung quanh Trái Đất</b> và <b>hoàn tất một vòng trong 30 ngày.</b> <br />
Mặt Trăng tự nó không có ánh sáng vì trăng chỉ phản chiếu lại ánh sáng của Mặt Trời. <br />
Khi Mặt Trăng xoay quanh Trái Đất, ta chỉ thấy một phần của Mặt Trăng được chiếu sáng.<br />
Khi ta có thể thấy được 100% của phần chiếu sáng,nghĩa là khi <b>Mặt Trăng không bị Trái Đất che lấp khỏi ánh sáng Mặt Trời</b> thì ban đêm trời sáng tỏ: đó là <b>Trăng Rằm</b>, với trăng tròn.Lúc đó, Mặt Trời và Mặt Trăng ở hai phía đối diện của Trái Đất (xem hình 1).<br />
<b> </b><br />
Đã có phi hành gia đặt chân lên Mặt Trăng thì thấy toàn những ngọn núi
đá nhưng nhìn từ Trái Đất lên, nhiều chỗ giống cây đa to nên có bài hát:<br />
<br />
<i>Bóng trăng trắng ngà<br />
Có <b>cây đa</b> to<br />
Có thằng Cuội già<br />
Ôm một mối mơ</i><br />
<br />
<b>Dân ca Vi</b>ệt ngợi ca tình yêu trong đêm trăng rằm:<b></b><br />
<br />
<i>Trèo lên quan dốc ngồi gốc ối a <b>cây đa</b> <br />
Rằng tôi lý ối a cây đa <br />
Ải a, ôi à tính tang tình rằng <br />
<b>Cho đôi mình gặp</b> <br />
Xem hội cái đêm <b>trăng rằm</b> <br />
Rằng tôi lý ối a tháng giêng <br />
<br />
</i>Còn khi ta không thấy được chút nào phần sáng vì <b>Mặt Trăng bị Trái Đất hoàn toàn che lấp khỏi ánh sáng Mặt Trời</b>
thì ban đêm trời tối om như đêm ba mươi âm lịch; lúc đó, Mặt Trăng nằm
chính giữa Mặt Trời và Trái Đất (xem hình 1).Đêm ba mươi cũng đã gợi
cho nhà thơ Nguyễn Đình Toàn viết bài thơ được phổ nhạc:<br />
<br />
<i>Em đến thăm anh <b>đêm ba mươi</b></i><br />
<i>Còn đêm nào vui bằng <b>đêm ba mươi</b></i><br />
<i>Anh nói với người phu quét đường</i><br />
<i>Xin chiếc lá vàng làm bằng chứng yêu em</i><br />
<br />
Khi Mặt Trăng chỉ bị Trái Đất che lấp phần nào khỏi ánh sáng Mặt Trời, ta thấy trăng hình bán nguyệt: đó là trăng <b>thượng tuần</b> hoặc trăng <b>hạ tuần.</b><br />
<br />
Nhờ có lực hấp dẫn từ Mặt Trăng trên Trái Đất nên nước bao quanh Trái Đất cũng bị Mặt Trăng hút và do đó ta có thuỷ triều .<br />
<br />
Thuỷ triều đã tạo nên hiện tượng <b>nước lên</b> và <b>nước
xuống, có chỗ thì một lần triều lên, một lần triều xuống trong ngày,
nhưng cũng có chỗ triều lên và triều xuống 2 lần trong ngày</b><br />
<img src="http://vietecology.org/images/Articles/TrieuCuong-1.jpg" /> <br />
<b>Hình 1</b>. Vị trí của Mặt Trời, Trái Đất và Mặt Trăng ở các mùa trăng khác nhau<br />
<br />
Những biến đổi thủy triều trải qua các giai đoạn sau:<br />
<br />
Mỗi tháng hai lần, vào ngày trăng non (<b>đ</b><b>ầu tháng âm lịch</b>) và ngày trăng tròn ( <b>trăng rằm</b>), ta có <b>triều cường (Spring tide)</b> vì lúc đó, <b>Trái Đất, Mặt Trăng và Mặt Trời cùng trên một đường thẳng </b>(<b>Hình 2</b>)<b> </b>nên tác động kéo nước trên Trái Đất mạnh hơn vì hỗ tương lên nhau.<br />
<br />
Triều cường là lúc có sai biệt lớn giữa triều cao nhất và triều thấp
nhất. Triều cường còn gọi là nước lớn như trong ca dao:<br />
<br />
<i>Bìm bịp kêu <b>nước lớn</b> anh ơi </i><i><br />
Buôn bán không lời, chèo chống mỏi mê</i><br />
<br />
T<b>riều cường</b> làm các vùng thấp duyên hải bị ngập,
làm hư hại các đê bao ngăn mặn, gây ngập úng các đầm nuôi tôm, các vườn
cây ăn trái, các nhà cửa ven kinh rạch, gây ùn tắc giao thông đô thị.<br />
<br />
<img src="http://vietecology.org/images/Articles/TrieuCuong-2.jpg" /> <br />
TP. Cần Thơ bị ngập lụt do triều cường<br />
<br />
Triều cường và sóng lớn làm phá vỡ bờ cây xanh chắn sóng dọc theo bờ
biển, lấn sâu vào đất liền. Khi triều cường vào cửa sông thì độ mặn lan
truyền, khuyếch tán vào trong sâu nội địa, nhất là lúc cao điểm đỉnh <b>triều cường </b>vào
con nước rằm và ba mươi tháng Giêng âm lịch, thì sẽ gây thiệt hại cho
nhiều diện tích lúa đông xuân đang trong giai đoạn làm đòng, trổ bông. </div>
<div class="content">
</div>
<div class="content">
<img src="http://vietecology.org/images/Articles/TrieuCuong-3.jpg" /> <br />
<b>Hình 2</b>. Triều cường lúc cả ba thiên thể Mặt Trời, Mặt Trăng và Trái Đất cùng nằm trên đường thẳng<br />
<br />
Còn lúc trung tuần và hạ tuần, ít có khác biệt giữa triều cao và
triều thấp vì lúc đó, Mặt Trời, Trái Đất và Mặt Trăng tạo thành một góc
vuông. Ta có lúc đó <b>triều y</b><b>ếu</b><b> (neap tide) là lúc biên độ triều</b> (khác biệt về độ cao giữa triều cao nhất và triều thấp nhất) nhỏ nhất<br />
<br />
Thủy triều cực đại đạt được khi mà cả Mặt Trăng và Mặt Trời <b>cùng nằm về một phía với Trái Đất</b> - lực hấp dẫn đạt cực đại, còn khi Mặt Trăng và Mặt Trời <b>nằm đối diện nhau so với Trái Đất</b> thì mức triều lên đạt cực tiểu.<br />
<br />
Trong mỗi chu kỳ nửa tháng, bắt đầu là 1,2 ngày triều yếu, đến giữa
chu kỳ là triều cường, cuối chu kỳ là 1,2 ngày triều yếu. Triều cường
thường xảy ra sau <b>ngày không trăng</b> (đầu tháng âm lịch) hoặc <b>ngày trăng tròn</b> (rằm, khoảng 2 ngày).<br />
<img src="http://vietecology.org/images/Articles/TrieuCuong-4.jpg" /> <br />
<b>Hình 3</b>. Triều yếu khi cả ba thiên thể làm thành góc vuông<br />
<br />
Tại miền châu thổ Cửu Long, mùa cạn hay mùa lũ, mực nước các sông
hằng ngày đều có dao động theo sự chi phối của thủy triều. Những biến
đổi thủy triều trải qua các giai đoạn sau:<br />
<br />
-Mực nước biển dâng lên trong vài giờ, ngập <b>vùng gian triều</b> (intertidal zone), gọi là <b>ngập triều</b> (flood tide).<br />
-nước dâng lên đến điểm cao nhất của nó, gọi là <b>triều cao</b> (high tide), còn gọi là <b>nước lớn</b><b>.</b><br />
-mực nước biển hạ thấp trong vài giờ làm lộ ra vùng gian triều, gọi là <b>triều rút</b> (ebb tide).<br />
-nước hạ thấp đến điểm thấp nhất của nó, gọi là <b>triều thấp</b> (low tide), còn gọi là <b>nước ròng: </b><br />
<b> </b><br />
<i>Buồn trông <b>ngọn nước mới sa<br />
</b>Hoa trôi man mác biết là về đâu (Kiều)</i><br />
<i>Tình ngỡ đã quên đi như lòng cố lạnh lùng <br />
Người ngỡ đã xa xăm bỗng về quá thênh thang <br />
Ôi áo xưa lồng lộng đã xô dạt trời chiều</i> <br />
<i>Như từng <b>con nước ròng</b> xoá một ngày đìu hiu</i> (<b>Tình nhớ</b> <b><i>Trịnh Công Sơn </i></b>)<br />
<br />
Nước ròng, ngọn nước mới sa là nói khi thủy triều xuống, nhưng thuỷ triều cũng dâng lên như trong đoạn thơ sau:<br />
<br />
<i>Bốn bề bát ngát mênh mông<br />
<b>Triều dâng</b> hôm sớm, mây lồng trước sau</i><br />
<br />
Vùng nước dao động do thuỷ triều lên xuống giữa <b>mức nước lớn (flood current) và nước ròng (ebb current)</b>. Những bãi biển xoải cát, cửa sông hoặc những mỏm đá thấp thường được gom vào khu vực này.<br />
<br />
Nhìn nước lớn, nước ròng, nhìn cuộc đời sớm còn, tối mất, người ta ca rằng:<br />
<br />
<i>Bìm bịp kêu <b>nước lớn</b> anh ơi</i><br />
<i>Buôn bán không lời, chèo chống mỏi mê</i><br />
<br />
Thời điểm mà dòng triều dừng chuyển động được gọi là <b>nước đứng </b>(<i>slack water</i>) Thủy triều sau đó đổi hướng thì ta có sự biến đổi ngược lại. <b>Nước đứng</b> thường xuất hiện gần lúc mực nước triều cao hoặc triều thấp:.<br />
<br />
<i>Nước không chưn sao kêu bằng <b>nước đứng</b></i><br />
<i>Cá không giò sao gọi con cá leo ? </i><br />
<br />
Một chu kỳ biến động của mực nước, từ lúc nước biển rút xuống
mức thấp nhất, đến lúc nước biển lên cao đến mức cao nhất, kéo dài 15
ngày , có tên là một <i>con</i> <i>nước </i>; như vậy mỗi tháng có 2 con nước . Nước lên-nước xuống chi phối đời sống dân ven biển . <br />
<br />
<i>-Trông về </i><b><i>con nước</i></b><i> vơi đầy</i><br />
<i>Nỗi sầu xa cách biết ngày nào vơi</i><br />
<br />
<i>-Lênh đênh duyên phận bọt bèo</i><br />
<i>Đành cho </i><b><i>con nước</i></b><i> thuỷ triều đầy vơi</i><br />
<br />
<i>-Lòng quê dợn dợn vời <b>con nước,</b></i><br />
<i>Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà (Huy Cận)</i><br />
<br />
-<i>Trông vời <b>con nước</b> mênh mông</i><br />
<i> Đem mình gieo xuống giữa dòng trường giang ( Truyện Ki</i>ều)<br />
<br />
<i>-Trăng lên </i><b><i>con nước</i></b><i> rong đầy</i><br />
<i>Anh đừng đến nữa, má rầy khổ em</i><br />
<br />
Mực nước thủy triều có ảnh hưởng lớn đến đồng bằng, từ chuyên chở trên sông rạch đến nông nghiệp.<br />
<br />
<i>Đám cưới nơi nông thôn này thì tôi biết rồi. Tội nghiệp, các cô con gái hầu hết đều cưới về đêm. Cưới theo <b>con nước</b> bởi vì đi toàn bằng ghe, xuồng, lúc 2 hay 3 giờ sáng hoặc 4 hay 5 giờ sáng đều tùy theo <b>con nước</b>. Đưa cô dâu tới nhà chồng xong, họ hàng nhà gái mau mau ra về kẻo sợ <b>nước rút..</b></i><br />
<i>(</i><b>Đoàn Dự</b> trong truyện ngắn Câu chuyện quê nhà)<br />
<br />
Thuỷ triều có thể rất mạnh:<br />
<i>Triều đâu nổi sóng đùng đùng</i><br />
<i>Hỏi ra mới biết là sông Tiền Đường (Kiều)</i><br />
<br />
Sông Tiền Đường là con sông lớn nhất của tỉnh Chiết Giang bên Trung
Quốc, bắt nguồn từ tỉnh An Huy, và đổ vào vịnh Hàng Châu.Thủy triều
lớn khác thường trên sông Tiền Đường do hình thể địa lý và điều kiện
thủy văn đặc biệt ở cửa sông gây nên. Lực ly tâm xuất hiện khi trái đất
quay, cộng với hình dạng nút thắt cổ chai của vịnh Hàng Châu khiến thủy
triều dễ lên nhưng lại rất khó rút. Độ lớn của các con sóng bị ảnh
hưởng bởi các yếu tố như vị trí của Mặt trăng, nhiệt độ, mực nước và
gió.<br />
<br />
<b>2</b>. <b>Hai chế độ triều tại DBSCL</b><br />
<br />
Miền Châu thổ sông Cửu Long có hai chế độ triều khác nhau vì<br />
<br />
<b>2.1.Vùng duyên hải Biển Đông,</b> từ Vũng Tàu đến mũi Cà Mau, dài 400 km chịu ảnh hưởng rõ rệt theo chế độ <b>bán nhật triều không đều (semi diurnal): m</b>ỗi ngày có <b>2 lần triều lên</b> (1 thấp, 1 cao) và <b>2 lần triều xuống</b>,
còn gọi là chân triều (cũng 1 thấp, 1 cao) nhưng biên độ triều trong 2
lần khác nhau. Thời gian triều lên kéo dài khoảng 6 giờ và thời gian
triều xuống khoảng 6 giờ 45 phút đến 7 giờ (Đó là lý do tại sao thủy
triều ngày hôm sau lên trể khoảng 50 phút).<br />
<br />
Trong tháng có <b>2 </b><b>lần nước lớn (</b> ngày rằm và mồng một âm lịch) và <b>2 lần nước kém</b> (triều kém, xảy ra vào thời gian giữa 2 kỳ nước cường (ngày mồng 7 - 8 âm lịch hoặc 20 - 21 âm lịch). <br />
Sông Tiền và sông Hậu chảy ra Biển Đông nên chịu ảnh hưởng của chế độ bán nhật triều của Biển Đông.<br />
<br />
<b>Biên độ triều (tidal range) trung bình tại cửa biển khoảng 3.0 – 3.5 m trong kỳ thủy triều lớn</b>. Vùng
đồng bằng ở tả ngạn sông Hậu và các cù lao trên sông
Hậu thì hoàn toàn chịu ảnh hưởng của chế độ bán nhật triều của Biển
Đông.<br />
<br />
Phạm vi truyền triều của Sông Cửu Long rất lớn: Tại Nam Vang (cách
cửa sông 390 km) ảnh hưởng của thủy triều còn rất rõ, biên độ triều vào
mùa hạn có lúc đạt đến 0.50 m.<br />
<br />
Chẳng thế mà có ca dao sau đây trong đó chàng trai dặn người yêu :<br />
<br />
<i>Nước ròng chảy đến Nam Vang,</i><br />
<i>Làm thơ để lại, em khoan lấy chồng</i><br />
Người thiếu nữ không chịu và trả lời :<br />
<i>Tay bưng chậu cúc trăm bông,</i><br />
<i>Chờ anh chẳng đặng, em trồng xuống đây </i><br />
<br />
Tại Tân Châu (cách cửa sông 220 km) biên độ triều thường từ 5 cm
(mùa lũ) đến 100 cm (mùa cạn) . Tại Mỹ Tho (cách biển 49 km), biên độ
lớn nhất vào kỳ triều cao là 3.50 m và vào kỳ triều kém là 1.50 m.
Biên độ mực nước triều lớn nhất trung bình tại Mỹ Thuận khoảng
1.80 – 1.90 m; tại Cần Thơ khoảng 2.20 –2.30 m; tại Tân Châu
0.95 – 1.05 m và tại Châu Đốc 1.1 – 1.2 m.<br />
<br />
Tất cả kinh, rạch trong các tỉnh duyên hải đều chịu ảnh hưởng thủy triều, tuy nhiên càng <b>truyền sâu vào nội đồng, biên độ triều càng giảm</b>. Vào mùa lũ, ảnh hưởng của thủy triều tại khu vực xa Sông Tiền không còn nữa nhất là khi có lũ lớn. <br />
<br />
Trong thời gian mùa cạn, dòng chảy ở thượng nguồn Cửu Long về không
nhiều, nên chế độ dòng chảy của sông Tiền và sông Hậu hoàn toàn bị chi
phối bởi chế độ thuỷ triều ở biển Đông.<br />
<br />
Vào mùa kiệt Sông Vàm Cỏ hoàn toàn bị thủy triều bán nhật của biển
Đông chi phối; nước biển dễ dàng xâm nhập sâu vào nội địa. Vào cùng
thời điểm và đồng khoảng cách tới biển, độ mặn trên Sông Vàm Cỏ lớn gấp
nhiều lần trên Sông Tiền.<br />
<br />
Giống như Sông Tiền, mực nước đỉnh triều trên Sông Vàm Cỏ thường xuống
thấp vào tháng 6 và 7 và lên cao nhất vào tháng 10 và 11 hàng năm. Mực
nước cao nhất đo được tại Tân An là + 1,78 m ngày 17/10/1978 và mực
nước thấp nhất là - 1,84 m ngày 07/8/1964.<br />
<br />
Thời gian truyền triều từ cửa biển đến Tân Châu, Châu Đốc khoảng 7- 8
giờ. Tốc độ truyền triều trung bình trên sông Tiền đến Tân Châu,
khoảng 25 – 30 km/giờ; trên sông Hậu đến Châu Đốc, chậm hơn, khoảng 22
- 24 km/giờ. Tuy nhiên, kể từ vùng Cần Thơ xuống hạ lưu, <b>trong dịp rằm và mồng một âm lịch</b>, nhất là vào dịp xuân phân (22/3 dương lịch), <b>nước thủy triều dâng cao hơn mặt ruộng, nông dân thường tích trử nước trong ao và mương riêng để tưới chảy vào ruộng vườn.</b><b> </b><br />
Trên sông Tiền, thời gian truyền triều từ Vàm Kinh (cách biển 2 km)
đến Mỹ Tho (cách biển 49 km) từ 90 đến 120 phút, và tốc độ truyền từ 24
km/h đến 36 km/h. Vận tốc dòng chảy cũng bị ảnh hưởng thủy triều: Vào
mùa lũ vận tốc chậm khi triều lên, nhanh khi triều xuống (lần lượt 1.2
m/s và 1.8 m/s); vào mùa kiệt, vận tốc khi triều xuống trong
khoảng 0.70 m/s đến 1 m/s.<br />
<br />
Mực nước <b>đỉnh triều</b> lớn nhất trung bình tại Tân
Châu khoảng 1.70 m; tại Châu Đốc (cách biển 190 km) khoảng 1.50 m và tại
Cần Thơ (cách cửa biển 123 km) là 1.24 m.<br />
<br />
Mực nước <b>chân triều</b> thấp nhất trung bình tại Tân
Châu là – 0.35 m; tại Châu Đốc là – 0.55 m; tại Mỹ Thuận là –1.37 m;
tại Cần Thơ là – 1.60 m và tại Mỹ Tho là –0.95 m.<br />
<br />
Nói chung, ảnh hưởng triều trên sông Hậu mạnh hơn so với sông Tiền. <br />
<br />
Trong mùa cạn, triều lên làm xuất hiện <b>dòng chảy ngược từ biển vào sông</b> trong những thời gian nhất định:<br />
<br />
Trong số các nhánh của Sông Tiền, phân phối lưu lượng qua nhánh
Cửa Tiểu là thấp nhất cả vào mùa cạn lẫn mùa lũ. Theo tài liệu đo từ
năm 1924 đến nay, lưu lượng tại Phnom Penh ít khi thấp hơn 2,385 m3/s,
ngoại trừ tháng 4 trong khoảng 2,000 m3/s đến 2,300 m3/s. Như vậy trong
tháng 4, <b>Sông Cửa Tiểu gần như hoàn toàn bị thủy triều Biển Đông chi phối</b>, nước biển dễ dàng xâm nhập sâu vào nội địa khiến độ mặn cao hơn hẵn so với các tháng khác trong năm.<br />
<br />
Lưu lượng Sông Tiền cũng chịu ảnh hưởng thủy triều<b>, khi triều lên sẽ tạo dòng chảy ngược về phía thượng lưu và ngược lại</b><b>.</b><br />
<br />
Tại Cần Thơ, tốc độ dòng chảy ngược trung bình từ 0.60 –0.80 m/s, lớn nhất có thể đạt 1.25 m/s (ngày 18/4/1988);<br />
<br />
Tại Mỹ Thuận, tốc độ chảy ngược lớn nhất có thể đạt 1.12m/s (ngày 24/4/1978).<br />
<br />
Tại Tân Châu, tốc độ chảy ngược trung bình từ 0.2 – 0.3 m/s, tốc
độ chảy ngược lớn nhất là 0.395 m/s với lưu lượng 3,290 m3/s (ngày 12/4
/1987).<br />
<br />
Tại Châu Đốc, tốc độ chảy ngược trung bình khoảng 0.30 –0.50 m/s,
lớn nhất là 0.526 m/s (ngày 5/3/1979). Như vậy, tốc độ chảy ngược lớn
nhất tại Châu Đốc luôn luôn lớn hơn tại Tân Châu trong cùng thời điểm.
Điều này một lần nữa chứng tỏ ảnh hưởng của thuỷ triều đến Châu Đốc
trên sông Hậu mạnh hơn so với Tân Châu trên sông Tiền.<br />
<br />
Trong một con triều, tốc độ chảy ngược lớn nhất thường
xuất hiện sau khi xuất hiện mực nước đỉnh triều khoảng 2 giờ.<br />
<br />
Do ảnh hưởng của thuỷ triều, trong thời gian mùa cạn, vào thời kỳ
kiệt nhất (tháng 3 và 4), lưu lượng chảy ngược tại Tân Châu có thể đạt
3,290 m3/s (ngày 12/4 - 1987) và 1,700m3/s tại Châu Đốc (ngày 6- 4 -
1978).<br />
<br />
Trên quan điểm sử dụng nước trong nông nghiệp, việc đánh giá dòng
chảy mùa cạn được căn cứ chủ yếu vào giá trị của lưu lượng nước chảy
xuôi.<br />
<br />
Mực nước và lưu lượng (chảy xuôi) trung bình tháng giảm dần từ đầu
mùa cạn và giá trị thấp nhất thường trong tháng 4, sau đó tăng dần. Vì
vậy, tháng 4 được xem là tháng cạn nhất trong năm. Mực nước trung bình
tháng nhỏ nhất trung bình nhiều năm tại Tân Châu là 0.42 m, tại Châu
Đốc là 0.38 m (thấp hơn tại Tân Châu 4 cm).<br />
<br />
<b>2.2</b>. <b>từ mũi Cà Mau đến Hà Tiên</b> dài 250 km. Bán nhật triều từ Biển Đông khi vào biển cạn và hẹp của Vịnh Thái Lan và Biển Tây mất dần năng lượng biến thành <b>triều toàn nhật (diurnal)</b>, trong một ngày đêm chỉ có <b>một lần nước dâng cao </b><b>và một lần nước thấp</b> và càng đi sâu vào tới Vịnh Rạch Giá và Hà Tiên <b>thì thời gian triều lên càng trể đi.</b>
Triều phía Tây tiến vào đất liền qua các sông thiên nhiên như sông Bảy
Háp, sông Ông Đốc, sông Cái Lớn, sông Cái Bé, ... và một số kênh đào.<br />
<br />
<b>Biên độ trung bình triều phía Tây nhỏ hơn 1 m</b>, tối
đa không quá 1,1 - 1,2 m., trung bình khoảng 0,7 - 0,8 m, đồng thời
cũng ít chênh lệch giữa các vùng về biên độ, song tính chất thủy
triều lại có một số điểm khác nhau về cơ bản ở một số vùng:<br />
<br />
<b>Ví dụ</b> :<br />
-như khu vực Rạch Giá là dạng triều hỗn hợp <b>thiên về bán nhật triều</b>
với số ngày trong tháng có 2 lần triều lên và 2 lần triều xuống là chủ
yếu (tức chịu ảnh hưởng chế độ nhật triều không đều, thiên về bán nhật
triều),<br />
<br />
-từ Rạch Giá đi về phía Hà Tiên thì triều hỗn hợp lại <b>thiên về nhật triều.</b> <br />
Vùng ảnh hưởng thủy triều toàn nhật của Biển Tây không lớn lắm, <b>chỉ vài chục cây số từ bờ biển.</b><b> </b><br />
. Ngược lại phía hữu ngạn sông Hậu, gồm khu tứ giác Long
Xuyên, U Minh và vùng Cà Mau thì chịu ảnh hưởng tổng hợp của triều
Biển Đông và Biển Tây, rất phức tạp. <br />
Ngọc Hiển (Năm Căn, Cà Mau) chịu ảnh hưởng phức tạp của 2 chế độ thủy triều.<br />
<br />
<b>2.3.Nơi tiếp giáp của hai chế độ thủy triều</b> là vùng nước ứ động, nước sông hay kinh rạch không lưu thông – <b>nước đứng</b>- làm lắng tụ nhiều phù sa.<br />
<br />
<b>3. Tác động của triều cường</b><br />
<br />
T<b>riều cường</b> làm các vùng thấp duyên hải bị ngập,
làm hư hại các đê bao ngăn mặn, gây ngập úng các đầm nuôi tôm, các vườn
cây ăn trái, các nhà cửa ven kinh rạch.<br />
<br />
Khi triều cường vào cửa sông thì độ mặn lan truyền, khuyếch tán vào trong sâu nội địa, nhất là lúc cao điểm đỉnh <b>triều cường </b>vào
con nước rằm và ba mươi tháng Giêng âm lịch, thì sẽ gây thiệt hại cho
nhiều diện tích lúa đông xuân đang trong giai đoạn làm đòng, trổ bông .
Triều cường và sóng lớn làm phá vỡ bờ cây xanh chắn sóng dọc theo bờ
biển, lấn sâu vào đất liền<br />
<br />
Khi nưóc mặn xâm nhập vào cửa sông thì đất bị nhiễm mặn và năng suất lúa bị giảm và không trồng lúa được vào mùa khô.<br />
<br />
Mực nước thủy triều có ảnh hưởng lớn đến đồng bằng, từ chuyên chở trên
sông rạch đến nông nghiệp. Nước triều cao sẽ dễ dàng lấn sâu vào nội
địa và làm nhiễm mặn nước sông và đất đai còn nước mặn ảnh hưởng nhiều
vùng duyên hải như Bến Tre, Long An, Trà Vinh, Soc Trăng, Cà Mau ...<br />
<br />
<b>Tốc độ truyền sóng triều trong sông.</b><br />
<br />
Sóng triều truyền vào sông với tốc độ trung bình trên dưới 30 km/giờ
đối với các sông lớn. Còn đối với những sông nhỏ, hoặc màng lưới kênh
rạch, sự truyền triều diễn ra phức tạp hơn. Lại còn có hiện tượng giao
thoa sóng triều tại những con sông có sự truyền triều từ hai phía.<br />
<br />
Sự truyền triều vào trong sông tuy có gây một số khó khăn như đưa
nước mặn vào nội địa, khiến cho vùng cửa sông thiếu nước ngọt nghiêm
trọng vào mùa khô. Những ngày lũ lớn, nếu gặp kỳ triều cường, nước dâng
to sẽ gây ngập lụt v.v... Song với vùng xa cửa sông, mặn không tới được
thì <b>dao động thủy triều trong ngày có tác dụng không nhỏ cho công việc tưới tiêu, thau chua, rửa mặn.</b>
Khi triều dâng, mực nước ngọt trong sông được đẩy lên cao, người ta có
thể lợi dụng để lấy nước vào ruộng. Ngược lại, khi triều rút, mực nước
xuống thấp, có thể xả nước, thau chua từ ruộng ra sông.<br />
Nông dân Việt
thường dùng những thân cây dừa làm ‘<b>bọng</b>’, trong đó có gắn cái ‘<b>hom</b>’
như một hình thức van (valve), với mục đích khi nước sông dâng cao vói
thuỷ triều lên thì nước ngoài sông tự động vào ruộng qua cửa bọng và
khi thuỷ triều hạ xuống thì nước trong ruộng tự động rút ra qua cửa
bọng và cái hom tự động khép kín . Cũng xin mở dấu ngoặc ở đây: khi
người Pháp qua đây đầu tiên ở miền New Brunswich, cách nay chừng 400
năm, ở gần các vùng biển, chính các sắc dân da đỏ vùng này đã hướng
dẫn cho đám dân lưu lạc cách làm cửa bọng để cho nước thuỷ triều vào
ra trên đất gần biển để trồng trọt !<br />
<br />
<b>4. Kết luận </b><br />
<br />
Thủy triều còn đóng góp môt phần lớn là làm nên các chiến thắng trên
sông Bạch Đằng vào năm 938 của Ngô Quyền trước quân Nam Hán và năm 1288
của nhà Trần trước quân Nguyên-Mông. Cho đến ngày nay thì con người đã
biết sử dụng thủy triều để phục vụ cho công nghiệp (như sản xuất
điện), ngư nghiệp, như trong đánh bắt hải sản, và khoa học, như nghiên
cứu thủy văn<br />
<br />
</div>
<div class="content">
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6892130922183669225.post-87757517708719044902016-04-29T07:36:00.001-07:002016-04-29T07:36:15.121-07:00Vũ khí giải cứu Mekong: chất xám và tiếng nói<!--[if !mso]>
<style>
v\:* {behavior:url(#default#VML);}
o\:* {behavior:url(#default#VML);}
w\:* {behavior:url(#default#VML);}
.shape {behavior:url(#default#VML);}
</style>
<![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<o:OfficeDocumentSettings>
<o:AllowPNG/>
<o:TargetScreenSize>800x600</o:TargetScreenSize>
</o:OfficeDocumentSettings>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>EN-US</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:EnableOpenTypeKerning/>
<w:DontFlipMirrorIndents/>
<w:OverrideTableStyleHps/>
</w:Compatibility>
<w:DoNotOptimizeForBrowser/>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt;
mso-para-margin:0in;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Arial","sans-serif";
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";}
</style>
<![endif]-->
<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">LTS</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">.</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;"> Gần 20 năm tâm huyết với các vấn đề trên dòng Mekong cũng như </span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">đ</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">ồng </span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">b</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">ằng </span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">s</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">ông Cửu Long (ĐBSCL), bác sĩ Ngô Thế Vinh không chỉ là
một nhà văn với hai tác phẩm <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Cửu Long </i></span><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">c</span></i><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">ạn </span></i><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">d</span></i><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">òng</span></i><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">,</span></i><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;"> Biển Đông </span></i><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">d</span></i><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">ậy </span></i><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">s</span></i><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">óng</span></i><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">
và</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;"> <i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="VI">Mekong
– dòng sông nghẽn mạch</span></i><span lang="VI">, ông còn là một nhà hoạt động
môi trường bền b</span></span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">ỉ</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><i style="mso-bidi-font-style: normal;">Người Đô Thị</i> có cuộc phỏng vấn với ông Ngô Thế Vinh về các vấn đề
nóng bỏng hiện nay trên dòng Mekong và ĐBSCL.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 13.0pt; mso-ansi-language: VI;"> </span></div>
<a name='more'></a><br /><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiBiotG2MC-sRybdBdX8_8QjTzGRmyYs2P9XzlKQIcWQ-b9szLlOvPOY_-WJDziMQOm9o3CszMAOBz2Uz-WBLt0OnQ5mu1hf_5SFv8PANye5LzX4uKD2lo1_RpDoWUjlQ6mgN2pPe8d32w/s1600/TonleSap.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiBiotG2MC-sRybdBdX8_8QjTzGRmyYs2P9XzlKQIcWQ-b9szLlOvPOY_-WJDziMQOm9o3CszMAOBz2Uz-WBLt0OnQ5mu1hf_5SFv8PANye5LzX4uKD2lo1_RpDoWUjlQ6mgN2pPe8d32w/s1600/TonleSap.jpg" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 13.0pt;"></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: center; text-autospace: none;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 13.0pt;">Băng
qua Biển Hồ đến khu Bảo tồn sinh thái Tonle Sap</span></i></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: center; text-autospace: none;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 13.0pt;">(nguồn:
tư liệu Ngô Thế Vinh)</span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 13.0pt;"> </span></i><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 13.0pt;"> </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Thưa, dù đã 17 năm trôi
qua, bức tranh sống động mà ông “phác họa” về những tác hại khủng khiếp do các
con đập thủy điện gây ra cho đời sống người dân lưu vực sông Mekong vẫn còn nóng
hổi tính thời sự. Từ những dự cảm rất sớm về những hậu quả do các đập thủy điện
gây ra trên dòng Mekong nói chung và ĐBSCL nói riêng, ông nhận định gì về thực
trạng hiện nay?</span></i></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Năm 2000, khi
nói “Cửu Long cạn dòng”, nhiều người xem đó là phát biểu "nghịch lý"
bởi đó là năm có lụt lớn ở </span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">m</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">iền
Tây. Một vị tu sĩ đang tất bật lo việc cứu trợ, mới nghe tên cuốn sách đã phát
biểu: "Đang lũ lụt ngập trời với nhà trôi người chết mà lại nói tới “Cửu
Long cạn dòng” là thế nào?” Nhưng </span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">cần
</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">hiểu
rằng lũ và hạn</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;"> </span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">tương ứng với
mùa mưa và mùa khô là chu kỳ tự nhiên đã có từ hàng ngàn năm trên dòng Mekong
và các vùng châu thổ, và đến nay thì mức độ ngày càng trầm trọng và gay gắt. Chúng
ta không thể đổ lỗi hết cho "thiên tai" mà cần can đảm gọi cho đúng
tên những yếu tố "nhân tai" bởi do chính con người gây ra qua suốt quá
trình <i style="mso-bidi-font-style: normal;">phát triển không bền vững</i> và <i style="mso-bidi-font-style: normal;">có tính tự hủy </i>từ nhiều thập niên qua đã
làm gãy đổ sự cân bằng của cả một hệ sinh thái vốn phức tạp nhưng cũng hết sức
mong manh của dòng Mekong. Một chuỗi những tai ương do chính con người gây ra
đó là: (1) Phá huỷ tự sát những khu rừng mưa trong toàn lưu vực</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">.</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"> </span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">N</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">hững khu rừng mưa <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>này có tác dụng như những tấm bọt biển khổng
lồ giữ nước trong mùa mưa, xả nước trong mùa khô với chức năng điều hoà lưu
lượng nước của dòng sông trong suốt hai mùa khô lũ</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">,</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"> </span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">thì nay không
còn nữa; (2) Xây các con đập thuỷ điện không chỉ trên dòng chính mà ngay trên
khắp các phụ lưu sông Mekong từ thượng nguồn xuống tới hạ lưu, và đáng kể nhất
là chuỗi những con đập bậc thềm </span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">(</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Mekong
Cascades</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">)</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">
</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Vân
Nam của T</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">rung </span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Q</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">uốc</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">. Hồ chứa các con đập ấy không những chỉ
giữ nước mà còn ngăn chặn phù sa như một dưỡng chất xuống vùng châu thổ ĐBSCL</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">.</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"> </span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">N</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">guồn thủy điện cũng đưa tới kỹ nghệ hoá,
đô thị hoá với trút đổ các chất phế thải xuống sông gây ô nhiễm nguồn nước sông
Mekong; (3) Còn phải kể tới kế hoạch T</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">rung </span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Q</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">uốc</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">
cho nổ mìn phá các ghềnh thác khai thông lòng sông Mekong để mở thuỷ lộ từ Vân
Nam xuống xa tới Vạn Tượng, T</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">rung
Quốc</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">
đã làm biến dạng toàn dòng chảy, gây xói lở trầm trọng các khu ven sông; (4) Cộng
thêm với những sai lầm về các kế hoạch thuỷ lợi tự phát ngay nơi ĐBSCL như be
bờ ngăn đập rồi tới nạn "cát tặc" ngày đêm nạo vét<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>lòng sông... </span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">Tình trạng này gây</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"> thảm họa nhãn tiền:
nếu lụt </span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">thì </span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">sẽ
rất lớn ngay mùa mưa, hạn hán </span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">thì
</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">sẽ
gay gắt hơn trong mùa khô và nạn ngập mặn ngày càng lấn sâu vào trong đất liền.
Như vậy chủ yếu là do các nguyên nhân nhân tai, nay cộng thêm với biến đổi khí
hậu, El Nino... là phần thiên tai cộng thêm vào. Không gọi đúng tên, đổ hết cho
thiên tai là một thái độ chối bỏ</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;"> </span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">nguy
hiểm của giới chức Việt Nam hiện nay. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Trên dòng chính Mekong,
T</span></i></b><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">rung </span></i></b><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Q</span></i></b><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">uốc</span></i></b><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"> đã và vẫn tiếp tục xây đập thủy
điện trên thượng nguồn; Lào xây đập dưới hạ nguồn; còn Thái Lan dẫn nước từ
dòng Mekong vào ngay cả mùa khô... Trong tình hình ấy, điều ông lo ngại nhất là
gì?</span></i></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Bước vào thập
niên thứ hai của thế kỷ 21, sau khi T</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">rung </span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Q</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">uốc</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">
đã hoàn tất hai con đập lớn nhất: Nọa Trác Độ</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;"> (</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Nuozhadu</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">)</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"> 5.850MW và Tiểu Loan </span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">(</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Xiaowan</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">)</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"> 4.200MW, về tổng thể Bắc Kinh hầu như
đã hoàn thành kế hoạch thủy điện của họ trên suốt nửa chiều dài con sông Lan
Thương </span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">(</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Lancang</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">)</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"> </span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">- </span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">là tên T</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">rung </span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Q</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">uốc</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"> của sông M</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">e</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">k</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">ong</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">.
</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">T</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">heo Fred Pearce, Đại học Yale</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">,</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"> con sông Mekong nay đã trở thành <i>tháp
nước </i>và là <i>nhà máy điện </i><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>của
Trung Quốc. Philip Hirsch, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu sông Mekong thuộc ĐH
Sydney nhận định: “Hai con đập khổng lồ Nọa Trác Độ và Tiểu Loan sẽ ảnh hưởng
trên suốt dòng chảy của con sông Mekong xuống tới tận ĐBSCL của Việt Nam”. Chỉ
với 6 con đập dòng chính hoàn tất, T</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">rung
</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Q</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">uốc</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"> đã đạt được công suất 15.150MW – nghĩa
là hơn một nửa toàn công suất tiềm năng thủy điện của con sông Lan Thương. Với
8 dự án đập còn lại, và có thể sẽ còn thêm nhiều dự án mới nữa, T</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">rung </span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Q</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">uốc</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"> sẽ dễ dàng dứt điểm sớm trong vòng mấy
thập niên đầu thế kỷ 21. Chúng ta không thể chỉ dựa vào một con số </span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">16</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">% lượng nước sông Mekong đổ xuống từ T</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">rung </span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Q</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">uốc</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">, để bảo rằng ảnh hưởng chuỗi đập Vân
Nam là không đáng kể. Xây chuỗi đập Vân Nam, T</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">rung </span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Q</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">uốc</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"> </span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">đã
khởi đầu phá huỷ sự cân bằng bền vững của toàn hệ sinh thái trong lưu vực sông
Mekong. Dung lượng các hồ chứa Vân Nam ngoài khả năng giữ lại hơn 30 tỉ mét
khối nước còn chặn lại một trữ lượng rất lớn phù sa không cho xuống tới ĐBSCL. Thiếu
nước, thiếu phù sa lại thêm ngập mặn với nước biển dâng, cả một vùng đất phì
nhiêu ĐBSCL</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">,</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">
cái nôi của một nền văn minh miệt vườn</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">,</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">
có tương lai trở thành một vùng đất chết do sa mạc hóa. </span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">Điều gì đáng lo ngại nhất hiện nay? Rõ ràng Việt Nam đã
mất cảnh giác và thiếu chuẩn bị trong cuộc chiến môi sinh "không tuyên
chiến" của Trung Quốc. Lời kêu gọi Trung Quốc xả nước từ hồ chứa Vân Nam
để cứu hạn cho ĐBSCL đã nói lên tình thế "bị động" của Việt Nam. Lẽ
ra giới lãnh đạo phải tiên liệu nguy cơ này từ nhiều năm trước. Nay lại thêm 9 dự
án đập dòng chính hạ lưu của Lào và 2 của Campuchia sẽ khiến cho bài toán cứu
nguy ĐBSCL khó khăn và phức tạp hơn nhiều, mà Việt Nam thì chưa có một chiến
lược đối phó. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">Hiệp định Mekong 1995 được xem như là một cơ sở kiểm soát bảo vệ dòng
Mekong, tuy nhiên Trung Quốc từ chối tham gia. Tương tự, Công ước Liên Hiệp
Quốc 1997 về sử dụng các nguồn nước liên quốc gia, được Việt Nam thuận ký năm
2014, được biên soạn đặc biệt nhằm bổ sung và hạn chế những bất cập trong các
hiệp định lưu vực hiện có như Hiệp định Mekong 1995, cũng thiếu tên Trung Quốc.
Trong diễn tiến đó, Trung Quốc nay lại khởi xướng một diễn đàn mới: Hợp tác
Lancang - Mekong ra mắt tháng 11.2015. Ông nhận định như thế nào về cơ chế này?
Cơ hội của Việt Nam cũng như các nước trên lưu vực tham gia có thể là gì? Theo
ông, liệu Trung Quốc có động cơ gì đằng sau đó không?</span></i></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">Uỷ ban Sông Mekong (MR Committee) được Liên Hiệp Quốc
thành lập từ 1957, nhưng mọi dự án phát triển hầu như bị tê liệt do cuộc chiến tranh
Việt Nam. Sau 1975, bước vào thời bình, con sông Mekong trở lại là mục tiêu
khai thác của các quốc gia trong lưu vực. Nhu cầu phục hồi một tổ chức điều hợp
liên quốc gia tương tự như Ủy ban Sông Mekong trước đây là cần thiết. Ngày 5.4.1995,
bốn nước hội viên gốc thuộc lưu vực hạ lưu Mekong đã họp tại Chiang Rai, Bắc
Thái, để cùng ký kết “<span style="mso-bidi-font-style: italic;">Hiệp ước Hợp tác
phát triển bền vững hạ lưu sông Mekong</span>” và đổi sang một tên mới là Ủy hội
sông Mekong (MR Commission). Đại diện Việt Nam đặt bút ký vào Hiệp định Mekong
1995 là Ngoại trưởng Nguyễn Mạnh Cầm với chấp nhận một thay đổi cơ bản trong hiệp
ước mới: thay vì như trước, mỗi hội viên trong Ủy ban sông Mekong (1957) có
quyền phủ quyết bất cứ một dự án nào bị coi là có ảnh hưởng tác hại tới dòng
chính sông Mekong, nay theo nội quy mới (1995), không một một quốc gia nào có
quyền phủ quyết. Phát biểu trong Hội nghị Mekong 1999 tại Nam California, chúng
tôi nhận định đây là khởi điểm một bước sai lầm chiến lược của Việt Nam, vì là quốc
gia ở cuối nguồn. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">Sáu nước lưu vực sông Mekong đang đứng trước nhiều vấn đề bức thiết liên
quan đến kinh tế, xã hội cũng như bảo tồn môi trường sinh thái. Tuy nhiên,
những khác biệt về yếu tố địa chính trị lại là rào cản không nhỏ trong tiến
trình hợp tác, và đặt ra bài toán phải giải quyết hài hòa lợi ích của mỗi quốc
gia. Theo ông, diễn biến chính trị ảnh hưởng như thế nào trong vấn đề hợp tác
vùng và phát triển vùng trên dòng Mekong? Viễn cảnh phát triển Mekong sẽ là như
thế nào trong bối cảnh biến đổi khí hậu? </span></i></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">Nhắc tới sự kiện Trung Quốc mới đây cho thành lập khối
Hợp tác Lancang - Mekong, một cơ chế bao gồm 6 nước cùng sử dụng sông Mekong, nhiều
người vội lạc quan cho rằng đó có thể là một phương tiện tốt để buộc Trung Quốc
quan tâm nhiều hơn đến lợi ích của các nước hạ nguồn. Mối lạc quan đó có thể
đúng có thể không. Nhưng cần nhận thức rõ một điều: từ 1995, Trung Quốc chọn
đứng ngoài Ủy hội sông Mekong chỉ gồm 4 nước hạ lưu: Thái Lan, Lào, Campuchia,
Việt Nam. Tới nay với 6 con đập dòng chính, về tổng thể, Trung Quốc đã hoàn tất
kế hoạch thuỷ điện trên khúc sông Mekong 2.200km của họ. Nay nếu có mở ra thêm
khối Hợp tác Lancang - Mekong thì đó cũng chỉ là một bước chiến lược của Trung Quốc,
tạo cho mình một hình ảnh hữu nghị nhưng thực tế là nhằm tăng cường thêm ảnh
hưởng đưa tới khống chế toàn bộ lưu vực sông Mekong. Trung Quốc sẵn có khả năng
kỹ thuật, có nguồn tài chính hầu như vô hạn, Bắc Kinh thừa sức để gạt ảnh hưởng
của Hoa Kỳ và Nhật Bản ra khỏi lưu vực sông Mekong, cũng như họ đã đánh sập thế
thượng phong của Đệ thất hạm đội Hoa Kỳ trên Biển Đông bằng các đảo chiếm của
Việt Nam rồi mở rộng xây dựng căn cứ quân sự trên đó. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">Tương lai khối Hợp tác Lancang-Mekong ra sao, vẫn tuỳ
thuộc vào thiện chí rất đáng ngờ của Trung Quốc. Những ai từng theo dõi cách cách
hành xử của Trung Quốc trong bao năm nay, cũng nhận thấy là Bắc Kinh chưa hề có
Hồ sơ theo dõi tốt (Good track records).</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">Nhưng rồi cũng phải kể tới tiềm năng "chất xám"
mỗi quốc gia thành viên khi tham dự khối Hợp tác Lancang – Mekong, và quan
trọng hơn hết là liệu có được một mẫu số chung đoàn kết của các nước nhỏ hay
không. Thiếu một "tinh thần sông Mekong" nơi các quốc gia hạ lưu như
hiện nay (vẫn cái cảnh "đồng sàng dị mộng"), lại thêm ác ý như từ bao
giờ (Trung Quốc luôn luôn chia để trị), thì khối Hợp tác Lancang - Mekong chỉ là
chiếc dù tạo thêm ảnh hưởng quyền lực của Trung Quốc trên mỗi quốc gia hạ
nguồn. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">Nếu Trung Quốc có thực tâm, phải đòi hỏi Bắc Kinh đi đến
một Hiệp ước Lancang - Mekong theo đó mỗi quốc gia thành viên phải được tôn
trọng và đối xử bình đẳng, có thể xem đây như một Ủy hội sông Mekong mở rộng
bao gồm thêm Trung Quốc và Myanmar.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">Điểm qua tình hình hiện nay: Thủ tướng Campuchia Hunsen
gần như hậu thuẫn vô điều kiện chính sách của Trung Quốc; Lào thì bất chấp mọi
khuyến cáo vẫn từng bước thực hiện xây 9 con đập dòng chính Mekong (đang xây hai
đập Xayaburi và Don Sahong); Thái Lan không ngừng lấy nước từ sông Mekong cung
cấp cho các vùng khô hạn của họ; Myanmar thì không phải là yếu tố quan trọng
khi chỉ tiếp cận một khúc sông Mekong nơi vùng Tam giác vàng; riêng Việt Nam
gần như bị động và chưa có "một chiến lược trên bàn cờ Mekong" khi
quyết định tham dự khối Hợp tác Lancang - Mekong. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">Điều cần làm ngay, là cấp thiết di chuyển Ủy ban Mekong
Việt Nam từ Hà Nội về ĐBSCL để cùng bắt tay hình thành một phân khoa Mekong nơi
ĐH Cần Thơ, giúp phái đoàn Việt Nam có một hồ sơ Mekong mang tính chiến lược,
có cơ sở pháp lý khi họ tới dự những hội nghị thượng đỉnh Mekong. <span style="mso-bidi-font-style: italic;">Mekong Delta SOS</span> phải là ưu tiên số
một trong nghị trình của hội đồng Chính phủ, của Quốc hội và cả của Bộ Chính trị.
Thảm hoạ đại hạn nơi ĐBSCL nếu cần phải đưa ra trước Diễn đàn của Liên Hiệp
Quốc.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">Ông đánh giá thế nào về vai trò của tiếng nói cộng đồng, các tổ chức phi
chính phủ (NGO) trong<span style="mso-bidi-font-weight: bold;"> </span>bối cảnh
các quốc gia lưu vực sông Mekong còn nhiều quan điểm khác biệt? Ở Việt Nam,
theo ông, vai trò tiếng nói này hiện nay thế nào, và cần như thế nào?</span></i></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">Khi nhìn chung vào lưu vực 5 nước sông Mekong hạ nguồn (nay
có thêm Myanmar), một ký giả ngoại quốc nhận xét: tiếng nói của các cộng đồng
dân sự, các mạng xã hội Việt Nam về vấn đề sông Mekong được kể là "khá
hiếm" so với những tiếng nói của cư dân Bắc Thái Lan, người dân Lào và ngay
cả dân Campuchia. Điều này hầu như lại càng rất hiếm thấy nơi cộng đồng 20 triệu
cư dân ĐBSCL. Cũng dễ hiểu, đa số nông dân bị thiếu học với một nền giáo dục
thấp hơn cả Tây nguyên, lại thêm bị bưng bít thông tin thì làm sao bảo họ có
tiếng nói ngoài thái độ cam chịu. Tiếng nói của những "tổ chức được gọi là
NGO" thì luôn luôn luôn bị kiểm soát và định hướng bởi Nhà nước, và những
định hướng thiển cận như hiện nay đã triệt tiêu mọi sáng kiến từ các nguồn trí
tuệ. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Nhưng dẫu sao, quan sát từ bên
ngoài, đã thấy ánh sáng nơi cuối đường hầm, đang có những nỗ lực tích cực từ
trong nước để hình thành những cộng đồng dân sự xã hội thực sự có tiếng nói,
nhưng dĩ nhiên có một cái giá phải trả cho những bước tiên phong ấy. Đó là một
tiến trình không thể đảo nghịch và cũng đã đến lúc Nhà nước ý thức được rằng họ
không thể tạo nút chặn cho cả một xu thế thời đại. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj5q2HcBNOXBf37OwqB4Vo4i6zny4Qy69XbRRc4v4jR-3XKMHbEEUgr3ncOVReSX7OEJvzDse0OKv-kfG-JGP8fBWvuojEol51gm3qXMEeRwZIYTtcf-lw7TVZ_tkSs5V-AMMpRXm6Du30/s1600/MuaNuocNoi5.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj5q2HcBNOXBf37OwqB4Vo4i6zny4Qy69XbRRc4v4jR-3XKMHbEEUgr3ncOVReSX7OEJvzDse0OKv-kfG-JGP8fBWvuojEol51gm3qXMEeRwZIYTtcf-lw7TVZ_tkSs5V-AMMpRXm6Du30/s1600/MuaNuocNoi5.jpg" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-no-proof: yes;"></span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; text-align: center;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"> </span><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Biển
Hồ: Mùa khô 2.500 km<sup>2</sup> (trái), mùa mưa 12.000 km<sup>2</sup> (phải)</span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<i><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt;">Biển
Hồ nay thoi thóp, không còn co giãn với hai mùa mưa nắng </span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<i><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt;">và
đang cạn dần (nguồn: Tom Fawthrop)</span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Cảm nhận của ông như
thế nào về vai trò của các nhà khoa học V</span></i></b><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">iệt </span></i></b><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">N</span></i></b><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">am</span></i></b><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"> hiện nay trong "bài
toán" sông Mekong nói chung và ĐBSCL nói riêng? Họ cần có "cơ
chế" gì để tiếng nói thực sự đạt hiệu quả?</span></i></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">Tuy chưa có dịp
được gặp hết, chúng tôi vẫn theo dõi sinh hoạt của các nhà khoa học V</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">iệt </span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">N</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">am</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"> từ những năm qua</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">.</span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"> </span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">H</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">ọ đã và đang phải làm việc trong những
điều kiện vô cùng khó khăn, nhưng nỗ lực của các </span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">a</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">nh </span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">c</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%;">hị ấy để cất tiếng nói bảo vệ một
hệ sinh thái lành mạnh cho Việt Nam tuy thầm lặng đã được nhiều người
biết đến. Từ bên ngoài, chúng tôi luôn quan niệm "bài toán" sông
Mekong và cứu nguy ĐBSCL là phải từ các nhà khoa học và giới trẻ trong nước. Việt
Nam không hề thiếu chất xám nhưng giới khoa học ấy không có phương tiện, không
có tự do hoạt động ngay cả trong môi trường đại học. Có thể đi tới một kết luận:
"dân chủ và môi sinh" phải là bộ đôi không thể tách rời. </span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">Tôi cũng cho rằng, cứu vãn được nhịp đập của “trái tim
Biển Hồ” là giải pháp khả thi cứu nguy cho các vùng châu thổ Tonle Sap
Campuchia và ĐBSCL của Việt Nam, dĩ nhiên với cái giá rất cao mà Việt Nam không
thể không hợp tác với Campuchia mà đầu tư vào. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">Từ hai tác phẩm về Mekong của ông còn cho thấy ông có một kho dữ liệu quý
về văn hóa, lịch sử, môi trường... liên quan đến 4.800km dòng Mekong, từ Tây
Tạng đổ xuống Biển Đông, nơi hơn 65 triệu cư dân sinh sống. Đó là những tư liệu
chuyên ngành chẳng liên quan gì đến nghề bác sĩ của ông cả. Nên nếu được tự nói
về mình, ông nhận mình là một bác sĩ, nhà văn, nhà báo, hay là một khoa học?</span></i></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">Tốt nghiệp Y khoa Sài Gòn năm 1968, hành nghề y khoa trong
nước rồi ra hải ngoại hơn 40 năm, y khoa đã như một phần đời sống không dễ tách
rời của tôi. Khi còn là sinh viên, tôi viết văn, làm báo, hoạt động xã hội cùng
với những người trẻ đồng trang lứa. Thế hệ chúng tôi không chỉ có học tập mà còn
rất quan tâm tới các vấn đề đất nước, riêng tôi về sau này còn có mối quan tâm đặc
biệt tới các vấn đề môi sinh, trong đó có con sông Mekong và ĐBSCL. Cùng với nhóm
Bạn Cửu Long, chúng tôi đã thực sự khởi đầu hoạt động từ 1995, đến nay cũng đã
21 năm rồi. Tôi đã được gán cho nhiều căn cước khác nhau, nhưng một cách khái
quát, nói như ký giả Long Ân, có lẽ đúng nhất tôi chỉ là con người xanh của môi
sinh. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">Cám ơn ông! </span></i></b></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; mso-layout-grid-align: none; mso-pagination: none; text-align: justify; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; text-align: justify;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="VI" style="color: maroon; font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">Lê Quỳnh</span></b><span lang="VI" style="color: maroon; font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;"> thực
hiện</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; text-align: justify;">
<span lang="VI" style="color: maroon; font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;">Tạp chí Người Đô Thị 29.04.2016</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 115%; text-align: justify;">
<span style="mso-bidi-font-family: Arial;"><a href="http://nguoidothi.vn/vn/news/chuyen-hom-nay/tin-tuc-thoi-su-noi-bat/3227/don-doc-nguoi-do-thi-phat-hanh-ngay-29-4.ndt"><span style="color: #103cc0; font-size: 13.0pt; line-height: 115%;">http://nguoidothi.vn/vn/news/chuyen-hom-nay/tin-tuc-thoi-su-noi-bat/3227/don-doc-nguoi-do-thi-phat-hanh-ngay-29-4.ndt</span></a></span><span lang="VI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: VI;"></span></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6892130922183669225.post-77107962678069584662016-03-19T02:58:00.000-07:002016-03-19T03:03:50.090-07:00THANH GƯƠM DAMOCLES TREO LƠ LỬNG TRÊN ĐẦU CHÚNG TA<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>EN-US</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:EnableOpenTypeKerning/>
<w:DontFlipMirrorIndents/>
<w:OverrideTableStyleHps/>
</w:Compatibility>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span>
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt;
mso-para-margin:0in;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Times New Roman","serif";}
</style>
<![endif]-->
<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: left;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">Tô Văn Trường</span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: left;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: left;">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="header"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="footer"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="table of figures"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="page number"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Body Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Body Text Indent"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Hyperlink"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Document Map"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="No List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Table Grid 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Table Web 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" Name="Balloon Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt;
mso-para-margin:0in;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Times New Roman","serif";}
table.MsoTableGrid5
{mso-style-name:"Table Grid 5";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-unhide:no;
border:solid black 1.5pt;
mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt;
mso-border-insideh:.75pt solid black;
mso-border-insidev:.75pt solid black;
mso-para-margin:0in;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Times New Roman","serif";
mso-fareast-font-family:"Times New Roman";}
table.MsoTableGrid5FirstRow
{mso-style-name:"Table Grid 5";
mso-table-condition:first-row;
mso-style-unhide:no;
mso-tstyle-border-bottom:1.5pt solid black;
mso-tstyle-diagonal-down:none;
mso-tstyle-diagonal-up:none;}
table.MsoTableGrid5LastRow
{mso-style-name:"Table Grid 5";
mso-table-condition:last-row;
mso-style-unhide:no;
mso-tstyle-diagonal-down:none;
mso-tstyle-diagonal-up:none;
mso-ansi-font-weight:bold;
mso-bidi-font-weight:bold;}
table.MsoTableGrid5LastCol
{mso-style-name:"Table Grid 5";
mso-table-condition:last-column;
mso-style-unhide:no;
mso-tstyle-diagonal-down:none;
mso-tstyle-diagonal-up:none;
mso-ansi-font-weight:bold;
mso-bidi-font-weight:bold;}
table.MsoTableGrid5NWCell
{mso-style-name:"Table Grid 5";
mso-table-condition:nw-cell;
mso-style-unhide:no;
mso-tstyle-diagonal-down:.75pt solid black;
mso-tstyle-diagonal-up:none;}
table.MsoTableWeb1
{mso-style-name:"Table Web 1";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-unhide:no;
mso-cellspacing:2.0pt;
border:outset 1.0pt;
mso-border-alt:outset windowtext .75pt;
mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt;
mso-border-insideh:.75pt outset windowtext;
mso-border-insidev:.75pt outset windowtext;
mso-para-margin:0in;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Times New Roman","serif";
mso-fareast-font-family:"Times New Roman";}
table.MsoTableWeb1FirstRow
{mso-style-name:"Table Web 1";
mso-table-condition:first-row;
mso-style-unhide:no;
mso-tstyle-diagonal-down:none;
mso-tstyle-diagonal-up:none;
color:windowtext;}
table.MsoTableGrid
{mso-style-name:"Table Grid";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-unhide:no;
border:solid windowtext 1.0pt;
mso-border-alt:solid windowtext .5pt;
mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt;
mso-border-insideh:.5pt solid windowtext;
mso-border-insidev:.5pt solid windowtext;
mso-para-margin:0in;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:"Times New Roman","serif";
mso-fareast-font-family:"Times New Roman";}
</style>
<![endif]-->
</div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">Tổng
quan</span></b></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif";"><br /></span></b></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">Nước l</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";"> nguồn sống cho nh</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">n loại. Các nhà khoa học đã thống kê tổng sản lượng nước
trên thế giới gồm: 97,5% nước biển (mặn) và chỉ 2,5% nước ngọt. Trong 2,5% này,
chỉ có 0,4% nước mặt gồm sông ngòi, ao hồ và hơi nước trong không khí, 30,1% nước
ngầm, và phần còn lại là những tảng băng trải rộng ở Bắc và Nam cực. Trong số 0,4%
nước mặt đó, có 67,4% nước ao hồ, 1,6% sông ngòi, 12,2% nước đã thấm vào đất,
9,5% hơi nước trong không khí, và phần còn lại gồm các vùng đất ướt. Theo ước t</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">í</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh, c</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";"> 70% lượng nước tr</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">n thế giới </span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">đ</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ược sử dụng cho n</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng nghiệp, 20% cho kỹ nghệ, v</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";"> 10% cho sinh hoạt gia </span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">đì</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh. </span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">Sông
Mekong là một trong mười con sông lớn nhất thế giới, bắt nguồn từ cao nguyên
Tây Tạng có chiều dài hơn 4.800 km, diện tích lưu vực 795.000 km<sup>2</sup>,
lưu lượng dòng chảy trung bình hàng năm khoảng 15.000 m<sup>3</sup>/s và tổng
lượng dòng chảy hàng năm 475 tỷ m<sup>3 </sup>tại châu thổ, chảy qua 6 quốc gia
là Trung Quốc, Myanmar, Thái Lan, Lào, Campuchia và Việt Nam.</span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 6pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">Đến nay</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">,</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";"> 6 bậc thang thủy điện Trung Quốc
ở thượng nguồn sông Mê Công (Langcang) đã hoàn thành (từ 2012), nâng tổng số
dung tích hữu ích của các hồ ở Trung Quốc đã lên đến hơn 22 tỷ m<sup>3</sup>
nước. Từ khi hoàn thành,<b> việc vận hành
các công trình này đã làm thay đổi đáng kể dòng chảy cả mùa lũ và mùa khô so
với qui luật tự nhiên</b>, gây ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và khó khăn
cho điều hành sản xuất.</span></span></span></div>
<a name='more'></a><span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span>
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 6pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">Hiện nay, Trung Quốc chỉ mới chia
sẻ các thông tin về mực nước ở hạ lưu trạm Cảnh Hồng (Jinghong) về mùa lũ (Tháng
6-10). Các nước hạ lưu </span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nằm trong hiệp định Mekong </span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">(MRC) đã liên tục kiến nghị T</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">rung Quốc </span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">chia sẻ các thông tin mực nước cả
về mùa khô từ 2010 đến nay nhưng vẫn chưa đạt được, kể cả kiến nghị ở Hội nghị
cấp cao của Mê Công năm 2010 tại Huahin Thái Lan.</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 6pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Các
nước hạ lưu sông Mekong Lào, Campuchia có kế hoạch xây dựng 11 đập thủy điện,
hiện nay đang tiến hành xây đập Xayabury (chưa lấp dòng), dù có hoàn thành cả
11 đập này thì dung tích hữu ích của tất cả các hồ chứa cũng chỉ bằng 1/8 so
với dung tích hữu ích các đập thủy điện của Trung Quốc. </span></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "times new roman" , "serif";"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgR7dqYmLuyTRKBhA9xfFmtnpe5VXGlIa1M4HgIrGfyENXXm8cCBZw1NbjpDRIGVO14yH-3gsRJi_7-Ij56FhYA490G1NKDk-sKwLIgT6YQalMBEOauvstbJr7NywOL37s8JwAHjHy9BhE/s1600/DAMOCLES.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="249" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgR7dqYmLuyTRKBhA9xfFmtnpe5VXGlIa1M4HgIrGfyENXXm8cCBZw1NbjpDRIGVO14yH-3gsRJi_7-Ij56FhYA490G1NKDk-sKwLIgT6YQalMBEOauvstbJr7NywOL37s8JwAHjHy9BhE/s400/DAMOCLES.jpg" width="400" /></a></span></span></div>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">
</span>
</span><br />
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">Nguyên
nhân hạn mặn khốc liệt ở đồng bằng sông Cửu Long</span></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">Có nhiều nguyên nhân sâu xa gây
ra hạn h</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">n, kiệt,
xâm nhập mặn khốc liệt ở Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) năm 2016. Nhìn lại</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">,</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";"> năm 2015 do mùa mưa đến trễ, kết
thúc sớm, tổng lượng mưa trên lưu vực thiếu hụt so với trung bình nhiều năm từ
20-50%. </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">Mực
nước Biển Hồ ở Campuchia rất thấp, trung bình khoảng 1,96m so với chuỗi số liệu trung bình nhiều năm
thời kỳ 1980-2013 và thấp hơn cùng kỳ năm 2014-2015 trung bình gần 1,1 m </span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">. B</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">iển hồ Tonle Sap đã cạn nước, mất khả năng điều tiết bổ sung ngay từ cuối
tháng 12 (so với mọi năm là tháng 3-4) nên lượng nước về ĐBSCL càng ít. </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Năm 2015,
ĐBSCL đã được coi là hạn lịch sử. Lũ năm
2015 l</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> năm lũ nhỏ
v</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> nếu t</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">í</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh tần suất
lũ từ 1961 trở lại </span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">đâ</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">y th</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> v</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">o khoảng tr</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n 99%, và theo tài liệu quan trắc lưu lượng Q tại Kratie
vượt mức </span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">đ</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ảm bảo tưới
theo ti</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">u chuẩn Việt
Nam l</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> 85% do vậy
hạn v</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> x</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">m nhập mặn l</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> </span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">đ</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">iều kh</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng tr</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh khỏi. Họa vô
đơn chí, năm 2016 còn được coi là <b>hạn
kiệt khốc liệt nhất trong vòng 100 năm nay như thanh gươm Damocles treo lơ lửng
trên đầu chúng ta!.</b> </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">Mặn c</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";"> nguồn gốc từ biển truyền v</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">o nội </span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">đ</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ồng bằng con </span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">đ</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ường s</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng k</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh theo dạng hình nêm tiến s</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">u dần v</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">o nội </span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">đ</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ồng theo từng con triều v</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";"> n</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";"> cũng r</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ú</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">t lui ho</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">n to</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">n ra biển theo từng con triều.
ĐBSCL theo chế độ bán nhật triều, khi
triều lên </span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">đ</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ẩy n</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">m nước ngọt từ thượng nguồn chảy
về dềnh l</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">n v</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";"> tạo ra n</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">m ngọt (c</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ò</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">n gọi l</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";"> lăng trụ triều ngọt) từ sông
chính theo kênh rạch truyền s</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">u
v</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">o nội </span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">đ</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ồng, triều r</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ú</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">t th</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";"> c</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">c n</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">m ngọt n</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">y
cũng theo k</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh
rạch rút theo chảy trở lại s</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng
ch</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">í</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh rồi
xu</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">i d</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ò</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng ra biển. </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">Hạn
kiệt ở ĐBSCL <b>do hiện tượng Elnino g</b></span><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span></b><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">y ra l</span></b><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span></b><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif";"> ch</span></b><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">í</span></b><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh.</span></b><span style="font-family: "times new roman" , "serif";"> Cách đ</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">y
v</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">i chục
năm hiện tượng Elnino v</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">
Lanina còn l</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">
b</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">í</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";"> ẩn.
Ngày nay, c</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">c
nh</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";"> khoa
học đ</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ã</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";"> chứng
minh được rằng ch</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">í</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh
sự tương tác trong quá trình vận động của c</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">c đại ho</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">n lưu khí quyển v</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";"> c</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">c d</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ò</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng đại hải lưu trong lòng các đại
dương đ</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ã</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";"> tạo ra
cơ chế tải nhiệt đến v</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">
lấy nhiệt đi của nước biển trong khu vực quanh x</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">í</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ch đạo biển Thái Bình Dương tạo ra hiện tượng Elnino v</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";"> Lanina. Elnino thường g</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">y ra hạn h</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">n v</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";"> </span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">í</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">t mưa bão và ngược lại Lanina
thường g</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">y ra b</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ã</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">o lũ cho khu vực Đ</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng Nam Ch</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">u Á . Nôm na mà nói cường độ mạnh
yếu của ch</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ú</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng được
đo đếm qua trị số tăng hoặc giảm của nhiệt độ nước trong khu vực quanh x</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">í</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ch đạo biển Thái Bình Dương. </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">Con
người cũng chưa lường hết những hệ quả trong khi khai th</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">c t</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">i nguy</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">n, bất chấp những <b>hệ lụy của sự t</b></span><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span></b><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">c </span></b><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">đ</span></b><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ộng m</span></b><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span></b><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">i trường, </span></b><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">đ</span></b><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">iển h</span></b><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span></b><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh l</span></b><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span></b><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif";"> c</span></b><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span></b><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">c </span></b><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">đ</span></b><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ập tr</span></b><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span></b><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">n s</span></b><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span></b><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng Mekong và quy
hoạch sản xuất không thích nghi với điều kiện biến đổi khí hậu và khả năng của
nguồn nước. </span></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ĐBSCL
x</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">âm nhập mặn năm nay đã xuất hiện ở mức độ cao hơn trung bình nhiều năm từ 5-15g/lít, vào sâu trong đất liền từ 50-
90 km, sâu hơn trung bình nhiều năm từ 10-20 km. Dự báo, trong thời gian tới,
mặn tiếp tục xâm nhập, ảnh hưởng lớn đến sản xuất</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> của hàng
trăm nghìn ha lúa Đông Xuân, diện tích cây ăn trái, thủy sản </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> và dân sinh</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">. Bến Tre,
nhiều nơi dân phải mua 100 nghìn đồng/m<sup>3</sup> nước dùng cho sinh hoạt. Ngay
cả thủy sản như hàu chết hàng loạt, làm hàng trăm hộ dân ở Bình Đại, Bến Tre phá
sản, trắng tay vv... <b>ĐBSCL đã có 8/13
tỉnh thành công bố thiên tai do hạn mặn</b> năm 2016 để nhờ Trung ương trợ cấp.
</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Gần đây, có
thông tin <b>rất đáng quan ngại phía Thái
Lan đang tiến hành dự án lấy nước sông Mekong lên tưới vùng Đông Bắc của Thái
Lan sẽ càng làm cho tình hình nguồn nước sông Mekong thê thảm hơn.</b> Loei
River (gần tỉnh Ubon Thani) l</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> một phụ lưu
nhỏ nằm trong lưu vực (intra-basin) s</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng Mekong. Nếu người Th</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">i chỉ lấy nước sử dụng trong giới hạn lưu vực th</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> chuyển nước (diversion) kh</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng vi phạm Hiệp </span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">đ</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ịnh Mekong 1995. Trường hợp khi lấy v</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">o m</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ù</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">a kh</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> th</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> họ chỉ cần
th</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng b</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">o diễn biến
nguồn nước qua mạng lưới quan trắc thuỷ văn của MRC. Chỉ e l</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> sau khi nước lấy từ Loei River m</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> tiếp tục </span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">đ</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ưa nước ra
khỏi lưu vực th</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> dù c</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> th</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng b</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">o v</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> tham vấn,
vẫn tác hại đến nguồn nước hạ nguồn sông Mekong, đặc biệt về mùa khô. Thái Lan
còn kế hoạch lấy nước từ dòng nhánh sông Mekong của Lào, hậu quả càng khó lường
vì <b>hiện nay dung tích các đập thủy điện
dòng nhánh sông Mekong còn lớn hơn nhiều </b>dung tích của 11 đập thủy điện
trên dòng chính sông Mekong của Lào và Campuchia. </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Thủy điện trên sông Mekong và sông Hồng</span></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Trên sông
Mekong có 3 hệ thống c</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng tr</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh:</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">- Các đập-hồ chứa d</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ò</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng ch</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">í</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh ở Trung
Quốc đã xây dựng gần hết.</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">- Các
đập-hồ chứa tr</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n c</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c s</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng nh</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh: hồ s</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng nh</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh ở L</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">o c</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> dung t</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">í</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ch cộng lại
l</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> lớn nhất, vẫn còn xây chưa hết. Hồ sông nhánh ở Việt Nam
cũng c</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> dung t</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">í</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ch cộng lại lớn thứ nh</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">, v</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> đã xây xong
hết. Hồ sông nhánh ở Thái Lan kh</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng đáng kể.
Hồ sông nhánh ở Campuchia chưa xây dựng. Kh</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng n</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">i Biển Hồ.</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">- Các đập d</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ò</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng ch</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">í</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh trung hạ
lưu Mekong thì mới c</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> Xayaburi
chưa xây xong, chưa có vai trò gì. </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Vậy, khi ta n</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">i t</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c dụng từ
thượng lưu Mekong thì chỉ c</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> t</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c dụng từ hồ chứa Trung Quốc l</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> lớn. T</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c dụng thế n</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">o? Về nguy</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n l</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ý</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">, hồ chứa sẽ l</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">m tăng tổng lượng d</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ò</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng chảy m</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ù</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">a kh</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> nhưng có mâu thuẫn giữa ph</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">t điện v</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> tưới hạ lưu
là ở chỗ sử dụng c</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">i tổng lượng
ấy kh</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c thời điểm
nhau:</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">- Thủy điện thuần t</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ú</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">y muốn duy tr</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> lượng điện đều đặn cả m</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ù</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">a kh</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">, <b>theo c</b></span><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng thức c</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng
suất N(KW) = n. QH.</span></b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> Trong đó n là nêta (hiệu suất) , hiện nay các tuabin
phát điện có thể đưa hiệu suất lến đến 0,8-0,95. Q là lưu lượng; H là cột nước. Đầu m</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ù</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">a kh</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> th</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng 1, 2, 3 th</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> hồ chứa c</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ò</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n đầy (H c</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ò</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n lớn), n</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n chỉ cần xả
</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">í</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">t nước (Q nhỏ); đến giữa v</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> cuối m</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ù</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">a kh</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> l</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> th</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng 3, 4,5 nước hồ xuống thấp, phải xả Q lớn dần l</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n để vẫn c</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> công suất như
nhau.</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">- Nông nghiệp tr</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">i lại, ở miền Bắc v</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> miền Trung th</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> đầu m</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ù</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">a kh</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> cần nước tưới lớn để cấy (gọi l</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> l</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ú</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c ngả ải).
Chứ th</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng 4 và
tháng 5 kh</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng cần nhiều
nước. V</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> thế, Ch</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">í</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh phủ bắt EVN phải xả, theo y</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">u cầu của Bộ NN & PTNT, cho hạ du s</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng Hồng hai lần trong th</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng 1 v</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> 2, EVN rất
cay đắng nhưng vẫn phải xả. Cay đắng v</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> phải xả v</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">o l</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ú</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c họ muốn
giữ, m</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> lại kh</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng xả v</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">o hệ thống
thủy lợi m</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> xả xuống s</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng rồi n</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng nghiệp
lấy nước v</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">o hệ thống
thủy lợi qua cống v</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">/hoặc bơm,
nên chỉ sử dụng được khoảng 1/3 lượng xả thôi, còn thì nước trong s</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng vẫn chảy ra biển. Chưa kể l</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> l</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ò</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng s</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng Hồng đã xói sâu hơn trước, khiến cho mực nước ở cửa
cống thấp hơn thiết kế, lấy nước k</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">é</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">o d</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">i, EVN c</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng k</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">u.</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">- <b>Ở
Mekong th</b></span><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> c</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> c</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c t</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh huống kh</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c</span></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Hồ thủy
điện ở xa khu nông nghiệp, đặc biệt ĐBSCL ở qu</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> xa, dòng chảy truyền từ hồ thủy điện của Trung Quốc về đến
ĐBCCL chắc l</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> cả th</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng. Th</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng 2 vừa qua
(sau Tết) tự nhi</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n c</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> một đợt nước về ĐBSCL lớn trong gần chục ng</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">y (b</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">o ta đưa tin
là các công trình ở ĐBSCL cũng đã tranh thủ lấy nước), th</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> cũng l</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> tự Trung
Quốc l</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">m, chứ ta kh</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng biết được v</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> sao họ xả lớn?. </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Việt
Nam ở hạ lưu không thể y</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">u cầu hồ
thượng lưu xả theo </span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ý</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> muốn của hạ
lưu được, v</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> kh</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c quốc gia, c</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ù</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng l</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> MRC c</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ò</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n kh</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng được,
huống chi T</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">u không nằm
trong MRC (Hiệp định các nước hạ lưu vực Mekong) . </span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">M</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";"> giả thiết họ xả th</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";"> cũng kh</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng thể theo </span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ý</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";"> muốn theo từng ng</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">y của hạ lưu được, phi kỹ thuật.
Dọc trung lưu Mekong, Thái và Lào đều c</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">
lấy nước bằng cống v</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">
bơm, nhưng lượng </span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">í</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">t
hơn hẳn ĐB</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">S</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">CL.
</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Lượng nước xả từ hồ của Trung Quốc đến Biền Hồ sẽ hút hết, chỉ còn lại
khoảng 3-4% lượng nước về đến ĐBSCL. <b>VN
gửi c</b></span><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng h</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">m cho Trung Quốc do Bộ Nông nghiệp &PTNT đề xuất, th</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> cũng coi là yêu cầu ch</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">í</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh trị x</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ã</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> hội
v</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">
người d</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n. </span></b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Mùa
khô thì Biển Hồ vẫn l</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> nguồn t</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c động r</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">õ</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> nhất xuống
ĐBSCL. Mà Biển Hồ th</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> ng</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">y c</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng bị bồi,
tác động xấu đến điều tiết nguồn nước cả mùa lũ và mùa khô.. </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify; text-indent: 0.5in;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Cảnh báo</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> và </span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">dự báo của</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">
giới </span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">khoa học</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> trong nước</span></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Từ lâu nay, Bộ KHCN đã quan tâm cho tiến hành các nghiên
cứu về nhận dạng lũ, kiệt, dự báo, cảnh báo về các tác động xuyên biên giới ảnh
hưởng đến ĐBSCL tiêu biểu như các đề tài nghiên cứu khoa học cấp nhà nước:</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">- Đề tài
“Nhận dạng toàn diện về lũ, dự báo, kiểm soát và thoát lũ phục vụ yêu cầu chung
sống với lũ ở ĐBSCL”</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">- Đề tài
“Nghiên cứu quản lý lũ vùng biên giới Việt nam-Campuchia”. </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">- Đề t</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">i “Nghi</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n cứu x</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">m nhập mặn phục vụ ph</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">t triển kinh tế - xã hội ven biển ĐBSCL” .</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">- Đề t</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">i “Nghi</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n cứu đ</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh gi</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> t</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c động t</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">í</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ch cực v</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> những tồn tại, đề xuất c</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c giải ph</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">p để n</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng cao hiệu quả về kinh tế - x</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ã</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> hội v</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> m</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">i trường của hệ thống c</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng tr</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh kiểm so</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">t lũ v</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ù</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng Tứ giác
Long Xuyên” </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">- Đề t</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">i “Nghi</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n cứu đ</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh gi</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> tác động
của c</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c bậc thang
thuỷ điện tr</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n d</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ò</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng ch</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">í</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh hạ lưu
sông Mêkông đến d</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ò</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng chảy, m</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">i trường kinh tế x</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ã</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> hội v</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ù</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng ĐBSCL v</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> đề xuất giải ph</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">p giảm thiểu bất lợi”</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">- Đề tài
“Nghiên cứu các giải pháp khoa học công nghệ để điều chỉnh và pổn định các đoạn
sông có cù lao đang diễn ra biến động lớn về hình thái trên sông Tiền, sông
Hậu”. </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Các kết quả chính đạt được: </span></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">-</span></b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Là cơ sở khoa học để<b>
</b>các quy hoạch kiểm soát lũ sử dụng khi đề xuất các giải pháp công trình và
phi công trình trong kế hoạch triển khai đầu tư công của nhà nước. <b> </b></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">-Đ</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh gi</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> được hiện
trạng x</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">m nhập mặn
ĐBSCL , chiều d</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">i x</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">m nhập mặn tr</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n c</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c cửa s</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng, diện t</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">í</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ch ảnh hưởng
x</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">m nhập mặn, các t</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c động của x</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">m nhập mặn
đến kinh tế- x</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ã</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> hội v</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ù</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng nghi</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n cứu;</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">-Nghiên cứu
chuyển đổi sử dụng đất c</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c v</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ù</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng ven biển ph</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ù</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> hợp với c</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c điều kiện
về nguồn nước (nghiên cứu x</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">m nhập mặn
cho một số kịch bản chuyển đổi, đề xuất chuyển đổi c</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c v</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ù</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng);</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">- Đề xuất
giải ph</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">p cải tạo,
phục hồi một số v</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ù</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng suy tho</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">i nghi</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">m trọng</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">- Đ</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh gi</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> được c</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c ưu điểm v</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> hạn chế của
hạ tầng thủy lợi trong việc giải quyết c</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c y</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">u cầu ph</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">t triển kinh tế x</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ã</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> hội, đề xuất được
giải ph</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">p ph</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">t triển/n</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng cấp hạ
tầng trong tương lai gần theo y</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">u cầu ph</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">t triển kinh tế x</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ã</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> hội v</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> biến đổi kh</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">í</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> hậu.</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">- Đ</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh gi</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> được c</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c thay đổi c</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> khả năng
xảy ra ở thượng lưu: dòng chảy, ph</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ù</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> sa,... theo
c</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c kịch bản vận h</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh, trong đ</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> c</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> x</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">é</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">t đến thủy
điện d</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ò</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng chính kết
hợp với thủy điện Trung Quốc. Đặc biệt, kết quả đ</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh gi</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> khả năng
thay đổi d</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ò</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng chảy do
thủy điện Trung Quốc trong thời gian qua đ</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ã</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> cung cấp th</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng tin rất
hữu </span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">í</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ch cho công
tác dự b</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">o x</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">m nhập mặn ĐBSCL phục vụ công tác điều hành của Bộ NN
& PTNT..</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">- Đ</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh gi</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> c</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c t</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c động có
khả năng xảy ra ở hạ lưu (xâm nhập mặn, sản xuất n</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng nghiệp, thủy sản,...) theo c</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c kịch bản ph</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">t triển lưu vực (thủy điện, n</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng nghiệp, </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">đề xuất được giải ph</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">p (c</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng tr</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh, phi c</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng tr</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh) tập trung s</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">u v</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">o c</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">c v</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ù</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng ven biển, c</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";"> x</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">é</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">t cả ph</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">t triển thượng lưu và biến đổi kh</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">í</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";"> hậu</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> vv..</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">.</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Quan điểm của chuyên gia quốc tế</span></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Kết quả
Mekong Delta Study (MDS) do 2 công ty quốc tế của Đan Mạch và Mỹ dưới sự điều
hành của Bộ Tài nguyên & Môi trường, trực tiếp là Ủy ban sông Mekong Việt
Nam cho chúng ta bức tranh tổng thể và toàn diện về các tác động của 12 đập
thủy điện ở hạ lưu sông Mekong.</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white none repeat scroll 0% 0%; margin: 7.5pt 0in 6pt; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Tôi rất
quan tâm đến bài báo từ năm 2015 tiêu đề
“</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">Mekong dams 'a grave threat to river'</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> (</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">Những con đập Mekong ‘mối đe dọa
kinh hoàng cho dòng sông’</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">) trong đó, nêu
rõ: </span><i><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">“Experts are warning that the Lower Mekong Basin may
soon face depleting fish stocks, further erosion of the coastline and rising
salinity that will make rice fields uncultivable”</span></i><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">. Tạm
dịch <i> “</i></span><i><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">Các chuyên gia đang
cảnh báo rằng Lưu vực hạ lưu sông Mekong chẳng bao lâu nữa sẽ phải đương đầu
với tình trạng kiệt quệ nguồn cá, tình hình xói mòn gây sụt lở ven biển và gia
tăng nhập mặn sẽ là nguyên nhân làm cho đồng lúa trở thành nơi không canh tác
được nữa.”</span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white none repeat scroll 0% 0%; margin: 7.5pt 0in 6pt; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">Theo Marc Goichot,
chuyên gia về quản lý bền vững thủy điện và lưu vực sông làm việc tại cơ quan
WWF ở VN, thì ‘thực tế đang cho thấy điều đó rõ ràng hơn bao giờ hết’. Sông
Mekong hùng vĩ bị chặn dòng bởi con đập trên sông ở bắc T</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">rung Quốc</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">, và với 11 con đập nữa đang được
quy hoạch hoặc đang được xây dựng phần lớn số đập đó là ở Lào, sẽ làm giảm
nguồn cung cấp phù sa màu mỡ để bồi đắp bờ biển và giúp cho cá đẻ. Nạn khai
thác cát càng làm gia tăng xói lở ven biển cộng với việc hút nước ngầm để duy
trì đời sống dân cư đã gây ra tình trạng sụt đất do mức nước biển dâng khoảng
5mm mỗi năm. Ngập mặn ngày càng sâu vào trong đồng ở đồng bằng sông Mekong đang
đe dọa 13500 ha diện tích đồng lúa. Kết quả là dải đất ven biển dài 600 km ở
miền Nam V</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">iệt nam </span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">đang
bị lở dần và bị mất đất với tốc độ từ 4m đến 12m mỗi năm.</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">Trong những năm gần đây, những
cuộc thảo luận trong khuôn khổ </span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Hiệp định sông Mekong (</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">MRC</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">) </span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">đều
rất căng thẳng. Năm 2011, Cambodia và VN đề nghị Lào đình việc xây đập trong 10
năm. Nhưng ngoài cơ chế được gọi là ‘tham vấn trước’ ra thì MRC thực ra không
có sức mạnh gì cả. Lào cứ tiếp tục xây dựng đập Xayabury công suất 1.285 MW,
bây giờ đã làm xong 60 phần trăm, và mới cách đây vài tuần đã thông qua công
trình đập nữa đầy tranh cãi là đập Don Sahong. Lào trông chờ vào việc xuất khẩu
năng lượng sang các nước láng giềng, chủ yếu là Thái lan, để thúc đẩy nền kinh
tế. Khu vực điện và khai khoáng đóng góp tới 17 phần trăm vào GDP của Lào và
chiếm gần 70 phần trăm tổng giá trị xuất khẩu. “Ở Thái lan, người ta lúc nào
cũng sẵn sàng mua thủy điện rẻ hơn từ Lào để thay thế cho các dự án nhiệt điện
bằng ga…. cho nên tôi không thấy có sự chậm lại nào đối với các dự án
điện” Thứ trưởng bộ Năng lượng Lào ông
Viraphonh Viravong phát biểu với Reuters bên thềm sự kiện Tuần Năng lượng Quốc
tế tại Singapore</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> vv...</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Hành động của chúng ta </span></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Hiện tượng tự nhi</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n về gi</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> mưa, hạn
lụt, n</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng r</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">é</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">t</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">thường c</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> qui luật,
con người nhận biết v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> c</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> ứng xử ph</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ù</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> hợp để hạn
chế ti</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">u cực </span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">,</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> đồng thời khai th</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c hiệu quả lợi </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">í</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ch từ n</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">. </span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Anh
Bảy Nhị, nguyên Chủ tịch tỉnh An Giang kể cho tôi nghe về </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> b</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">i học thuộc
l</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ò</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng hồi c</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ò</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n cấp I
những năm 1950 </span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">dân ta đã </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ca ngợi c</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">i
"Phong vũ biểu"</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">, trong đó có </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">đoạn:</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">"Giận ai Trời nổi phong ba</span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Mưa sa nước đổ Sơn hà ng</span></i><i><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ửa </span></i><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nghi</span></i><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span></i><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng</span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Đố ai đo</span></i><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span></i><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n
được căn nguy</span></i><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span></i><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n?</span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Đố ai đo</span></i><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span></i><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n
được giờ thi</span></i><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span></i><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng
mới mầu?</span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Ng</span></i><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span></i><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">y
xưa Gia Cát, Trình Công (Trạng Tr</span></i><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span></i><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh)</span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Lần tay đo</span></i><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span></i><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n
biết vũ phong l</span></i><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ú</span></i><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c n</span></i><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span></i><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">o</span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Ng</span></i><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span></i><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">y
nay khoa học vượt cao</span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Vũ phong, bão tố th</span></i><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">é</span></i><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">t g</span></i><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span></i><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">o bốn phương</span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Có phong vũ biểu tinh tường</span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Ghi giờ b</span></i><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span></i><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">o
trước chỉ đường </span></i><i><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">cứu </span></i><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">dân</span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">T</span></i><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">uy không tài
thánh phép thần</span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Sức người </span></i><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span></i><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">u
cũng theo lần h</span></i><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span></i><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">a c</span></i><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span></i><i><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng"</span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Ngo</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">i con người, vạn vật cũng biết th</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">í</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ch ứng vơi thiên nhiên như: Con Ong đ</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng tổ tr</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n cao dự b</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">o m</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ù</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">a nước nổi
sẽ </span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">lớn </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">hơn thường khi (lũ</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">, </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">lụt lớn)</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">.
Cây </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">mọc nơi gió bão mạnh th</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> sẽ thấp, cong queo, dẻo sai</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">. Cây </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">mọc
nơi sa mạc th</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">í</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">t l</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">, </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nhiều gai, chịu kh</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> hạn, n</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng...</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">.</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Những </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">hiện tượng
thời tiết c</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> dấu hiệu
cực đoan hơn gần đ</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">y như rét
đậm, r</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">é</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">t hại ở M</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">iền
Bắc, </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">kh</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> hạn gay gắt
Miền Trung v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> T</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">y Nguy</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">,
hạn </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">mặn x</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">m nhập </span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">sâu
ở </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ĐB</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">S</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">CL kh</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng chỉ mới </span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">xuất
hiện </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">năm nay, tuy rằng năm nay nghi</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">m trọng hơn</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> cả</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">. Tất cả</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">, </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> đều được c</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c cơ quan chức năng hữu quan quốc tế v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> quốc gia dự b</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">o v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> n</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> cũng từ từ diễn ra kh</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng </span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">có gì </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">lạ. C</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">i lạ l</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> ngư dân ta đ</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh bắt ngư trường xa tận Đ</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">i Loan m</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> "ta kh</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng biết" để quản l</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ý</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> thi</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n tai n</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n bị b</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ã</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">o số 1
Chanchu (5/2006) kh</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">o VN m</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> ngư dân VN
chết h</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng trăm
người, nhiều hơn các nước, v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ù</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng l</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ãnh </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">thổ
m</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> n</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> qu</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">é</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">t qua "rồi ta mới biết"! </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">M</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ột bộ phận
kh</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng nhỏ d</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n ngh</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">è</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">o nước ta ở v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ù</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng s</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">u, v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ù</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng xa, bi</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n giới, nhất
l</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> c</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c d</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n tộc thiểu số năm n</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">o Ch</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ính </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">phủ cũng </span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">phải </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">xuất gạo cứu đ</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">i cả vạn tấn</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">. Mỗi </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">lần r</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">é</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">t đậm</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">,</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> r</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">é</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">t hại l</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> tr</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">u b</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ò</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">
chết...Những c</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">i ta
"biết trước" đ</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> </span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">,
những người có trách nhiệm </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">đ</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ã</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> l</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">m g</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> m</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> để đến khi xảy ra th</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> "la thi</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n tai", "la đ</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">i"???!!! Trong khi đ</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">,</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> ta x</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">y trụ sở, hội trường, quảng trường, tượng đ</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">i ho</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh tr</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng h</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng ng</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n tỷ</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">, lại hạn chế kinh phí </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">đầu tư ứng
ph</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> với biến đổi kh</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">í</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> hậu, </span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">phải </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">k</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">u gọi quốc
tế </span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">hỗ trợ?. </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Cái gọi l</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> "thi</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n tai" v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> c</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">i bất trắc
trong t</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">í</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh to</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n (qui hoạch) v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> cái tâm với d</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n của người c</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> tr</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ch nhiệm v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> h</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh trung
cộng hưởng th</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh c</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">i th</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> thảm nh</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n sinh! </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Năm ngoái,
các nhà khoa học đã cảnh báo diễn biến về nguy cơ hạn mặn nhưng vì sao Bộ NN
& PTNT vẫn để các địa phương phát triển lúa Đông Xuân ở cả vùng mặn nặng,
để rồi khi hậu quả xảy ra, lại kêu Trung ương cứu trợ!? </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Giải pháp</span></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Để ứng phó với tác động của hạn
hán, xâm nhập mặn năm 2015-2016, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo Trung ương về
phòng, chống thiên tai, các bộ, ngành và địa phương đã có nhiều chỉ đạo và
triển khai công tác phòng, chống hạn hán, xâm nhập mặn. Tổ chức dự báo khí
tượng thủy văn, nguồn nước, xâm nhập mặn, phục vụ chỉ đạo, điều hành cấp nước
phục vụ sản xuất và dân sinh. Tăng cường tuyên truyền, phổ biến thông tin liên
quan để các cơ quan và nhân dân biết và chủ động phòng, tránh hạn hán, xâm nhập
mặn. Xây dựng kế hoạch sử dụng nước hợp
lý; ưu tiên cấp nước cho sinh hoạt, nước uống cho gia súc, tưới cho cây trồng
lâu năm có giá trị kinh tế cao, nuôi trồng thủy sản và các khu công nghiệp. Điều chỉnh cơ cấu sản xuất, theo hướng chuyển
dịch mùa vụ, cơ cấu cây trồng, vật nuôi, thủy sản để phù hợp với điều kiện
nguồn nước, bảo đảm hiệu quả kinh tế và an sinh xã hội. </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Theo quan điểm của người viết
bài này, Elnino v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> Lanina đ</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ã</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> xuất hiện tr</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n thế giới n</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">i chung v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> ở nước ta nói riêng có từ rất l</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">u đời, v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> thường c</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> chu kỳ d</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">i ngắn kh</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c nhau, nhưng là có quy luật kh</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> r</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">õ</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> r</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng. Vấn đề cần l</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">m r</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">õ</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> ở chỗ kh</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng phải đ</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ò</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">i hỏi ch</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">í</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh x</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c n</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> xẩy ra l</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ú</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c n</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">o? m</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> l</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> <b>c</b></span><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c nh</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">
quản l</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ý</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">
phải biết đưa các trị số t</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c
động của hai hiện tượng thời tiết n</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">y v</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">o
quy hoạch ở tần suất bảo đảm </span></b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">để giảm thiểu thiệt hại cho sản xuất v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> đời sống của người dân.</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Chống mặn ở ĐBSCL n</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n tập trung h</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh th</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh hệ thống
công tr</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">đ</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">iều khiển mặn, <b>điều
khiển t</b></span><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">í</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ch
ngọt tr</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n c</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c trục k</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh
ch</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">í</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh
cấp I, </span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">về lâu dài
sẽ </span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">t</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ù</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">y t</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh h</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh diễn biến kh</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">í</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> hậu, sản xuất, mặn, ngọt</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> và
khả năng tài chính </span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">mà
suy tính đến c</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c c</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng tr</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh </span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">đ</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">iều khiển mặn-t</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">í</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ch ngọt ở c</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c
cửa s</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng
ch</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">í</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh. </span></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Trước mắt, các địa phương cần
phải tích trữ nguồn nước ngọt tối đa bất kỳ thời điểm nào xuất hiện nguồn nước
ngọt trên sông, kênh rạch nội đồng bằng các biện pháp đập tạm, bơm</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">
(theo dõi dự báo mặn)</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">. Đồng thời, ở c</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ù</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng mặn nặng
như khu vực bán đảo Cà Mâu n</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n nghĩ </span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">sớm </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">đ</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ến <b>chuyển </b></span><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">đ</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ổi c</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c m</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> h</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh
sản xuất kh</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c,
sử dụng c</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c c</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">y trồng
vật nu</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">i th</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">í</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ch ứng với </span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">đ</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ất v</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">
nước nhiễm mặn nặng</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">,
đặc biệt là thủy sản nước mặn.</span></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Nghiên cứu cập nhật các thông
tin tài liệu cơ bản, giúp cho việc l</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ập
quy hoạch tổng thể thủy lợi ĐBSCL ứng ph</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> với </span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">biến đổi khí hậu </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> ph</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">t triển
thượng nguồn. Trong đ</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> đặc biệt
xem x</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">é</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">t sự x</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">m nhập mặn do suy giảm d</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ò</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng chảy thượng nguồn v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> triều cường, nước biển d</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng ảnh hưởng đến v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ù</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng ven biển ĐBSCL v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> đề xuất c</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c giải ph</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">p th</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">í</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ch ứng. Giải
ph</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">p đưa ra nhằm ph</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ò</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng chống hạn h</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> x</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">m nhập mặn như:</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">- <b>Giai đoạn trung hạn</b>: với mức thiếu nước
chưa nghiêm trọng v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> x</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">m nhập mặn chưa sâu cần ho</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n thiện c</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c hệ thống đ</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">, cống ven biển v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> cửa s</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng như hệ
thống Bắc Bến Tre, Nam Măng Th</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">í</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">t, dọc s</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng Hậu thuộc S</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c Trăng, dọc biển T</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">y từ s</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng Đốc đến H</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> Ti</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n (thuộc Bắc
C</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> Mau v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> Ki</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n Giang), hệ thống ph</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n ranh mặn ngọt từ trung t</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">m Quản Lộ-Phụng Hiệp qua Chắc Băng đến Tắc Thủ. C</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c cống kiểm so</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">t lũ v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> trữ ngọt v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ù</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng Đ</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ồng Tháp Mười và Tứ giác Long Xuyên</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> c</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ù</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng với hệ thống k</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh được nạo v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">é</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">t sẽ tăng khả năng cấp nước nội v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ù</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng.</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">- <b>Giai đoạn d</b></span><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">i hạn</span></b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">: x</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">m nhập mặn s</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">u v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> nguồn nước
thiếu trầm trọng sẽ </span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nghĩ đến phương án </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">đầu tư các công trình trên sông
lớn như cống C</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">i </span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">L</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ớn-C</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">i </span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">B</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">é</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">, cống V</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">m Cỏ, cống H</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">m L</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">u</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng, Cổ Chi</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n, Cung </span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">H</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ầu</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">. </span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Hạn chế với c</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c giải ph</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">p </span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">công
trình </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">y l</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> việc dự b</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">o d</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ò</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng chảy thượng nguồn v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">o thời điểm 2011 chưa đạt độ tin cậy cao</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">,</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> do
thiếu c</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c nghi</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n cứu cơ bản về t</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c động của thượng nguồn M</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> C</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng. Một số c</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng tr</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh ở </span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">bán
đảo Cà Mâu </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">cho đến nay vẫn c</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ò</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n chưa được khẳng định t</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">í</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh hiệu quả như cống C</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">i </span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">L</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ớn-C</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">i </span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">B</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">é</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">, hệ thống ph</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n ranh mặn ngọt chưa ổn định, giải ph</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">p tiếp ngọt cho v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ù</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng </span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> nuôi trồng thủy
sản </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Nam C</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> mau v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> ven biển Bạc Li</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">u, S</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c Trăng.
Việc ph</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">t triển kinh
tế v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ù</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng sinh thái
mặn theo quy hoạch tổng thể cũng như MDP (Hà Lan) đề xuất vẫn chưa có mô hình
ưu việt. <b>Cần c</b></span><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> nghi</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n
cứu khoa học để </span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">có </span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">luận cứ </span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">chắc
chắn hơn </span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">cho c</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c giải ph</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">p
thủy lợi trung hạn v</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ù</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng v</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> c</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c c</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng tr</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh d</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">i hạn tr</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n s</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span></b><b><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng lớn.</span></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">- </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> Đề xuất giải ph</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">p v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> tổ chức
quản lý vận h</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh hệ thống
thủy lợi n</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng cao hiệu
quả tưới, ti</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">u của hệ
thống c</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng tr</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh. Đ</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ã</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> lập quy tr</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh vận h</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh hệ thống
thủy lợi Q</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">uản Lộ-Phụng Hiệp </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">, đang lập </span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">quy
trình vận hành </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c hệ thống</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">
công trình thủy lợi vùng tứ giác Long
Xuyên </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> </span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Ô
Mon-Xà No </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nhưng hoạt động chưa hiệu quả v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ì</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> sự phối hợp chưa chặt chẽ của c</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c b</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n </span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">liên
quan </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> thiếu sự hỗ
trợ của cơ quan thường trực của Hội đồng hệ thống.</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">-</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> Nâng cao năng lực ph</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ò</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng chống thi</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n tai: Dưới
sự hỗ trợ của cơ quan quốc tế UNDP đ</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ã</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> tiếp cận x</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">y dựng chiến
lược </span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">giảm nhẹ thiên tai </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">cấp tỉnh để l</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">m cơ sở (tiếp cận dưới l</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n) cho giải ph</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">p chiến lược v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ù</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> chiến lược
quốc gia. Tuy nhi</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">,
mới </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">chỉ thực hiện th</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">í</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> điểm cho một số tỉnh đại biểu như Long An, Đồng Th</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">p v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> C</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> Mau. Chiến lược quốc gia </span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">giảm nhẹ
thiên tai </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> được ph</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ê</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> duyệt khoảng 10 năm t</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">rước, </span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> đến nay cần cập nhật điều chỉnh v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> phải triển khai cụ thể h</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">a giải ph</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">p chiến
lược, chương trình hành động cũng như tăng cường năng lực cho c</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c địa phương, các hệ thống thủy lợi c</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">c v</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ù</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng (nhất l</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="NL" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> ĐBSCL).</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">- Nghiên cứu nhận dạng toàn diện đường quá
trình dòng kiệt về ĐBSCL trong điều kiện có xét đến BĐKH và phát triển thủy
điện ở thượng lưu làm ảnh hưởng đến nguồn nước tưới cho phát triển nông nghiệp,
thủy sản và thay đổi diễn biến xâm nhập mặn ở ĐBSCL. Xây dựng phương pháp dự
báo, cảnh báo đường quá trình dòng chảy kiệt
trong điều kiện có tác động của BĐKH và phát triển thủy điện ở thượng
lưu phục vụ dự báo, cảnh báo xâm nhập mặn.
Đề xuất giải pháp tổng thể về quản lý nước ở ĐBSCL phục vụ phát triển
bền vững nông nghiệp và thủy sản.</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">- Vấn đề ph</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ò</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng tr</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh, chủ động
ứng ph</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">: <b>Giải ph</b></span><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">p duy nhất l</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">
phải c</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">
trước th</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng
tin dự báo. Đ</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> l</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> b</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">i to</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n dự b</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">o m</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ù</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">a.</span></b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> Th</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ô</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng tin dự b</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">o nếu đến được người d</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">n v</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> nh</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">à</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> quản l</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ý</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> trước 3-6
th</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ng họ sẽ c</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ó</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"> kế hoạch
chuyển đổi cơ cấu c</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">â</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">y trồng cho
hợp l</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ý</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">, tr</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">á</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">nh xảy ra mất m</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">ù</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">a.</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">- Hiện nay, chúng ta đang lo về số lượng
nước nhưng phải quan tâm đến cả chất lượng nước, trong đó<b> ưu tiên hàng đầu là cũng cấp đủ nước sạch cho sinh hoạt người dân</b>.
Khuyến khích động viên tạo điều kiện cho các doanh nghiệp KHCN tham gia vào các
dự án thủ nghiệm về xử lý ô nhiễm nguồn nước, cung cấp nước sạch cho dân sinh ở
ĐBSCL.</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoListParagraph" style="margin: 0in 0in 6pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">-
</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Ngày
10/03/2016, trước tình trạng khô hạn trên diện rộng ở miền Tây, Việt Nam đã gửi
công hàm cho Trung Quốc đề nghị xả nước ở đập thượng nguồn giúp cải thiện tình
hình như đã phân tích ở trên. Điều chúng ta cần kiến nghị là để đảm bảo giảm thiểu
thiệt hại cho sản xuất trên đồng bằng và chủ động điều hành sản xuất, <b>phía Trung
Quốc cần chia sẻ, cung cấp các thông tin kế hoạch vận hành hàng năm tại thủy
điện Jinghong và mực nước hàng ngày tại Cảnh Hồng (hạ lưu Jinghong) cho cả năm
(hiện đã có thông tin chia sẻ mùa lũ).</b> Thông báo trước các trường hợp vận
hành bất thường, ngừng xả, hay xả dưới 40% số tuabin tổ máy phát điện tại
Jinghong, ứng với lưu lượng xả về hạ lưu nhỏ hơn 1200 m<sup>3</sup>/s. </span></span></div>
<div class="MsoListParagraph" style="margin: 0in 0in 6pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Kết luận</span></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Nước là
nguồn tài nguyên quý giá, ngay cả nước mặn cũng là tài nguyên đối với nuôi
trồng thủy sản nước mặn, nước lợ nên từ lâu, ngành thủy lợi đã chuyển hóa tư
duy từ ngăn mặn (đập) sang kiểm soát mặn (cống điều tiết 2 chiều). Thủy lợi là
ngành phục vụ cho quy hoạch phát triển kinh tế xã hội. Điều cốt yếu là ưu tiên
hàng đầu <b>cho công tác phi công trình như
nâng cao chất lượng nghiên cứu khoa học về công tác dự báo, cảnh báo mùa,
chuyển đổi cơ cấu sản xuất, giống, cây trồng vật nuôi phù hợp điều kiện từng
địa phương </b>và khả năng của nguồn nước, xây dựng hợp lý quy trình vận hành
hệ thống thủy lợi nội đồng vv...</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Tôi chia sẻ
và đồng tình với quan điểm của WB là <b>mô
hình sản xuất ở ĐBSCL cần ưu tiên từ ngoài biển là rừng phòng hộ, đến mô hình
sản xuất tôm rừng, đê, cống kiểm soát mặn, rồi tôm thâm canh, thủy sản nước
mặn, nước lợ, cuối cùng là vùng nước ngọt ưu tiên cho cây lúa và cây ăn trái.</b></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-top: 3pt; text-align: justify;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";"><b> </b>
</span></span></div>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif";">Bài toán phát triển vững bền ở ĐBSCL phải dựa
trên tầm nhìn, quy hoạch quản lý tổng thể của lưu vực sông, với những bước đi
phù hợp với điều kiện biến đổi khí hậu, mực nước biển dâng và tác động của các
đập thủy điện ở các nước thượng lưu. </span></span><br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: left;">
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;"><br /></span></div>
<span style="font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif;">
</span>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6892130922183669225.post-68067389019067728242016-03-19T02:48:00.003-07:002016-03-19T02:48:55.665-07:00Rừng và con người<!--[if !mso]>
<style>
v\:* {behavior:url(#default#VML);}
o\:* {behavior:url(#default#VML);}
w\:* {behavior:url(#default#VML);}
.shape {behavior:url(#default#VML);}
</style>
<![endif]--><a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6892130922183669225" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"></a><a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6892130922183669225" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"></a><br />
<br /><h2 style="text-align: left;">
<span lang="EN-CA"><span style="font-size: small;"><span style="font-weight: normal;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">Thái Công Tụng</span></span></span> </span></span></h2>
<h2 style="text-align: left;">
<span lang="EN-CA"><span style="font-size: small;">Abstracts</span></span></h2>
<h3>
<span style="font-size: small;"><span lang="EN-CA">Classification of various types of forests, role of forests,
forest problems in Viet Nam are discussed</span></span></h3>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
</div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="EN-CA" style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">1.Tổng quan. </span></b><br />
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-CA" style="font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc
đã tuyên bố <b>năm</b></span><b><span lang="EN-CA"> 2011 là năm quốc tế về rừng</span></b><span lang="EN-CA"> để báo động về sự tàn phá rừng một cách đại quy mô với trung bình
350km2 rừng bị mất đi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>mỗi ngày, làm tổn
thương sự<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đa dạng sinh học và làm tăng
thêm sự sưởi nóng toàn cầu.</span><br />
<br />
<span lang="EN-CA"><span style="color: black;"></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-CA" style="mso-bidi-font-weight: bold;">Trái Đất xưa kia rất nhiều rừng; rừng che phủ
mọi nơi; sự mục rửa cây cối trong những điều kiện nhất định đã tạo nên dầu hoả,
mỏ than. Xưa kia, người thưa thớt, sống du mục, săn bắn. Nhưng dần dà, dân
đông, nhu cầu chất đốt, nguyên liệu làm nhà cửa, đồ mộc nên con người khai thác
rừng làm diện tích rừng thu hẹp.</span><br />
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-CA">Nếu có ai hỏi
hãy tìm chỉ một cá thể duy nhất vừa bảo đảm đất giàu, vừa điều hòa được nước và
lụt, vừa phát sinh hơi nước, vừa tồn trữ cacbon, vừa thanh lọc không khí, vừa
điều hòa nhiệt độ, vừa chứa động vật và thực vật, vừa làm đẹp cảnh quan thì
chắc hẳn câu trả lời đó là một cây và cây lại là một phần của rừng.. Con người
từ thời thượng cổ cách đây mấy trăm ngàn năm cũng phải dựa vào rừng mà
sống:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>săn bắn, củi đốt, làm nhà, thuốc
thang đều nương vào rừng. Không rừng, con người không có nguyên liệu, không
muông thú để săn bắn.. Trong bài quốc ca của Việt Nam thời trước 1945, còn gọi
là Đăng Đàn Cung, có câu hát: </span><br />
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-CA" style="mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="mso-spacerun: yes;">
</span><i>Kìa núi vàng bể bạc, có sách trời, sách trời định phần</i>.. </span><br />
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-CA" style="mso-bidi-font-weight: bold;">Núi vàng không phải là núi có vàng mà ý nói
là núi chứa đựng nhiều tài nguyên trong đó rừng là một. Rừng chính là vàng
xanh; rừng còn qúy hơn vàng vì rừng ảnh hưởng đến khí hậu, đến thủy văn, đến
sức khoẻ con người. Qủa vậy, rừng có nhiều chức năng liên hệ đến môi trường
thiên nhiên và nhân văn. </span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-CA" style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-size: 12.0pt;"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br />
<a name='more'></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-CA" style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">2.
Các loại rừng trên thế giới</span></b></span><br />
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-CA" style="mso-bidi-font-weight: bold;">Đi từ cực địa cầu đến xích đới, có 8 loại
rừng lón như:</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-CA" style="mso-bidi-font-weight: bold;">đồng rêu đới lạnh, rừng taiga còn gọi là rừng
thông phương bắc, rừng lá ôn đới, rừng Địa Trung Hải,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thảo nguyên, xavan hay rừng có đới nóng, rừng
rậm nhiệt đới, rừng ngập nước.</span><br />
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-CA">Đồng rêu đới lạnh</span></b><span lang="EN-CA" style="mso-bidi-font-weight: bold;"> (toundra) nằm trên các vùng có băng đóng
vĩnh viễn trên mặt đất. Ngày mùa hạ rất dài . Mùa đông, đêm kéo dài hàng tháng.
Do đó thực vật chỉ là rêu và</span><span lang="EN-CA"> địa y (lichen)</span><br />
<br />
<span lang="EN-CA"><span style="mso-bidi-font-weight: bold;"> </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-CA">Rừng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>taiga</span></b><span lang="EN-CA" style="mso-bidi-font-weight: bold;">, còn gọi là rừng thông phương Bắc
(forêt boréale de Conifères) có phía bắc giáp với vùng toundra, phía nam giáp
với vùng rừng hỗn hợp lá kim và lá rộng. Rừng taiga ở phía Alaska, bắc Canada,
Bắc Âu, bắc Siberia nằm thành một đới dài trên Trái Đất. Rừng taiga có những
loài cây lá nhọn như thông (<i>Pinus</i>), linh sam (<i>Abies</i>), vân sam (<i>Epicea</i>),
thông rụng lá (<i>Larix</i>). Khí hậu rừng taiga lạnh, mùa đông kéo dài . Động
vật thường gặp là tuần lộc (caribou), nai sừng tấm (orignal) sống và di chuyển
từng đàn hàng ngàn con và các loài thú ăn thịt như gấu, chó sói, cáo .. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgZm-1zNh7PeYnumYbzSenhdDaiuz-O-CaL9VUXBztnDTIwkAGGg6S2plV3R_xmkifd7LssgNkGjp-hpmVDQ9i30HXIXXZAq81i-BBoc6KquIhcUfRzck70PY6ewqL10qqUTld2GTEXaRM/s1600/RungVaConNguoi.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgZm-1zNh7PeYnumYbzSenhdDaiuz-O-CaL9VUXBztnDTIwkAGGg6S2plV3R_xmkifd7LssgNkGjp-hpmVDQ9i30HXIXXZAq81i-BBoc6KquIhcUfRzck70PY6ewqL10qqUTld2GTEXaRM/s1600/RungVaConNguoi.jpg" /></a></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6892130922183669225" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><br /></a><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-CA">Rừng lá ôn đới</span></b><span lang="EN-CA" style="mso-bidi-font-weight: bold;"> còn gọi là rừng lá rộng hay rừng rụng lá
phát triển mạnh ở Đông Canada, Đông Bắc Hoa Kỳ, Tây Âu và Đông châu Á . Đây là
vùng nhiều cây phong (<i>Acer</i>) có lá vàng đỏ vào mùa thu. Lượng mưa vừa
phải; lá rụng vào thu, tạo một lớp lá khô dày đặc trên đất. Có nhiều thú như
hươu, nai... </span><br />
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-CA">Rừng Địa Trung Hải</span></b><span lang="EN-CA" style="mso-bidi-font-weight: bold;"> thường gặp không những ở các xứ quanh bờ Địa
Trung Hải mà còn<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>có mặt ở Nam Cali (Hoa
Kỳ), Nam Australia, Nam Phi. . Mùa hè nóng. Thực vật khá đa dạng vì gồm những
cây như sồi xanh (<i>Quercus ilex</i>), sồi bần (<i>Quercus suber</i>), nhiều
loài thông bá hương (<i>Cedrus</i>) cũng như cây bạc hà (<i>Eucalyptus</i>)
trong các rừng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ở Australia.</span><br />
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-CA">Thảo nguyên (steppe) </span></b><span lang="EN-CA" style="mso-bidi-font-weight: bold;">gặp ở các xứ Trung Á và Trung Quốc</span></div>
<div class="MsoBodyText3">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif";">Thực
vật rất nghèo, chỉ vài cây bụi nhỏ với đám cỏ thấp, có rễ rất dài ăn xuống các
lớp đất sâu để hút nước. Nhiều cây mọc rất nhanh về<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>mùa xuân khi mặt đất còn ẩm ướt, chúng lớn
lên ra hoa, tạo qủa trong vòng 1 tháng rồi chết. Động vật hoang mạc có lạc đà
một bướu, linh dương. Sự thích nghi của động vật với đời sống hoang mạc rất rõ
nét biểu hiện ở các điểm chống cự được với khô nóng như giảm sự tiết mồ hôi và
nước tiểu, hoạt động chủ yếu về đêm, có đời sống chui rúc trong đất.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><br />
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-CA">Savan hay rừng có đới nóng</span></b><span lang="EN-CA" style="mso-bidi-font-weight: bold;"> như ở Mali, Niger có đặc điểm mưa ít, mùa
mưa rất ngắn, mùa khô thì dài. Vào mùa khô, cây rụng lá vì thiếu nước, cỏ cũng
bị khô cằn. Châu Phi có cây baobab có thân rất to . Động vật có antilope,
gazelle, ngựa vằn, hươu cao cổ. Chúng thích nghi với sự vận chuyển trên đồng cỏ
hoang vu<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>. Có những loài thú ăn thịt (sư
tử, báo) thích nghi với sự chạy nhanh, chúng săn bắt thú ăn cỏ, có những loại
chim như đà điểu.. Có giả thuyết cho rằng người nguyên thủy là sinh sống trước
kia vùng savan châu Phi vì có<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nhiều thú
ăn cỏ, môi trường savan giúp cho thị giác loài người phát triển. Viet Nam có
nhiều savan cỏ tranh (<i>Imperata cylindrica</i>)</span><br />
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-CA">Rừng rậm rụng lá nhiệt đới</span></b><span lang="EN-CA" style="mso-bidi-font-weight: bold;"><span style="mso-spacerun: yes;">
</span>(deciduous dense forest) như ở Việt Nam, Thái Lan, Indonesia và vùng
xích đạo Amazone, Phi Châu. Khí hậu nóng và ẩm. Lượng mưa lớn do đó rừng có
nhiều tầng, cao, rậm rạp. Mặt trời ít khi xuống tận mặt đất. Cây to, dưới gốc có
'bạnh' như cây bằng lăng, trên thân có phong lan, tầm gửi chằng chịt. Động vật
phong phú vói vượn, khỉ, sóc, chim, voi, trâu rừng, thỏ.. <span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-CA">Rừng ngập nước</span></b><span lang="EN-CA" style="mso-bidi-font-weight: bold;"> (mangrove), nhiều cây đước, bần, có mặt gần
cửa biển tại nhiều xứ nhiệt đới, từ Phi châu, Nam Mỹ đến Đông Nam Á . Rừng này
cung cấp gổ làm than ( như than Cà Mâu) và là</span><span lang="EN-CA" style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"> nơi sống đa dạng cho nhiều loại động thực
vật, đóng góp to lớn vào sự đa dạng sinh học trên toàn cầu.</span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-CA"></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-CA" style="mso-bidi-font-weight: bold;">Nhưng càng ngày loại rừng này bị phá nên các
vùng duyên hải không có bức tường thiên nhiên chắn gió và làm nước mặn tiến sâu
vào đất liền . </span><br />
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-CA" style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;">Nhận thức được tầm quan trọng của các vùng
đất ngập nước, cho nên vào ngày 02/02/1971 tại thành phố Ramsar (Iran), Công
ước về các vùng đất ngập nước (gọi tắt là <b>Công ước Ramsar</b>) đã ra đời
nhằm bảo vệ loại rừng này trên thế giới. </span><br />
</div>
<div style="margin-bottom: 3.75pt; text-align: justify;">
<span lang="EN-CA" style="color: black; font-family: "times new roman" , "serif";">Trở lên là nói về các
loại rừng. Nhưng <b>sự phân phối địa lý rừng thì không đồng đều</b>:. Có 5 xứ rất
giàu về rừng (Liên Bang Nga, Bresil, Canada, Hoa Kỳ và Trung Quốc) và diện tích
rừng 5 xứ này đà chiếm trên nửa (53%) của diện tích rừng trên toàn thế giới.
Nam Mỹ với rừng Amazonie chiếm 21% diện tích rừng trên thế giới. Trong 64 xứ tổng
số trên 2 tỷ người thì trái lại rừng chỉ chiếm 10% của lãnh thổ. Cũng lại có
nhiều xứ nhỏ khác thì hầu như toàn là rừng như đảo Dominica miền Caraibes,
Guyane thuộc Pháp (98%), Suriname (95%), Seychelles (88%). Ở lục địa Phi châu,
rừng chiếm nhiều diện tích ở Congo, Gabon, Nam Phi.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-CA" style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">3</span></b><span lang="EN-CA" style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-weight: bold;">.</span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-CA" style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Vai trò của rừng trong môi
trường và cuộc sống.</span></b></span><br />
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-CA" style="mso-bidi-font-weight: bold;">-</span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-CA">rừng bảo vệ đất</span></b><span lang="EN-CA" style="mso-bidi-font-weight: bold;">: Khi mưa xuống, nước mưa một phần được tàn cây ngăn chận</span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-CA">, </span></b><span lang="EN-CA" style="mso-bidi-font-weight: bold;">một phần<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chảy xuống thân cây rễ cây nên tốc độ dòng
chảy chậm hơn và có thì giờ thấm dần vào lớp đất sâu tới lớp nước ngầm, tạo
thành dòng chảy trong đất, nhờ vậy, đất bớt xói mòn hơn. Nếu không có rừng, sự
xói mòn sẽ chuyên chở các bùn cát xuống các hồ nhân tạo trữ nước trên núi, làm
trữ lượng nước trong hồ bị giảm mạnh. Khác với đất trồng trọt, đất rừng tự cung
cấp lấy các dưỡng liệu vì nhờ rừng nên đất có thảm cỏ lá mục, cải tạo môi
trường đất, có tác dụng nâng cao độ phì nhiêu của đất.</span><br />
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-CA">-rừng với khí quyển</span></b><span lang="EN-CA" style="mso-bidi-font-weight: bold;">: rừng chuyển vào không khí nhiều oxy hơn; do
quang hợp, cây rừng đã đưa vào khí quyển trung bình 16 tấn ôxi/ha rừng, giữ cân
bằng nồng độ ôxi của bầu khí quyển. Đó là lí do các công viên có cây xanh rất
cần trong thành phố. </span><br />
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-CA" style="mso-bidi-font-weight: bold;">-</span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-CA">rừng chống nạn cát bay/ chắn sóng ven biển</span></b><span lang="EN-CA" style="mso-bidi-font-weight: bold;">: Nhiều nơi như Quảng Bình, Quảng
Trị, Thừa Thiên có nạn cát bay làm cát chiếm các đồng ruộng, đường sá: mùa mưa,
cát trôi thành suối cát; mùa hè, gió Lào khô nóng thổi mạnh xen kẽ với gió mùa
Đông Nam gây nạn sa mạc hoá. Do đó, trồng cây cố định các đồi cát là việc ảnh
hưởng tích cực đến môi trường.</span><br />
</div>
<div class="MsoBodyText" style="text-align: justify;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-CA" style="font-family: "times new roman" , "serif"; mso-ansi-language: EN-CA; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">-rừng giúp cho sức khoẻ</span></b><span lang="EN-CA" style="font-family: "times new roman" , "serif"; mso-ansi-language: EN-CA; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-weight: bold;"> . Rừng tác động thuận lợi
đến sức khoẻ loài người vì trong rừng, khí hậu trong lành, ít ô nhiễm, ít tiếng
động, ít bụi bặm và nhờ vậy, tâm hồn bớt căng thẳng. </span><br />
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-CA" style="mso-bidi-font-weight: bold;">-</span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-CA">rừng cung cấp<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>gổ củi</span></b><span lang="EN-CA" style="mso-bidi-font-weight: bold;">: gổ làm bàn ghế giường tủ; củi
nấu ăn, nung trong lò gạch, làm than. Kỹ nghệ gỗ và nhất là kỹ nghệ bột giấy ở
Canada rất phát đạt. Riêng tại tỉnh bang Quebec, cứ trong 6 công việc thì đã có
1 liên hệ đến ngành rừng như nhà máy cưa xẻ, nhà máy giấy, xưởng làm đồ mộc. </span><br />
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b><span lang="EN-CA">-rừng cung
cấp các lâm sản ngoài gỗ</span></b><span lang="EN-CA">. Các dân tộc ít người sống
miền núi thường thu lượm, biến chế, buôn bán các sản phẩm ngoài gỗ như : nấm,
mật ong, măng tre, mây, hoa lan, dược thảo, trầm..Nấm trong rừng có nhiều loại:
nấm mèo đen, nấm mèo trắng, bào ngư, linh chi, hầu thủ v.v. Nấm mèo (<i>Auricularia
polytricha</i>), còn có tên là mộc nhĩ là nấm sống trên gỗ mục. Vùng núi có nấm
hương (<i>Agaricus rhinozerotis</i>) có mùi thơm, ăn ngon.. Trong rừng có tre,
có nứa (<i>Neohouzeaua</i>),sặt (<i>Arundinaria</i>), luồng (<i>Dendrocalamus</i>),
trúc (<i>Phyllostachys</i>) và các loài tre này dùng trong nhiều việc: dụng cụ
trong nhà (làm đủa, đan thúng, tăm, giường ),<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>dụng cụ bắt cá (lờ, rọ, cần câu ..), bẫy chuột, làm vách phên nhà, làm
dụng cụ săn bắn (cung, tên), làm dụng cụ âm nhạc (sáo), làm giấy </span><br />
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-CA">-<b>rừng có
nhiều cây cho tinh dầu</b>. Nhiều thực vật cho phẩm nhuộm: phẩm vàng như nghệ,
hoa hoè; phẩm đỏ như lá cẩm</span><br />
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-CA"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><b>-rừng cung cấp thuốc trị bệnh</b>.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Xưa kia, con người nhờ các loại cây cỏ trong
rừng để chữa bệnh vì cây cỏ có chất làm lành vết thương, giải nhiệt, giải độc,
mụn nhọt, trị cảm cúm, trị ho .. Ngày nay, dù khoa học có tiến bộ nhưng rừng
vẫn là nơi các thực vật cung cấp nguyên liệu để khảo cứu, trích các tinh dầu. </span><br />
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-CA">Nạn sốt rét gây tàn phá làm chết rất nhiều
sinh mạng. Cây quinquina (<i>Cinchona sp</i>) cho chất quinine và<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>các thuốc trị sốt rét như chloroquine,
quinacrine, primaquine đều từ quinine mà ra. Chất này không phải chỉ trị sốt
rét mà còn dùng chữa nhều bệnh khác nữa.</span><br />
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-CA">Trong quãng 3
000 cây chứa các đặc tính chống ung thư thì có đến hơn 2 000 cây từ rừng nhiệt
đới. Riêng Việt Nam có hàng trăm loài thực vật chứa các alcaloit khác nhau và
các alcaloit có thể dùng làm nhiều loại thuốc, đáng chú ý là các alcaloid có
tính chất kháng sinh và an thần.</span><br />
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-CA">-<b>rừng là kho
gen qúy giá</b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-CA">Rừng là một ngân
hàng tài nguyên gen to lớn vì chứa rất nhiều thực vật, động vật từ chim, thú,
thực vật khác nhau nên một khi phá rừng thì nguồn gen vĩnh viễn bị mất đi.</span><br />
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-CA">- <b>rừng cho
nhiều loại trái cây ăn được</b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-CA">Nhiều loài cây
trong rừng có trái ăn được: sim, mồng quân, dâu rừng, giẻ ..</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-CA"><i>Đói lòng ăn mớ trái sim</i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i><span lang="EN-CA">Nhịn ăn khát
nước đi tìm người thương</span></i><br />
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b><span lang="EN-CA">- rừng là lá
phổi của hành tinh ta ở</span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-CA">Khi trái đất còn
hỗn mang, trái đất không có cây cối. Dần dà, trái đất có cây xanh lá chứa chất
diệp lục; chất này có đặc tính hấp thụ được một phần năng lượng mặt trời qua
hiện tượng quang hợp. Trước kia, trái đất cũng không có oxy và cũng chính nhờ
hiện tượng quang hợp này, mà có oxy: trong sự quang hợp, cây hút CO<sub>2</sub>
và nhả ra oxy. Chính nhờ rừng hút bớt được chất CO<sub>2</sub> do khói nhà máy,
khói xe cộ nên rừng là 'giếng' chứa cacbon (carbon sink).</span><br />
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b><span lang="EN-CA">- rừng với
nước.</span></b><span lang="EN-CA"> <span style="mso-bidi-font-weight: bold;">Rừng
bảo vệ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nguồn nước, hạn chế thiên tai.
Nếu không có rừng đầu nguồn trên lưu vực thượng lưu,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sự xói mòn đất đai của thượng lưu dòng sông
sẽ chuyên chở bùn cát hư hại mùa màng ở hạ lưu, khiến hoa màu bị thiệt hại.
Lượng nước bốc hơi từ đất rừng thấp hơn ở nơi không cây cối vì trong rừng,
nhiệt độ thấp hơn ngoài đồng trống, gió yếu, độ ẩm cao. Lớp thảm mục dưới tàn
cây rừng che chở đất bớt bốc hơi nên ẩ</span>m độ trong đất rừng cao hơn đất
trống vì nước được giữ lại; nhiệt độ đất trên đất rừng thấp hơn đất trống trải.
Khi chế độ nước khô hạn, khi nhiệt độ đất cao thì đó là các điều kiện để<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sa mạc hoá</span><br />
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b><span lang="EN-CA">-rừng và tâm
linh</span></b><span lang="EN-CA">: Vào rừng, đầu óc ta yên tĩnh hơn, bình lặng
hon, nó giúp ta nghiệm thấy một cái gì mới mẻ khác, vượt ra ngoài các quan niệm
thông thường..Vào rừng yên tĩnh thì<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>con
người thư giãn, thoải mái hơn, vì vậy, rừng là nơi an dưỡng tinh thần ; các tu
viện Thiền thường ở các vùng có rừng núi thiên nhiên.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoBodyText3">
<span lang="EN-CA" style="font-family: "times new roman" , "serif"; mso-ansi-language: EN-CA; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Tóm lại rừng
cung cấp nguyên liệu cho kỹ nghệ (cưa xẻ, giấy, đồ mộc), tạo công ăn việc làm,
giảm lụt lội, chống xói mòn, nơi trú ẩn cho động vật hoang dã,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đóng góp rất lớn vào cải thiện khí hậu và đất
đai, tạo môi trường sinh thái cho du lịch và như vậy đóng góp không nhỏ vào sức
khỏe và đời sống con người. </span></div>
<div class="MsoBodyText3">
<br /></div>
<div class="MsoBodyText3">
<span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif"; mso-ansi-language: VI;">Bảng sau đây tóm tắt các dịch vụ của rừng.</span></div>
<div class="MsoBodyText3">
<span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif"; mso-ansi-language: VI;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div>
<div class="MsoBodyText3">
<span style="font-size: small;"><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 14.0pt;">Dịch vụ của
rừng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Ví dụ</span></b></span></div>
<div class="MsoBodyText3">
<b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif"; mso-ansi-language: VI;">Cung cấp</span></b></div>
<div class="MsoBodyText3">
<span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif"; mso-ansi-language: VI;">gổ củi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>gổ làm
nhà, đóng bàn ghế</span></div>
<div class="MsoBodyText3">
<span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif"; mso-ansi-language: VI;">thuốc trị bệnh<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>trong
các cây thuốc</span></div>
<div class="MsoBodyText3">
<span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif"; mso-ansi-language: VI;">kho gen thực vật<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nhiều gen kháng lạnh, kháng
hạn</span></div>
<div class="MsoBodyText3">
<span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif"; mso-ansi-language: VI;">các lâm sản ngoài gổ củi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nấm, trái cây rừng, mật ong </span></div>
<div class="MsoBodyText3">
<br /></div>
<div class="MsoBodyText3">
<b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif"; mso-ansi-language: VI;">Điều hoà</span></b></div>
<div class="MsoBodyText3">
<span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif"; mso-ansi-language: VI;">bảo vệ đầu nguồn lưu vực<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chống xói mòn, tăng nước ngầm</span></div>
<div class="MsoBodyText3">
<span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif"; mso-ansi-language: VI;">bảo vệ ven biển<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>cản sóng, cản gió</span></div>
<div class="MsoBodyText3">
<span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif"; mso-ansi-language: VI;">điều hoà khí hậu<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tảng độ ẩm trong
không khí </span></div>
<div class="MsoBodyText3">
<br /></div>
<div class="MsoBodyText3">
<b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif"; mso-ansi-language: VI;">Văn hoá</span></b></div>
<div class="MsoBodyText3">
<span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif"; mso-ansi-language: VI;">tâm linh và ngắm cảnh<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thiền</span></div>
<div class="MsoBodyText3">
<span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif"; mso-ansi-language: VI;">giải trí<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>du ngoạn</span></div>
<div class="MsoBodyText3">
<span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif"; mso-ansi-language: VI;">thẩm mỹ<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>tăng vẻ đẹp thiên nhiên</span></div>
<div class="MsoBodyText3">
<br /></div>
<div class="MsoBodyText3">
<b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif"; mso-ansi-language: VI;">Yễm trợ</span></b><b><span style="font-family: "times new roman" , "serif";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>x</span></b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif"; mso-ansi-language: VI;">ã hội<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cư dân
miền sơn cước</span></div>
<div class="MsoBodyText3">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif"; mso-ansi-language: VI;">tạo
thổ<span style="mso-spacerun: yes;">
</span></span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";"></span></div>
<div class="MsoBodyText3">
<span style="font-family: "times new roman" , "serif";"><span style="mso-spacerun: yes;">
</span></span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif"; mso-ansi-language: VI;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>giữ đất khỏi xói
mòn</span></div>
<div class="MsoBodyText3">
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><b><span lang="EN-CA" style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">4. Các vấn nạn của rừng Việt
Nam.</span></b></span><br />
</div>
<div class="MsoBodyText">
<span lang="EN-CA" style="font-family: "times new roman" , "serif"; mso-ansi-language: EN-CA; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Sau đây là vài
vấn nạn :</span><br />
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-CA">-phá rừng để có
đất trồng trọt. Dân số tăng nhanh, nảy sinh ra một số nhu cầu về chất đốt, về
đất trồng trọt, về gỗ xây dựng.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Sự phá
rừng bừa bãi, đốn cả cây lớn lẫn cây bé đã kéo theo xói mòn đất đai, suy thoái
phì nhiêu, trầm tích các hồ chứa nước, giảm đa dạng sinh học. Người miền núi
vẫn sống theo lối đốt rừng làm nương rẫy trồng trọt vài năm sau đó khi đất mất
đi sự phì nhiêu lại sang một cánh rừng khác đốt rừng tiếp tục làm nương rẫy.Vì
vậy, rừng càng ngày càng thoái hoá, cả về diện tích lẫn số lượng các loài.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><br />
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-CA">-đốn củi để có
chất đốt. Đốn củi liên tục trên những khu rừng gần các thôn bản ở các chân núi
dãy Trường Sơn, làm cho<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>rừng không còn
điều kiện thuận lợi để có thể tái tạo tự nhiên khiến rừng thêm suy thoái và đất
có đồi trọc rất nhiều ngày nay ở Việt Nam.</span><br />
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-CA">-cháy rừng: nạn
cháy rừng mỗi năm làm thiệt hại rất nhiều rừng và thảo nguyên: chỉ cần một đóm
lửa, gặp thảm cỏ khô mùa hạ nóng bức, </span><br />
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-CA">-phát triển hạ
tằng:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sự tạo dựng các hồ chứa nước, xẻ
đường cũng làm nhiều rừng bị mất đi.</span><br />
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-CA">Hiện nay, nhiều vùng như vùng Tây Bắc (Sơn
La, Lai Châu) rừng chỉ còn khoảng 10% tổng diện tích đất đai tự nhiên, trong
khi tỷ lệ che phủ các vùng núi cao đầu nguồn phải cao (50-70%) mới bớt được lụt
lội.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><b><span lang="EN-CA" style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">5. Cải thiện môi trường rừng
. </span></b></span><br />
</div>
<div class="MsoBodyText">
<span lang="EN-CA" style="font-family: "times new roman" , "serif"; mso-ansi-language: EN-CA; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">Vài<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>biện pháp để cải thiện:</span><br />
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-CA">-bảo tồn và làm
giàu tài nguyên rừng: trồng cây gây rừng, trồng thâm canh ở các thung lũng hoa
màu lương thực để giảm bớt sức ép trên các đất dốc; kết hợp trồng rừng và cây
ăn qủa; đề phòng nạn cháy rừng. Nên có nông lâm kết hợp, cọng thêm các biện
pháp công trình (bực thềm, hố ) và biện pháp sinh học (băng cây, trồng cây<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>họ Đậu cố định được chất đạm và bảo vệ đất
như <i>Pueraria phaseoloides, Mucuna utilis</i>, <i>Tephrosia,</i> <i>Crotalaria</i>
..) để giữ đất chống xói mòn.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><br />
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-CA">-sử dụng các
nguồn tài nguyên tái tạo được và không ô nhiễm như gió, mặt trời,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nước để bớt sử dụng năng lượng từ rừng. Các
khí sinh học (biogas)<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>dùng phế<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thải động vật và th ực vật để nấu nướng,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cũng giúp giảm sức ép trên tài nguyên rừng.</span><span lang="EN-CA" style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: small;"><b><span lang="EN-CA" style="font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-size: 12.0pt;">6. Kết luận. </span></b></span><br />
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-CA">Rừng chỉ là một
bộ phận của sinh quyển trong đó phải kể thêm nước và đất. Cả ba yếu tố<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đất, nước và rừng có tương quan hữu cơ với
nhau:</span><br />
</div>
<div class="MsoBodyText3">
<b><span lang="EN-CA" style="font-family: "times new roman" , "serif"; mso-ansi-language: EN-CA; mso-bidi-font-size: 9.0pt;">Rừng</span></b><span lang="EN-CA" style="font-family: "times new roman" , "serif"; mso-ansi-language: EN-CA; mso-bidi-font-size: 9.0pt;"> tác động trên đất, trên nước và trên con người . Ví
dụ: phá rừng sẽ làm dòng nước chảy giảm đi, khiến nước mặn xâm nhập. Phá rừng
làm xói mòn đất, giảm độ phì nhiêu của đất và tác động xấu đến an ninh lương
thực. R</span><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; mso-bidi-font-style: italic;">ừng đầu nguồn bị chặt hết cây nên không còn giữ nước do đó khi mưa lớn
đến là đương nhiên lũ quét đến.</span><br />
</div>
<div class="MsoBodyText3">
<b><span lang="EN-CA" style="font-family: "times new roman" , "serif"; mso-ansi-language: EN-CA; mso-bidi-font-size: 9.0pt;">S</span></b><b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif"; mso-ansi-language: VI;">uy
thoái đất</span></b><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif"; mso-ansi-language: VI;"> có nhiều hậu quả quan trọng trên các môi trường có liên
hệ đến đất: </span><span style="font-family: "times new roman" , "serif";">Đất hẹp,
người đông mà nếu đất không được sử dụng hợp lý thì con người tự làm hại đến
mình vì đất thoái hoá thêm, nghèo thêm sẽ ảnh hưởng xấu đến sản xuất lương
thực. N</span><span lang="VI" style="font-family: "times new roman" , "serif"; mso-ansi-language: VI;">ếu đất mất phì nhiêu, người dân có khuynh hướng mở mang
thêm đất bằng cách khai hoang, ảnh hưởng đến quỹ đất rừng. </span><br />
</div>
<div class="MsoBodyText3">
<span lang="EN-CA" style="font-family: "times new roman" , "serif"; mso-ansi-language: EN-CA; mso-bidi-font-size: 9.0pt;">Cũng vậy, <b>thiếu
nước</b>, hạn hán cũng tác động trên thực vật và động vật, làm chế độ thủy văn
bị đảo lộn, làm nước mặn xâm nhập vào đất. </span><br />
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-CA" style="mso-bidi-font-weight: bold;">Với sự biến đổi khí hậu do các khí nhà kính
gây nên làm trái đất nóng dần thì vai trò của rừng lại càng quan trọng hơn. </span><br />
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-CA" style="mso-bidi-font-weight: bold;">Yêu rừng, chính là yêu ta, yêu con người vậy.</span><br />
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6892130922183669225.post-85730635715395138492016-03-19T02:35:00.001-07:002016-03-19T02:35:20.624-07:00Biến đổi khí hậu và con người<b><i>Thái Công Tụng</i></b><br />
<b><i> </i></b> <br />
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6892130922183669225" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"></a><a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6892130922183669225" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"></a><a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6892130922183669225" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"></a>Đầu tháng 12 năm 2015 có cuộc đàm phán tại hội nghị thượng đỉnh tại Paris (Pháp) , với hàng trăm nguyên thủ các nước để cùng bàn thảo kế hoạch chung, hầu đối phó với hiện tượng khí hậu biến đổi . Như vậy, biến đổi khí hậu phải có một tầm quan trọng đặc biệt lắm thì Liên Hiệp Quốc mới tổ chức hội nghị nói trên . Cần biết không phải đây là lần đầu tiên mà là <b>hội nghị thứ 21</b> về <b>Biến Đôi Khí Hậu</b>, còn các hội nghị trước diễn ra tại nhiều nơi khác trên thế giới chỉ là những cuộc tọa đàm giữa các chuyên gia.<br />
<br />
<a name='more'></a><br /><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg3WQKb5E3_sOGetmJTX_nwGB2ApGqTIb1IJ6L_NpAmuCb-kF79H9aXil-cYNUIZV7-V7bXwue4fUB80AvSWdBJA79kdBv6ekiGXXxfPULtbIMxDht1K727oWCwX69FGK5YQqXcxxLvrMY/s1600/KhiHauVaConNguoi1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="275" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg3WQKb5E3_sOGetmJTX_nwGB2ApGqTIb1IJ6L_NpAmuCb-kF79H9aXil-cYNUIZV7-V7bXwue4fUB80AvSWdBJA79kdBv6ekiGXXxfPULtbIMxDht1K727oWCwX69FGK5YQqXcxxLvrMY/s400/KhiHauVaConNguoi1.jpg" width="400" /></a></div>
<br />
<div style="text-align: center;">
<i>Các nhà lãnh đạo quốc tế dự hội nghị biến đổi khí hậu. Ảnh: Reuters</i></div>
<br />
<b>1.Khí hậu khác với thời tiết.</b><br />
<br />
Khi ta xem truyền hình để xem nhiệt độ hôm nay, nhiệt độ ngày mai, tuyết sẽ rơi bao nhiều centimét, đó là <b>thời tiết</b> . Còn <b>khí hậu</b> là nói đến diễn biến của thời tiết như mưa, nắng, nóng lạnh v.v. <b>trên một thời gian lâu dài</b> như hàng chục năm . Ta nói đến khí hậu nhiệt đới, khí hậu ôn đới, khí hậu xích đới v.v.<br />
<br />
<b>2.Tại sao khí hậu lại quan trọng</b><b>?</b><br />
<br />
21.<b>Vì khí hậu ảnh hưởng đến sức khoẻ</b>. Khí hậu, thời tiết ảnh hưởng đến sức khoẻ con người . Vùng nhiệt đới, nóng và ẩm là những tác nhân khiến muỗi mòng sinh sôi nẩy nở nhiều, gây ra bệnh sốt rét. Tại Quebec, mùa hè nhiều người bị dị ứng với phấn hoa còn mùa đông dễ bị cảm cúm nên chính phủ phải cho chích ngừa . Mùa đông dài và lạnh ở Canada nên phần đông ít đi ra ngoài, không có mặt trời, thiếu ánh sáng nên dễ bị trầm cảm. Khí hậu nóng ẩm là điều kiện cho muỗi gây bệnh phát triển mạnh, đời sống và tuổi thọ của muỗi có xu hướng kéo dài hơn, nghĩa là có điều kiện hoàn thành chu kỳ để gây bệnh hơn. Năm 2003, trời quá nóng bên Âu Châu vào mùa hè đã làm cho 70 000 người chết trong đó 30 000 người già bên Pháp<br />
<br />
22. <b>Vì khí hậu ảnh hưởng đến nông nghiệp</b>. Khí hậu tác động sâu xa đến nông nghiệp vì khí hậu là mưa, là nắng, là ngày dài, ngày ngắn, là gió bão v.v. tất cả các yếu tố này ảnh hưởng đến cơ cấu trồng, thời vụ trồng, năng xuất cây trồng. Chẳng thế mà nông dân ta thường cầu khẩn:<br />
<br />
<i>Lạy trời mưa xuống</i><br />
<i>Lấy nước tôi uống</i><br />
<i>Lấy ruộng tôi cày</i><br />
<i>Lấy rơm đun bếp</i><br />
<br />
Nông dân Việt Nam cũng như Đông Nam Á đều trồng lúa mà lúa là cây cần nhiều nước:phải 3.000 lít nước mới sản xuất được 1kg gạo nên trong những đợt hạn hán, người nông dân và người lao động ở các nông trại không chỉ có ít thứ để ăn hơn và thu nhập bị giảm, mà còn rơi vào cảnh nợ nần. Cây lúa có nhiều giống : có giống chỉ thích nghi với các vùng có ngày ngắn như các giống lúa nhóm <b>indica</b> nhưng cũng có giống hợp với ngày dài như các giống lúa nhóm <b>japonica </b><br />
<br />
Vào mùa hè <b>ngày dài</b>, như tại Montreal, đến 8 giờ, 9 giờ đêm, trời vẫn sáng; càng lên vĩ tuyến cao như Edmonton, Chicoutimi thì đến 10 giờ đêm, 11 giờ đêm vẫn còn mặt trời<br />
Vào mùa đông, trời mau tối, <b>ngày ngắn</b> lại . Tục ngữ ta cũng có câu:<br />
<br />
<i>Tháng năm chưa nằm đã dậy</i><br />
<i>Tháng mười chưa cười đã tối </i><br />
<br />
Mùa hè, nhiều xứ bị ảnh hưởng gió mùa như Thái Lan, Ấn Độ, Việt Nam nên <b>mưa vào mùa hè</b> như trong bài nhạc:<br />
<br />
<i>Em đứng lên, gọi mưa vào hạ</i><br />
<i>Từng cơn mưa thì thầm gót chân ngà</i><br />
<br />
hoặc<i>: </i><br />
<i>Tháng sáu trời mưa, trời mưa không dứt</i><br />
<i>Trời không mưa, anh vẫn gọi trời mưa</i><br />
<br />
nhưng cũng có những vùng khác lại có gió Lào rất nóng thổi khô đất, khô cây. Giải Trường Sơn có Trường Sơn Đông, Trường Sơn Tây, bên này nắng (Viet Nam), bên kia mưa (phía Ai Lao)<br />
<br />
<b>2.3.Vì khí hậu ảnh hưởng đến giao thông vận tải ( tuyết, bão..) </b><br />
<br />
Những khi tuyết rơi dày đặc, đường trơn thì xe cộ di chuyển không được, phải có xe ủi tuyết xúc đi đổ; bão tuyết gây khó khăn cho vận tải hàng không; các trận bão ngoài biển làm tàu bè lưu thông khó khăn, dễ bị đắm. Tại Quebec, vào mùa Đông, luật pháp buộc chủ xe phải thay lốp xe dùng riêng cho mùa Đông để tránh xe bị trượt trên chỗ tuyết nhiều.<br />
<br />
<br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<o:OfficeDocumentSettings>
<o:RelyOnVML/>
<o:AllowPNG/>
</o:OfficeDocumentSettings>
</xml><![endif]--><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "times new roman" , "serif"; font-size: 11.0pt; line-height: 107%;">2.4. Vì khí hậu ảnh
hưởng đến an ninh thế giới . </span></b><br />
<br />
Thay đổi khí hậu với bão lụt, hạn hán sẽ gây ra nạn đói kém với sa mạc hoá đất đai, với mùa màng hư hại, gây ra đói kém khiến chiều hướng di dân môi trường sẽ gia tăng. Hạn hán và dân số quá đông so với các tài nguyên khan hiếm đã thúc đẩy những cuộc xung đột đẫm máu ở Soudan, ở Rwanda . Những người bị thiếu thực phẩm, những người bị thiếu nước, những người không thể di chuyển tới những nước khác sẽ là những người sẵn sàng có những biện pháp tuyệt vọng để nói lên quan điểm của họ. Và những kẻ khủng bố có thể sẽ tìm cách khai thác những căng thẳng đó.<br />
<br />
Bangladesh, với một miền duyên hải dài 580 km (360 dặm) nằm trên vịnh Bengal, hiện bị đe dọa vì nước biển dâng cao, gió lốc và hạn hán. Vùng Ðịa Trung Hải và Trung Ðông có thể sẽ nhận được ít mưa hơn do hậu quả của sự thay đổi khí hậu, làm tăng thêm những căng thẳng hiện nay về vấn đề nước.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiq9Y8Y5f-B8ox_qXohyphenhyphenpuEu_cQUfXoljxD7lrh1EBOlGg7YTdhGg8tp7l6gq27FIzk9cDMgQ2J-g0i3REl6u92y0qNz5jbEx7DEigiaHYkNtE0PXextHLvfGoYOfQ4wfk6SyxqSMLikms/s1600/KhiHauVaConNguoi2.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiq9Y8Y5f-B8ox_qXohyphenhyphenpuEu_cQUfXoljxD7lrh1EBOlGg7YTdhGg8tp7l6gq27FIzk9cDMgQ2J-g0i3REl6u92y0qNz5jbEx7DEigiaHYkNtE0PXextHLvfGoYOfQ4wfk6SyxqSMLikms/s1600/KhiHauVaConNguoi2.jpg" /></a></div>
<br />
<b>3. Khí hậu với khí nhà kính làm nhiệt độ tăng lên</b><br />
<br />
<b>3.1. Thế nào là khí nhà kính</b> ?<br />
<br />
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=6892130922183669225" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><br /></a>Bức xạ mặt trời một phần do mây trời hấp thụ, một phần đến được mặt đất, giúp cho đời sống thực vật và động vật. Bức xạ mặt trời chiếu xuống trái đất gồm <b>tia sóng ngắn</b> (tia cực tím <sup>1</sup>), <b>tia sáng nhìn thấy <sup>2</sup></b> và thường bị lớp khí quyển độ cao 25-30 km hấp thụ . Bức xạ mặt trời từ mặt đất phát xạ vào khí quyển gồm những <b>tia sóng dài</b> (tia ngoài đỏ, còn gọi là tia hồng ngoại <sup>3</sup>) và bị lớp khí cacbon điôxít (CO2) cũng như hơi nước ngăn lại và bị hấp thụ trong không khí nên nhiệt độ Trái Đất ta ở nóng dần. Nhờ tầng khí cacbon điôxit mà trái đất ấm nhưng hiện nay lớp khí này càng ngày càng nhiều nên gây ra nhiều hậu quả tiêu cực.<br />
<br />
Gọi là <b>khí nhà kính</b> làm trái đất nóng lên vì cũng tương tự trong nhà kính trồng cây vào mùa đông, lớp kính (thủy tinh) giữ không cho sức nóng ra ngoài, giúp cho rau hoa sinh trưởng được.<br />
<br />
Thật ra, không phải chỉ có khí CO2 tỏa ra do việc đốt các nhiên liệu hoá thạch, do phá rừng mà còn có các loại khí khác như :CH4 (methane), SO2(anhydric sunphurơ), N2O v.v.<br />
<br />
Trung bình, Trái đất hấp thụ khoảng 60% năng lượng mặt trời, 40% còn lại sẽ phản xạ ngược trở lại vũ trụ. Nhưng do hiệu ứng nhà kính (effet de serre, tiếng Anh là greenhouse effect ), lượng nhiệt mà Trái đất hấp thụ sẽ ngày một tăng. Các phép đo gần đây đã chỉ ra rằng hàm lượng CO2 đã vượt quá 380 ppm và như vậy, nhiệt độ toàn cầu có thể tăng từ 1,4-5,8o C vào 2100. Tóm tắt, <b>khí nhà kính làm tăng nhiệt độ trái đất ta ở.</b><br />
<br />
Trước ngày diễn ra hội nghị khí hậu tại Paris tháng 12/2015 và để hội nghị này thành công,<b> </b>Tổng Thống Pháp Holland đã đi Bắc Kinh để họp riêng với Chủ Tịch Nhà Nước Trung Quốc Tập Cận Bình về nguy cơ biến đổi khí hậu toàn cầu, trong đó Trung Quốc cam kết sẽ ban hành những quy định gắt gao hơn về khí thải, để đạt mục tiêu từ giờ đến cuối thế kỷ phải giữ mức thay đổi khí hậu toàn cầu dưới 2 độ C.<br />
<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjVK6aQOqLiJj9S_nG8MTaPevvJC_UDo8OT5JrmZItSUYp7I_GSbHtlvDY9GTTvg3J9On60AxX0-WA-T-k2hAGN2hw7nYbki05lebWcUeUilnEKoxXFVW3row97sFVBDR6RX7FfVcNaZ3s/s1600/KhiHauVaConNguoi3.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjVK6aQOqLiJj9S_nG8MTaPevvJC_UDo8OT5JrmZItSUYp7I_GSbHtlvDY9GTTvg3J9On60AxX0-WA-T-k2hAGN2hw7nYbki05lebWcUeUilnEKoxXFVW3row97sFVBDR6RX7FfVcNaZ3s/s1600/KhiHauVaConNguoi3.jpg" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh1elEVMqqzfXlzsnYYXRR1xy5PzsZ9g8NWEBJtLek4QYfrQfZ8xQF3YkB74Z8HVYctu-10SJ8rgxkPhjoo7cIFpLGrYnsvOuSoo8iZsmuGcpOrasozoJNxCaeQRkv1zASk56ZjasPid5w/s1600/KhiHauVaConNguoi4.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh1elEVMqqzfXlzsnYYXRR1xy5PzsZ9g8NWEBJtLek4QYfrQfZ8xQF3YkB74Z8HVYctu-10SJ8rgxkPhjoo7cIFpLGrYnsvOuSoo8iZsmuGcpOrasozoJNxCaeQRkv1zASk56ZjasPid5w/s1600/KhiHauVaConNguoi4.jpg" /></a></div>
<br />
<b>32. Những nguyên nhân làm khí nhà kính tăng lên</b>.<br />
<br />
Trước kia dân số thế giới còn ít nhưng ngày nay với tiến bộ y tế nên dân số đông hơn và sống lâu hơn. Sức ép dân số kéo theo sức ép lên tài nguyên, dù là tài nguyên rừng, tài nguyên đất, tài nguyên nước v.v: xói mòn đất, xúc cát để xây dựng nhà cửa, phân hoá học để tăng gia lương thực, thuốc bảo vệ thực vật để chống sâu bệnh v. Trước kia vào những thế kỷ 18, 19 hầu như chưa có kỷ nghệ, chưa có xe cộ nhiều như ngày nay, chưa có máy bay nên khí thải không nhiều. Ngày nay với nhiều nhà máy sản xuất điện, sản xuất ciment, sản xuất alumin, sử dụng than đá hay dầu cặn làm nhiên liệu, với hàng trăm ngàn xe hơi di chuyển suốt ngày đêm, nên khí thải càng ngày càng nhiều, tạo ra khí nhà kính.<br />
<br />
<b>4.Hậu quả của nhiệt độ tăng</b><br />
<br />
Nhiệt độ tăng giúp côn trùng sinh đẻ nhanh hơn nên dễ gây hại cho mùa màng. Nhiều vùng ở Canada và Nga có đất Pergélisols, tức là <b>đất băng vĩnh viễn</b> sẽ bị thu hẹp diện tích vi quá trình tan băng diễn ra nhanh hơn. Lại có vùng bị <b>nước biển dâng cao vì băng hà tan</b> do đó cư dân ven biển sẽ phải di dời lên vùng cao, chưa kể đất duyên hải bị mất, gây tiêu cực cho an ninh lương thực. Hạn hán, lụt lội, nước biển dâng ngập các vùng thấp sẽ làm <b>giá lương thực tăng cao</b> khiến các nước nghèo vốn đã nghèo sẽ gặp khó khăn trong cuộc sống với vật giá leo thang. Người phụ nữ các nước chậm tiến nhất là ở Phi Châu và nhiều xứ đông dân ở Nam Á, Đông Nam Á sẽ chật vật hơn vì họ phải lo cho gia đình thường đông con. Biến đổi khí hậu sẽ làm giảm số lượng loài gấu Bắc Cực vào giữa thế kỷ này.<br />
<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi_fsVXI8sClsVioxJvnJKK6d5Z3klfHzQcc0Sgsy6iHjg1hj6QwwRqOP4242mb6HbEFJ7xuF2TyJrKwNL8R0fBBNosBtlT_F17ZZ0MlBDvK5RA4RfmS7KM9ce11EnFiHkfhIryDNaIheE/s1600/KhiHauVaConNguoi5.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi_fsVXI8sClsVioxJvnJKK6d5Z3klfHzQcc0Sgsy6iHjg1hj6QwwRqOP4242mb6HbEFJ7xuF2TyJrKwNL8R0fBBNosBtlT_F17ZZ0MlBDvK5RA4RfmS7KM9ce11EnFiHkfhIryDNaIheE/s1600/KhiHauVaConNguoi5.jpg" /></a></div>
<br /><br />
Hiện tượng ấm lên toàn cầu kéo theo nhiệt độ tăng cao khiến băng tan nhanh, đe dọa nghiêm trọng môi trường cư trú và sự sống của chúng.<br />
<br />
Nhiều thành phố ven biển sẽ có diện tích đất bị thu hẹp lại. Nhiệt độ tăng trên mặt biển khiến bão tố nhiều hơn và mạnh hơn. Nhiều trận bão lớn gây thiệt hại nhiều tại các vùng Louisiana, Texas và gần đây hơn xảy đến ngay tại New York.<br />
<br />
<b>5</b><b>. Các biện pháp giảm khí nhà kính</b><br />
<br />
<b>5.1.giảm sử dụng các loại nhiên liệu hoá thạch </b> như than đá, dầu hỏa mà dùng các <b>năng lượng tái tạo</b> như năng lượng từ mặt trời, từ gió, từ nước, từ thủy triều, từ địa nhiệt..Càng ngày chi phí sản xuất tế bào quang điện cũng như tuabin gió càng rẽ hơn xưa nên dễ cạnh tranh với các nhiên liệu hoá thạch như than đá, dầu hoả. Ngoài ra, các công nghệ ít cacbon này không làm không khí bị ô nhiễm, giúp bớt bệnh, bớt đau . Dùng khí sinh học (biogas) từ các hầm biogas nhằm sử dụng hiệu quả các phế phụ phẩm trong nông nghiệp (phân heo, vỏ hạt cà phê, tro trấu v.v.) Nông dân không đốt rơm rạ sau khi thu hoạch lúa. Thiết kế và chế tạo máy bón phân chôn dưới sâu vào tầng khử, đặc biệt là phân đạm để hạn chế khí nhà kính N2O trong quá trình phản ứng nitrate hóa..<br />
<br />
<b>5.2. </b><b>trồng rừng</b>. Một giải pháp khác là trồng thêm rừng vì cây cối qua hiện tượng quang hợp có khả năng <b>hút bớt khí CO2 trong khí quyển</b>, và chuyển vào không khí nhiều oxy hơn, giúp làm giảm hiệu ứng nhà kiếng.Rừng ngập mặn ngoài khả năng hút khí nhà kính lại có chức năng cản sóng, giữ phù sa trầm tích.<b>. </b><br />
<b> </b> <br />
Việt Nam thì đồi trọc không cây cối càng ngày càng nhiều do nạn phá rừng, lấy củi với hậu qủa là lụt lội càng ngày càng nhiều. Rừng ngập mặn thì phá nuôi tôm.<br />
<br />
Ngày nay, không phải con hổ nhớ rừng như trong bài thơ của Thế Lữ :<br />
<br />
<i>Nhớ cảnh sơn lâm, bóng cả cây già </i><br />
<i>Với tiếng gió gào ngàn, với giọng nguồn hét núi </i><br />
<br />
mà chính con người ngày nay nhớ rừng hơn bao giờ hết ! Chính vi rừng giúp hút bớt được CO2 nên Liên Hiệp Quốc có <b>chương trinh REDD</b> tức <b><i>Reduced Emissions from Deforestation and Degradation</i></b> theo đó họ trả tiền cho các làng ven rừng để họ không vào rừng khai thác củi gỗ . Ngoài ra sang giai đoạn tiến hành mua bán quyền phát thải khí nhà kính thì các nước còn nhiều rừng có thể nhận tiền mỗi năm từ việc bán quyền phát thải khí nhà kính cho các nước công nghiệp.<br />
<br />
<b>5.3</b>. thải nhiều thì phạt nhiều và thải ít thì được thưởng: đó là mục tiêu của <b>thị trường các-bon</b> (bourse du carbone).Mục đích chính là giảm thiểu khí thải từng năm một và cho mỗi xí nghiệp một mức trần; nếu quá mức trần thì phải mua lại quota của các xí nghiệp khác<br />
<br />
Ví dụ: Năm đầu tiên:<br />
20 tấn khí thải trên thị trường phát thải: công ty A phát thải 10 tấn CO2 với quota là 10 Tấn<br />
Công ty B phát thải 10 tấn CO2 với quota là 10 Tấn<br />
<br />
Năm 1:<br />
18 tấn khí thải trên thị trường phát thải: công ty A phát thải 8 tấn CO2 với một quota là 9 tấn<br />
Công ty B phát thải 10 tấn cho một quota là 9 tấn<br />
<br />
Vậy công ty B phải mua lại từ công ty A 1 tấn để tôn trọng quota của mình và như vậy công ty A nhờ có giảm thiểu nên được thưởng. Vào năm 2006, giấy phép phát thải cho mỗi tấn CO2 ở Canada là quãng 25 dollar.<br />
<br />
<b>5.4</b>. trên các xa lộ hay ngay cả trên các đại lộ trong thành phố xe lưu thông quá nhiều nên bị n ạn kẹt xe thì xe hơi phải đóng <b>lệ phí môi trường.</b><br />
<b> </b> <br />
<b>6. Kết luận</b>.<br />
Thiên nhiên đã vận hành tuần hoàn, có chu kỳ thời tiết mưa, nắng, bão, lụt...; nhưng hôm nay, con người đã làm dảo lộn các chu kỳ trên một cách không kiểm soát nổi! Khí hậu nóng lên từ từ nhưng con người không nhận thức ra. Đó là hội chứng con ếch (<b>syndrome de la grenouille</b>) theo đó thì khi cho con ếch vào thùng nước nóng thì con ếch nhảy xổm ngay lập tức ra ngoài trong khi cho ếch vào thùng nước lã và đun sôi chầm chậm thì con ếch vẫn không biết. Bài ngụ ngôn này được Cựu Phó Tổng Thống Mỹ Al Gore trong cuốn phim <i>Une vérité qui dérange</i> để nói lên rằng loài người sẽ nguy vong nếu không phản ứng chống lại sự nóng ấm dần dà của Trái Đất.<br />
<br />
Với dân số đông, mọi nước đều phải phát triển kinh tế để tăng công ăn việc làm, tăng lợi tức nhưng ngược lại, nhiều dòng sông bị ô nhiễm, những núi đồi bị đốn cây trồng, gây ra nạn lụt, những rừng ngập mặn bị đốn khiến nước mặn vào sâu hơn. Chính vì tầm quan trọng của sự biến đổi khí hậu nên hàng trăm nhà lãnh đạo quốc tế, bao gồm Tổng thống Mỹ Barack Obama, Tổng thống Nga Vladimir Putin, Bà Thủ Tướng Đức Merkel, Thủ tướng Nhật Shinzo Abe, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi, Thủ Tướng Canada Justin Trudeau v.v.…có tham dự hội nghị biến đổi khí hậu toàn cầu tại Paris vào tháng 12 năm 2015 .Mục tiêu của hội nghị là đạt một thỏa thuận khí hậu toàn cầu nhằm hạn chế khí thải nhà kính để đảm bảo nhiệt độ trái đất tăng ở mức 2 độ C hoặc thấp hơn so với thời kỳ tiền công nghiệp.Các nhà khoa học cảnh báo nếu cộng đồng quốc tế không hành động nhanh, khí hậu trái đất sẽ trở nên vô cùng khắc nghiệt với các trận siêu bão, hạn hán nghiêm trọng và mực nước biển tăng nhấn chìm nhiều thành phố ven biển.Trước thềm hội nghị Tổng thống Pháp Francois Hollande cảnh báo: “<i>Kẻ thù lớn nhất của loài người chính là bản thân chúng ta. Con người đang hủy hoại tự nhiên, đe dọa môi trường. Do đó con người phải đối mặt với trách nhiệm này vì thế hệ tương lai”.</i><br />
Tóm lại, con người càng thách thức thiên nhiên càng phải gánh thêm nhiều hậu quả không thể lường trước đựơc! Do đó cần sự phát triển bền vững trong khung cảnh dân số thế giới bùng nổ: tái chế biến giấy giúp bớt phá rừng để làm nguyên liệu giấy, tái sử dụng, ổn định dân số, trồng rừng chống sa mạc hoá, sử dụng vận tải công cọng để bớt ùn tắc giao thông đồng thời giúp giảm bớt khí nhà kính .<b>Nhưng vấn đê chính yếu lại là một vấn đê văn hoá</b>: thay đổi từ một văn hoá tiêu thụ sang văn hoá tri túc, thiểu dục, vì lòng tham con người là vô tận; chẳng thế mà trong tam độc của nhà Phật, chữ Tham đứng trước hai chữ kia là Sân và Si. Phải xây dựng một văn hoá yêu tạo vật, chuộng thiên nhiên vì tài nguyên Trái Đất này là hữu hạn.<br />
<br />
<b><i>Thái Công Tụng </i></b><br />
<b><i> </i></b>
<br />
<div>
<div id="ftn1">
<sup>1</sup> Có độ dài sóng từ 10 đến 380 nm (nanomet)<br />
<sup>2</sup> có độ dài sóng từ 380 đến 780 nm<br />
<sup>3</sup> có độ dài sóng từ 780 đến 340 000 nm, mắt thường không nhìn thấy được </div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6892130922183669225.post-81127411404236267522016-03-18T19:21:00.003-07:002016-03-18T19:22:40.685-07:00BÌNH LUẬN Ý KIẾN CỦA GS VÕ TÒNG XUÂN<div>
</div>
TS Tô Văn Trường<br />
<br />
Dear nhà báo Duy Chiến<br />
<br />
Cám ơn bạn đã có nhã ý mời tôi cùng tham gia tọa đàm với Gs Võ Tòng Xuân trên diễn đàn của VNN xung quanh vần đề hạn mặn khốc liệt đang diễn ra ở đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL).<br />
<br />
Tôi quen biết Gs Võ Tòng Xuân từ đầu thập niên 80 (khi Gs vào thăm AIT, nơi tôi đang theo học). Kỷ niệm đáng nhớ nhất với Gs Xuân , cách đây khoảng chục năm đã “rủ rê” tôi cùng sang Siera Leon (Tây Phi) giúp nước bạn làm thí điểm mô hình trồng lúa nước. Đây là việc làm <span lang="vi" xml:lang="vi">mang </span>tính từ thiện vì có anh Sơn là giám đốc IMC bỏ ra hàng trăm nghìn đô la để tài trợ <span lang="vi" xml:lang="vi">giúp nước bạn. Ba anh em đã lặn lội, khảo sát ngoài hiện trường, Gs Xuân lo về giống lúa, biện pháp canh tác, tôi làm thủy lợi, sử dụng trạm bơm nổi đưa nước theo kênh lên cánh đồng lúa làm thí điểm. </span>Chuyến đi năm ấy để lại biết bao kỷ niệm ở nơi xứ người, đoàn VN đã được Phó Tổng thống, và Bộ trưởng Bộ nông nghiệp Siera Leon tiếp đón trọng thị, ân cần vv...<br />
<br />
<a name='more'></a><br />
Tôi rất tiếc vì đang bận nhiều công việc khác <span lang="vi" xml:lang="vi">trong </span>chương trình KC08/11-15 của Bộ KHCN nên không thể tham gia buổi tọa đàm cùng Gs Xuân. Tuy nhiên, để VNN có thêm thông tin tư liệu tham khảo, xung quanh bài phát biểu của Gs Xuân, tôi có một số ý kiến như sau:<br />
<br />
Những năm sau giải phóng, do phải đảm bảo an ninh lương thực nên việc phát triển thủy lợi nhằm thau chua, rửa mặn, ngăn mặn giữ ngọt để trồng lúa là phù hợp. Chính GS Võ Tòng Xuân cũng là một trong những người đi đầu trong việc phát triển cây lúa ở ĐBSCL thời gian đó. Nhận thức là cả quá trình, ngành thủy lợi là phục vụ cho quy hoạch sản xuất, lúc đầu chỉ biết ngăn mặn (làm đập) trồng lúa. Sau đó, khi thấy vùng ven biển có điều kiện nuôi tôm sú nên đã coi mặn cũng là tài nguyên nên đã đổi tư duy ngăn mặn (làm đập) sang kiểm soát mặn (cống 2 chiều).<br />
<br />
Tuy nhiên, khi an ninh lương thực đã đảm bảo, việc thay đổi cơ cấu cây trồng để làm tăng giá trị sản phẩm trên một đơn vị diện tích đã làm thay đổi quan điểm phát triển thủy lợi. Ở những vùng có điều kiện phát triển thủy sản chúng ta đã tiến hành phân gianh mặn ngọt và đưa ra những giải pháp điều tiết nguồn nước cho phù hợp với từng loại cây con. Như vậy<span lang="vi" xml:lang="vi">,</span> phát triển thủy lợi đâu phải bằng mọi giá chỉ để phát triển cây lúa.<br />
<br />
Ai cũng biết rằng việc nuôi tôm hoặc các loại thủy sản khác có giá trị gấp nhiều lần cây lúa. Tuy nhiên, đâu phải ai cũng nuôi thủy sản được vì cần vốn lớn, gặp năm thời tiết bất thường hay do môi trường nước ô nhiễm, rủi ro lớn dễ phá sản, chưa kể sản phẩm không có đầu ra thì thủy sản cũng biến thành thủy hại. Cá tra một mình một sân chơi nhưng giá bán hiện nay còn thấp hơn giá thành sản phẩm?<br />
<br />
Năm nay là năm xảy ra hạn nặng lịch sử, việc thiếu nước đâu chỉ ở Việt nam mà ngay cả các nước thượng nguồn như Thái Lan, Lào, Campuchia cũng chung số phận. Việc lúa chết nhiều, dân thiếu nước sinh hoạt do thiếu nước ngọt, mặn xâm nhập sâu mà báo đài đưa tin nhiều cũng là bình thường vì nó là vấn đề thời sự nóng cũng như khi tôm chết nhiều hay những thành công trong việc làm giàu từ thủy sản họ cũng đưa lên các phương tiện thông tin đại chúng đấy thôi.<br />
<br />
Nhìn chung, ý kiến của Gs Võ Tòng Xuân rất đáng suy ngẫm nhưng nhiều chỗ không chuản xác. Ví dụ, đừng quên rằng ngay cả vùng mặn nuôi tôm sú cũng cần phải có nước ngọt vì thời ký đầu con tôm cần độ mặn khoảng 20 phần nghìn, đến giữa thời kỳ sinh trưởng, tôm chỉ cần độ mặn 10 phần nghìn, do đó phải có nước ngọt pha loãng với nước mặn. Thực tế đang diễn ra ở ĐBSCL nhiều nơi như hàu ở Bình Đại Bến tre, tôm sú ở Sóc Trăng đang chết hàng loạt vì hạn, mặn quá nồng độ cho phép, <span lang="vi" xml:lang="vi">do </span>không có nước ngọt để pha loãng. Đấy là chưa nói dù ở bất cứ vùng nào cũng cần phải có nước ngọt cho dân sinh cho nên không thể nói ngọt hóa chỉ cho cây lúa<span lang="vi" xml:lang="vi"> như Gs Xuân bình luận</span>. <br />
<u></u><u></u><br />
Tôi đồng ý với Gs Xuân là phải chuyển đổi cơ cấu thời vụ cây trồng thích nghi với điều kiện tự nhiên của tùng vùng. Nước mặn cũng là tài nguyên, việc trồng lúa cũng nên giơí hạn ở những vùng có điều kiện thuận lơi về nguồn nước và vẫn phải có giải pháp thủy lợi để đảm bảo nước khi có những biến động bất thường. <span lang="vi" xml:lang="vi"> Xin lưu ý, ở những vùng khác nên chuyển đổi phát triển cây, con phù hợp và phải có quy hoạch, tránh phát triển tràn lan theo phong trào, nhất là yêu cầu mặn ngọt theo kiểu sản xuất “da báo, xôi đỗ” thì không có công trình nào thích ứng nổi. </span><br />
<br />
<span lang="vi" xml:lang="vi">Tôi không đồng ý với giáo sư Xuân là chỉ vì hiện tượng mà qui kết lỗi cho ngành nào đó vì việc phát triển từng ngành đều trải qua từng thời kỳ, nên việc thay đổi cho phù hợp cũng đòi hỏi như vậy. Vì vậy, dự án rà soát quy hoạch thủy lợi phục vụ tái cơ cấu ngành nông nghiệp sẽ đáp ứng phần nào nỗi bức súc của giáo sư Xuân.</span><br />
<br />
<span lang="vi" xml:lang="vi">Tôi thấy cần nhất đối với VN lúc này là vấn đề thể chế, chính sách và con người phải có tầm nhìn, biết làm gì, làm như thế nào, khi nào cho thích ứng với điều kiện biến đổi khí hậu, mực nước biển dâng và tác động của các thủy điện ở thượng nguồn sông Mekong. </span><br />
<br />
<span lang="vi" xml:lang="vi">Như đã trao đổi qua phone, bạn nên tiếp xúc, cố gắng mời Anh Bẩy Nhị nguyên Chủ tịch tỉnh An Giang đã kinh qua công tác quản lý, lại là nông dân làm ăn giỏi (cả về thủy sản) có nhiều bài học thực tế tham gia tọa đàm cùng với Gs Xuân rất hữu ích cho VNN và bạn đọc. </span><br />
<br />
<span lang="vi" xml:lang="vi">Chúc bạn luôn khỏe và buổi tọa đàm thành công.</span><br />
<br />
<div dir="ltr">
</div>
<div dir="ltr">
<b>Tô Văn Trường</b></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6892130922183669225.post-80119504417543405042016-03-12T19:31:00.003-08:002016-03-12T19:34:13.759-08:00Damming the Mekong - the myth of 'sustainable hydropowerTom Fawthrop<br />
<br />
<div class="intro">
<b>Dam builders have a new mantra, writes Tom Fawthrop:
'sustainable hydropower'. Repeated at every opportunity, it is based on
the unproven idea that large dams can be made 'sustainable' by promising
future 'mitigation'. And so it is at the Don Sahong dam in Laos which
is about to devastate the mighty Mekong and the 60 million people who
depend on it for food and livelihood.</b></div>
<span class="hide4Print">
</span>
<span class="bodycontents">
</span><br />
<div style="text-align: left;">
<span class="bodycontents"></span><br />
<i>"The evidence is conclusive: Large dams in a vast majority of cases are not economically viable. Instead of obtaining hoped-for riches, emerging economies risk drowning their fragile economies in debt owing to ill-advised construction of large dams."</i></div>
<div style="text-align: left;">
<span class="bodycontents"></span></div>
<br />
<a name='more'></a><span class="bodycontents">2016 will be a decisive year of no return for the unique biodiversity and the swirling currents of a free-flowing Mekong.<br />
<br />
The struggle of local communities, NGOs and riparian governments to
prevent the the Don Sahong dam in southern Laos from going ahead appears
to have failed..<br />
<br />
The dam has just been officially launched by the Laos government.
Another dam project at Pak Beng is under preparation making it number 3
in a cascade of 11 dams.<br />
<br />
The bulldozers and earth-moving machines of the Chinese dam-builder Sinohydro, have already invaded the pristine serenity of <a href="http://www.theecologist.org/News/news_analysis/2806736/death_by_strangulation_hydropower_threatens_to_kill_the_mighty_mekong.html">Four Thousand Islands</a> (Sipangdon in Southern Laos), one of the world's finest wetlands and a paradise for eco-tourism.<br />
<br />
Nearby a small group of Irrawaddy Dolphins must surely know their
days are numbered. Less than two miles downstream from the dam-site in
Laos, Cambodia, where 80% of the population depend on fish as their main
source of protein, will be devastated by this dam construction that
will block the main artery of fish migration between the two countries.<br />
<br />
Scientists have been warning for many years, that the proposed cascade of 11 dams on the lower Mekong spell <a href="http://www.theecologist.org/News/news_analysis/2196721/the_mekong_must_run_free.html">ecological and nutritional disaster</a>, drastically reducing food security, and threatening the survival of the delta in Vietnam.<br />
<br />
The (MRC) Mekong River Commission is mandated to protect the riverine
environment, but is powerless to put any brakes on this headlong rush
into hydropower.<br />
<br />
<b>The 'sustainable hydropower' discourse at odds with reality</b><br />
<b><br /></b>
The Laotian regime that tolerates no dissent at home, has been
similarly dismissive of the strong opposition from regional NGOs and
riparian governments.<br />
<br />
The unilateral launch of the <a href="http://www.theecologist.org/investigations/energy/1072947/xayaburi_dam_divides_laos_and_stirs_tension_over_mekong_hydropower.html">Xayaburi dam</a>
in 2012 and now the second dam on the mainstream of the Mekong, is
turning the river away from the MRC objective of an international river
of cooperation and friendship between Laos, Cambodia, Thailand and
Vietnam, into another conflict zone over the sharing of water resources.<br />
<br />
<iframe allowfullscreen="" frameborder="0" height="360" src="https://www.youtube.com/embed/QShO0gC3-rA" width="640"></iframe>
<i><b> </b></i></span><br />
<br />
<span class="bodycontents"><i><b>Video:</b> 'The Great Gamble' internet trailer.</i><br />
<br />
However the Lao government is not under any pressure from any of the
bodies that ought to be gtrievously concerned: the World Bank, WLE
(Water, Land and Ecosystems, a consultancy group); the USAid-sponsored
Mekong Partnership for the Environment (MPE); nor other bodies that
adhere to the mantra of 'sustainable hydropower'.<br />
<br />
This term identifies a discourse that argues a well-mitigated 'nice
dam', does not inflict too much damage on the ecosystem. It is a
position that offers great comfort and solace to dam developers,
investors and banks under fire from environmentalists and scientists.<br />
<br />
Within this cluster of concern about water governance and claims to
protect the environment of the 4,880 kms long Mekong, there is a grand
silence that greets the rapid decline of the region's longest river and
the launch of another dam.<br />
<br />
Kim Geheb Mekong region coordinator for the WLE - a research
programme for Water, Land and Ecosystems argues the case for
'sustainable hydropower' and trade-offs.<br />
<br />
<i>"We all enjoy the benefits that come with electric lighting, household appliances"</i>, says Kim Geheb, WLE. <i>"But
how do we do this without affecting food production and the health of
the environment? How do we ensure that rapid, large-scale dam
development is fair and equitable? Answers to these questions are at the
heart of what constitutes a 'good' dam."</i><br />
<br />
<b>Disastrous record, and the future looks even worse</b><br />
<br />
The six dams built so far on the Mekong in China, and the two now
being built on the Lower Mekong in Laos do not appear to fulfil any
obvious criteria for the sustainability principle of what constitutes a
'good dam.'<br />
<br />
The Xayaburi and the Don Sahong dams along the Mekong are neither
fair nor equitable, for the overwhelming majority of poor farming
communities living downstream from these dams. These two dams both lack
credible environmental impact assessments (EIAs), have failed to provide
any trans-boundary studies, and have been launched in defiance of
wide-ranging protest and riparian objections.<br />
<br />
Latest data published by <i>Catch and Culture</i> MRC's fisheries
publication shows that threat posed to the Mekong also has hidden
economic costs that result from the damming of the Mekong, which hosts
the world's largest inland fisheries valued at $11 billion.<br />
<br />
Estimated fisheries contributed $2.8 billion to Cambodia's economy in
2015. That's a big part of Cambodia 's $16.71 billion GDP. These are
figures for wild-capture fisheries directly under threat from
hydro-electric dams.<br />
<br />
Studies have shown that the projected loss of fisheries, crops and
biodiversity caused by dams will result in a staggeringly high deficit,
compared to the modest benefits from increased energy and electricity.
The <a href="http://www.mfu.ac.th/nremc/content_detail.php?id=298" target="_blank">2015 study calculates the Mekong net loss</a> at minus $2.4 billion ( for 6 dams) and up to -21.8 $billion ( for 11 dams).<br />
<br />
Even in economic terms it does not make good sense to build more
large dams in a river blessed by such amazing ecological wealth.<br />
<br />
<b>The 'anticipated mitigation' game - who are they fooling?</b><br />
<b><br /></b>
Sustainable hydropower and its concern to minimise harm to the
environment relies heavily on mitigation technology, and especially such
devices as fish passage, fish ladders and even so-called
'fish-friendly' turbines.<br />
<br />
Christy Owen, party leader of the MPE environmental partnership explained at a recent forum: <i>"This
work can help ensure that new development projects meet the needs of
business, while minimizing harm to local communities and the
environment."</i><br />
<br />
Her statement assumes that no matter the high stakes, and the
calamitous effects of 'bad dams', dams are automatically destined to go
ahead after a measure of mitigation and refinement.<br />
<br />
Fish mitigation technology has mostly been applied and tested in
northern climes - the rivers of North America, and parts of northern
Europe. Importing this technology to the Mekong and other tropical
rivers teeming with a vastly greater variety of fish species than in the
rivers of colder countries, is seen by most fisheries experts as highly
risky at best.<br />
<br />
Hydropower consultant working with WWF Dr Jian-Hua Meng views the
mitigation carried out by Swiss consultants on the Xayaburi dam as a
huge gamble with the river's natural resources. <i>"They are playing
roulette with the livelihoods of over 60 million people. It would not be
acceptable in Europe, so why is it different in Asia?"</i><br />
<br />
The mitigation team employed by Mega-First, the Malaysia the
developer of the Don Sahong dam, has been trying to construct a fish
diversion plan to widen and deepen two much smaller channels than the
Sahong channel. However the MRC panel of experts found no evidence that
this engineering project would work.<br />
<br />
Mekong specialist Dr Philip Hirsch, based at University of Sydney, commented: <i>"After
30 years of studying dam impacts, I have yet to come across one, [dam]
whose impacts have been well-mitigated. Let's start with dams that are
already there, before using 'anticipated mitigation' as a pretext for
going ahead with new projects."</i><br />
<br />
<b>The evidence is clear: there is nothing sustainable about large dams</b><br />
<br />
A widely cited Oxford University study, <a href="http://www.bsg.ox.ac.uk/news/should-we-build-more-large-dams" target="_blank">published in the journal <i>Energy Policy</i></a> in March 2014, reviewed data from 245 large dams in 65 different countries, and <a href="http://www.theecologist.org/News/news_round_up/2368954/large_dams_are_uneconomic.html">concluded that large dams in general are not sustainable</a>.<br />
<br />
As the authors wrote in a statement attached to the study: <i>"The
evidence is conclusive: Large dams in a vast majority of cases are not
economically viable. Instead of obtaining hoped-for riches, emerging
economies risk drowning their fragile economies in debt owing to
ill-advised construction of large dams."</i><br />
<br />
The global governance debate has clearly shifted business towards
paying more attention to environmental protection issues, but not enough
to get Thai, Malaysian and Chinese companies to rethink their on-going
strategy for damming the Mekong regardless of the consequences.<br />
From his decades of research in the Mekong region Dr Philip Hirsch concludes: <i>"The impacts of some dams are just too great to mitigate."</i> The Oxford research makes it crystal clear that large dams should not go ahead, he adds.<br />
<br />
As Thai environmentalists say: those who offer only unproven
mitigation to the 60 million people who depend on a healthy free-flowing
Mekong for their food security and livelihood, are selling them short,
and abetting a human and ecological catastrophe.<br />
</span><br />
<br />
<span class="hide4Print"></span>
<br />
<div class="boxGalleryColC">
<br />
<a href="http://www.theecologist.org/siteimage/scale/800/600/399067.png"><img src="http://www.theecologist.org/siteimage/scale/92/500/399067.jpg" /></a> </div>
<div class="boxGalleryColC">
Sipanodon: a protest of Mekong River fisherfolk and their families against the construction of the Don Sahong dam. Photo: Tom Fawthrop.<br />
<br />
<a href="http://www.theecologist.org/siteimage/scale/800/600/399069.png"><img src="http://www.theecologist.org/siteimage/scale/92/500/399069.jpg" /></a><br />
<br />
The Pakse Fish Market in southern Laos; all the fish are caught in Sipandon, already invaded by construction machinery for the Don Sahong dam. Photo: Tom Fawthrop.</div>
<div class="boxGalleryColC">
</div>
<hr />
<span class="bodycontents">
<br />
<i><b>Tom Fawthrop</b> is a freelance journalist working in Southeast Asia.</i><br />
</span>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6892130922183669225.post-69659290364575323432016-01-30T05:24:00.003-08:002016-01-30T05:25:28.681-08:00Báo cáo nghiên cứu tác động của việc phát triển thuỷ điện đến kinh tế, môi trường và xã hội ở hạ lưu sông Mê KôngApisom Intralawan, David Wood and Richard Frankel<br />
<br />
<i> Trung tâm Nghiên cứu, đào tạo quản lý Môi trường và Tài Nguyên Thiên Nhiên,<br />
Đại học Mae Fah Luang, Chiang Rai, Thái Lan</i><br />
Tháng 11, 2015<br />
<br />
<b>Lời giới thiệu của Viet Ecology Foundation:</b><br />
VEF đã nhận báo cáo này từ OXFAM và được phép giới thiệu trên trang mạng của VEF.<br />
Theo báo cáo này, gía trị hiện tại thuần (NPV) là của những đập Lower Mekong là số âm (không nên tiến hành) không phải là số dương như kết luận trong báo cáo BDP2 của Mekong River Commission.<br />
Báo cáo này chương trình Lào và Thái và sẽ được hưởng hầu hết lợi nhuận trong khi dân cư Cam Bốt và Việt Nam sẽ phải hứng chịu hầu hết thiệt hại. <br />
Báo cáo này là tiếng chuông báo động, những dự án thủy điện của Lào ở Lower Mekong sẽ gây ra thiệt hại nặng xuống các nước láng giềng hạ nguồn.<br />
Báo cáo này là chứng cứ khoa học những dự án này vi phạm các hiệp ước sông ngòi quốc tế.Báo cáo này là tiếng chuông đánh thức chính phủ Cam Bốt và Việt Nam hành động ngăn cản chính phủ Lào xúc tiến các dự án thủy điện ấy.Dân cư Cam Bốt và Việt Nam phải làm áp lực với chính phủ của họ để cứu lấy sông Mekong và bảo vệ sinh kế của mình trước mối đe dọa ấy.<br />
Các nhóm tiêu thụ, quỹ đầu tư thủy điện, cố vấn kỹ thuật, nhà thầu xây dựng và cung cấp thiết bị nên rút lui ra khỏi những dự án sai trái và gầy tranh chấp mâu thuẫn quốc tế này.<br />
<br />
<a name='more'></a><br />
<br />
<b>Nội dung</b><br />
1. Tóm tắt<br />
2. Cơ sở của vấn đề<br />
3. Mô hình kinh tế và tỉ lệ chiết khấu<br />
4. Những giả thiết chính<br />
5. Tính toán kinh kế<br />
6. Những tác động đến môi trường và kinh tế<br />
7. Đánh giá rủi ro<br />
8. Kết luận và kiến nghị<br />
9. Tài liệu tham khảo<br />
Phụ lục 1. Danh mục các dự án thủy điện hiện hữu và dự kiến<br />
Phụ lục 2. Số liệu sản lượng thủy sản sông Mekong<br />
Phụ lục 3. Tính toán kinh tế<br />
<br />
<b>Lời cảm ơn</b><br />
Báo cáo này là bản được hiệu chỉnh và chắt lọc lại từ báo cáo "Phương hướng hoạch định việc phát triển nguồn tài nguyên nước nước ở hạ lưu sông Mekong" do Đại học bang Portland và Đại học Mae Fah Luang, Chiang Rai (Robert Costanza,. 2011) – sau đây sẽ gọi là<br />
'Báo cáo Costanza'. Chúng tôi xin gửi lời cám ơn tới tác giả đã đồng ý cho việc sử dụng báo cáo này.<br />
Chúng tôi cũng cám ơn Oxfam đã tài trợ cho bản báo cáo này.<br />
<br />
<b>Tác giả không chịu trách nhiệm</b><br />
Bài báo này dựa trên dữ liệu từ 'Báo cáo Costanza' – Đánh giá môi trường chiến lược về thuỷ điện trên dòng chính sông Mekong (SEA), do Trung tâm quốc tế về quản lý môi trường, Úc (ICEM) soạn thảo và được công bố vào tháng 10 năm 2010, và Ủy ban sông Mekong (MRC). Đánh giá các kịch bản phát triển khu vực lưu vực sông Mekong – Chương trình Kế hoạch Phát triển lưu vực giai đoạn 2 (BDP2) công bố vào tháng 10 năm 2011. Bất kỳ quan điểm nào thể hiện trong báo cáo này đều của các tác giả trên. Vì thế, các quan điểm này không nhất thiết đại diện cho các nhà nghiên cứu Robert Costanza, Đại học Mae Fah Luang, ICEM, MRC hoặc Oxfam.<br />
<br />
<br />
<b>1. TÓM TẮT</b><br />
<br />
Các dự án thuỷ điện được đề xuất xây dựng trên sông Mekong và sông nhánh sẽ ngăn chặn lộ trình di cư của cá, thay đổi khu vực ngập lụt, thay đổi các dòng chảy mang phù sa/dinh dưỡng và giảm sản lượng đánh bắt thuỷ sản từ ngư trường lớn nhất thế giới. Báo cáo Costanza cho thấy rằng bằng việc thay đổi một số giả định chính trong Kế hoạch Phát triển Lưu vực sông Mekong BDP2 (tỉ lệ giảm giá đối với nguồn lợi tự nhiên, giá cá) thì tính khả thi về mặt kinh tế của các dự án thuỷ điện được đề xuất thay đổi từ dương (BDP2) sang âm dựa theo giá trị hiện tại thuần (NPV). Bản báo cáo này được hiệu chỉnh và là phiên bản cô đọng của báo cáo Costanza. Bản báo cáo này tập trung vào Trường hợp chỉnh sửa (bộ giả định chính thức) và việc tính toán NPV được tóm tắt dưới đây.<br />
<br />
<table border="1" cellpadding="1" cellspacing="0" style="width: 588px;">
<tbody>
<tr>
<td width="153"></td>
<td width="144"></td>
<td align="center" width="131"><b>Kịch bản BDP2<br />
6 Đập</b></td>
<td align="center" width="142"><b>Kịch bản BDP2<br />
11 Đập</b></td>
</tr>
<tr>
<td></td>
<td></td>
<td align="center">NPV (triệu đô la)</td>
<td align="center">NPV (triệu đô la)</td>
</tr>
<tr>
<td><b>BDP2</b></td>
<td>Thủy điện</td>
<td align="right">25,000</td>
<td align="right">32,800</td>
</tr>
<tr>
<td>Tỷ lệ chiết khấu10%</td>
<td>Đánh bắt thuỷ sản</td>
<td align="right">-1,000</td>
<td align="right">-1,900</td>
</tr>
<tr>
<td></td>
<td>Khác (chi tiết bên dưới)</td>
<td align="right">2,700</td>
<td align="right">2,500</td>
</tr>
<tr>
<td></td>
<td>Tổng tác động về kinh tế</td>
<td align="right">26,700</td>
<td align="right">33,400</td>
</tr>
<tr>
<td></td>
<td></td>
<td align="right"></td>
<td align="right"></td>
</tr>
<tr>
<td><b>Trường hợp chỉnh<br />
sửa</b></td>
<td>Thuỷ điện</td>
<td align="right">25,000</td>
<td align="right">32,800</td>
</tr>
<tr>
<td>Tỷ lệ chiết khấu 3%</td>
<td>Đánh bắt thuỷ sản</td>
<td align="right">-27,000</td>
<td align="right">-54,900</td>
</tr>
<tr>
<td>Đói với tài nguyên thiên<br />
nhiên</td>
<td>Khác (chi tiết bên dưới)</td>
<td align="right">-400</td>
<td align="right">300</td>
</tr>
<tr>
<td></td>
<td>Tổng tác động về kinh tế</td>
<td align="right">-2,400</td>
<td align="right">-21,800</td>
</tr>
</tbody></table>
<br />
Tử bảng bên trên cho thấy chi phí NPV âm đối với lượng thuỷ sản đánh bắt mất đi (sử dụng tỉ lệ chiết khấu 3% cho tài nguyên thiên nhiên) lớn hơn nhiều so với giá trị NPV dương do thuỷ điện tạo ra. Phân tích độ nhạy (lượng thủy sản mất đi, giá trị và tỉ lệ chiết khấu) cũng được thực hiện. Có thể kết luận rằng các dự án thuỷ điện đề xuất xây dựng trên dòng sông chính sẽ không mang lại lợi ích kinh tế từ cả 2 kịch bản 6 đập và 11 đập. Hơn nữa, chúng tôi cũng đặt vấn đề về một số điểm không nhất quán của kịch bản BDP2 (NPV thủy điện) và phản bác một giả định quan trọng của BDP2 cho rằng lợi nhuận từ thuỷ điện có thể tích luỹ cho quốc gia nơi nó được hình thành – điều này dẫn đến Lào là quốc gia hưởng lợi chính. Chúng tôi giả định rằng lợi nhuận được chia 30% cho nước chủ nhà và 70% cho nước đầu tư dự án và nhập khẩu điện trong suốt khoảng thời gian tô giới (thường là 25 năm). Điều này dẫn đến Thái Lan và Lào trờ thành nước hưởng lợi trong khi Việt Nam và Campuchia phải trả giá cho việc phát triển thuỷ điện. Như vậy rõ ràng là các nhà phát triển dự án và nhập khẩu điện được hưởng lợi nhưng cộng động ngư dân, nông dân, nông thôn nghèo sẽ phải hứng chịu hậu quả.<br />
<br />
Cũng nhận thấy rằng có những điểm thiếu chắc chắn về các chi phí tác động và một số yếu tố (chi phí văn hóa/xã hội, lượng thuỷ sản đánh bắt mất đi, dòng chảy mang dinh dưỡng và phù sa giảm…) có thể được tính quá thấp và lợi ích từ thuỷ điện lại được tính quá cao so với thực tế. Những nghiên cứu tiếp theo để đảm bảo tính xác thực của các giá trị NPV được đề xuất và hy vọng tác động tiêu cực về kinh tế của các dự án thuỷ điện sẽ tăng.<br />
<br />
Những kết luận trên hoàn toàn ủng hộ báo cáo Costanza và các khuyến nghị từ báo cáo SEA về việc hoãn các dự án đập thủy điện trên dòng chính để tiếp tục thực hiện các nghiên cứu chi tiết về tác động xã hội và độ rủi ro của dự án.<br />
<br />
<b>2. CƠ SỞ CỦA VẤN ĐỀ</b><br />
<br />
Sông Mekong là dòng sông có sản lượng thuỷ sản nước ngọt lớn thất thế giới (sản lượng thủy sản đánh bắt từ 2,1 tới 2,5 triệu tấn/năm) và đứng thứ 3 thế giới về đa dạng sinh học (hơn 800 loài cá) sau sông Amazon và Congo. Sản lượng cá đánh bắt ước tính không bao gồm 0,5 – 0,7 triệu tấn/năm sản lượng cá vùng duyên hải (như báo cáo của SEA) được cho là phụ thuộc vào nguồn dinh dưỡng, phù sa của sông Mekong; 0.5 triệu tấn/năm của các loài thuỷ sản khác như tôm, cua, nhuyễn thể, ếch… Biến động hàng năm (mực nước và dòng chảy) chính là yếu tố chính quyết định sản lượng thuỷ sản cao từ sông và các vùng ngập nước gần đó. Tuy nhiên, nó có thể bị thay đổi đáng kể, nếu tất cả dự án thủy điện được tiến hành dẫn đến dòng di cư của cá bị ngăn chặn. Việc thiết kế thang leo phù hợp cho cá để đảm bào sự đa dạng và quy mô đánh bắt vẫn còn ít được biết đến (Dugan et. Al. 2010). Các dự án thủy điện dự kiến đã được mô tả trong BDP2 và SEA. Nhiều nghiên cứu về các tác động tiềm ẩn đến xã hội và môi trường từ các dự án đập thủy điện đã được tiến hành. Bài báo này tập trung về hậu quả kinh tế tiềm ẩn dựa trên báo cáo Costanza mà được sử dụng các số liệu, giả định và dự báo được báo cáo từ BDP2 và SEA. Sự khác biệt chính giữa báo cáo Constanza và BDP2 là giá cá ước tính, giá trị các dịch vụ hệ sinh thái và tỉ lệ giảm giá đối với nguồn vốn tự nhiên như thuỷ sản đánh bắt và vùng đất ngập nước.<br />
<br />
Ngoài báo cáo BDP2, MRC cũng đã phát hành các báo cáo mở rộng về nhiều lĩnh vực liên quan đến phát triển nguồn nước ở hạ lưu sông Mekong và họ cũng xây dựng và đánh giá kịch bản phát triển lưu vực sông trong phạm vi toàn lưu vực. Báo cáo Costanza cũng là một bài báo cáo toàn diện (83 trang với 3 trang tóm lược), tập trung vào Tương lai Xác định, các kịch bản 6 đập trên dòng chính và 11 đập trên dòng chính. Báo cáo Costanza làm nổi bật các rủi ro về môi trường/xã hội và tính không chắc chắn về kinh tế của các đập trên dòng chính (đồng thời đề xuất các nghiên cứu tiếp theo để lượng hóa các tác động ngược) nhưng lại không nhấn mạnh những tốn thất tiềm tàng về kinh tế cực lớn nếu tất cả dự án đập thuỷ điện trên dòng chính được xây dựng. Báo cáo Costanza củng cố thêm tầm quan trọng của chính phủ các nước hạ lưu sông Mekong trong việc cân bằng giữa phát triển thuỷ điện với sinh kế nông thôn bền vững.<br />
<br />
Kể từ khi báo cáo Constanza được công bố, đã có nhiều tiến triển (về việc hoạch định các dự án thủy điện trên sông Mekong) được thảo luận tại hội thảo Stimson MFU tổ chức ở Đại học Mae Fah Luang, Chiang Rai, Thái Lan năm 2014:<br />
<br />
- Tác động xấu đến thuỷ sản đánh bắt được dự đoán ở Campuchia và đồng bằng sông Cửu Long ở Việt Nam – nơi hơn 30 triệu người bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Điều này không thống nhất với báo cáo Contanza dự báo mất mát lớn nhất về sản lượng thuỷ sản đánh bắt trong trường hợp 11 đập ở Thái Lan.<br />
<br />
- Ước tính hiện tại của thuỷ sản đánh bắt ở Lưu vực sông Mekong là 2,1-2,5 triệu tấn/năm và được dư báo giảm nếu tất cả các đập được xây, cao hơn những ước tính trước đó.<br />
<br />
- Quyết định của Lào tiếp tục dự án đập Xayaburi mặc dù dự án đánh giá tác động môi trường giữa các quốc gia chưa được thực hiện. Điều này tạo nên tiền đề cho các dự án thuỷ điện khác trên dòng chính sông Mekong.<br />
<br />
- Các tác động đến văn hóa/xã hội của các dự án thủy điện hiện hữu chưa được đánh giá đúng mức và chi phí giảm thiểu để bù lại tác động chưa được kể đến trong các chi phí phát triển.<br />
<br />
<b>3. MÔ HÌNH KINH TẾ VÀ TỈ LỆ CHIẾT KHẤU</b><br />
<br />
Nghiên cứu này tập trung các dự án thuỷ điện trên dòng chính sông Mekong và 2 trong số 3 kịch bản BDP2 được đánh giá trong báo cáo Costanza.<br />
<br />
(i) Kịch bản Kế hoạch 20 năm của Hạ lưu sông Mekong với 6 đập trên dòng chính thuộc phía bắc Lào. Kịch bản này cũng bao gồm 30 đập dự kiến trên sông nhánh và được xếp vào nhóm 'Kịch bản 6 đập'.<br />
<br />
(ii) Kịch bản Kế hoạch 20 năm của Hạ lưu sông Mekong với Biến đổi khí hậu. Kịch bản này bao gồm 11 đập dự kiến trên dòng chính và 30 đập dự kiến trên sông nhánh và được xem là 'Kịch bản 11 đập'.<br />
<br />
Chi phí và lợi nhuận của các dự án thủy điện dự kiến được đánh giá trong BDP2 về Giá trị hiện tại thuần (NPV) cho thời gian đánh giá trên 50 năm (xem Khung bên dưới). Việc tính toán NPV được tính dựa trên hiệu số giảm 10% mà thường được sử dụng để đánh giá các dự án cơ sở hạ tầng quan trọng. Tuy nhiên, báo cáo Costanza đặt vấn đề rằng phương pháp tính toán NPV này không phù hợp để áp dụng đối với nguồn lợi tự nhiên (như sản lượng thuỷ sản đánh bắt, lượng thủy sản từ các hồ chứa và các vùng ngập nước) và áp dụng tỉ lệ chiết khấu thấp hơn (1% và 3%) và Khung Thời gian vô hạn đối với tài nguyên thiên nhiên. Đối với các mục khác trong đánh giá, báo cáo Costanza cũng sử dụng NPV (10) với thời kỳ đánh giá 50 năm.<br />
<br />
<table border="1" cellpadding="1" cellspacing="0" style="width: 596px;">
<tbody>
<tr>
<td width="590">Giá trị hiện tại thuần (NPV) của một dự án là tổng tất cả các dòng tiền mặt chiết khấu của dự án trong tương lai (chi phí đầu tư, doanh thu, chi phí, khoản vay) trong suốt thời kỳ đánh giá dự án.<br />
Dòng tiền mặt tương lai được quy đổi theo thời điểm hiện tại (thường là hôm ngày) bằng các hiệu số chiết khấu liên quan đến đến tỉ lệ lãi suất. Tỉ lệ chiết khấu 10% thường được dùng cho việc đánh giá dự án. Nếu NPV(10) của dự án là dương, dự án được xem là khá thi; nếu NPV(10) của dự án là âm, dự án được xem là không khả thi.</td>
</tr>
</tbody></table>
<br />
Bài báo cáo này dựa theo phương pháp nghiên cứu trong báo cáo Costanza tuy nhiên chỉ áp dụng hiệu số chiết khấu 3% dành cho nguồn lợi tự nhiên do hiệu số 1% giảm giá có thể không làm thay đổi bất kỳ kết luận nào nhưng chỉ có thể dẫn đến những tác động âm về kinh tế cao hơn nhiều đối với thiệt hại trong đánh bắt thuỷ sản. Tính toán độ nhạy được thực hiện đối với tỉ lệ chiết khấu 4% được xem như là giá trị cao nhât của tỉ lệ chiết khấu sử dụng cho nguồn tài nguyên thiên nhiên (Stiglitz, 1994). Để tương thích với báo cáo BDP2 và Costanza, NPV được tính trong trường hợp không có lạm phát.<br />
<br />
<b>Bảng 1. Các phương pháp tính và tỷ lệ chiết khấu</b><br />
<br />
<table border="1" cellpadding="0" cellspacing="0" style="width: 598px;">
<tbody>
<tr>
<td width="209"></td>
<td align="center" width="220"><b>Phương pháp tính</b></td>
<td align="center" width="161"><b>Tỉ lệ chiết khấu</b></td>
</tr>
<tr>
<td>Thuỷ điện</td>
<td>NPV -Chu kì 50 năm</td>
<td align="center">10%</td>
</tr>
<tr>
<td>Nuôi trồng thuỷ sản</td>
<td>NPV - Chu kì 50 năm</td>
<td align="center">10%</td>
</tr>
<tr>
<td>Thủy sản hồ chứa</td>
<td>NPV - Khung thời gian vô hạn</td>
<td align="center">3%</td>
</tr>
<tr>
<td>Thủy sản đánh bắt</td>
<td>NPV - Khung thời gian vô hạn</td>
<td align="center">3%</td>
</tr>
<tr>
<td>Đất ngập nước</td>
<td>NPV - Khung thời gian vô hạn</td>
<td align="center">3%</td>
</tr>
<tr>
<td>Đất ngập nước</td>
<td>NPV - Khung thời gian vô hạn</td>
<td align="center">3%</td>
</tr>
<tr>
<td><b>Khác</b> (xem ghi chú bên dưới)</td>
<td>NPV - Chu kì 50 năm</td>
<td align="center">10%</td>
</tr>
</tbody></table>
<br />
Ghi chú: Giá trị NPV sử dụng trong báo cáo này dành cho Khác (Sản lượng nông nghiệp tưới tiêu, Sự giảm về đa dạng sinh học, Giảm diện tích rừng, Suy giảm lúa, Giảm thiểu tác động của lũ lụt, Giảm thiểu diện tích nhiễm mặn, Mất do xói lở bờ và Giao thông thủy) thì giống với các giá trị trong báo cáo Costanza và BDP2 dựa trên tỉ lệ giảm giá 10% và chu kì đánh giá 50 năm.<br />
<br />
<b>4. CÁC GIẢ ĐỊNH CHÍNH</b><br />
<br />
<b>4.1. Công suất điện từ đập thủy điện</b><br />
Dựa theo BDP2 và SEA, công suất tạo ra từ các đập thủy điện dự kiến có thể là 25.000 MW đối với kịch bản 11 đập, và 18.000 MW từ kịch bản 6 đập. Số tiền đầu tư cần thiết cho kịch bản 11 đập là 52 tỉ đô la và tạo ra NPV khoảng 33 tỉ đô la. Chín đập trên dòng chính có thể được xây ở Lào và 2 ở Campuchia, nhưng 90% lượng điện có thể sẽ được mua bởi Thái Lan và Việt Nam. Công suất từ 11 đập thuỷ điện này có thể cung cấp 6-8% nhu cầu điện dự báo của khu vực hạ lưu sông Mekong cho năm 2025.<br />
<br />
Việc đánh giá về mặt kinh tế của thuỷ điện trong BDP2 giả định rằng nước chủ nhà sẽ là chủ dự án lợi nhuận từ thuỷ điện có thể tích lũy cho nước chủ nhà, tuy nhiên điều này đối với Lào dường như không phải như thế khi đòi hỏi phải có nguồn kinh phí đầu tư cực lớn. Bản đánh giá của BDP2 còn giả định rằng giá điện xuất khẩu khoảng bằng 85% giá trị thay thế ở nước nhập khẩu. Giá trị này dường như là cao và tạo ra lợi nhuận cao từ kinh doanh điện (NPV khoảng 10 tỉ đô la) cho Lào theo báo cáo BDP2. Hơn nữa, số liệu về vốn đầu tư trong Bản Ghi chú Kỹ thuật của BDP2 hình như là thấp điều này làm thổi phồng số liệu NPV lợi nhuận từ thủy điện. Tuy nhiên, phạm vi của nghiên cứu này không cho phép phân tích chi tiết về thủy điện mà sẽ được thực hiện trong báo cáo tiếp theo.<br />
<br />
Vì lẽ đó, <b>Báo cáo Chỉnh sửa</b> vẫn giữ nguyên số tổng NPV (25 tỉ đô la cho kịch bản 6 đập và 32,8 tỉ đô la cho kịch bản 11 đập) đối với công suất thủy điện như trong báo cáo BDP2 và Costanza. Việc phân phối lại chi phí và lợi nhuận của thuỷ điện được đánh giá lại trong bảng <b>Báo cáo Chỉnh sửa</b> và việc chia thành 30% cho nước chủ nhà (quốc gia mà đập thuỷ điện được xây) và 70% cho quốc gia đầu tư dự án và nhập khẩu điện được giả định. Điều này dựa trên các dự án thủy điện quy mô lớn hiện hữu với chủ đầu tư là 80% Thái Lan/20% Lào và 90% điện sẽ được xuất khẩu sang Thái Lan. Giả định này dẫn đến sự phân chia 25 tỉ đô la NPV cho kịch bản 6 đập thành 28% cho Lào, 56% cho Thái Lan, 4% cho Campuchia và 12% cho Việt Nam; 32,8 tỉ đô la NPV đối với kịch bản 11 đập được chia thành 22% cho Lào, 46% cho Thái Lan, 11% cho Campuchia và 21% cho Việt Nam.<br />
<br />
<b> 4.2. Lượng thủy sản từ hồ chứa</b><br />
Công suất và diện tích chứa của các hồ chứa thủy điện dọc sông Mekong có thể tăng lên đáng kể nếu có thêm nhiều đập và điều này sẽ dẫn đến sự thay đổi về chất lượng nước và tăng sản lượng cá hồ chứa. Ở khu vực mà chất hữu cơ ngập trong nước sẽ hình thành điều kiện yếm khí dẫn đến sự mất đi của thủy sinh vật. Các vùng nước tù đọng cũng góp phần tạo ra sự thiếu hụt oxy. Bài báo cáo này sử dụng nguyên dữ liệu về gia tăng sản lượng đối với thủy sản hồ chứa như BDP2 (64.000 tấn/1 năm cho 11 đập) nhưng giả định giá cá ở mức 2,5 đô la/kg như đã thảo luận ở Phần 4.4. Bài báo này cũng chỉnh sửa lại lỗi số liệu đầu vào trong báo cáo Costanza cho kịch bản 11 đập.<br />
<br />
<b> 4.3. Nuôi trồng Thuỷ sản</b><br />
Sản lượng thuỷ sản đã gia tăng đáng kể trong lưu vực sông Mekong và sản lượng hiện tại là 2,4 triệu tấn/năm chủ yếu từ Thái Lan và Việt Nam (Hortle 2015). Sự gia tăng đó đã làm giảm bớt tình trạng đánh bắt thuỷ sản, nhưng Việt Nam là nước có sản lượng tăng nhiều nhất được xuất khẩu phần lớn tới các nước bên ngoài khu vực hạ lưu sông Mekong. SEA báo cáo rằng việc thay thế sản lượng đánh bắt tự nhiên bằng sản lượng nuôi trồng thuỷ sản là không thực tiễn vì 2 nguyên nhân. Thứ nhất, phần lớn sản lượng nuôi trồng thuỷ sản phụ thuộc vào lượng đánh bắt để làm thức ăn. Thứ hai, chi phí nuôi trồng thuỷ sản cao hơn đánh bắt thuỷ sản.<br />
<br />
<b>Báo cáo chỉnh sửa</b> áp dụng giá cá ở mức 2,5 đô la/kg và cùng giả định như báo cáo Costanza về mức gia tăng trong sản lượng nuôi thuỷ sản (tăng tương đương 10% sản lượng đánh bắt bị giảm). Tuy nhiên, Báo cáo chinh sửa tính mức lợi nhuận từ nuôi thủy sản sử dụng NPV (10) với chu kì 50 năm vì nuôi trồng thuỷ sản đòi hỏi nguồn vốn đầu tư, chi phí vận hành và bảo trì không giống như nguồn lợi tự nhiên.<br />
<br />
<b> 4.4. Thuỷ sản đánh bắt</b><br />
Rất khó để ước tính lượng thuỷ sản đánh bắt hàng năm từ 4 quốc gia ở hạ lưu sông Mekong do số liệu thủy sản đánh bắt của chính phủ không bao gồm các hộ đánh bắt nhỏ lẻ và các hộ đánh bắt qui mô lớn có xu hướng báo cáo thấp hơn thực tế. Và càng khó hơn để tính lượng thủy sản mất đi nếu các đập thủy điện được xây trên sông Mekong do nhiều loài cá khác nhau có các tập tính di cư khác nhau. Một khoảng biến động lớn về lượng cá ước tính được trình bày ở Phụ lục 2. Tác động về kinh tế (giá trị NPV) được tính ở BDP2 dường như dựa trên mức thấp nhất của các khoảng này. Báo cáo Costanza đã giả định mức sản lượng đánh bắt thuỷ sản là 2,3 triệu tấn/năm và một mức giảm 58% ở mỗi quốc gia nếu toàn bộ 11 đập được xây. Kết quả này mang đến tổn hại kinh tế lớn cho Thái Lan trong khi BDP2 và SEA dự đoán lượng cá mất đi chủ yếu nằm ở Campuchia và Việt Nam.<br />
<br />
Nghiên cứu này tổng quan lại dữ liệu về lượng cá di cư trình bày ở Phụ lục 2 và giả định rằng tất cả các loài cá di cư sẽ không tồn tại ở kịch bản 11 đập dựa trên đánh giá của SEA và BDP2 rằng 11 đập có thể là rào cản đường di cư của cá dọc theo dòng chính sông Mekong. Dữ liệu về sản lượng cá mất đi trong bảng được dựa trên ước tính của BDP2 soạn thảo bởi<br />
Hortle (2009).<br />
<br />
<b>Bảng 2. Ước tính lượng thuỷ sản đánh bắt mất đi theo các dự án thuỷ diện</b><br />
<table border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" style="width: 589px;">
<tbody>
<tr>
<td width="63"></td>
<td align="center" width="134"></td>
<td align="center" width="174"><b>Kịch bản 6 đập</b></td>
<td align="center" width="192"><b>Kịch bản 11 đập</b></td>
</tr>
<tr>
<td></td>
<td align="center">Sản lượng hiện tại<br />
(tấn/năm)</td>
<td align="center">Sản lượng mất đi dự báo<br />
(tấn/năm)</td>
<td align="center">Sản lượng mất đi dự báo<br />
(tấn/năm)</td>
</tr>
<tr>
<td>Lào</td>
<td align="center">220,000</td>
<td align="center">40,000</td>
<td align="center">50,000</td>
</tr>
<tr>
<td>Thái Lan</td>
<td align="center">840,000</td>
<td align="center">50,000</td>
<td align="center">50,000</td>
</tr>
<tr>
<td>Campuchia</td>
<td align="center">700,000</td>
<td align="center">140,000</td>
<td align="center">340,000</td>
</tr>
<tr>
<td>Việt Nam</td>
<td align="center">340,000</td>
<td align="center">60,000</td>
<td align="center">140,000</td>
</tr>
<tr>
<td>Tổng cộng</td>
<td align="center">2,100,000</td>
<td align="center">290,000</td>
<td align="center">580,000</td>
</tr>
</tbody></table>
<br />
Sản lượng ước tính bên trên không bao gồm 0,5 – 0,7 triệu tấn/năm sản lượng cá ven biển (như được báo cáo bởi SEA) mà phụ thuộc vào lượng dựa trên phù sa/dinh dưỡng đến từ dòng chảy của sông Mekong và khoảng 0,5 triệu tấn/năm của các loài động vật thủy sinh<br />
khác (OAA).<br />
<br />
Bài báo cáo này giả định 1kg cá trị giá 2,5 đô la đối với cá nuôi/từ hồ chứa và 3,5 đô la/1kg đối với thuỷ sản đánh bắt mà được cho là khá là ước lượng so với giá thị trường hiện tại. Hơn nữa, giá cá này không bao gồm các chi phí khác liên quan như lưới bắt cá, chế biến và dịch vụ bán cá. Giá cá này có được từ các cuộc khảo sát giá cả thị trường thực hiện bởi Bộ Thủy sản Thái Lan năm 2014 với sự chuẩn nhận từ một số dữ liệu của Việt Nam. Ở Việt Nam và Thái Lan, giá thị trường của nhóm cá đen (cá lóc, cá tra, cá trê, cá rô) và nhóm cá trắng nuôi (chép, mè vinh, rô phi) ở tầm khoảng 2-3 đô/kg trong khi cá trắng tự nhiên (mè vinh, cá he, cá bông lau…) có giá khoảng 5-10 đô la/kg (Thông tin cá nhân, 2015).<br />
<br />
<b> 4.5. Vùng đất ngập nước</b><br />
Nhiều nghiên cứu cho thấy khoảng 25% vùng đất thuộc hạ lưu sông Mekong được xếp vào nhóm đất ngập nước (McCartney, 2015). Nó bao gồm rừng, đầm lầy và thảm cỏ – những chỗ ngập nước trong suốt mùa mưa. Theo báo cáo Đánh giá về Các Kịch bản Phát triển lưu vực sông Mekong (MRC, 2011) thì tất cả loại hình đất ngập nước sẽ giảm đối với kịch bản 6 đập do 6 đập trên dòng chính nằm ở vùng cao hơn phía Lào và các hồ chứa nước của các đập này sẽ trữ lại nước mà lẽ ra sẽ đổ về phía vùng có độ cao thấp hơn (hạ nguồn). Tuy nhiên, đối với kịch bản 11 đập, các đập trên dòng chính nằm trên vùng thấp ở Lào và Campuchia và như thế sẽ dẫn đến gia tăng đáng kể diện tích đất ngập nước.<br />
<br />
Báo cáo Constanza giả định các giá trị khác nhau cho từng loại đất ngập nước dựa trên giá trị đất ngập nước từ Nghiên cứu Đồng bằng Mississippi (Batker ctv., 2008). Giá trung bình là khoảng 3000 đô la/ha/năm. Trong báo cáo này, giá đất ngập nước được lấy từ cuộc khảo sát 780 hộ ở Bung Khong Long – hồ nước ngọt lớn nhất ở phía Bắc Thái Lan (Chaikumbung 2013). Giá trị trung bình ở khoảng 1.300 đô la/ha/năm, và con số này đại diện cho giá địa phương và khả năng chi trả. Con số này được xem là tối thiểu vì các hộ gia đình này có thu nhập thấp và hạn chế về khả năng chi tra các dịch vụ này. Nghiên cứu của <b>Báo cáo chỉnh sửa</b> sử dụng giá tị 1.500 đô la/ha/năm đối với rừng ngập nước, 1.200 đô la/năm cho đầm lầy, và 1.000 đô la/ha/năm cho vùng thảm cỏ ngập nước. Những con số này là khá ước lượng khi so sánh với số liệu của các vùng khác trên thế giới. Theo báo cáo của De Groot (2012), tổng giá trị kinh tế của các dịch vụ sinh thái từ vùng đất ngập nước trong khoảng từ 3.300 đến 25.680 đô la/ha/năm.<br />
<br />
<b>5. TÍNH TOÁN KINH TẾ</b><br />
<br />
Việc tính toán NPV đã chỉnh sửa cho bản <b>Báo cáo chỉnh sửa</b> được tóm tắt ở Bảng 3-6 bên dưới và chi tiết ở Phụ lục 3. Những thay đổi từ báo cáo Costanza được liệt kê dưới đây:<br />
<br />
(i) Sản lượng thuỷ sản đánh bắt mất đi được trình bày ở Bảng 4.4, trong khi báo cáo Costanza giả định lượng thuỷ sản đánh bắt ở mức 2,3 triệu tấn/năm và 58% lượng cá mất đi ở các quốc gia vùng hạ lưu sông Mekong.<br />
<br />
(ii) Giá trị đất ngập nước được dựa trên các nghiên cứu gần đây ở các quốc gia vùng hạ lưu sông Mekong.<br />
<br />
(iii) Sai số dữ liệu đầu vào cho thủy sản hồ chứa đã được chỉnh sửa.<br />
<br />
(iv) Tác động kinh tế của những thay đổi về sản lượng thủy sản đánh bắt, thuỷ sản hồ chứa, nuôi trồng thuỷ sản và vùng đất ngập nước được tính theo thời gian trên 15 năm từ ngày bắt đầu xây đập.<br />
<br />
(v) Giá trị của nuôi trồng thuỷ sản được tính toán sử dụng NPV (10) theo chu kỳ 50 năm.<br />
<br />
(vi) Các số NPV của công suất điện thủy điện được chia 30% cho nước chủ nhà và 70% cho quốc gia đầu tư dự án và nhập khẩu lượng lớn điện năng.<br />
<br />
(vii) Các giá trị NPV ước tính được cộng vào tác động kinh tế/xã hội và dòng chày mang phù sa/dinh dưỡng.<br />
<br />
<b>Bảng 3. Tóm lược cách tính toán NPV cho kịch bản 6 đập</b><br />
<table border="1" cellpadding="1" cellspacing="0" style="width: 567px;">
<tbody>
<tr>
<td width="121"></td>
<td align="center" width="119"><b>BDP2</b><br />
NPV (triệu đô la)</td>
<td align="center" width="149"><b>Báo cáo Costanza</b><br />
NPV (triệu đô la)</td>
<td align="center" width="160"><b>Bản chỉnh sửa</b><br />
NPV (triệu đô la)</td>
</tr>
<tr>
<td>Thuỷ điện</td>
<td align="right">25,000</td>
<td align="right">25,000</td>
<td align="right">25,000*</td>
</tr>
<tr>
<td>Thuỷ sản hồ chứa</td>
<td align="right">100</td>
<td align="right">4,000</td>
<td align="right">2,700</td>
</tr>
<tr>
<td>Nuôi trồng thuỷ sản</td>
<td align="right">1,300</td>
<td align="right">800</td>
<td align="right">400</td>
</tr>
<tr>
<td>Thuỷ sản đánh bắt</td>
<td align="right">-1,000</td>
<td align="right">-28,500</td>
<td align="right">-27,000</td>
</tr>
<tr>
<td>Đất ngập nước</td>
<td align="right">-200</td>
<td align="right">-4,500</td>
<td align="right">-1,500</td>
</tr>
<tr>
<td>Xã hội/văn hoá</td>
<td align="right">0</td>
<td align="right">0</td>
<td align="right">-800</td>
</tr>
<tr>
<td>Phù sa/dinh dưỡng</td>
<td align="right">0</td>
<td align="right">0</td>
<td align="right">-2,700</td>
</tr>
<tr>
<td>Khác</td>
<td align="right">1,500</td>
<td align="right">1,500</td>
<td align="right">1,500</td>
</tr>
<tr>
<td>Tổng cộng</td>
<td align="right">26,700</td>
<td align="right">-1,700</td>
<td align="right">-2,400</td>
</tr>
</tbody></table>
* NPV cho thuỷ điện được lấy từ BDP2 nhưng có thể cao quá mức so với thực tế – xem mục 4.1<br />
<br />
<b>Bảng 4. Chi phí /lợi nhuận quốc gia được chia theo kịch bản 6 đập</b><br />
<table border="1" cellpadding="1" cellspacing="0" style="width: 567px;">
<tbody>
<tr>
<td width="126"></td>
<td align="center" width="117"><b>BDP2</b><br />
NPV (triệu đô la)</td>
<td align="center" width="131"><b>Báo cáo Costanza</b><br />
NPV (triệu đô la)</td>
<td align="center" width="175"><b>Bản chỉnh sửa</b><br />
NPV (triệu đô la)</td>
</tr>
<tr>
<td>Lào</td>
<td align="right">17,600</td>
<td align="right">16,600</td>
<td align="right">4,600</td>
</tr>
<tr>
<td>Thái Lan</td>
<td align="right">3,900</td>
<td align="right">-1,400</td>
<td align="right">10,300</td>
</tr>
<tr>
<td>Campuchia</td>
<td align="right">1,400</td>
<td align="right">-15,000</td>
<td align="right">-13,200</td>
</tr>
<tr>
<td>Việt Nam</td>
<td align="right">3,800</td>
<td align="right">-1,900</td>
<td align="right">-4,100</td>
</tr>
<tr>
<td>Tổng cộng</td>
<td align="right">26,700</td>
<td align="right">-1,700</td>
<td align="right">-2,400</td>
</tr>
</tbody></table>
<br />
<b>Bảng 5. Tóm lược cách tính toán NPV cho kịch bản 11 đập</b><br />
<table border="1" cellpadding="1" cellspacing="0" style="width: 566px;">
<tbody>
<tr>
<td width="127"></td>
<td align="center" width="118">BDP2<br />
NPV (triệu đô la)</td>
<td align="center" width="128">Báo cáo Costanza<br />
NPV (triệu đô la)</td>
<td align="center" width="175">Bản chỉnh sửa<br />
NPV (triệu đô la)</td>
</tr>
<tr>
<td>Thuỷ điện</td>
<td align="right">32,800</td>
<td align="right">32,800</td>
<td align="right">32,800*</td>
</tr>
<tr>
<td>Thuỷ sản hồ chứa</td>
<td align="right">200</td>
<td align="right">26,100</td>
<td align="right">4,300</td>
</tr>
<tr>
<td>Nuôi trồng thuỷ sản</td>
<td align="right">1,300</td>
<td align="right">4,000</td>
<td align="right">800</td>
</tr>
<tr>
<td>Thuỷ sản đánh bắt</td>
<td align="right">-1,900</td>
<td align="right">-133,600</td>
<td align="right">-54,900</td>
</tr>
<tr>
<td>Đất ngập nước</td>
<td align="right">100</td>
<td align="right">3,500</td>
<td align="right">1,100</td>
</tr>
<tr>
<td>Xã hội/văn hoá</td>
<td align="right">0</td>
<td align="right">0</td>
<td align="right">-1,500</td>
</tr>
<tr>
<td>Phù sa/dinh dưỡng</td>
<td align="right">0</td>
<td align="right">0</td>
<td align="right">-5,400</td>
</tr>
<tr>
<td>Khác</td>
<td align="right">900</td>
<td align="right">900</td>
<td align="right">900</td>
</tr>
<tr>
<td>Tổng cộng</td>
<td align="right">33,400</td>
<td align="right">-66,300</td>
<td align="right">-21,800</td>
</tr>
</tbody></table>
* NPV cho thuỷ điện được lấy từ BDP2 nhưng có thể cao quá mức so với thực tế – xem mục 4.1<br />
<br />
<b>Bảng 6. Chi phí /lợi nhuận quốc gia được chia theo kịch bản 11 đập</b><br />
<table border="1" cellpadding="1" cellspacing="0" style="width: 566px;">
<tbody>
<tr>
<td width="128"></td>
<td align="center" width="119"><b>BDP2</b><br />
NPV (triệu đô la)</td>
<td align="center" width="127"><b>Báo cáo Costanza</b><br />
NPV (triệu đô la)</td>
<td align="center" width="174"><b>Bản chỉnh sửa</b><br />
NPV (triệu đô la)</td>
</tr>
<tr>
<td>Lào</td>
<td align="right">22,600</td>
<td align="right">20,400</td>
<td align="right">3,400</td>
</tr>
<tr>
<td>Thái Lan</td>
<td align="right">4,500</td>
<td align="right">-39,100</td>
<td align="right">11,000</td>
</tr>
<tr>
<td>Campuchia</td>
<td align="right">2,600</td>
<td align="right">-33,700</td>
<td align="right">-26,400</td>
</tr>
<tr>
<td>Việt Nam</td>
<td align="right">3,700</td>
<td align="right">-13,900</td>
<td align="right">-9,800</td>
</tr>
<tr>
<td>Tổng cộng</td>
<td align="right">33,400</td>
<td align="right">-66,300</td>
<td align="right">-21,800</td>
</tr>
</tbody></table>
<br />
Bảng 3 và 5 rõ ràng cho thấy tác động kinh tế của việc mất đi sản lượng thuỷ sản đánh bắt (dựa trên các loài cá di cư) là lớn hơn nhiều so với lợi nhuận có được từ thủy điện cho cả kịch bản 6 và 11 đập. Bảng 4 và 6 cho thấy Thái Lan và Lào là 2 quốc gia được hưởng lợi từ các dự án thuỷ điện dự kiến xây trong khi Việt Nam và Campuchia sẽ chịu nhiều tác động tiêu cực. Kết quả này khác biệt đáng kể so với báo cáo BDP2 và Costanza cho rằng Lào có thể là quốc gia hưởng lợi chính đối với tất cả kịch bản và Thái Lan có thể chịu tác động tiêu cực lớn đối với kịch bản 11 đập.<br />
<br />
<b>5.1. Tính toán độ nhạy</b><br />
<br />
Bản tóm lược tổng tác động kinh tế của phép tính độ nhạy (so sánh với các bảng bên trên) được trình bày dưới đây:<br />
<table border="1" cellpadding="1" cellspacing="0" style="width: 568px;">
<tbody>
<tr>
<td width="298"></td>
<td align="center" width="130"><b>BDP2<br />
Kịch bản 6 đập</b></td>
<td align="center" width="126"><b>BDP2<br />
Kịch bản 11 đập</b></td>
</tr>
<tr>
<td></td>
<td align="center">NPV (triệu đô la)</td>
<td align="center">NPV (triệu đô la)</td>
</tr>
<tr>
<td><b>Báo cáo chỉnh sữa</b></td>
<td align="right">-2,400</td>
<td align="right">-21,800</td>
</tr>
<tr>
<td><b>Lượng cá mất đi gia tăng đối với trường<br />
hợp xấu nhất của BDP2</b></td>
<td align="right">-37,500</td>
<td align="right">-57,800</td>
</tr>
<tr>
<td><b>Giá cá giảm còn 2 đô la/kg và 3 đô la/kg</b></td>
<td align="right">800</td>
<td align="right">-15,000</td>
</tr>
<tr>
<td><b>Giá cá tăng lên 3 dô la/kg và 4 đô la/kg</b></td>
<td align="right">-5,700</td>
<td align="right">-28,600</td>
</tr>
<tr>
<td><b>Tỉ lệ giảm giá 4% đối với nguồn lợi tự nhiên</b></td>
<td align="right">6,100</td>
<td align="right">-5,500</td>
</tr>
</tbody></table>
<br />
Rõ ràng là việc gia tăng lượng cá mất đi hoặc giá cá sẽ làm gia tăng đáng kể các con số âm NPV. Cũng lưu ý rằng các giá trị NPV cho nguồn lợi tự nhiên rất nhạy với tỉ lệ giảm giá lựa chọn nhưng ngay cả với tỉ lệ giảm giá 4% (được cho là cao đối với nguồn lợi tự nhiên) tác động kinh tế thì tiêu cực đối với kịch bản 11 đập.<br />
<br />
<b>6. TÁC ĐỘNG LÊN MÔI TRƯỜNG VÀ XÃ HỘI</b><br />
<br />
<b>6.1. Hệ sinh thái</b><br />
Các dịch vụ hệ sinh thái sông Mekong bao gồm các dịch vụ cung ứng (thủy sản, thủy sinh vật, nước ngọt cho sinh hoạt và tưới tiêu), điều tiết (kiểm soát xói lở, ổn định hai bên bờ sông), hỗ trợ (hình thành đất, chu trình dinh dưỡng, cung cấp môi trường sống) và các dịch vụ văn hoá (hoạt động tâm linh, tạo thu nhập cho các sự kiện văn hoá…). Các dịch vụ hệ sinh thái cần được đánh giá và tạo ra minh bạch để đạt được sự cân bằng tối ưu về mặt xã hội và phân phối hiệu quả các sản phẩm công cộng. Vùng đất ngập nước cũng cung cấp nhiều dịch vụ và sản phẩm hệ sinh thái (nguồn thực phẩm, nước sạch, chất xơ và nhiên liệu).<br />
<br />
<b>6.2. Dòng chảy mang phù sa và chất dinh dưỡng</b><br />
Lượng phù sa ở sông Mekong trước dây ước tính khoảng 160-165 triệu tấn/năm, cung cấp tương đương 26.000 tấn Phosphate/năm cho đất ở vùng đồng bằng sông Mekong. Tuy nhiên, lượng phù sa và giá trị dinh dưỡng của nó đã bị giảm gần 50% xuống còn 80-82,5 triệu tấn/năm bởi các dự án khu vực thượng lưu sông Mekong ở Trung Quốc. Các nghiên cứu gần đây kết luận rằng, với việc xây dựng tất cả các đập dự kiến trên dòng chính thì tổng lượng phù sa tích tụ sẽ giảm khoảng 56-84% (Kummu et.al. 2010), 75% trong báo cáo SEA (ICEM 2010), và lên đến 96% (Kondolf 2014), dẫn đến sự thay đổi rất lớn về sinh thái cốt lõi của đồng bằng sông Cửu Long. Đồng bằng sông Cửu Long phụ thuộc rất nhiều vào nguồn cung cấp phù sa để duy trì địa hình vùng ven biển và giữ cân bằng độ sụt lún. Theo Anthony và ctv. (2015), xói lở đang ảnh hưởng vùng bãi bùn ven biển phía Đông dài 180km, trong đó gần 90% đang trong tình trạng thối lui. Sự xói lở ven biển làm trầm trọng hơn sự tổn thương của đồng bằng vì nó thể hiện những mối đe dọa đến sự an toàn và đời sống của nông dân và ngư dân.<br />
<br />
Theo ước tính thì lượng phù sa bị mất đi trị giá khoảng 100 triệu đô tới 1 tỉ đô/năm và chúng tôi giả định một cách ước lượng 100 triệu đô/năm đối với kịch bản 6 đập và 200 triệu đô/năm đối với kịch bản 11 đập. Việc phân chia quốc gia về tác động kinh tế của lượng phù sa mất đi càng khó để ước tính vì tất cả 4 quốc gia đều bị ảnh hưởng bởi sự sụt lún và xạt lở dọc bờ sông, nhưng bị tác động lớn nhất sẽ là đồng bằng của Việt Nam. Trong phạm vi bài báo cáo này, chúng tôi giả định 70% lượng phù sa và dinh dưỡng mất đi đối với Việt Nam và 10% đối với Campuchia, Lào và Thái Lan. Cần có những nghiên cứu tiếp theo để đánh giá giá trị phù sa và dưỡng chất bị mất lên hệ sinh thái và các quần xã sinh vật phía hạ nguồn gây ra bởi sự ngăn chặn lũy tiến của các đập trên dòng chính và nhánh.<br />
<br />
<b> 6.3. Tác động xã hội</b><br />
Giống như thuỷ sản đánh bắt, sự tác động văn hoá/xã hội không được đánh giá cặn kẽ trong BDP2. Việc xây dựng các công trình thuỷ điện trên sông chính và nhánh sông Mekong sẽ mang đến các mối đe dọa tiềm tàng đối với an ninh lương thực và sinh kế của 30 triệu người dân nông thôn ở vùng hạ lưu. Sự hiểu biết mức độ phụ thuộc của con người vào nguồn nước và hệ sinh thái sông cho sinh kế, sức khoẻ và phúc lợi vẫn còn đang diễn tiến. Sinh kế của cư dân vùng hạ lưu phụ thuộc hoàn toàn vào tình trạng nguyên vẹn của hệ sinh thái sông Mekong. Việc xã hội quản lý các dự án thủy điện như thế nào để hiện đại hoá khu vực sẽ xác định sự phồn thịnh tương lai của cư dân vùng hạ lưu sông Mekong. Các tác động kinh tế về các vấn đề xã hội/văn hoá không được tính đến trong BDP2 nhưng có thể tạo ra chi phí giảm thiểu 5-12% vốn đầu tư dựa trên "thực tiễn tốt nhất" được thực hiện tại các dự án thủy điện hiện tại trên sông Mekong. Bản chỉnh sửa giả định một cách ước lượng chi phí giảm thiểu về các tác động văn hóa/xã hội là 5% vốn đầu tư.<br />
<br />
<b>7. ĐÁNH GIÁ RỦI RO</b><br />
<br />
Phân tích chi phí lợi nhuận cũng như tính toán NPV thường được sử dụng cho các quyết định đầu tư và hữu ích nhất khi các số liệu kinh tế đầu vào được xác định rõ, tuy nhiên không may đây không phải là trường hợp áp dụng cho các đề án đập thủy điện trên dòng chính sông Mekong khu vực có các tác động lũy kế và xuyên biên giới đáng kể được dự báo. Báo cáo SEA đã tóm lược các tác động được dự báo và các rủi ro của việc phát triển thủy điện trên dòng chính được trình bày dưới đây:<br />
<br />
· Những ảnh hưởng đáng kể lên chế độ dòng chảy và lắng tụ phù sa xuyên suốt toàn bộ lưu vực sông Mekong.<br />
<br />
· Các khu vực từ Bo Gaeo tới Luang Prabang và tất cả các đoạn của sông Mekong bị ngập nước bởi các hồ chứa của dòng chính có thể sẽ không còn trải qua các mùa chuyển tiếp hàng năm quan trọng về mặt sinh thái tạo ra các quá trình sinh học trong các sinh cảnh vùng ngập nước và ven sông. Các khu vực khác của sông có thể cảm nhận được sự rút ngắn thời gian của các mùa chuyển tiếp quan trọng này.<br />
<br />
· Sự suy giảm lớn lượng phù sa trên sông Mekong sẽ dẫn đến một sự thay đổi cực lớn đối với sinh thái cốt lõi của đồng bằng Việt Nam.<br />
<br />
· Các đập thuỷ điện trên dòng chính vùng hạ lưu sông Mekong về mặt cơ bản có thể ảnh hưởng đến tính nguyên vẹn và năng suất của hệ thống thuỷ sinh vật sông Mekong bởi: làm ngập thường xuyên hầu hết các môi trường sống dưới nước hiện hữu; làm mất đi sự khác biệt quan trọng theo mùa về thủy văn ở mức độ cục bộ; và cắt đứt sự vận chuyển phù sa và dưỡng chất giữa khu vực vùng cao với đồng bằng ngập nước.<br />
<br />
· Việc mất đi môi trường sống có thể gây ra giảm năng suất sơ cấp của sông Mekong<br />
<br />
· Biến đổi khí hậu sẽ gia tăng khả năng xuất hiện các biến cố cực đoan trong vòng đời của các dự án trên dòng chính bao gồm những biến cố liên quan đến ngưỡng thiết kế đập an toàn.<br />
<br />
· Tác động tiêu cực sẽ ảnh hưởng tới các hệ sinh thái có tầm quan trọng quốc tế, tác động đến nhiều loài đang bị đe dọa toàn cầu, có thể dẫn đến con đường tuyệt chủng.<br />
<br />
· Các dự án trên dòng chính cơ bản phá hoại sự phong phú, năng suất và đa dạng nguồn lợi cá trên sông Mekong.<br />
<br />
· Do việc ngập lụt các vùng đất nông nghiệp, và suy giảm hệ thống đê điều, mặc dù việc mở rộng hoạt động thuỷ lợi gắn với dự án, sản lượng nông nghiệp sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.<br />
<br />
Đa số các rủi ro này không có giải pháp giảm thiểu nên có thể dẫn đến tình trạng thiếu hụt nguồn thực phẩm đáng kể ở hạ lưu sông Mekong. Đồng bằng sông Cửu Long thì rất quan trọng đối với an ninh lương thực ở Đông Nam Á. Nó cung cấp 50% lương thực Việt Nam, chiếm 90% sản lượng lúa gạo của Việt Nam và 60% là hải sản, cả hai nhóm có giá trị xuất khẩu hàng tỉ đô la hàng năm. Như vậy, việc mất đi sự an ninh lương thực và mất nguồn protein cho 30 triệu người có nghĩa là tái định cư hàng loạt người dân địa phương và một thảm họa văn hoá/xã hội tiềm ẩn.<br />
<br />
<b>8. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ</b><br />
<br />
8.1. Nghiên cứu này khẳng định đánh giá của báo cáo Costanza rằng, bằng việc thay đổi một số giả định chính trong BDP2 (tỉ lệ giảm giá thấp đối với nguồn lợi tự nhiên; giá cá khoảng 3$/kg), các kết luận trong BDP2 sẽ hoàn toàn thay đổi; tính khả thi kinh tế của các dự án đập thủy điện dự kiến sẽ chuyển từ dương (như trong BDP2) thành âm về NPV.<br />
<br />
8.2 <b>Báo cáo chỉnh sửa</b> trong ghiên cứu này cho thấy tác động kinh tế của lượng thủy sản đánh bắt mất đi theo dự báo (dựa trên loài cá di cư) là lớn hơn nhiều so với lợi nhuận từ thủy điện.<br />
<br />
8.3 Việc giả định chia 30% lợi nhuận từ thủy điện cho nước chủ nhà và 70% cho quốc gia tài trợ dự án và nhập khẩu điện, Thái Lan và Lào là những nước hưởng lợi từ các dự án thủy điệm dự kiến trong khi Campuchia và Việt Nam sẽ phải gánh chịu giá phải trả. Điều này cũng rõ ràng rằng các nhà phát triển dự án và nhập khẩu điện sẽ có lợi nhưng cộng động đánh bắt thuỷ sản nông thôn sẽ chịu đựng tổn thất.<br />
<br />
8.4 Nghiên cứu này cũng chỉ ra rằng giá trị NPV của thuỷ sản đánh bắt trong BDP2 là dưới mức thực tế (lượng mất đi theo tấn/năm và giá cá quá thấp) và giá trị NPV lợi nhậu từ thủy điện trong BDP2 lại quá cao so với thực tế (vốn đầu tư quá thấp, lợi nhuận từ bán điện của nước chủ nhà quá cao).<br />
<br />
8.5 Tác động kinh tế của các vấn đề văn hóa/xã hội không được tính tới trong BDP2 nhưng có thể dẫn đến các chi phí giảm thiểu 5-12% vốn đầu tư mà có thể ảnh hưởng ngược lại tính khả thi của dự án.<br />
<br />
8.6 Nếu các dự án thuỷ điện trên dòng chính không được theo đuổi nữa, có thể có rủi ro tối thiểu về an ninh điện cho các nước ở vùng hạ lưu và nhu cầu điện dự báo có thể được cung cấp bởi các nguồn năng lượng thay thế (ví dụ như năng lượng mặt trời, gió, sinh khối) và cải thiện được hiệu quả sử dụng năng lượng.<br />
<br />
8.7 Trong <b>Bản báo cáo chỉnh sửa</b>, Lào sẽ có NPV dương ở cả 2 kịch bản. Báo cáo đề xuất rằng Thái Lan, Campuchia và Việt Nam mỗi nước sẽ chi trả hàng năm khoảng 100 triệu đô la/năm (tổng cộng 300 triệu đô la/năm) cho Lào trong 30 năm tới để bồi thường cho việc không cho Lào tiếp tục phát triển thuỷ điện trên dòng chính. Kế hoạch chi trả đề xuất này có thể ít hơn lượng thuỷ sản đánh bắt mất đi ở Campuchia và Việt Nam. Ngoài ra, cộng đồng quốc tế có thể hỗ trợ tất cả hoạt động nghiên cứu cần thiết để phát triển các giải pháp giảm thiểu khả thi và chấp nhận được trong suốt khoảng thời gian này.<br />
<br />
Các kiến nghị sau đây được đề xuất cho sự xem xét tiếp theo:<br />
<br />
1. Xem xét việc thực hiện 'chi trả cho các dịch vụ sinh thái' đối với Lào từ các quốc gia khu vực hạ lưu sông Mekong cũng như những nơi khác.<br />
<br />
2. Đánh giá độ rủi ro toàn diện bằng việc yêu cầu các nhà phát triển đập công bố phiếu bảo hiểm thu hồi đủ lớn chi trả các thiệt hại trong trường hợp xấu.<br />
<br />
3. Yêu cầu tất cả các dự án phát triển thủy điện bao gồm toàn bộ chi phí và lợi nhuận của các giải pháp giảm thiểu bảo tồn môi trường và xã hội. Tiếp theo đó, chi phí mua điện thương lượng sẽ phản ảnh chi phí thực sự của việc phát triển thủy điện.<br />
<br />
Các nghiên cứu tiếp theo (đánh giá thủy điện, chi phí tác động xã hội và phù sa/dưỡng chất) được đề nghị để đảm bảo việc đánh giá kinh tế sự phát triển thủy điện trên dòng chính trên sông Mekong. Chúng tôi mong nhận được góp ý và đề xuất của các bên liên quan quan tâm khắp GMS để làm rõ phạm vi nghiên cứu tiếp theo.<br />
<br />
<b>9. TÀI LIỆU THAM KHẢO</b><br />
An, V. V. (2015). Death by a 1000 Cuts or Just Another Day at the Office. American Fisheries Society. Portland, Oregon.<br />
Anthony, E. J., Brunier, G., Besset, M., Goichot, M., Dussouillez, P., & Nguyen, V. L. (2015). Linking rapid erosion of the Mekong River delta to human activities. Scientific reports 5, 14745.<br />
Barlow, C. (2008). "Dams, fish and fisheries in the Mekong River Basin." Catch and Culture 14(2): 4-7.<br />
Barlow, C., Baran, E., Halls, A. S., & Kshatriya, M. (2008). "How much of the Mekong fish catch is at risk from mainstream dam development?" Catch and Culture 14(3).<br />
Batker, D., I. de la Torre, R. Costanza, P. Swedeen, J. Day, R. Boumans, & Bagstad., K. (2010). "Gaining ground: Wetlands, hurricanes, and the economy: The value of restoring the Mississippi River Delta."<br />
Environmental Law Reporter 40:11106–11110. Chaikumbung, M. (2013). Estimating wetland values:<br />
A comparison of benefit transfer and choice experiment values. Doctor of Philosophy, Deakin University, Australia.<br />
Costanza, R., I. Kubiszewski, P. Paquet, J. King, S. Halimi, H. Sanguanngoi, N. L. Bach, R. J. Frankel, J.<br />
Ganjaseni, A. Intralawan and D. Morell (2011). Alternative Planning Approaches for Hydropower<br />
Develoment in the Lower Mekong Basin, Portland State University USA and Mae Fah Luang University Thailand.<br />
Cowx, I. G., W. Kamonrat, N. Sukumasavin, R. Sirimongkolthawon, S. Suksri and N. Phila (2015). Larval and Juvenile Fish Communities of the Lower Mekong Basin MRC Technical Paper No. 49. Phnom Penh, Cambodia.<br />
De Groot, Stuip, Finlayson and Davidson (2006). Valuing wetlands: Guidance for valuing the benefits derived from wetland ecosystem services, Ramsar Technical Report No. 3.<br />
De Groot, R., L. Brander, S. Van Der Ploeg, R. Costanza, F. Bernard, L. Braat, M. Christie, N. Crossman,<br />
A. Ghermandi and L. Hein (2012). "Global estimates of the value of ecosystems and their services in monetary units." Ecosystem services 1(1): 50-61.<br />
Dugan, P. (2008). "Mainstream dams as barriers to fish migration: international learning and implications for the Mekong." Catch and Culture 14(3).<br />
Dugan, P., C. Barlow, A. A. Agostinho, E. Baran, C. F. Cada, D. Chen, C. Ian G, J. W. Ferguson, T.<br />
Jutagate, M. Mallen-Cooper, G. Marmulla, J. Nestler, M. Petrere, R. L. Welcomme and K. O.<br />
Winemiller (2010). "Fish Migration, Dams, and Loss of Ecosystem Services in the Mekong Basin." AMBIO 39: 344-348.<br />
Hall, D. and L. Bouapao (2010). Social Impact Monitoring and Vulnerability Assessment: Regional<br />
Report., Mekong River Commission, Vientiane, Lao PDR: 179.<br />
Halls, A. (2010). Estimation of Annual Yield of Fish by Guild in the Lower Mekong Basin, WorldFish center, Phnom Penh, Cambodia.<br />
Hortle, K. G. (2007). Consumption and the Yield of Fish and other Aquatic Animals from the Lower<br />
Mekong Basin. MRC Technical Paper No. 16, Mekong River Commission, Vientiane, Lao PDR.<br />
Hortle, K. G. and P. Bamrungrach (2015). Fisheries Habitat and Yield in the Lower Mekong Basin MRC<br />
Technical Paper No. 47, Mekong River Commission, Phanon Penh, Cambodia.<br />
ICEM (2010). Fisheries Baseline Assessment Working Paper.<br />
ICEM (2010). MRC Strategic Environmental Assessment (SEA) of Hydropower on the Mekong Mainstream. Hanoi, Vietnam.<br />
Kondolf, G., Z. Rubin and J. Minear (2014). "Dams on the Mekong: cumulative sediment starvation."<br />
Water Resources Research 50(6): 5158-5169.<br />
Kummu, M., X. Lu, J. Wang and O. Varis (2010). "Basin-wide sediment trapping efficiency of emerging reservoirs along the Mekong." Geomorphology 119(3): 181-197.<br />
McCartney, M. (2015) "Wetlands play critical role in economic growth of the Mekong."<br />
Mekong River Commission (2010). Assessment of Basin-wide Development Scenarios: Technical Note 11<br />
Impacts on Fisheries. Vientiane, Lao PDR<br />
Mekong River Commission (2011). Assessment of Basin-wide Development Scenarios – Basin<br />
Development Plan Programme, Phase 2. Vientiane, Lao PDR<br />
Nam, S. (2015). Importance of Inland Capture Fisheries in the Lower Mekong Basin. American Fisheries Society. Portland, Oregon.<br />
Stiglitz, J. (1994). Discount rates, the rate of discount for benefit cost analysis and the theory of second best. Cost Benefit Analysis (2nd ed.). R. Layard and S. Glaister. Cambridge, Cambridge University Press.<br />
Van Zalinge, N. Degen, P. Pongsri, C. Sam Nuov, Jensen J., Nguyen V.H. and X. Choulamany (2004).<br />
The Mekong River System. Proceedings of the Second International Symposium on the Management of Large Rivers for Fisheries, Vol. 1, FAO Regional Office for Asia and the Pacific, Bangkok, Thailand.<br />
<br />
<b>Phụ lục 1. Danh mục các dự án thủy điện hiện hữu và dự kiến ở hạ lưu sông Mekong</b><br />
<br />
<table border="1" cellpadding="1" cellspacing="0" style="width: 600px;">
<tbody>
<tr>
<td width="124"></td>
<td align="center" width="62"><b>M/T *</b></td>
<td align="center" width="79"><b>Vị trí</b></td>
<td align="center" width="81">Công suất<br />
(MW)</td>
<td align="center" width="82">Quốc gia<br />
phát triển</td>
<td align="center" width="146"><b>Tình trạng**</b></td>
</tr>
<tr>
<td>Pak Beng</td>
<td align="center">M</td>
<td align="center">Lao PDR</td>
<td align="right">885</td>
<td align="center">Hong Kong</td>
<td align="center">MoU/FS</td>
</tr>
<tr>
<td>Luang Prabang</td>
<td align="center">M</td>
<td align="center">Lao PDR</td>
<td align="right">1,410</td>
<td align="center">Vietnam</td>
<td align="center">MoU/FS</td>
</tr>
<tr>
<td>Xayaburi</td>
<td align="center">M</td>
<td align="center">Lao PDR</td>
<td align="right">1,285</td>
<td align="center">Thailand</td>
<td align="center">Đang xây dựng</td>
</tr>
<tr>
<td>Pak Lay</td>
<td align="center">M</td>
<td align="center">Lao PDR</td>
<td align="right">1,320</td>
<td align="center">China</td>
<td align="center">MoU/FS</td>
</tr>
<tr>
<td>Sanakham</td>
<td align="center">M</td>
<td align="center">Lao PDR</td>
<td align="right">660</td>
<td align="center">Hong Kong</td>
<td align="center">MoU/FS</td>
</tr>
<tr>
<td>Pak Chom</td>
<td align="center">M</td>
<td align="center">Lao PDR</td>
<td align="right">1,080</td>
<td align="center">Thailand</td>
<td align="center">?</td>
</tr>
<tr>
<td>Ban Khoum</td>
<td align="center">M</td>
<td align="center">Lao PDR</td>
<td align="right">1,870</td>
<td align="center">Thailand</td>
<td align="center">MoU/FS</td>
</tr>
<tr>
<td>Lat Sua</td>
<td align="center">M</td>
<td align="center">Lao PDR</td>
<td align="right">650</td>
<td align="center">Thailand</td>
<td align="center">MoU/FS</td>
</tr>
<tr>
<td>Don Sahong</td>
<td align="center">M</td>
<td align="center">Lao PDR</td>
<td align="right">240</td>
<td align="center">Malaysia</td>
<td align="center">Thực hiện sơ bộ?</td>
</tr>
<tr>
<td>Stung Treng</td>
<td align="center">M</td>
<td align="center">Cambodia</td>
<td align="right">980</td>
<td align="center"></td>
<td align="center">MoU/FS</td>
</tr>
<tr>
<td>Sambor</td>
<td align="center">M</td>
<td align="center">Cambodia</td>
<td align="right">2,600</td>
<td align="center"></td>
<td align="center">MoU</td>
</tr>
<tr>
<td>Tổng dòng chính</td>
<td align="center"></td>
<td align="center"></td>
<td align="right">12,980</td>
<td align="center"></td>
<td align="center"></td>
</tr>
<tr>
<td>22 đập</td>
<td align="center">T</td>
<td align="center"></td>
<td align="right">3,300</td>
<td align="center"></td>
<td align="center">Đang vận hành</td>
</tr>
<tr>
<td>18 đập</td>
<td align="center">T</td>
<td align="center"></td>
<td align="right">1,600</td>
<td align="center"></td>
<td align="center">Đã cam kết</td>
</tr>
<tr>
<td>46 đập</td>
<td align="center">T</td>
<td align="center"></td>
<td align="right">5,600</td>
<td align="center"></td>
<td align="center">Dự kiến</td>
</tr>
<tr>
<td>Tổng số</td>
<td align="center"></td>
<td align="center"></td>
<td align="right">23,480</td>
<td align="center"></td>
<td align="center"></td>
</tr>
</tbody></table>
* M là dòng chính và T là các nhánh phụ<br />
** MoU là bản ghi nhớ; FS là Nghiên cứu khả thi đang thực hiện<br />
<br />
Ghi chú 1. Kịch bản 6 đập bao gồm Pak Beng, Luang Prabang, Xayaburi, Pak Lay, Sanakham, Pak Chom và 30 đập sông nhánh<br />
<br />
Ghi chú 2. Kịch bản 11 đập bao gồm các đập ở Ghi chú 1 và Ban Khoum, Lat Sua, Don Sahong, Stung Treng và Sambor<br />
<br />
Ghi chú 3. Tổng vốn đầu tư ước tính là 52 tỉ đô la Mỹ cho tất cả dự án thuỷ điện trong kịch bản 11 đập và 34 tỉ đô la Mỹ cho kịch bản 6 đập<br />
<br />
Ghi chú 4. Báo cáo Costanza và BDP2 giả định rằng nước chủ nhà có thể là chủ dự án và tất cả lợi nhuận từ thủy điện sẽ được tích lũy cho nước chủ nhà. Bản báo cáo này giả định rằng lợi nhuận từ thủy điện sẽ được chia 30% cho nước chủ nhà, 70% cho các nước tài trợ dự án và nhập khẩu phần lớn điên năng.<br />
<br />
<b>Phụ lục 2. Dữ liệu về sản lượng cá và sản lượng cá mất đi</b><br />
<br />
<b>Bảng 1. Sản lượng cá ước lượng trên sông Mekong</b><br />
<br />
<table border="1" cellpadding="1" cellspacing="0" style="width: 603px;">
<tbody>
<tr>
<td width="420"><b>Sản lượng</b></td>
<td align="center" width="173"><b>Tài liệu tham khảo</b></td>
</tr>
<tr>
<td>Thủy sản đánh bắt cộng thêm các nhóm động vật thủy sinh khác 2,304 triệu tấn /năm<br />
- Lào 166.000 Thái Lan 861.000 Campuchia 558.000 Việt Nam<br />
719.000 tấn/năm</td>
<td align="center">(Mekong River<br />
Commission 2010)</td>
</tr>
<tr>
<td>Tổng sản lượng 2,64 triệu tấn/năm<br />
- Lào 182.700 Thái Lan 932.300 Campuchia 682.150 Việt Nam 844.850 tấn/năm</td>
<td align="center">(Van Zalinge et al. 2004)</td>
</tr>
<tr>
<td>Tổng ước tính lượng thuỷ sản được tiêu thụ 2,63 triệu tấn/năm</td>
<td align="center">(Hortle 2007)</td>
</tr>
<tr>
<td>Tổng sản lượng thuỷ sản 2,3 triệu tấn/năm</td>
<td align="center">(Mekong River<br />
Commission 2011)</td>
</tr>
<tr>
<td>Tổng sản lượng thuỷ sản 2,5 triệu tấn/năm</td>
<td align="center">(An 2015)</td>
</tr>
<tr>
<td>Tổng sản lượng thuỷ sản 2,304 triệu tấn/năm.<br />
- Lào 166.000 Thái Lan 861.000 Campuchia 588.000 Việt Nam 719.000</td>
<td align="center">(Nam 2015)</td>
</tr>
<tr>
<td>Tổng sản lượng thuỷ sản 2,6 triệu tấn/năm</td>
<td align="center">(Cowx et al. 2015)</td>
</tr>
<tr>
<td>Tổng sản lượng ước tính theo nhóm cộng thêm các nhóm động vật thủy sinh khác 2,55 triệu tấn/năm<br />
- Lào 208.450 Thái Lan 911.257 Campuchia 585.661 Việt Nam<br />
851.781 tấn/năm</td>
<td align="center">(Halls 2010)</td>
</tr>
<tr>
<td>Khoảng sản lượng ước tính vùng hạ lưu sông Mekong là 1,3-2,7 triệu<br />
tấn/năm. Con số 2,3 triệu tấn/năm là số liệu sản lượng thủy sản đánhbắt ước tính có được tốt nhất cộng thêm các nhóm động vật thủy sinh khác</td>
<td align="center">(Hortle 2015)</td>
</tr>
</tbody></table>
<br />
<b>Bảng 2. Lượng cá mất đi ước tính do thủy điện trên dòng chính</b><br />
<table border="1" cellpadding="1" cellspacing="0" style="width: 602px;">
<tbody>
<tr>
<td width="420"><b>SẢN LƯỢNG CÁ MẤT ĐI</b></td>
<td align="center" width="172"><b>Tài liệu tham khảo</b></td>
</tr>
<tr>
<td>Sản lượng mất đi trên toàn bộ lưu vực là 295.000 – 964.000<br />
tấn/năm</td>
<td align="center">(Mekong River Commission 2011)</td>
</tr>
<tr>
<td>Sản lượng mất đi là<br />
270.000-600.000 đối với kịch bản 6 đập<br />
550.000 -880.000 đối với kịch bản 11 đập</td>
<td align="center">(ICEM 2010)</td>
</tr>
<tr>
<td>Mất khoảng 280.000 tấn/năm đối với kịch bản 6 đập<br />
1.300.000 tấn/năm đối với kịch bản 11 đập</td>
<td align="center">(Costanza et al. 2011)</td>
</tr>
<tr>
<td>Đối với Kịch bản trường hợp giữa<br />
285.000 tấn/năm đối với kịch bản 6 đập<br />
579.000 tấn/năm đối với kịch bản 11 đập</td>
<td align="center">(Mekong River Commission 2011)</td>
</tr>
<tr>
<td>Nguồn cá di cư bao gồm 71% (hoặc 1,32 triệu tấn/năm) tổng sản lượng thuỷ sản ở mức 1,89 đô la/kg<br />
Ước tính sản lượng mất đi 1.270.000 – 1.570.000 tấn /năm<br />
20.000tấn /năm khu vực thượng lưu sông Mekong<br />
500.000 – 600.000 tấn/năm khu vực giữa lưu vực sông Mekong<br />
750.000 – 950.000 tấn/năm cho Campuchia và Việt Nam</td>
<td align="center">(Barlow et al. 2008)</td>
</tr>
</tbody></table>
<br />
<b>Phụ lục 3. Tính toán kinh tế</b><br />
<br />
<b>Bảng 3.1. Bảng tóm lược chi tiết tính toán giá trị NPV đối với kịch bản 6 đập</b><br />
<table border="1" cellpadding="1" cellspacing="0" style="width: 599px;">
<tbody>
<tr>
<td width="185"></td>
<td align="center" width="119"><b>BDP2</b><br />
NPV (triệu đô la)</td>
<td align="center" width="126">B<b>áo cáo Costanza</b><br />
NPV (triệu đô la)</td>
<td align="center" width="151"><b>Bản chỉnh sửa</b><br />
NPV (triệu đô la)</td>
</tr>
<tr>
<td>Thuỷ điện</td>
<td align="right">25,002</td>
<td align="right">25,002</td>
<td align="right">25,002</td>
</tr>
<tr>
<td>Nông nghiệp tưới tiêu</td>
<td align="right">1,659</td>
<td align="right">1,659</td>
<td align="right">1,659</td>
</tr>
<tr>
<td>Thủy sản hồ chứa</td>
<td align="right">132</td>
<td align="right">3,961</td>
<td align="right">2,707</td>
</tr>
<tr>
<td>Nuôi trồng thuỷ sản</td>
<td align="right">1,261</td>
<td align="right">854</td>
<td align="right">366</td>
</tr>
<tr>
<td>Đánh bắt thuỷ sản</td>
<td align="right">-952</td>
<td align="right">-28,476</td>
<td align="right">-27,001</td>
</tr>
<tr>
<td>Đất ngập nước</td>
<td align="right">-178</td>
<td align="right">-4,520</td>
<td align="right">-1,460</td>
</tr>
<tr>
<td>Tác động xã hội/văn hoá</td>
<td align="right">0</td>
<td align="right">0</td>
<td align="right">-799</td>
</tr>
<tr>
<td>Phù sa/dưỡng chất</td>
<td align="right">0</td>
<td align="right">0</td>
<td align="right">-2,707</td>
</tr>
<tr>
<td>Điểm nóng sinh thái/Đa dạng<br />
sinh học</td>
<td align="right">-240</td>
<td align="right">-240</td>
<td align="right">-240</td>
</tr>
<tr>
<td>Suy giảm diện tích rừng</td>
<td align="right">-228</td>
<td align="right">-228</td>
<td align="right">-228</td>
</tr>
<tr>
<td>Suy thoái lúa</td>
<td align="right">-175</td>
<td align="right">-175</td>
<td align="right">-175</td>
</tr>
<tr>
<td>Giảm thiểu lũ</td>
<td align="right">360</td>
<td align="right">360</td>
<td align="right">360</td>
</tr>
<tr>
<td>Giảm thiểu nhiễm mặn</td>
<td align="right">23</td>
<td align="right">23</td>
<td align="right">23</td>
</tr>
<tr>
<td>Mất do xạt lở bờ</td>
<td align="right">0</td>
<td align="right">0</td>
<td align="right">0</td>
</tr>
<tr>
<td>Giao thông thủy</td>
<td align="right">64</td>
<td align="right">0</td>
<td align="right">0</td>
</tr>
<tr>
<td>Tổng cộng</td>
<td align="right">26,728</td>
<td align="right">-1,716</td>
<td align="right">-2,428</td>
</tr>
</tbody></table>
<br />
<b>Bảng 3.2. Bảng tóm lược chi tiết tính toán giá trị NPV đối với kịch bản 11 đập</b><br />
<table border="1" cellpadding="1" cellspacing="0" style="width: 603px;">
<tbody>
<tr>
<td width="189"></td>
<td width="117"><b>BDP2</b><br />
NPV (triệu đô la)</td>
<td width="126"><b>Báo cáo Costanza</b><br />
NPV (triệu đô la)</td>
<td width="153"><b>Bản chỉnh sửa</b><br />
NPV (triệu đô la)</td>
</tr>
<tr>
<td>Thuỷ điện</td>
<td>32,823</td>
<td>32,823</td>
<td>32,823</td>
</tr>
<tr>
<td>Nông nghiệp tưới tiêu</td>
<td>1,659</td>
<td>1,659</td>
<td>1,659</td>
</tr>
<tr>
<td>Thủy sản hồ chứa</td>
<td>215</td>
<td>26.058</td>
<td>4.331</td>
</tr>
<tr>
<td>Nuôi trồng thuỷ sản</td>
<td>1,261</td>
<td>4.010</td>
<td>743</td>
</tr>
<tr>
<td>Đánh bắt thuỷ sản</td>
<td>-1,936</td>
<td>-133.650</td>
<td>-54.854</td>
</tr>
<tr>
<td>Đất ngập nước</td>
<td>101</td>
<td>3.536</td>
<td>1.114</td>
</tr>
<tr>
<td>Tác động xã hội/văn hoá</td>
<td>0</td>
<td>0</td>
<td>-1.494</td>
</tr>
<tr>
<td>Phù sa/dưỡng chất</td>
<td>0</td>
<td>0</td>
<td>-5.414</td>
</tr>
<tr>
<td>Điểm nóng sinh thái/Đa<br />
dạng sinh học</td>
<td>-415</td>
<td>-415</td>
<td>-415</td>
</tr>
<tr>
<td>Suy giảm diện tích rừng</td>
<td>-372</td>
<td>-372</td>
<td>-372</td>
</tr>
<tr>
<td>Suy thoái lúa</td>
<td>278</td>
<td>278</td>
<td>278</td>
</tr>
<tr>
<td>Giảm thiểu lũ</td>
<td>-273</td>
<td>-273</td>
<td>-273</td>
</tr>
<tr>
<td>Giảm thiểu nhiễm mặn</td>
<td>-2</td>
<td>-2</td>
<td>-2</td>
</tr>
<tr>
<td>Mất do xạt lở bờ</td>
<td>0</td>
<td>0</td>
<td>0</td>
</tr>
<tr>
<td>Giao thông thủy</td>
<td>64</td>
<td>64</td>
<td>64</td>
</tr>
<tr>
<td>Tổng cộng</td>
<td>33,403</td>
<td>-66,284</td>
<td>-21,811</td>
</tr>
</tbody></table>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6892130922183669225.post-47099081823722837672016-01-30T05:19:00.000-08:002016-01-30T05:25:43.308-08:00Working Paper on Economic, Environmental and Social Impacts of Hydropower Development in the Lower Mekong Basin Apisom Intralawan, David Wood and Richard Frankel<br />
<br />
<i> Natural Resources and Environmental Management Research and Training Center<br />
Mae Fah Luang University, Chiang Rai, Thailand</i><br />
November 2015<br />
<br />
<b>Introduction by Viet Ecology Foundation:</b><br />
<i>VEF has received this report from OXFAM and has the permission to post is on VEF website.<br />
This report shows in terms of NPV, there will be a net loss from the Lower Mekong dams in contrast to the conclusion from the Mekong River Commission Basin Development Plan (BDP2) that there is a net gain from them. <br />
The report also indicates that Laos and Thailand would reap most all of the benefits whereas Cambodia and Vietnam would bear most all of the cost.<br />
This report is an important warning that Laos hydro-power projects will cause significant harm to neighbor countries.<br />
This report is a strong message to Laos that they are in violation of international river and water laws.<br />
This report is a wake up call to Cambodia and Vietnam governments to take action now to stop Laos from proceeding with these projects.<br />
The Cambodian and Vietnamese people must pressure their governments to stop Laos, save the Mekong and protect the people livelihood.<br />
Hydro-power investors, engineering consultants, contractors and suppliers should pull out from these fraudulent projects and international conflict.</i><br />
<br />
<a name='more'></a><br />
<b>Table of Contents</b><br />
1. Summary<br />
2. Background<br />
3. Economic Model and Discount Rates<br />
4. Key Assumptions<br />
5. Economic Calculations<br />
6. Environmental and Social Impacts<br />
7. Risk Assessment<br />
8. Conclusions and Recommendations<br />
9. References<br />
Appendix 1. List of Proposed and Existing Hydropower Projects<br />
Appendix 2. Mekong River Fish Catch Data<br />
Appendix 3. Economic Calculations<br />
<br />
<b>Acknowledgements</b><br />
This working paper is a revised, condensed version of the report 'Planning Approaches for Water Resources Development in the Lower Mekong Basin' by Portland State University, Oregon and Mae Fah Luang University, Chiang Rai (Robert Costanza et al. 2011) which is hereafter referred to as the 'Costanza report'. We thank the authors for their consent to use this paper. We also thank Oxfam for their sponsorship of this paper.<br />
<br />
<b> Disclaimer</b><br />
This working paper is based on data from the Costanza report, the Strategic Environmental Assessment of Hydropower on the Mekong Mainstream (SEA) written by the International Center for Environmental Management, Australia (ICEM) published in October 2010 and the Mekong River Commission (MRC) Assessment of Basin-wide Development Scenarios –Basin Development Plan Programme, Phase 2 (BDP2) published in November 2011.<br />
Any views expressed in this paper are those of the authors. They do not necessarily represent the views of Robert Costanza et al., Mae Fah Luang University, ICEM, MRC or Oxfam. <br />
<b>Corresponding author email</b>: intraa@mfu.ac.th<br />
<br />
<br />
<b>1. SUMMARY</b><br />
<br />
The proposed hydropower projects on the Mekong River and its tributaries would block fish migration routes, change flood areas, change sediment/nutrient flows and reduce the catch from the largest freshwater fishery in the world. The Costanza report showed that by changing some key assumptions in the MRC Basin Development Plan BDP2 (discount rates for natural resources; fish value) the economic feasibility of the planned hydropower projects would change from positive (as in BDP2) to negative in terms of Net Present Value (NPV).<br />
This working paper is a revised, condensed version of the Costanza report. It focuses on a <b>Revised Case</b> (plausible set of key assumptions) and the NPV calculations are summarised below.<br />
<br />
<table border="1" cellpadding="0" cellspacing="0" style="width: 588px;">
<tbody>
<tr>
<td width="82"></td>
<td width="160"></td>
<td align="center" width="141"><b>BDP2 Scenario<br />
6 Dams</b></td>
<td align="center" width="187"><b>BDP2 Scenario<br />
11 Dams</b></td>
</tr>
<tr>
<td></td>
<td></td>
<td align="center">NPV ($ millions)</td>
<td align="center">NPV ($ millions)</td>
</tr>
<tr>
<td><b>BDP2</b></td>
<td>Hydropower</td>
<td align="right">25,000</td>
<td align="right">32,800</td>
</tr>
<tr>
<td>10% Discount Rate</td>
<td>Capture fisheries</td>
<td align="right">-1,000</td>
<td align="right">-1,900</td>
</tr>
<tr>
<td></td>
<td>Others (details in text)</td>
<td align="right">2,700</td>
<td align="right">2,500</td>
</tr>
<tr>
<td></td>
<td>Total Economic Impact</td>
<td align="right">26,700</td>
<td align="right">33,400</td>
</tr>
<tr>
<td></td>
<td></td>
<td align="right"></td>
<td align="right"></td>
</tr>
<tr>
<td><b>Revised Case</b></td>
<td>Hydropower</td>
<td align="right">25,000</td>
<td align="right">32,800</td>
</tr>
<tr>
<td>3% Discount Rate</td>
<td>Capture fisheries</td>
<td align="right">-27,000</td>
<td align="right">-54,900</td>
</tr>
<tr>
<td>for natural resources</td>
<td>Others (details in text)</td>
<td align="right">-400</td>
<td align="right">300</td>
</tr>
<tr>
<td></td>
<td>Total Economic Impact</td>
<td align="right">-2,400</td>
<td align="right">-21,800</td>
</tr>
</tbody></table>
<br />
The above table shows that the negative NPV for the capture fisheries loss (using 3% discount rate for natural resources) is much larger than the positive NPV for hydropower generated. A sensitivity analysis (fish loss, fish value, discount rate) was also carried out. It is concluded that the proposed mainstream hydropower projects would not have a net economic benefit in both the 6 dams and 11 dams scenarios. Furthermore, we have queried some inconsistencies in BDP2 (hydropower NPVs) and challenged a key BDP2 assumption that hydropower profits would accrue to the country where they would be built – this resulted in Lao PDR being the main beneficiary. We have assumed a profit split of 30% for the host country and 70% for the country funding the project and importing the electricity over the concession period (typically 25 years). This results in Thailand and Lao PDR being the beneficiaries whereas Cambodia and Vietnam would bear the main cost of hydropower developments. It is also clear that project developers and electricity importers would benefit but poor, rural farming and fishing communities would suffer.<br />
<br />
It is recognised that there are uncertainties in the impact costs and some factors (social/cultural costs, lost capture fisheries, reduced sediment and nutrient flows) may be understated and the hydropower benefits considerably overstated. Further working papers to firm up these NPV values are proposed and it is expected that the negative economic impact of the proposed hydropower projects will increase.<br />
<br />
The above conclusions fully support the Costanza report and SEA recommendations for a moratorium on mainstream dams in order to carry out further studies of the social impacts and project risk.<br />
<br />
<br />
<b>2. BACKGROUND</b><br />
<br />
The Mekong River is the largest freshwater fishery in the world (estimated fish catch 2.1 to 2.5 million tons/year) and the third most bio-diverse river system (with approximately 800 fish species) after the Amazon and the Congo. The estimated fish catch does not include 0.5 – 0.7 million/tons year coastal fish production (as reported by SEA) which is dependent on Mekong River sediment/nutrient outflow and about 0.5 million tons/year of other aquatic animals (OAA) such as shrimps, crabs, molluscs and frogs. The annual fluctuation (water levels and flows) of the Mekong River is the main driver of the high productivity of the river and associated wetlands. However, this would change drastically if all proposed hydropower projects are constructed as fish migration routes would be blocked. Little is known about designing appropriate fish ladders for the diversity and size of the fishery (Dugan et al. 2010).<br />
<br />
The proposed hydropower projects are described in BDP2 and SEA. Many studies of potential adverse social and environmental impacts, from the planned dams, have been carried out. This paper focuses on potential economic consequences and is based on the Costanza report which in turn used much of the data, assumptions and projections reported in BDP2 and SEA. The main differences between the Costanza report and BDP2 were the estimated fish value, valuation of ecosystem services and discount rates for natural capital such as capture fisheries and wetlands.<br />
<br />
In addition to BDP2, the MRC have issued extensive reports on many aspects related to development of water resources in the Lower Mekong Basin (LMB) and they have formulated and assessed a wide range of basin-wide development scenarios. The Costanza report is also a very comprehensive document (83 pages with 3 page executive summary) which focussed on the Definite Future, 6 mainstream dams and 11 mainstream dams scenarios. The Costanza report highlights the environmental/social risks and economic uncertainties of mainstream dams (and recommends further studies to quantify adverse impacts) but does not strongly emphasise the huge potential economic losses if all proposed mainstream dams are constructed. The Costanza report reinforces the importance of how LMB governments balance hydropower development with sustainable rural livelihoods.<br />
<br />
Since the Costanza report was published, there have been several developments (on planning of Mekong hydropower projects) which were discussed at the Stimson MFU Workshop held in 2014 at Mae Fah Luang University, Chiang Rai, Thailand:<br />
<br />
- The main negative impact on capture fisheries is expected to be in Cambodia and the Vietnam Mekong delta where 30 million people would be adversely affected. This is not consistent with the Costanza report which forecasts the largest decrease in capture fisheries for the 11 dams case to be in Thailand.<br />
<br />
- Current estimate of Mekong Basin capture fisheries is 2.1 - 2.5 million tons/year and forecast fisheries loss, if all dams are constructed, is higher than previous estimates.<br />
<br />
- Lao PDR decision to proceed with the Xayaburi project even though a transboundary EIA has not been carried out. This sets a precedent for mainstream Mekong dams.<br />
<br />
- Social/cultural impacts of existing hydropower projects have been underestimated and mitigation costs to offset impacts have not been included in development costs.<br />
<br />
<b>3. ECONOMIC MODEL AND DISCOUNT RATES</b><br />
<br />
This study focuses on mainstream hydropower projects and two of the three main BDP2 scenarios evaluated in the Costanza report:<br />
<br />
(i) LMB 20 Year Plan Scenario with six mainstream dams in Northern Lao P.D.R. This scenario also includes 30 planned tributary dams and is referred to as the '6 dams scenario'<br />
<br />
(ii) LMB 20 Year Plan Scenario with Climate Change. This scenario includes 11 planned mainstream dams and 30 planned tributary dams and is referred to as the '11 dams scenario'<br />
<br />
The costs and benefits of planned hydropower project were evaluated in BDP2 in terms of Net Present Values (NPV) over a 50 year evaluation period (see Box below). The NPV calculations were based on a 10% discount factor which is typically used to evaluate major infrastructure projects. However, the Costanza report argued that this NPV calculation method is inappropriate for natural resources (such as capture fisheries, reservoir fisheries and wetland areas) and used lower discount rates (1% and 3%) and an Infinite Time Horizon for natural resources. For other items in the evaluation, the Costanza report also used NPV(10) with a 50 year evaluation period.<br />
<br />
<table border="1" style="height: 79px; width: 605px;">
<tbody>
<tr>
<td>The Net Present Value (NPV) of a project is the sum of all future project discounted cash flows (investment, revenues, costs, loans) over the project evaluation period. The future cash flows are converted to a base time (usually today) by discount factors related to interest rates. A 10% discount rate is typically used for project evaluations. If the project NPV(10) is positive, then the project is considered viable; if the project NPV(10) is negative, then it is not viable.</td>
</tr>
</tbody></table>
<br />
This paper follows the methodology in the Costanza report but only used a 3% discount factor for natural resources as a 1% discount factor would not change any conclusions but would just result in a much higher negative economic impact for the loss in capture fisheries.<br />
<br />
A sensitivity calculation was carried out for 4% discount rate which is considered at the high end for discount rates used for natural resources (Stiglitz 1994). To be consistent with BDP2 and the Costanza report, NPVs were calculated without inflation.<br />
<br />
<b>Table 1. Calculation methods and Discount Rates</b><br />
<table border="1" cellpadding="0" cellspacing="0" style="width: 500px;">
<tbody>
<tr>
<td></td>
<td align="center"><b>Calculation Method</b></td>
<td align="center">Discount Rate</td>
</tr>
<tr>
<td>Hydropower</td>
<td>NPV - 50 year time period</td>
<td align="center">10%</td>
</tr>
<tr>
<td>Aquaculture</td>
<td>NPV - 50 year time period</td>
<td align="center">10%</td>
</tr>
<tr>
<td>Reservoir fisheries</td>
<td>NPV - Infinite Time Horizon</td>
<td align="center">3%</td>
</tr>
<tr>
<td>Capture fisheries</td>
<td>NPV - Infinite Time Horizon</td>
<td align="center">3%</td>
</tr>
<tr>
<td>Wetlands</td>
<td>NPV - Infinite Time Horizon</td>
<td align="center">3%</td>
</tr>
<tr>
<td>Sediment/Nutrients</td>
<td>NPV - Infinite Time Horizon</td>
<td align="center">3%</td>
</tr>
<tr>
<td><b>Others</b> (see Note below)</td>
<td>NPV - 50 year time period</td>
<td align="center">10%</td>
</tr>
</tbody></table>
<br />
Note: The NPV values used in this paper for <b>Others</b> (which are Irrigated agricultural production, Reduction in eco-hotspot/biodiversity, Forest area reduction, Recession rice, Flood damage mitigation, Mitigation of salinity affected areas, Losses in bank erosion areas and Navigation) are the same as those in the Costanza report and BDP2 which are based on 10% discount rate and 50 year evaluation period.<br />
<br />
<b>4. KEY ASSUMPTIONS</b><br />
<br />
<b>4.1. Hydropower Generation</b><br />
According to BDP2 and SEA, the planned hydropower generation capacity would be 25,000 MW for the 11 dams scenario and 18,000 MW for the 6 dams scenario. A capital investment of $ 52 billion would be required for the 11 dams scenario and this would generate a NPV of 33 billion. Nine proposed mainstream dams would be built in Lao PDR and two in Cambodia but 90% of the hydropower would be purchased by Thailand and Vietnam. The hydropower generation from the 11 proposed mainstream dams would provide 6-8% of the forecast LMB power demand for 2025.<br />
The economic evaluation of hydropower in BDP2 assumed that the host country would be the project owner and that hydropower benefits would accrue to the host country but this seems unlikely for Lao PDR in view of the huge funding requirement. The BDP2 evaluation assumed that the electricity export price would be 85% of replacement value in the importing country. This seems high and results in a large electricity trading benefit (NPV about $ 10 billion) for Lao PDR according to the BDP2 report. Furthermore, the capital investment data in the BDP2 Technical Notes seem to be low which would also overstate the hydropower benefit NPV numbers. However, the scope of this study did not allow for a detailed analysis of hydropower which will be carried out in a further paper.<br />
<br />
Therefore, the <b>Revised Case</b> still uses the same total NPV numbers ($ 25 billion for 6 dams scenario and $ 32.8 for 11 dams scenario) for hydropower generation as in BDP2 and the Costanza report. The allocation of hydropower costs and benefits were reassessed in the Revised Case and a split 30% for host country (i.e. country where the dam will be built) and 70% for the country funding the project and importing the electricity was assumed. This is based on existing large scale hydropower projects where the project owner is 80% Thailand / 20% Lao PDR and 90% of the electricity will be exported to Thailand. This assumption results in a split of the NPV of $ 25 billion for the 6 dams scenario into 28% Lao PDR; 56% Thailand, 4% Cambodia and 12% Vietnam; the NPV of $ 32.8 billion for the 11 dams scenario is split into 22% Lao PDR; 46% Thailand, 11% Cambodia and 21% Vietnam.<br />
<br />
<b> 4.2. Reservoir Fisheries</b><br />
The capacity and storage area of hydropower reservoirs along the Mekong River would increase considerably with more dams and this would result in both a change in water quality and an increase in reservoir fish catch. Where biomass is submerged, there is development of anaerobic conditions leading to loss of aquatic life. Stagnant waters also contribute to low oxygen conditions. This paper uses the same increase in catch for reservoir fisheries as BDP2 (64,000 tons/year for 11 dams) but assumes a fish value of $ 2.50/kg as discussed in Section 4.4. This paper also corrects an input error in the Costanza report for the 11 dams scenario.<br />
<br />
<b> 4.3. Aquaculture</b><br />
Aquaculture production has expanded enormously throughout the Mekong Basin and current fish production is estimated to be about 2.4 million tons/year mainly from Thailand and Vietnam (Hortle 2015). Additional aquaculture production would mitigate some lost capture<br />
fisheries but the largest increase is expected to be in Vietnam which would mainly be for export to countries outside the LMB. The SEA reported that replacement of capture fisheries loss by aquaculture production is not realistic for two main reasons. Firstly, a large proportion of aquaculture production depends on capture fisheries for feed. Secondly, producing aquaculture is more costly than capturing wild fish.<br />
<br />
The <b>Revised Case</b> uses a fish value of $ 2.50/kg and the same assumption as the Costanza report for the increase in aquaculture production (increase equivalent to 10% of fish catch loss). However, the Revised Case calculated the aquaculture benefit using NPV(10) with 50 year time period as aquaculture requires capital investment, operating and maintenance costs unlike natural resources.<br />
<br />
<br />
<b>4.4. Capture Fisheries</b><br />
It is difficult to estimate the annual Mekong River fish catch from the four LMB countries as government fish catch data do not cover small scale fishers and commercial fishers tend to under report. It is more difficult to estimate the loss in capture fisheries if dams were built on the Mekong River due to many different fish species with different migration habits. A wide range of fish catch estimates are listed in Appendix 2. The economic impact (NPV values) estimated in BDP2 seems to be based on the low end of these ranges. The Costanza report assumed 2.3 million tons/year capture fisheries and a reduction of 58% in each country if all 11 dams were built. This resulted in high economic losses for Thailand whereas BDP2 and SEA expected that the main loss of capture fisheries would be in Cambodia and Vietnam.<br />
<br />
This study reviewed the data on migratory fish catch shown in Appendix 2 and assumed that all the migratory fish would not survive in the 11 dams scenario based on SEA and BDP2 assessments that 11 dams would be a near total barrier to fish migration along most of the<br />
mainstream . The fish catch loss data in the table are based on conservative BDP2 estimates prepared by Hortle (2009).<br />
<br />
<b>Table 2. Estimated Fish Catch loss due to proposed hydropower projects</b><br />
<table border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" style="width: 589px;">
<tbody>
<tr>
<td width="63"></td>
<td align="center" width="134"></td>
<td align="center" width="174"><b>6 Dams Scenario</b></td>
<td align="center" width="192"><b>11 Dams Scenario</b></td>
</tr>
<tr>
<td></td>
<td align="center"><b>Current Fish Catch</b><br />
(tons/year)</td>
<td align="center"><b>Forecast Fish Catch Loss</b><br />
(tons/year)</td>
<td align="center"><b>Forecast Fish Catch Loss</b><br />
(tons/year)</td>
</tr>
<tr>
<td>Lao PDR</td>
<td align="center">220,000</td>
<td align="center">40,000</td>
<td align="center">50,000</td>
</tr>
<tr>
<td>Thailand</td>
<td align="center">840,000</td>
<td align="center">50,000</td>
<td align="center">50,000</td>
</tr>
<tr>
<td>Cambodia</td>
<td align="center">700,000</td>
<td align="center">140,000</td>
<td align="center">340,000</td>
</tr>
<tr>
<td>Vietnam</td>
<td align="center">340,000</td>
<td align="center">60,000</td>
<td align="center">140,000</td>
</tr>
<tr>
<td>Total</td>
<td align="center">2,100,000</td>
<td align="center">290,000</td>
<td align="center">580,000</td>
</tr>
</tbody></table>
<br />
The above estimated fish catch does not include 0.5 – 0.7 million/tons year coastal fish production (as reported by SEA) which is dependent on Mekong River sediment/nutrient outflow and about 0.5 million/tons year of other aquatic animals (OAA).<br />
<br />
This paper assumes a fish value of $ 2.5/kg for aquaculture/reservoir fish and $ 3.5/kg for capture fisheries which seem conservative compared to today's market prices. Furthermore, this fish value does not include related economic activity such as fishing nets, processing and selling of fish. The fish values are derived from a market survey conducted by Thailand fishery department in 2014 with validation from some Vietnamese data. In Thailand and Vietnam, the market fish price for farmed black fish (Snakehead, Clarias, Pangasius Catfish, Catfish, Climbing Perch) and for farmed white fish (Carps, Silver Barb, Tilapia) is in the range of $2-3/kg, whereas the wild white fish (Silver Barbs, Carps, Red Tail Tinfoil, Wild Pangasius Catfish) are in the range of $5-10/kg (Personal communication, 2015).<br />
<br />
<b>4.5. Wetlands</b><br />
Studies have shown that about 25% of the LMB land is classified as wetland area (McCartney 2015). This consists of forests, marshes, and grasslands which are flooded during the rainy season. According to the Assessment of Basin-wide Development Scenarios (MRC 2011), all types of wetland areas will decrease for the 6 dam scenario as the 6 mainstream dams are located in higher elevation areas of Lao PDR and their storage reservoirs will hold back waters that normally flood lower level areas. For the 11 dams' scenario however the additional mainstream dams are in low level areas of Lao PDR and Cambodia and thus will substantially increase flooded wetland areas.<br />
The Costanza report assumed different values for each type of wetland based on wetland values derived from the Mississippi Delta Study (Batker et al. 2008). The average value was about $3,000/ha/year. In this paper, the wetland values are derived from a Thailand survey of 780 local households in Bung Khong Long—the largest freshwater lake in Northeast Thailand (Chaikumbung 2013). The average value found was almost $1,300/ha/year, and this figure represents local values and ability to pay. This figure is believed to be minimal because these households have low income and low ability to pay for such services. The Revised Case study used a value of $1,500/ha/year for forest wetlands, $1,200/ha/year for marshes, and $1,000/ha/year for grassland wetlands. These figures are conservative when compared to other world figures. De Groot et al. (2012) reported the total economic value of ecosystem services provided by wetlands to range from $3,300 to 25,680/ha/year.<br />
<br />
<b>5. ECONOMIC CALCULATIONS</b><br />
<br />
The revised NPV calculations for the Revised Case are summarised in Tables 3-6 below and detailed in Appendix 3. The changes from the Costanza report are listed below:<br />
<br />
(i) The loss of capture fisheries is shown in Section 4.4. whereas the Costanza report assumed a fish catch of 2.3 million tons/year and 58% fish catch loss for each country.<br />
<br />
(ii) Fish value changed from $ 3/kg to $ 2.5/kg for farm fish and $ 3.5 for wild fish<br />
<br />
(iii) The value of Wetlands is based on recent studies in LMB countries.<br />
<br />
(iv) A data input error for Reservoir Fisheries was corrected.<br />
<br />
(v) The economic impacts of changes in capture fisheries, reservoir fisheries, aquaculture and wetlands are phased over 15 years from the starting date of first dam construction.<br />
<br />
(vi) The aquaculture value is calculated using NPV(10) with a 50 year time period.<br />
<br />
(vii) The NPV numbers for hydropower generation are split 30% for the host country and 70% for the country funding the project and importing the bulk of the electricity.<br />
<br />
(viii) Estimated NPV values added for Social/Cultural Impacts and Sediment/Nutrient Flows.<br />
<br />
<b>Table 3. Summary of NPV calculations for 6 dams scenario</b><br />
<table border="1" cellpadding="1" cellspacing="0" style="width: 567px;">
<tbody>
<tr>
<td width="121"></td>
<td align="center" width="119"><b>BDP2</b><br />
NPV ($ millions)</td>
<td align="center" width="149"><b>Costanza Report</b><br />
NPV ($ millions)</td>
<td align="center" width="160"><b>Revised Case</b><br />
NPV ($ millions)</td>
</tr>
<tr>
<td>Hydropower</td>
<td align="right">25,000</td>
<td align="right">25,000</td>
<td align="right">25,000*</td>
</tr>
<tr>
<td>Reservoir fisheries</td>
<td align="right">100</td>
<td align="right">4,000</td>
<td align="right">2,700</td>
</tr>
<tr>
<td>Aquaculture</td>
<td align="right">1,300</td>
<td align="right">800</td>
<td align="right">400</td>
</tr>
<tr>
<td>Capture fisheries</td>
<td align="right">-1,000</td>
<td align="right">-28,500</td>
<td align="right">-27,000</td>
</tr>
<tr>
<td>Wetlands</td>
<td align="right">-200</td>
<td align="right">-4,500</td>
<td align="right">-1,500</td>
</tr>
<tr>
<td>Social/Cultural</td>
<td align="right">0</td>
<td align="right">0</td>
<td align="right">-800</td>
</tr>
<tr>
<td>Sediment/Nutrient</td>
<td align="right">0</td>
<td align="right">0</td>
<td align="right">-2,700</td>
</tr>
<tr>
<td>Others</td>
<td align="right">1,500</td>
<td align="right">1,500</td>
<td align="right">1,500</td>
</tr>
<tr>
<td>Total</td>
<td align="right">26,700</td>
<td align="right">-1,700</td>
<td align="right">-2,400</td>
</tr>
</tbody></table>
* Hydropower NPV is taken from BDP2 but may be overstated – see Section 4.1.<br />
<br />
<b>Table 4. Country cost/benefit split for 6 dams scenario</b><br />
<table border="1" cellpadding="1" cellspacing="0" style="width: 567px;">
<tbody>
<tr>
<td width="126"></td>
<td align="center" width="117"><b>BDP2</b><br />
NPV ($ millions)</td>
<td align="center" width="131"><b>Costanza Report</b><br />
NPV ($ millions)</td>
<td align="center" width="175"><b>Revised Case</b><br />
NPV ($ millions)</td>
</tr>
<tr>
<td>Lao PDR</td>
<td align="right">17,600</td>
<td align="right">16,600</td>
<td align="right">4,600</td>
</tr>
<tr>
<td>Thailand</td>
<td align="right">3,900</td>
<td align="right">-1,400</td>
<td align="right">10,300</td>
</tr>
<tr>
<td>Cambodia</td>
<td align="right">1,400</td>
<td align="right">-15,000</td>
<td align="right">-13,200</td>
</tr>
<tr>
<td>Vietnam</td>
<td align="right">3,800</td>
<td align="right">-1,900</td>
<td align="right">-4,100</td>
</tr>
<tr>
<td>Total</td>
<td align="right">26,700</td>
<td align="right">-1,700</td>
<td align="right">-2,400</td>
</tr>
</tbody></table>
<br />
<b>Table 5. Summary of NPV calculations for 11 dams scenario</b><br />
<br />
<table border="1" cellpadding="1" cellspacing="0" style="width: 566px;">
<tbody>
<tr>
<td width="127"></td>
<td align="center" width="118"><b>BDP2</b><br />
NPV ($ millions)</td>
<td align="center" width="128"><b>Costanza Report</b><br />
NPV ($ millions)</td>
<td align="center" width="175"><b>Revised Case</b><br />
NPV ($ millions)</td>
</tr>
<tr>
<td>Hydropower</td>
<td align="right">32,800</td>
<td align="right">32,800</td>
<td align="right">32,800*</td>
</tr>
<tr>
<td>Reservoir fisheries</td>
<td align="right">200</td>
<td align="right">26,100</td>
<td align="right">4,300</td>
</tr>
<tr>
<td>Aquaculture</td>
<td align="right">1,300</td>
<td align="right">4,000</td>
<td align="right">800</td>
</tr>
<tr>
<td>Capture fisheries</td>
<td align="right">-1,900</td>
<td align="right">-133,600</td>
<td align="right">-54,900</td>
</tr>
<tr>
<td>Wetlands</td>
<td align="right">100</td>
<td align="right">3,500</td>
<td align="right">1,100</td>
</tr>
<tr>
<td>Social/Cultural</td>
<td align="right">0</td>
<td align="right">0</td>
<td align="right">-1,500</td>
</tr>
<tr>
<td>Sediment/Nutrient</td>
<td align="right">0</td>
<td align="right">0</td>
<td align="right">-5,400</td>
</tr>
<tr>
<td>Others</td>
<td align="right">900</td>
<td align="right">900</td>
<td align="right">900</td>
</tr>
<tr>
<td>Total</td>
<td align="right">33,400</td>
<td align="right">-66,300</td>
<td align="right">-21,800</td>
</tr>
</tbody></table>
*Hydropower NPV is taken from BDP2 but may be overstated – see Section 4.1.<br />
<br />
<b>Table 6. Country cost/benefit split for 11 dams scenario</b><br />
<table border="1" cellpadding="1" cellspacing="0" style="width: 566px;">
<tbody>
<tr>
<td width="128"></td>
<td align="center" width="119"><b>BDP2</b><br />
NPV ($ millions)</td>
<td align="center" width="127"><b>Costanza Report</b><br />
NPV ($ millions)</td>
<td align="center" width="174"><b>Revised Case</b><br />
NPV ($ millions)</td>
</tr>
<tr>
<td>Lao PDR</td>
<td align="right">22,600</td>
<td align="right">20,400</td>
<td align="right">3,400</td>
</tr>
<tr>
<td>Thailand</td>
<td align="right">4,500</td>
<td align="right">-39,100</td>
<td align="right">11,000</td>
</tr>
<tr>
<td>Cambodia</td>
<td align="right">2,600</td>
<td align="right">-33,700</td>
<td align="right">-26,400</td>
</tr>
<tr>
<td>Vietnam</td>
<td align="right">3,700</td>
<td align="right">-13,900</td>
<td align="right">-9,800</td>
</tr>
<tr>
<td>Total</td>
<td align="right">33,400</td>
<td align="right">-66,300</td>
<td align="right">-21,800</td>
</tr>
</tbody></table>
<br />
Tables 3 and 5 clearly show that the economic impact of the loss of capture fisheries (based on migratory fish) is much larger than the hydropower benefit for both the 6 dams and 11 dams scenarios. Tables 4 and 6 show that Thailand and Lao PDR are the beneficiaries of the proposed hydropower projects whereas Cambodia and Vietnam would both have large negative impacts. This result is significantly different to the BDP2 and Costanza reports which indicated that Lao PDR would be the main beneficiary in all scenarios and that Thailand would have a large negative impact in the 11 dams scenario.<br />
<br />
<b>5.1. Sensitivity calculations</b><br />
The summary of the total economic impact of sensitivity calculations (compared to above tables) is shown below:<br />
<br />
<br />
<table border="1" cellpadding="1" cellspacing="0" style="width: 544px;">
<tbody>
<tr>
<td width="269"></td>
<td align="center" width="130"><b>BDP2 Scenario<br />
6 Dams</b></td>
<td align="center" width="118"><b>BDP2 Scenario<br />
11 Dams</b></td>
</tr>
<tr>
<td></td>
<td align="center">NPV ($ millions)</td>
<td align="center">NPV ($ millions)</td>
</tr>
<tr>
<td><b>Revised Case</b></td>
<td align="right">-2,400</td>
<td align="right">-21,800</td>
</tr>
<tr>
<td><b>Fish loss increased to BDP2 worst case</b></td>
<td align="right">-37,500</td>
<td align="right">-57,800</td>
</tr>
<tr>
<td><b>Fish value decreased to $ 2/kg and $ 3/kg</b></td>
<td align="right">800</td>
<td align="right">-15,000</td>
</tr>
<tr>
<td><b>Fish value increased to $ 3/kg and $ 4/kg</b></td>
<td align="right">-5,700</td>
<td align="right">-28,600</td>
</tr>
<tr>
<td><b>Discount rate 4% for natural resources</b></td>
<td align="right">6,100</td>
<td align="right">-5,500</td>
</tr>
</tbody></table>
<br />
Clearly, an increase in fish loss or fish value will considerably increase the negative NPV numbers. It is noted that the NPV numbers for natural resources are very sensitive to the selected discount rate but even with 4% discount rate (considered to be high for natural resources) the net economic impact is negative for the 11 dams scenario.<br />
<br />
<b>6. ENVIRONMENTAL AND SOCIAL IMPACTS</b><br />
<br />
<b>6.1. Ecosystem</b><br />
Mekong River ecosystem services include provisioning services (fisheries, aquatic animals and plants, fresh water for cleaning, bathing, and irrigation), regulating (erosion control, riverbank stabilization), supporting (soil formation, nutrient cycling, provisioning of habitat), and cultural services (sense of place, income generation for cultural events, etc.). Ecosystem services need to be evaluated and made explicit in order to reach a socially optimal balance and an efficient allocation of public goods. Wetlands provide many crucial ecosystem products and services as well (availability of food, clean water, fibre and fuel).<br />
<br />
<b> 6.2. Sediment and Nutrient Flows</b><br />
The load of suspended sediments in the Mekong River, previously estimated at 160-165 million tons/year, provides an equivalent of 26,000 tons/year of phosphate to the soils of the Mekong Delta. This sediment load and its nutrient value has already been reduced by some 50% to 80-82.5 million tons/year by the Upper Mekong Basin projects in China. Recent studies concluded that, with construction of all planned mainstream dams, the cumulative sediment reduction would amount to 56-84% (Kummu et al. 2010), 75% in the SEA (ICEM 2010), and up to 96% (Kondolf 2014), resulting in a huge change in the core ecology of the Mekong delta. The Mekong delta is crucially dependent on sustained sediment supplies to maintain its delta shoreline position and to balance subsidence. According to Anthony et al. (2015), erosion is affecting the 180 km-long muddy South China Sea coast nearly 90% of which is in retreat. This coastal erosion magnifies the vulnerability of the delta as it poses threats to the security and livelihood of subsistence farmers and fishermen.<br />
<br />
It is estimated that the sediment loss is valued between $ 100 million to $1 billion/year and we have conservatively assumed $ 100 million/year for 6 dams scenario and $ 200 million/ year for 11 dams scenario. The country split of the economic impact of sediment loss is more difficult to estimate as all four countries will be affected by diminishing soil replenishment and erosion along river embankments, but the largest impact will be to the Vietnam delta. For this working paper, we assume 70% loss of sediments and nutrients to Vietnam and 10% loss to Cambodia, Lao PDR and Thailand. A further working paper needs to evaluate the costs of sediment and nutrient losses on the ecosystem and to downstream communities caused by the accumulative blockage by tributary and mainstream dams.<br />
<br />
<br />
<b> 6.3. Social Impacts</b><br />
Social/cultural impacts, similar to capture fisheries, have not been thoroughly evaluated in BDP2. Hydropower construction on the mainstream and tributaries of the Mekong River will pose potential threats to the food security and livelihoods of 30 million rural people in the LMB region. The understanding of the extent of which people's dependence on water resources and the river's ecosystem for their livelihoods, health, and wellbeing is still evolving. The livelihoods of the LMB people totally depend upon the integrity of the Mekong river ecosystem. How society manages the proposed hydropower projects for "modernizing" the region will define the future wellbeing of the LMB people. The economic impact of social/cultural issues are not accounted for in BDP2 but could result in mitigation costs of 5- 12% capital investment based on 'best practices' implemented at existing Mekong hydropower projects. The Revised Case conservatively assumes mitigation costs of social/cultural impacts to be 5% capital investment.<br />
<br />
<b>7. RISK ASSESSMENT</b><br />
<br />
Cost benefit analysis and NPV calculations are often used for investment decisions and are most useful when the economic input data are well defined, but unfortunately, this is not the case for the Mekong mainstream hydropower project proposals where considerable transboundary and cumulative impacts are projected. The SEA summarized the expected impacts and risks of the mainstream hydropower developments as shown below:<br />
<br />
· Significant basin-wide effects on water flow regimes and sedimentation throughout the entire Mekong basin.<br />
<br />
· The areas from Bo Gaeo to Luang Prabang and all reaches of the Mekong inundated by the mainstream reservoirs would no longer experience the ecologically important annual transition seasons, which trigger vital biological processes within riverine and floodplain habitats. All other reaches of the river would experience a reduction in the duration of these important transition seasons.<br />
<ul>
<li> The major reduction in the load of suspended sediments in the Mekong River will result in a huge change to the core ecology of the Vietnam delta.</li>
<li> The LMB mainstream dams would fundamentally affect the integrity and productivity of the Mekong aquatic system by: permanently inundating most of the river's existing aquatic habitats; severing at the local level the crucial seasonal distinctions of the river's<br />
hydrology; and cutting transport of sediments and nutrients between upland areas and the floodplains.</li>
<li> Habitat loss would induce primary production reduction of the Mekong River.</li>
<li> Climate change will increase the likelihood of extreme events occurring during the life of the mainstream projects, including those that represent the threshold of safe dam design.</li>
<li> Negative impacts will ensue to ecosystems of international importance, affecting many species that are endangered globally, leading perhaps to their extinction.</li>
<li> The mainstream projects would fundamentally undermine the abundance, productivity and diversity of the Mekong fish resources.</li>
<li> Due to inundation of agricultural lands and loss of riverbank gardens, despite expansion in irrigation associated with the project, agricultural productivity will be severely affected.</li>
</ul>
Many of these risks do not have mitigation measures which could lead to an enormous food shortage in the LMB. The Mekong delta is critical to the food security of Southeast Asia. It provides 50% of Vietnam's food, accounts for 90% of Vietnam's rice production, and 60% of its seafood, both with export values of several billion US$ per year. Thus loss of food security and loss of the protein for 30 million people would mean a mass relocation of local villagers and a potential social/cultural disaster.<br />
<br />
<b>8. CONCLUSIONS AND RECOMMENDATIONS</b><br />
<br />
8.1. This study confirms the Costanza report assessment that, by changing some key assumptions in BDP2 (low discount rates for natural resources; fish value of $ 3/kg), the conclusions in BDP2 would be completely changed; the economic feasibility of the planned hydropower projects would change from positive (as in BDP2) to negative in terms of NPV.<br />
<br />
8.2. The revised case in this study shows that the economic impact of the forecast loss of capture fisheries (based on migratory fish) is much larger than the hydropower benefit.<br />
<br />
8.3. Assuming a split of 30% hydropower benefits for the host country and 70% for the country funding the project and importing the electricity, Thailand and Lao PDR are the beneficiaries of the proposed hydropower projects whereas Cambodia and Vietnam would bear the main cost. It is also clear that project developers and electricity importers would benefit but poor, rural fishing communities would suffer.<br />
<br />
8.4. This study indicates that the capture fisheries NPV values in BDP2 are understated (loss in tons/year too low; fish value too low) and the hydropower benefit NPV values in BDP2 are overstated (capital investment too low; host country electricity trading benefit too high).<br />
<br />
8.5. The economic impact of social/cultural issues are not accounted for in BDP2 but could result in mitigation costs of 5-12% capital investment which would adversely affect project viability.<br />
<br />
8.6. If the mainstream projects are not pursued, there would be minimal risk for electricity security in the LMB countries and the forecast electricity demand could be supplied by alternative energy sources (e.g. solar, wind, biomass) and improved efficiency of energy use.<br />
<br />
8.7. In the revised case, Lao PDR would have a positive NPV in both scenarios. It is proposed that Thailand, Cambodia and Vietnam should each make annual payments of about $100 million/year (total of $ 300 million/year) to Lao PDR for the next 30 years to compensate Lao PDR for not proceeding with mainstream hydropower development. This proposed payment scheme would be less than the forecast loss of capture fisheries in Cambodia and Vietnam. In addition, the international community could support all needed research activities to develop viable and acceptable mitigation measures during this period.<br />
<br />
The following recommendations are proposed for further consideration:<br />
<br />
1. Consider implementing a "payment for ecosystem services" to Lao PDR from other countries in the LMB as well as elsewhere.<br />
<br />
2. Comprehensive risk assessment by requiring dam developers to post a recoverable assurance bond large enough to cover worse case damages.<br />
<br />
3. A requirement that all hydropower development projects include the full cost and benefit of social and environmental conservation mitigation measures. Subsequently, the negotiated power purchase costs will reflect the true costs of hydropower development.<br />
<br />
Further studies (hydropower evaluation, social and sediment/nutrient impact costs) are proposed to firm up the economic evaluation of mainstream hydropower development along the Mekong River. We request comments and suggestions from interested stakeholders throughout the GMS to clarify the scope of future studies.<br />
<br />
<b>9. REFERENCES</b><br />
<br />
An, V. V. (2015). Death by a 1000 Cuts or Just Another Day at the Office. American Fisheries Society. Portland, Oregon.<br />
Anthony, E. J., Brunier, G., Besset, M., Goichot, M., Dussouillez, P., & Nguyen, V. L. (2015). Linking rapid erosion of the Mekong River delta to human activities. Scientific reports 5, 14745.<br />
Barlow, C. (2008). "Dams, fish and fisheries in the Mekong River Basin." Catch and Culture 14(2): 4-7.<br />
Barlow, C., Baran, E., Halls, A. S., & Kshatriya, M. (2008). "How much of the Mekong fish catch is at risk from mainstream dam development?" Catch and Culture 14(3).<br />
Batker, D., I. de la Torre, R. Costanza, P. Swedeen, J. Day, R. Boumans, & Bagstad., K. (2010). "Gaining ground: Wetlands, hurricanes, and the economy: The value of restoring the Mississippi River Delta."<br />
Environmental Law Reporter 40:11106–11110. Chaikumbung, M. (2013). Estimating wetland values: A comparison of benefit transfer and choice experiment values. Doctor of Philosophy, Deakin University, Australia.<br />
Costanza, R., I. Kubiszewski, P. Paquet, J. King, S. Halimi, H. Sanguanngoi, N. L. Bach, R. J. Frankel, J.<br />
Ganjaseni, A. Intralawan and D. Morell (2011). Alternative Planning Approaches for Hydropower<br />
Develoment in the Lower Mekong Basin, Portland State University USA and Mae Fah Luang University Thailand.<br />
Cowx, I. G., W. Kamonrat, N. Sukumasavin, R. Sirimongkolthawon, S. Suksri and N. Phila (2015). Larval and Juvenile Fish Communities of the Lower Mekong Basin MRC Technical Paper No. 49. Phnom Penh, Cambodia.<br />
De Groot, Stuip, Finlayson and Davidson (2006). Valuing wetlands: Guidance for valuing the benefits derived from wetland ecosystem services, Ramsar Technical Report No. 3.<br />
De Groot, R., L. Brander, S. Van Der Ploeg, R. Costanza, F. Bernard, L. Braat, M. Christie, N. Crossman, A.<br />
Ghermandi and L. Hein (2012). "Global estimates of the value of ecosystems and their services in monetary units." Ecosystem services 1(1): 50-61.<br />
Dugan, P. (2008). "Mainstream dams as barriers to fish migration: international learning and implications for the Mekong." Catch and Culture 14(3).<br />
Dugan, P., C. Barlow, A. A. Agostinho, E. Baran, C. F. Cada, D. Chen, C. Ian G, J. W. Ferguson, T. Jutagate,<br />
M. Mallen-Cooper, G. Marmulla, J. Nestler, M. Petrere, R. L. Welcomme and K. O. Winemiller (2010). "Fish Migration, Dams, and Loss of Ecosystem Services in the Mekong Basin." AMBIO 39: 344-348. Hall, D. and L. Bouapao (2010). Social Impact Monitoring and Vulnerability Assessment: Regional Report., Mekong River Commission, Vientiane, Lao PDR: 179.<br />
Halls, A. (2010). Estimation of Annual Yield of Fish by Guild in the Lower Mekong Basin, WorldFish center, Phnom Penh, Cambodia.<br />
Hortle, K. G. (2007). Consumption and the Yield of Fish and other Aquatic Animals from the Lower Mekong<br />
Basin. MRC Technical Paper No. 16, Mekong River Commission, Vientiane, Lao PDR.<br />
Hortle, K. G. and P. Bamrungrach (2015). Fisheries Habitat and Yield in the Lower Mekong Basin MRC<br />
Technical Paper No. 47, Mekong River Commission, Phanon Penh, Cambodia.<br />
ICEM (2010). Fisheries Baseline Assessment Working Paper.<br />
ICEM (2010). MRC Strategic Environmental Assessment (SEA) of Hydropower on the Mekong Mainstream. Hanoi, Vietnam.<br />
Kondolf, G., Z. Rubin and J. Minear (2014). "Dams on the Mekong: cumulative sediment starvation." Water Resources Research 50(6): 5158-5169.<br />
Kummu, M., X. Lu, J. Wang and O. Varis (2010). "Basin-wide sediment trapping efficiency of emerging reservoirs along the Mekong." Geomorphology 119(3): 181-197.<br />
McCartney, M. (2015) "Wetlands play critical role in economic growth of the Mekong."<br />
Mekong River Commission (2010). Assessment of Basin-wide Development Scenarios: Technical Note 11 Impacts on Fisheries. Vientiane, Lao PDR<br />
Mekong River Commission (2011). Assessment of Basin-wide Development Scenarios – Basin Development<br />
Plan Programme, Phase 2. Vientiane, Lao PDR<br />
Nam, S. (2015). Importance of Inland Capture Fisheries in the Lower Mekong Basin. American Fisheries Society. Portland, Oregon.<br />
Stiglitz, J. (1994). Discount rates, the rate of discount for benefit cost analysis and the theory of second best.<br />
Cost Benefit Analysis (2nd ed.). R. Layard and S. Glaister. Cambridge, Cambridge University Press.<br />
Van Zalinge, N. Degen, P. Pongsri, C. Sam Nuov, Jensen J., Nguyen V.H. and X. Choulamany (2004). The<br />
Mekong River System. Proceedings of the Second International Symposium on the Management of Large<br />
Rivers for Fisheries, Vol. 1, FAO Regional Office for Asia and the Pacific, Bangkok, Thailand.<br />
<br />
<b>Appendix 1. List of existing and proposed Lower Mekong hydropower<br />
projects</b><br />
<table border="1" cellpadding="1" cellspacing="0" style="width: 600px;">
<tbody>
<tr>
<td width="124"></td>
<td align="center" width="62"><b>M/T *</b></td>
<td align="center" width="79"><b>Location</b></td>
<td align="center" width="81"><b>Capacity<br />
(MW)</b></td>
<td align="center" width="82"><b>Project<br />
Developer</b></td>
<td align="center" width="146"><b>Status**</b></td>
</tr>
<tr>
<td>Pak Beng</td>
<td align="center">M</td>
<td align="center">Lao PDR</td>
<td align="right">885</td>
<td align="center">Hong Kong</td>
<td align="center">MoU/FS</td>
</tr>
<tr>
<td>Luang Prabang</td>
<td align="center">M</td>
<td align="center">Lao PDR</td>
<td align="right">1,410</td>
<td align="center">Vietnam</td>
<td align="center">MoU/FS</td>
</tr>
<tr>
<td>Xayaburi</td>
<td align="center">M</td>
<td align="center">Lao PDR</td>
<td align="right">1,285</td>
<td align="center">Thailand</td>
<td align="center">Under construction</td>
</tr>
<tr>
<td>Pak Lay</td>
<td align="center">M</td>
<td align="center">Lao PDR</td>
<td align="right">1,320</td>
<td align="center">China</td>
<td align="center">MoU/FS</td>
</tr>
<tr>
<td>Sanakham</td>
<td align="center">M</td>
<td align="center">Lao PDR</td>
<td align="right">660</td>
<td align="center">Hong Kong</td>
<td align="center">MoU/FS</td>
</tr>
<tr>
<td>Pak Chom</td>
<td align="center">M</td>
<td align="center">Lao PDR</td>
<td align="right">1,080</td>
<td align="center">Thailand</td>
<td align="center">?</td>
</tr>
<tr>
<td>Ban Khoum</td>
<td align="center">M</td>
<td align="center">Lao PDR</td>
<td align="right">1,870</td>
<td align="center">Thailand</td>
<td align="center">MoU/FS</td>
</tr>
<tr>
<td>Lat Sua</td>
<td align="center">M</td>
<td align="center">Lao PDR</td>
<td align="right">650</td>
<td align="center">Thailand</td>
<td align="center">MoU/FS</td>
</tr>
<tr>
<td>Don Sahong</td>
<td align="center">M</td>
<td align="center">Lao PDR</td>
<td align="right">240</td>
<td align="center">Malaysia</td>
<td align="center">Preliminary work?</td>
</tr>
<tr>
<td>Stung Treng</td>
<td align="center">M</td>
<td align="center">Cambodia</td>
<td align="right">980</td>
<td align="center"></td>
<td align="center">MoU/FS</td>
</tr>
<tr>
<td>Sambor</td>
<td align="center">M</td>
<td align="center">Cambodia</td>
<td align="right">2,600</td>
<td align="center"></td>
<td align="center">MoU</td>
</tr>
<tr>
<td>Mainstream Total</td>
<td align="center"></td>
<td align="center"></td>
<td align="right">12,980</td>
<td align="center"></td>
<td align="center"></td>
</tr>
<tr>
<td>22 dams</td>
<td align="center">T</td>
<td align="center"></td>
<td align="right">3,300</td>
<td align="center"></td>
<td align="center">In operation</td>
</tr>
<tr>
<td>18 dams</td>
<td align="center">T</td>
<td align="center"></td>
<td align="right">1,600</td>
<td align="center"></td>
<td align="center">Committed</td>
</tr>
<tr>
<td>46 dams</td>
<td align="center">T</td>
<td align="center"></td>
<td align="right">5,600</td>
<td align="center"></td>
<td align="center">Planned</td>
</tr>
<tr>
<td>Grand Total</td>
<td align="center"></td>
<td align="center"></td>
<td align="right">23,480</td>
<td align="center"></td>
<td align="center"></td>
</tr>
</tbody></table>
* M is Mainstream and T is Tributary<br />
** MoU is Memorandum of Understanding; FS is ongoing Feasibility Study<br />
<br />
Note 1. The 6 dams scenario includes Pak Beng, Luang Prabang, Xayaburi, Pak Lay, Sanakham, Pak Chom and 30 tributary dams<br />
<br />
Note 2. The 11 dams scenario includes the dams in Note 1 and Ban Khoum, Lat Sua, Don Sahong, Stung Treng and Sambor<br />
<br />
Note 3. The total capital investment is estimated to be US $ 52 billion for all hydropower projects in the 11 dams scenario and US $ 34 billion for the 6 dams scenario<br />
<br />
Note 4. The BDP2 report and the Costanza report assumed that the host country would be the project owner and that all hydropower benefits would accrue to the host country. This paper assumes that hydropower benefits would be split 30% to host country, 70% to the country funding the project and importing the bulk of the electricity<br />
<br />
<b>Appendix 2. Mekong River fish catch and fish loss data</b><br />
<br />
<b>Table 1. Estimated Mekong fish catch</b><br />
<table border="1" cellpadding="1" cellspacing="0" style="width: 598px;">
<tbody>
<tr>
<td width="398"><b>FISH CATCH</b></td>
<td align="center" width="190"><b>References</b></td>
</tr>
<tr>
<td>Capture fishery plus OAAs 2.304 million tons /year<br />
- Lao 166,000 Thailand 861,000 Cambodia 558,000 Vietnam<br />
719,000 tons/year</td>
<td align="center">(Mekong River<br />
Commission 2010)</td>
</tr>
<tr>
<td>Total fish catch 2.64 million tons/year<br />
- Lao 182,700 Thailand 932,300 Cambodia 682,150 Vietnam<br />
844,850 tons/year</td>
<td align="center">(Van Zalinge et al. 2004)</td>
</tr>
<tr>
<td>Total fish consumption estimate 2.63 million tons/year</td>
<td align="center">(Hortle 2007)</td>
</tr>
<tr>
<td>Total fish catch 2.3 million tons/year</td>
<td align="center">(Mekong River<br />
Commission 2011)</td>
</tr>
<tr>
<td>Total fish catch 2.5 million tons/year</td>
<td align="center">(An 2015)</td>
</tr>
<tr>
<td>Total fish catch 2.304 million tons/year.<br />
- Lao 166,000 Thailand 861,000 Cambodia 588,000 Vietnam<br />
719,000</td>
<td align="center">(Nam 2015)</td>
</tr>
<tr>
<td>Total fish catch 2.6 million tons/year</td>
<td align="center">(Cowx et al. 2015)</td>
</tr>
<tr>
<td>Total estimate yield by guild for fish plus OAAs 2.55 million<br />
tons/year<br />
- Lao 208,450 Thailand 911,257 Cambodia 586,661 Vietnam<br />
851,781 tons/year</td>
<td align="center">(Halls 2010)</td>
</tr>
<tr>
<td>The estimated range of LMB yield is 1.3-2.7 million tons/year. The figure of 2.3 million tons per year is the best available estimate of capture fish plus OAAs.</td>
<td align="center">(Hortle 2015)</td>
</tr>
</tbody></table>
<br />
<b>Table 2. Estimated fish loss due to mainstream dams</b><br />
<table border="1" cellpadding="1" cellspacing="0" style="width: 598px;">
<tbody>
<tr>
<td width="396"><b>LOSS OF FISH CATCH</b></td>
<td align="center" width="192"><b>References</b></td>
</tr>
<tr>
<td>The net loss to capture fisheries basin-wide estimated to<br />
be 295,000 – 964,000 tons/year</td>
<td align="center">(Mekong River Commission 2011)</td>
</tr>
<tr>
<td>Loss estimated to be<br />
270,000-600,000 for 6 dams<br />
550,000 -880,000 for 11 dams</td>
<td align="center">(ICEM 2010)</td>
</tr>
<tr>
<td>Loss of 280,000 tons/year for 6 dams<br />
1,300,000 for 11 tons/year dams</td>
<td align="center">(Costanza et al. 2011)</td>
</tr>
<tr>
<td>For the mid case Scenario<br />
285,000 tons/year for 6 dams<br />
579,000 tons/year for 11 dams</td>
<td align="center">(Mekong River Commission 2011)</td>
</tr>
<tr>
<td>Migratory fish resources comprise 71% (or 1.32 million<br />
tons/year) of the fisheries yield at US$1.89 /kg<br />
Loss estimate 1,270,000 – 1,570,000 tons /year<br />
20,000 tons /year for upper Mekong<br />
500,000 – 600,000 tons/year for middle Mekong<br />
750,000 – 950,000 tons/year for Cambodia and Vietnam</td>
<td align="center">(Barlow et al. 2008)</td>
</tr>
</tbody></table>
<br />
<b>Appendix 3. Economic Calculations</b><br />
<br />
<b>Table 3.1. Detailed summary of NPV calculations for 6 dams scenario.</b><br />
<table border="1" cellpadding="1" cellspacing="0" style="width: 600px;">
<tbody>
<tr>
<td width="183"></td>
<td align="center" width="115"><b>BDP2</b><br />
NPV ($ millions)</td>
<td align="center" width="140"><b>Costanza Report</b><br />
NPV ($ millions)</td>
<td align="center" width="144"><b>Revised Case.</b><br />
NPV ($ millions)</td>
</tr>
<tr>
<td>Hydropower</td>
<td align="right">25,002</td>
<td align="right">25,002</td>
<td align="right">25,002</td>
</tr>
<tr>
<td>Irrigated agriculture</td>
<td align="right">1,659</td>
<td align="right">1,659</td>
<td align="right">1,659</td>
</tr>
<tr>
<td>Reservoir fisheries</td>
<td align="right">132</td>
<td align="right">3,961</td>
<td align="right">2,707</td>
</tr>
<tr>
<td>Aquaculture</td>
<td align="right">1,261</td>
<td align="right">854</td>
<td align="right">366</td>
</tr>
<tr>
<td>Capture fisheries</td>
<td align="right">-952</td>
<td align="right">-28,476</td>
<td align="right">-27,001</td>
</tr>
<tr>
<td>Wetlands</td>
<td align="right">-178</td>
<td align="right">-4,520</td>
<td align="right">-1,460</td>
</tr>
<tr>
<td>Social/Cultural Impact</td>
<td align="right">0</td>
<td align="right">0</td>
<td align="right">-799</td>
</tr>
<tr>
<td>Sediment/Nutrient</td>
<td align="right">0</td>
<td align="right">0</td>
<td align="right">-2,707</td>
</tr>
<tr>
<td>Eco-hotspot/biodiversity</td>
<td align="right">-240</td>
<td align="right">-240</td>
<td align="right">-240</td>
</tr>
<tr>
<td>Forest area reduction</td>
<td align="right">-228</td>
<td align="right">-228</td>
<td align="right">-228</td>
</tr>
<tr>
<td>Recession rice</td>
<td align="right">-175</td>
<td align="right">-175</td>
<td align="right">-175</td>
</tr>
<tr>
<td>Flood mitigation</td>
<td align="right">360</td>
<td align="right">360</td>
<td align="right">360</td>
</tr>
<tr>
<td>Salinity mitigation</td>
<td align="right">23</td>
<td align="right">23</td>
<td align="right">23</td>
</tr>
<tr>
<td>Bank erosion losses</td>
<td align="right">0</td>
<td align="right">0</td>
<td align="right">0</td>
</tr>
<tr>
<td>Navigation</td>
<td align="right">64</td>
<td align="right">0</td>
<td align="right">0</td>
</tr>
<tr>
<td>Total</td>
<td align="right">26,728</td>
<td align="right">-1,716</td>
<td align="right">-2,428</td>
</tr>
</tbody></table>
<br />
<b>Table 3.2. Detailed summary of NPV calculations for 11 dams scenario.</b><br />
<table border="1" cellpadding="1" cellspacing="0" style="width: 595px;">
<tbody>
<tr>
<td width="180"></td>
<td align="center" width="115"><b>BDP2</b><br />
NPV ($ millions)</td>
<td align="center" width="145"><b>Costanza Report</b><br />
NPV ($ millions)</td>
<td align="center" width="137"><b>Revised Case.</b><br />
NPV ($ millions)</td>
</tr>
<tr>
<td>Hydropower</td>
<td align="right">32,823</td>
<td align="right">32,823</td>
<td align="right">32,823</td>
</tr>
<tr>
<td>Irrigated agriculture</td>
<td align="right">1,659</td>
<td align="right">1,659</td>
<td align="right">1,659</td>
</tr>
<tr>
<td>Reservoir fisheries</td>
<td align="right">215</td>
<td align="right">26,058</td>
<td align="right">4,331</td>
</tr>
<tr>
<td>Aquaculture</td>
<td align="right">1,261</td>
<td align="right">4,010</td>
<td align="right">743</td>
</tr>
<tr>
<td>Capture fisheries</td>
<td align="right">-1,936</td>
<td align="right">-133,650</td>
<td align="right">-54,854</td>
</tr>
<tr>
<td>Wetlands</td>
<td align="right">101</td>
<td align="right">3,536</td>
<td align="right">1,114</td>
</tr>
<tr>
<td>Social/Cultural Impact</td>
<td align="right">0</td>
<td align="right">0</td>
<td align="right">-1,494</td>
</tr>
<tr>
<td>Sediment/Nutrient</td>
<td align="right">0</td>
<td align="right">0</td>
<td align="right">-5,414</td>
</tr>
<tr>
<td>Eco-hotspot/biodiversity</td>
<td align="right">-415</td>
<td align="right">-415</td>
<td align="right">-415</td>
</tr>
<tr>
<td>Forest area reduction</td>
<td align="right">-372</td>
<td align="right">-372</td>
<td align="right">-372</td>
</tr>
<tr>
<td>Recession rice</td>
<td align="right">278</td>
<td align="right">278</td>
<td align="right">278</td>
</tr>
<tr>
<td>Flood mitigation</td>
<td align="right">-273</td>
<td align="right">-273</td>
<td align="right">-273</td>
</tr>
<tr>
<td>Salinity mitigation</td>
<td align="right">-2</td>
<td align="right">-2</td>
<td align="right">-2</td>
</tr>
<tr>
<td>Bank erosion losses</td>
<td align="right">0</td>
<td align="right">0</td>
<td align="right">0</td>
</tr>
<tr>
<td>Navigation</td>
<td align="right">64</td>
<td align="right">64</td>
<td align="right">64</td>
</tr>
<tr>
<td>Total</td>
<td align="right">33,403</td>
<td align="right">-66,284</td>
<td align="right">-21,811</td>
</tr>
</tbody></table>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6892130922183669225.post-10729968232862377272016-01-15T06:12:00.002-08:002016-01-15T06:21:36.052-08:00Thông Điệp Đầu Năm 2016<!--[if !mso]>
<style>
v\:* {behavior:url(#default#VML);}
o\:* {behavior:url(#default#VML);}
w\:* {behavior:url(#default#VML);}
.shape {behavior:url(#default#VML);}
</style>
<![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<o:OfficeDocumentSettings>
<o:AllowPNG/>
</o:OfficeDocumentSettings>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves>false</w:TrackMoves>
<w:TrackFormatting/>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>EN-US</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:EnableOpenTypeKerning/>
<w:DontFlipMirrorIndents/>
<w:OverrideTableStyleHps/>
</w:Compatibility>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt;
mso-para-margin:0in;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Arial","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Arial;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Arial;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";}
</style>
<![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<o:shapedefaults v:ext="edit" spidmax="1029"/>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<o:shapelayout v:ext="edit">
<o:idmap v:ext="edit" data="1"/>
</o:shapelayout></xml><![endif]-->
<br />
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif";">Chào Bạn,</span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif";">Nhân vào đầu
Năm mới 2016 </span><span style="color: black; mso-themecolor: text1;">Hội Sinh
thái Việt</span><span style="color: red; font-family: "Verdana","sans-serif";"> </span><span style="font-family: "Verdana","sans-serif";">(Viet Ecology Foundation) gởi lời
thân chúc Bạn và gia đình một năm mới, một không gian, thời gian mới với nhiều
niềm an vui, sức khoẻ và thành đạt. </span><span style="color: black; mso-themecolor: text1;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span style="font-family: "Verdana","sans-serif";"></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif";">Với những
thành quả sáng tạo công nghệ vượt bực gần đây, điển hình công nghệ Internet mới (áp
dụng trong giáo dục, đối thoại, thông tin), 3D printing (áp dụng trong
hàng không, ô tô, y khoa), nano-architecture (áp dụng trong chế tạo vật liệu
mới), DNA engineering (áp dụng trong nông nghiệp, sinh học, y khoa),
arcology (áp dụng trong kiến trúc với hài hòa thiên nhiên; ‘arcology’ </span><span style="color: black; mso-themecolor: text1;">chữ ghép</span><span style="color: red; font-family: "Verdana","sans-serif";"> </span><span style="font-family: "Verdana","sans-serif";">kết
hợp ‘architecture’ và ‘ecology’), xe bay (sẽ đưa ra thị trường vào năm
2017), LED lighting, xe điện, năng lượng mặt trời và gió, năng lượng hydro
fusion…, chúng ta đón chào Năm mới 2016 với nhiều niềm tin, nhiều hy vọng trong
tiến trình triển khai, thăng hoa giá trị nhân bản, giá trị tự do, và giá trị
phát triển bền vững.</span></div>
<div class="MsoNormal">
<br />
<a name='more'></a><br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif";">Tuy nhiên
Trái đất chúng ta ngày nay đang đối diện với những thử thách nghiêm trọng.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trong tuần lễ đầu tháng 11, 2015 vừa qua LHQ
khai mạc Hội nghị Thượng đỉnh Biến đổi Khí hậu COP21 tại Paris.<sup>1</sup><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Một trong những điểm thỏa thuận của hội nghị
COP21 chúng tôi ghi nhận được: Giữ nhiệt độ toàn cầu dưới 2°C không tăng quá thời
kỳ tiền công nghiệp – và tạo mọi nỗ lực không cho nhiệt độ tăng quá 1.5°C để giảm
những hậu quả thiệt hại ngập lụt, đặc biệt liên quan đến những quốc đảo và các
vùng đô thị ở thấp, nằm gần mực nước biển.<sup>2</sup></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif";">Có ba sự kiện
đáng lưu ý.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Một là nhiệt độ toàn cầu gia
tăng kỷ lục 0.98°C trong tháng 10, 2015 vừa qua, và cũng là thời điểm nóng nhất,
dựa theo dữ liệu được thu thập trong suốt 136 năm từ năm 1880 của U.S. NOAA
(xem bảng đồ biểu <span style="color: black; mso-themecolor: text1;">kèm dưới</span>).<sup>3
</sup><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Có nghĩa là nhiệt độ toàn cầu đã đạt
được một phần nửa của mục tiêu 2°C – và chỉ còn 0.5°C nữa là đến mục tiêu 1.5°C
trong tháng 10, 2015 vừa qua.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Như vậy cần
thêm thời gian bao lâu nữa để nhiệt độ toàn cầu đi đến hai mục tiêu của hội nghị
COP21 đưa ra – <span style="color: black; mso-themecolor: text1;">nếu các quốc gia
không thể kiềm chế được khí thải nhà kính</span>?</span><i style="mso-bidi-font-style: normal;"> </i><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhmYmEPXtqBX8C1s50re1VBPfOmfqoy3CymAreKW7g-Z6xDhWNULuye5T4dMgdrWUWZABeZ9Pa6mVCrMOPRolbTs9iyM2Mv52uHS6jZq5Ik9P9pv1jcqwP6EMjHcNfjnFgQtufY0I8BpnA/s1600/1.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhmYmEPXtqBX8C1s50re1VBPfOmfqoy3CymAreKW7g-Z6xDhWNULuye5T4dMgdrWUWZABeZ9Pa6mVCrMOPRolbTs9iyM2Mv52uHS6jZq5Ik9P9pv1jcqwP6EMjHcNfjnFgQtufY0I8BpnA/s1600/1.png" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"> Nguồn: U.S. NOAA / Climate Central</i></div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<br />
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">(Có bốn con kênh tư liệu
rất <span style="color: black; mso-themecolor: text1;">phong phú</span>.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Một, nếu muốn biết chất lượng không
khí (in real time) nơi Bạn sinh sống như thế nào, Bạn đi vào con kênh này </i><a href="http://aqicn.org/city/vietnam/hanoi/"><i style="mso-bidi-font-style: normal;">http://aqicn.org/city/vietnam/hanoi/</i></a><i style="mso-bidi-font-style: normal;">; lưu ý tổ chức WHO chỉ định lượng không khí
ô nhiễm tối cao là 25 micrograms (of PM2.5 particulates)/cubic meter.<sup>4<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></sup><span style="color: black; mso-themecolor: text1;">Hai, nếu muốn biết lượng khí thải nhà kính của từng mỗi quốc gia, Bạn đi
vào con kênh này của CAIT (dữ liệu từ 186 quốc gia trong 160 năm)</span>, </i><a href="http://cait.wri.org/"><i style="mso-bidi-font-style: normal;">http://cait.wri.org/</i></a><i style="mso-bidi-font-style: normal;">.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Ba,
nếu muốn biết nhiệt độ toàn cầu như thế nào, Bạn đi vào con kênh này </i><a href="http://www.arctic.noaa.gov/detect/global-temps.shtml"><i style="mso-bidi-font-style: normal;">http://www.arctic.noaa.gov/detect/global-temps.shtml</i></a><i style="mso-bidi-font-style: normal;">.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Bốn,
nếu muốn biết chiều hướng mực nước biển dâng lên trên toàn cầu như thế nào, Bạn
đi vào con kênh này <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></i><a href="http://www.tidesandcurrents.noaa.gov/sltrends/sltrends.html"><i style="mso-bidi-font-style: normal;">http://www.tidesandcurrents.noaa.gov/sltrends/sltrends.html</i></a><i style="mso-bidi-font-style: normal;">)<span style="mso-spacerun: yes;">
</span> </i></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif";">Sự kiện thứ
hai liên quan đến khả năng mực nước biển ngập lụt một số vùng thị trấn trong <span style="color: black; mso-themecolor: text1;">lưu vực</span><span style="color: red;">
</span>đồng bằng sông Cửu Long. Theo nghiên cứu của WWF (uy tín quốc tế
cao trong 50 năm hoạt động) và ICEM cho rằng ĐBSCL đã và sẽ bị ảnh hưởng thêm
trầm trọng do biến đổi khí hậu trong thời gian tới.<sup>5, 6</sup><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="color: black; mso-themecolor: text1;">WWF</span><span style="color: red;"> </span><span style="color: black; mso-themecolor: text1;">ghi nhận
trong vòng 50 năm qua nhiệt độ đã gia tăng đáng lo ngại khoảng từ 0.5°C đến
1.5°C trong lưu vực ĐBSCL, và theo nghiên cứu của ICEM có nhiều thị trấn sẽ bị
ngập lụt khi mực nước biển dâng cao đến 1 meter (xem bảng danh sách và bản
đồ kèm dưới).</span> </span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjH3sbtYU0IxxxWG1TRCR2NUAvsPaAFsDiuQsi98-VmqsdPK9xZSjfrggmK0wCvLFVA7YH-QHA8nrJCScSNTvo-1zVzJ6jwvrmfFOpZAwH0hmDpjBnTNgGBKhwoz1Wdqnuo4SI0IZasjto/s1600/2.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjH3sbtYU0IxxxWG1TRCR2NUAvsPaAFsDiuQsi98-VmqsdPK9xZSjfrggmK0wCvLFVA7YH-QHA8nrJCScSNTvo-1zVzJ6jwvrmfFOpZAwH0hmDpjBnTNgGBKhwoz1Wdqnuo4SI0IZasjto/s1600/2.png" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif";">Nguồn: ICEM, February 2008 </span></div>
</div>
<div class="MsoNormal">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhGLqrHBA37jSJln60DbbLRvJKxziKOMFw9PgV1ow6k3eNBQzh25qLoP4v6Qsx2FS52fZwrA8Tv273YDpH3yLuBCzhG5Se9vViWrSTFZK_Zo7AdyI0ti2F_p-iOcWLvvBX8W_Qu15bVzJ8/s1600/3.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhGLqrHBA37jSJln60DbbLRvJKxziKOMFw9PgV1ow6k3eNBQzh25qLoP4v6Qsx2FS52fZwrA8Tv273YDpH3yLuBCzhG5Se9vViWrSTFZK_Zo7AdyI0ti2F_p-iOcWLvvBX8W_Qu15bVzJ8/s1600/3.png" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif";"> Nguồn: ICEM, February 2008</span></div>
<br />
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif";">Sự kiện thứ
ba là những xây dựng các con đập khổng lồ ở thượng nguồn đang ảnh hưởng nghiêm
trọng đến mùa nước nổi vốn mang đẫm phù sa và nước ngọt đến luu vuc <span style="color: black;">ĐBSCL</span>; lưu ý ở đây là ngoài sự cần thiết của phù sa,
lượng nước ngọt rất quan trọng đối với những vùng đất ruộng bị nhiễm mặn (do
nước biển xâm nhập) trong việc giảm thiểu nồng độ hoặc trôi đi muối trong đất.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="color: black; mso-themecolor: text1;">Sự sống còn của người nông dân ĐBSCL đang bị đe dọa từ hai tuyến đầu:</span></i></b>
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;">nước
biển xâm nhập và những con đập thượng nguồn</i></b>.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif";">Mong Bạn tiếp
tay trợ giúp cho người nông dân <span style="color: black;">ĐBSCL</span> qua những
chương trình, chính sách nghiên cứu hoặc giảng dạy; đề tài khảo cứu, các cuộc
giám sát, thăm viếng cho sinh viên học sinh. </span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Verdana","sans-serif";">Sau đây là
những bài khảo cứu giá trị mới nhất của anh Ngô Thế Vinh và các anh chị VEF được
đăng tải,</span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Verdana,sans-serif;"><a href="http://www.vietecology.org/Article.aspx/Article/126"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="color: #0070c0;">THE TONLE SAP LAKE WITH LOW PERFUSION THE MEKONG DELTA WITH AN
EXCRUCIATING CHEST PAIN</span></i><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="color: #2f0bb5;"> </span></i></a></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Verdana,sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Verdana,sans-serif;"><a href="http://www.vietecology.org/Article.aspx/Article/125"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="color: #0070c0;">Người nông dân với Cửu Long cạn dòng</span></i><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="color: #2f0bb5;"> </span></i></a></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Verdana,sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Verdana,sans-serif;"><a href="http://www.vietecology.org/Article.aspx/Article/125"><span style="mso-field-code: " HYPERLINK \0022http\:\/\/www\.vietecology\.org\/Article\.aspx\/Article\/124\0022 ";"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="color: #0070c0;">Mekong Delta Study Review</span></i><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="color: #2f0bb5;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></i></span><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="color: #2f0bb5;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></i></a><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><u><span style="color: #2f0bb5;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></u></i></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Verdana,sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Verdana,sans-serif;"><a href="http://www.vietecology.org/Article.aspx/Article/123"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="color: #0070c0;">Trách nhiệm và nghĩa vụ quốc tế của Lào với Cam Bốt
và Việt Nam về các đập thủy điện trên sông Mekong</span></i><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="color: #2f0bb5;"> </span></i></a></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Verdana,sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Verdana,sans-serif;"><a href="http://www.vietecology.org/Article.aspx/Article/122"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="color: #0070c0;">THOI THÓP TRÁI TIM BIỂN HỒ MIỀN TÂY ĐAU THẮT NGỰC</span></i><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="color: #2f0bb5;"> </span></i></a></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Verdana,sans-serif;">Và đây là một tài liệu giá trị về lịch sử 90 năm của Viện
Khoa học Kỹ thuật Nông nghiệp miền Nam (1925-2015), <a href="http://www.vietecology.org/Article.aspx/Article/127"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="color: #0070c0;">Kỷ yếu lịch
sử Viện Nông Nghiệp Miền Nam</span></i>
</a><span style="color: black; font-family: "Verdana","sans-serif"; font-size: 9.0pt; mso-themecolor: text1;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Verdana,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Verdana,sans-serif;"><span style="color: black; font-family: "Verdana","sans-serif";">Cảm ơn Bạn,</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Verdana,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Verdana,sans-serif;"><span style="color: black; font-family: "Verdana","sans-serif";">Trần Đình Dũng</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Verdana,sans-serif;"><span style="color: black; font-family: "Verdana","sans-serif";">January 10, 2016</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Verdana,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><br /></span></span>
<span style="font-family: Verdana,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Verdana,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="color: black; mso-themecolor: text1;">Tài liệu tham khảo</span></i></b><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="color: black; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-font-family: Arial; mso-hansi-font-family: Arial; mso-themecolor: text1;">:</span></i></b></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Verdana,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Verdana,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><sup><span style="mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-font-family: Arial; mso-hansi-font-family: Arial;">1 <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></sup><span style="mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-font-family: Arial; mso-hansi-font-family: Arial;">U.N. Climate Change Conference Paris 2015, Retrieved from U.N.
Sustainable Development </span><a href="http://www.un.org/sustainabledevelopment/cop21/"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-font-family: Arial; mso-hansi-font-family: Arial;">http://www.un.org/sustainabledevelopment/cop21/</span></i></a></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Verdana,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Verdana,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><sup><span style="mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-font-family: Arial; mso-hansi-font-family: Arial;">2<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></sup><span style="mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-font-family: Arial; mso-hansi-font-family: Arial;">U.N. Framework Convention on Climate Change (2015), “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Adoption of the Paris Agreement</i>”, Retrieved
from </span><a href="http://unfccc.int/resource/docs/2015/cop21/eng/l09.pdf"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-font-family: Arial; mso-hansi-font-family: Arial;">http://unfccc.int/resource/docs/2015/cop21/eng/l09.pdf</span></i></a><span class="MsoHyperlink"><span style="mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-font-family: Arial; mso-hansi-font-family: Arial;"> </span></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Verdana,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Verdana,sans-serif;"><span class="MsoHyperlink" style="font-size: small;"><sup><span style="color: black; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-font-family: Arial; mso-hansi-font-family: Arial; mso-themecolor: text1;">3<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></sup></span><span class="MsoHyperlink" style="font-size: small;"><span style="color: black; mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-font-family: Arial; mso-hansi-font-family: Arial; mso-themecolor: text1;">U.S.
National Oceanic and Atmospheric Administration/National Centers for Environmental
Information (NOAA), “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Global Analysis –
October 2015</i>”, Retrieved from </span></span><span style="font-size: small;"><a href="https://www.ncdc.noaa.gov/sotc/global/201510"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="mso-ascii-font-family: Arial; mso-bidi-font-family: Arial; mso-hansi-font-family: Arial;">https://www.ncdc.noaa.gov/sotc/global/201510</span></i></a><span class="MsoHyperlink"><span style="color: black; font-family: "Verdana","sans-serif"; mso-themecolor: text1;"> </span></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Verdana,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Verdana,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><sup>4<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></sup>World
Health Organization (WHO), “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Ambient
(outdoor) Air Quality and Health, updated March 2014</i>”, Retrieved from <a href="http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs313/en/"><i style="mso-bidi-font-style: normal;">http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs313/en/</i></a><span class="MsoHyperlink"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"> </i></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Verdana,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Verdana,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><sup><span lang="FR" style="color: black; mso-ansi-language: FR; mso-themecolor: text1;">5<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></sup><span lang="FR" style="color: black; mso-ansi-language: FR; mso-themecolor: text1;">International
Centre for Environmental Management (ICEM), </span><span style="color: black; mso-themecolor: text1;">“</span><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span lang="FR" style="color: black; mso-ansi-language: FR; mso-themecolor: text1;">Rapid Assessment
of the Extent and Impact of the Sea Level Rise in Vietnam, February 2008</span></i><span style="color: black; mso-themecolor: text1;">”, Retrieved from </span><a href="http://www.icem.com.au/documents/climatechange/icem_slr/ICEM_SLR_final_report.pdf"><i style="mso-bidi-font-style: normal;">http</i></a><a href="http://www.icem.com.au/documents/climatechange/icem_slr/ICEM_SLR_final_report.pdf"><i style="mso-bidi-font-style: normal;">://</i></a><a href="http://www.icem.com.au/documents/climatechange/icem_slr/ICEM_SLR_final_report.pdf"><i style="mso-bidi-font-style: normal;">www.icem.com.au/documents/climatechange/icem_slr/ICEM_SLR_final_report.pdf</i></a></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Verdana,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Verdana,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><sup><span style="color: black; mso-themecolor: text1;">6<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></sup><span style="color: black; mso-themecolor: text1;">World Wildlife Fund (WWF), “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Climate Changer in the Greater Mekong</i>”, Retrieved from </span><a href="http://wwf.panda.org/what_we_do/where_we_work/greatermekong/challenges_in_the_greater_mekong/climate_change_in_the_greater_mekong/"><i style="mso-bidi-font-style: normal;">http://wwf.panda.org/what_we_do/where_we_work/greatermekong/challenges_in_the_greater_mekong/climate_change_in_the_greater_mekong/</i></a></span></span><br />
<span style="font-family: Verdana,sans-serif;"><span style="font-size: small;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"> </i></span></span><span style="color: black; mso-themecolor: text1;"> </span></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6892130922183669225.post-48927674098235229452015-12-25T05:27:00.002-08:002015-12-26T00:51:33.295-08:00Kỷ yếu lịch sử Viện Nông Nghiệp Miền Nam<div dir="ltr" id="docs-internal-guid-67cc2b4f-d94f-48c1-2781-cc1c4e495ee1" style="line-height: 1.38; margin-bottom: 5pt; margin-top: 0pt;">
<span style="background-color: transparent; color: black; font-family: Arial; font-size: 16px; font-style: italic; font-variant: normal; font-weight: 400; text-decoration: none; vertical-align: baseline;">Nhóm biên soạn:</span></div>
<span style="background-color: transparent; color: black; font-family: Arial; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: 400; text-decoration: none; vertical-align: baseline;">Bùi Chí Bửu (Email: buu.bc@iasvn.org) </span><br />
<span style="background-color: transparent; color: black; font-family: Arial; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: 400; text-decoration: none; vertical-align: baseline;">Đào Huy Đức (Email: duc.dh@iasvn.org) </span><br />
<span style="background-color: transparent; color: black; font-family: Arial; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: 400; text-decoration: none; vertical-align: baseline;">Trần Thị Kim Nương </span><br />
<span style="background-color: transparent; color: black; font-family: Arial; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: 400; text-decoration: none; vertical-align: baseline;">Hồ Thị Minh Hợp </span><br />
<span style="background-color: transparent; color: black; font-family: Arial; font-size: 16px; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: 400; text-decoration: none; vertical-align: baseline;">và cộng tác viên</span><br />
<br />
Viện Khoa học Kỹ thuật Nông nghiệp miền Nam (IAS) đã trải<br />
qua một chặng đường lịch sử 90 năm (1925-2015). Tài liệu<br />
này nhằm tóm lược những sự kiện mà nhóm tác giả biết được<br />
một cách chưa đầy đủ. Kính mong những cán bộ khoa học<br />
lão thành trong và ngoài nước, những nhân vật lịch sử đã từng<br />
cống hiến cho sự nghiệp khoa học nông nghiệp tại đây, sẽ<br />
giúp đỡ, đóng góp ý kiến và cung cấp cho Viện thêm nhiều tư<br />
liệu quí báu. Nhóm tác giả là những hậu sinh, chỉ có thể tìm<br />
hiểu Viện qua bộ tư liệu rất lớn có trong Thư viện của IAS từ<br />
đầu thế kỷ 20 đến ngày nay. Chắc chắn còn rất nhiều sự kiện<br />
lịch sử sẽ được bổ sung thêm sau này. Đây không phải là tư<br />
liệu viết về lịch sử của Viện. Mà chỉ là công trình khảo cứu các<br />
hoạt động của Viện trong từng chặng đường đã được lưu giữ<br />
trong cơ sở dữ liệu của Thư viện...<br />
<br />
<a href="https://drive.google.com/open?id=0B69St8bDcBlBQTRBN1ItczFRR2s" target="_blank">Read More...</a><br />
Unknownnoreply@blogger.com0